Rusya ile Türkiye arasında yaşanan uçak krizinin ardından kim ne söyledi. Hür Haber tüm detayları paylaştı. İşte o detaylar: Esed rejiminin Bayırbucak'ta başlattığı saldırılara 30 Eylül 2015 tarihinde "hava bombardımanı" desteği ile dahil olan Rus güçlerine ait Sukhoi Su-24 tipi bir savaş uçağı, Türkiye hava sahasını ihlal etmesi sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından 24 Kasım 2015 saat 09:24'te düşürüldü.
Olay sonrası iki ülke yetkilileri tarafından da ard arda yapılan açıklamalar, saatler geçtikçe sertleşmeye başladı. Sert ifadeleri "ekonomik" yaptırımlara dönüştüren ilk taraf ise "Bu saldırıyı beklemiyorduk. Sırtımızdan bıçaklandık" diyen Rus tarafı oldu. "Sınır ihlali egemenlik meselesidir ve yine olsa yine aynı şeyi yapardık" diyen Türk tarafından ise henüz somut bir yaptırım adımı atılmadı. Dünya basını ve dünya liderlerinin de bri numaralı gündemi haline gelen Rus uçağı meselesi sonrası Putin ve Erdoğan cephelerinden hangi açıklamalar yapıldı.
İşte tarihleri ile o açıklamalar:
TÜRKİYE'DEN İLK AÇIKLAMA (24 Kasım 2015)
Uçağın düşürülmesinden sonra ilk açıklama Cumhurbaşkanlığından ve Genelkurmay Başkanlığı'ndan; "hava sahasını ihlal ettiği ve uyarılara aldırmadığı için angajman kuralları çerçevesinde düşürülen uçağı Su-24 tipi Rus uçağı" olduğunu doğruladığını açıklamalar geldi.
PUTİN: SIRTIMIZDAN HANÇERLENDİK (24 Kasım 2015)
Putin, Ürdün Kralı II. Abdullah ile buluştuğu sırada konuştu; "Terörün işbirlikçileri tarafından sırtımızdan hançerlendik" "Rusya ve Türkiye'nin ilişkileri açısından çok ciddi sonuçlar olacak"
"SANKİ BİZ ONLARIN UÇAĞINI VURDUK"
"Türkiye Rusya'nın ABD ile bu tür olayları önlemek adına imzaladığı sözleşmeye rağmen Rus savaş uçağını vurdu. Uçağımız Suriye toprakları üzerinde Türk F16 uçağıyla 'Hava-hava' roketiyle vuruldu. Türkiye ile sınırdan 4 kilometre uzaklıkta Suriye topraklarına düştü. Uçağa ateş açıldığında 6 bin metre yükseklikte Türk sınırında 1 kilometre uzaklıktaydı. Bizimle acil bir şekilde gerekli teması kurmak yerine, bildiğimiz üzere Türkiye NATO'daki partnerlerine bu konuyu görüşmek için başvurmuş. Sanki onlar bizim değil biz onların uçağını vurmuşuz." açıklamarında bulundu.
ERDOĞAN: SESSİZ KALAMAYIZ (25 Kasım 2015)
Cumhurbaşkanı Erdoğan Putin'in açıklamasından sonra İstanbul'da İSEDAK 31. Toplantısı'nın açılışında konuştu. "Sabah saatlerinde hava sahamızı ihlal eden milliyeti belirsiz iki uçak Yayla dağı Hatay bölgesinde sınır ihlali yapmamaları konusunda 5 dakika içinde 10 kez ikaz edilmiştir. Askeri makamlarımızın yaptıkları ikazlar üzerine bu uçaklardan biri tekrar Suriye'ye dönerken diğeri sınır ihlalini sürdürmeye ısrarla devam etmiştir."
"Kimse kimseyi kandırmasın, orada Daiş yok." "Bu hadiseyi tırmandırmak gibi bir düşüncemiz kesinlikle yoktur." "Türkiye'nin sabrını zorlayarak ortaya koyduğu soğuk kanlı iyi niyet" ''Güvenliğimizin ihlal edilmesine sessiz kalamayız'' ''Bu hadiseyi tırmandırmak gibi bir düşüncemiz kesinlikle bulunmamaktadır. Sadece kendi güvenliğimizi ve kardeşlerimizin hukukunu savunuyoruz."
"HER TÜRLÜ ARACI KULLANACAĞIZ" (25 Kasım 2015)
Putin, "Dün yaşananlardan sonra yeni vakaların yaşanma ihtimalini göz ardı edemeyiz" açıklamasını yaparak yine aynı durumyaşanırsa tepki vereceklerini söyledi. "Rus uçağının düşürülmesi çok ciddi bir olay ve biz güvenliğimizi sağlamak için her türlü aracı kullanacağız" dedi.
Putin vatandaşlarına "Türkiye'ye gitmeyin" uyarısı yaptı; "Sorun sadece dün yaşadığımız trajediyle ilgili değil. Sorun daha derin. Sadece biz değil, tüm dünya Türkiye'deki mevcut yönetiminin birkaç yıldır kasıtlı olarak ülkeyi İslamlaştırma yolunda bir politika izlediğini görüyor" diye konuştu.
"ÖZÜR SÖZÜ DUYMADIK" (26 Kasım 2015)
"Sözde müttefikimiz olan Türkiye bizi sırtımızdan bıçakladı" açıklamasını tekrarladı. Putin, "Türk yönetimi, Rusya-Türkiye ilişkilerini kasten çıkmaza sürüklüyor. Şimdiye kadar, Türkiye'den üst siyasi düzeyde özür, kayıpları telafi etme teklifi ve suçluları cezalandırma sözü duymadık."
EKONOMİK YAPTIRIMLAR (26 Kasım 2015)
Putin'in açıklamalarından sonra Rusya Suriye'ye S-400 füze sistemi yerleştirmiş, Doğu Akdeniz'e bir kruvazör yollamış, askeri ilişkileri askıya aldıklarını açıkladı. Putin,"Türkiye"ye yönelik herhangi bir yaptırımı devreye sokma kararı almadık ancak Türkiye'den uçağımıızn düşürülmesiyle ilgili hala gerçekçi bir açıklama bekliyoruz" dedi.
"RUS UÇAĞI OLDUĞUNU BİLMEMESİNİN İMKANI YOK"
Putin Fransa Devlet Başkanı François Hollande ile görüşmesinin ardından yine açıklamalarda bulundu."Türkiye'nin uçağın Rus jeti olduğunu bilmemesinin imkanı yok. Bilinmemesi mümkün değil, sinyalleri gidiyor. Bizim uçakların nerelerde faaliyet gösterdiğini ABD öncülüğündeki koalisyonla paşlaşıyoruz. Türkiye de bu koalisyonun üyesi noktasından hareket ettik. Dolayısıyla bilmemeleri mümkün değil."
"IŞİD İLE EKONOMİK İLİŞKİ KURANLAR ATEŞLE OYNUYOR" (26 Kasım 2015)
"Dost kabul ettiğimiz bir ülkenin ihanetine uğradık. İki müttefik ülkenin bu duruma gelmiş olması üzücü."Teröre karşı çifte standart uygulayanlar, IŞİD ile ekonomik ilişki kuranlar ateşle oynuyor. Suriye'de IŞİD'in kontrolündeki bölgeden Türkiye'ye 'endüstriyel miktarlarda' petrol akışı var. Türk hükümetinin Suriye'den petrol akışı konusunda hiçbir şey bilmemesi teorik açıdan mümkün olmakla birlikte, bunu düşünmek de zor."
"PİLOTUMUZUN ÖLDÜRÜLMESİ KABUL EDİLEBİLİR GİBİ DEĞİL"
Putin yardım götürdüğü açıklanan TIR'ları vurmalarının nedenini, "insanı yardım malzemesi taşımadıklarından şüplendik" diye açıkladı. S-400'lerin konuşlandırmaları için de "Pilotumuz öldürüldü bu kabul edilebilir bir şey değil" ifadesini kullandı.
"YAZIKLAR OLSUN" (26 Kasım 2015)
Putin'in iddialarına muhtarlar toplantısında cevap veren Erdoğan: "DAEŞ'ten, Türkiye petrol alıyormuş'. Yetkili makamlarda olanlar bunu söylüyor. Çok ayıp, yazıklar olsun. DAEŞ petrolünü Esed'e satıyor." dedi.
Erdoğan, "İddia edenler bu iddialarını ispatla mükelleftir. Aynı ihlal bugün yapılsa Türkiye yine aynı karşılığı vermek durumundadır" açıklamasında bulundu. Olayın nasıl meydana geldiğini anlatan Erdoğan, "uçağın milliyetini bilmediklerini ve defalarca uyarıldığını ve angajman kurallarının uygulandığını" yineledi.
"RUSYADAN ÖZÜR DİLEMEYECEĞİZ"
Erdoğan, Putin'in "İktidar Türkiye'yi İslamlaştırmaya çalışıyor" sözlerine de"Türkiye'nin yüzde 99'u zaten Müslüman" diye yanıt verdi. Erdoğan, "Özür dilemesi gereken bir taraf varsa biz değiliz. Hava sahamızı ihlal edenler özür dilesin. Rusya'dan özür dilemeyeceğiz" yanıtını verdi.
"ARADIM CEVAP VERMEDİ"
Erdoğan France 24 kanalına verdiği röportajda "Rus lider Putin'i aradım ama cevap vermedi" dedi, "Rus uçağı olduğunu bilseydik farklı davranırdık. Birbirimizle konuşmak zorundayız, ne olduğunu anlamalıyız, Olaydan sonra Sayın Putin'i aradım şu saate kadar maalesef bana dönmedi. Rus uçağı olduğunun bilinmesi durumunda değişik davranabilirdik" dedi.
"PARİSTE GÖRÜŞMEYİ UMUYORUZ" (27 Kasım 2015)
Bayburt'ta açıklamalarda bulunan Erdoağan Paris'teki İklim Zirvesi'nde Putin'le görüşmeyi umduğunu söyledi. Erdoğan, şunları söyledi: "Biz bir terör örgütünden petrol alacak kadar haysiyetsiz değiliz, bunu böyle bilesiniz. Bize bu iftirayı atanlar, bilsinler ki müfteri sıfatını sahiplenmişlerdir.""Sayın Putin 'kim terörizme çifte standart uyguluyorsa ateşle oynuyordur' diyor. Bu söze ben sonuna kadar katılıyorum. Suriye'de 380 bin cana mal olan devlet terörü uygulayan Esed rejimine destek olam ateşle oynamaktır."
"RUSYA ATEŞLE OYNUYOR"
"DAİŞ'le mücadele bahanesiyle uluslararası meşruiyeti olan muhalifleri vurmak ateşle oynamaktır. Türkiye'nin haklılığının tüm dünya tarafından kabul edildiği bir hadiseyi bahane ederek bize olmadık ithamlarda bulunmak meseleyi vatandaşlarımıza eziyete vardırmak ateşle oynamaktır." "Bölgede ticari faaliyet veya insani yardım amaçlı olarak bulunabilecek TIR'ları vurmak ateşle oynamaktır. Rusya'ya çok samimi bir şekilde ateşle oynamamasını tavsiye ediyoruz."
KREMLİN: GÖRÜŞMEYİ REDDEDİYORUZ (27 Kasım 2015)
Erdoğan'ın Paris'te görüşme talebine Kremlin'den açıklama yapılan açıklamada "Türkiye özür dilemeye hazır değilse, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşme talebini reddediyoruz" denildi.
ERDOĞAN: GERÇEKTEN ÜZGÜNÜZ (28 Kasım 2015)
Erdoğan, Rusya ile yaşanan uçak kriziyle ilgili Balıkesir Burhaniye'de katıldığı bir açılışta açıklama yaptı. "Gerçekten üzgünüz, böyle olmasını arzu etmezdik ama maalesef böyle bir şey oldu. Temenni ederim ki, bundan sonra böyle bir şey olmaz" diyen Erdoğan, Paris Zirvesi'ni "ilişkilerin tamiri için bir fırsat" olarak gördüğünü söyledi. Erdoğan Putin'e "Meseleyi aramızda çözelim, konuyu tüm ilişkilerimizin zarar göreceği bir boyuta vardırıp kimseyi de sevindirmeyelim" diye seslendi.
PUTİN EKONOMİK YAPTIRIMLARI İMZALADI (28 Kasım 2015)
Erdoğan'ın açıklamasından sonra Kremlin'den yine bir açıklama yapıldı: ''Putin Türkiye'ye karşı özel ekonomik yaptırımları içeren emri imzaladı." Putin'in imzaladığı kararnamede, Türkiye'den alınan çeşitli gıda ürünlerine, Türk firmalarının Rusya'daki faaliyetlerine, Türk işçi alımına kısıtlama ve yasaklar ile Türk vatandaşlarının Rusya'ya vizesiz girişinin iptali, Türkiye'ye tur paketi satışının yasaklanması, limanlarda kontrollerin sıkılaştırılması gibi düzenlemeler yer aldı.
PLANLANAN BİR TEMAS YOK (30 Kasım 2015)
Fransa'da yapılan İklim Zirvesi'nde Putin ile Erdoğan görüşecek mi sorusuna ise Kremlin'den red cevabı geldi. Kremlin, ''Rusya Devlet Başkanı Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmeyecek. Planlanan bir temas yok'' dedi.
PUTİN: ERDOĞAN İLE GÖRÜŞMEDİK
İklim zirvesi sonrasında basın mensuplarının sorularını yanıtladı ve Erdoğan ile görüşmediklerini; "Türkiye Cumhurbaşkanı ile bir araya gelmedik, görüşmedik"sözleriyle açıkladı.
HÜR HABER / HABER MERKEZİ
ÖZEL HABER / NİHAL KENÇ
