Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli’nin İran ziyareti sonrası Kapıköy ile ilgili gelinen noktayı Şehrivan’a değerlendiren AK Parti Van Milletvekili Mustafa Bilici; “Kapıköy/Razi Hudut kapısının tır trafiğine açılması için yaklaşık 300 milyon ABD Dolarına malolması beklenen Razi-Hoy-Evoğlu yolunun Türkiye tarafından iyileştirilmesi, bunun için Türk tarafının teknik detayları ile öngörülen finansman modellerine ilişkin tekliflerini yazılı olarak İran’a iletmesi kararlaştırılmıştır.” Dedi.
Hafta içinde beraberindeki ekip ile birlikte İran’a çıkarma yapan Gümrük ve Ticaret Bakının görüşmelerinden sonra İran’la ilgili sevindirici haberler gelmişti. İran hükümetinin yıllardır bahanesi olan Kapıköy’e kadar olan yolun Türkiye tarafından yapılacağı yönünde haberler kamuoyunda yer alırken, o ziyaretin dönüşünde AK Parti Van Milletvekili Mustafa Bilici, tüm görüşmelerin ve anlaşmaların detaylarını paylaştı. O ziyarette Van’ı temsilen AK Parti Van İl Başkanı Zahir Soğanda’nın bulunduğunu hatırlatan Bilici, bu konuda Van adına tarihi bir adım olan Kapıköy konusunda hem yolun yapımı hem de tır ticaretine açılması adına önemli sonuçlara varıldığını açıkladı. Türkiye’nin İran’a açılan 3’üncü Gümrük Kapısı olacak olan Kapıköy’le ilgili gelişmeleri de ikili görüşmelerin detaylarını da Gümrük ve Ticaret Bakanı ile yapılan görüşmeler neticesinde paylaşan Bilici, Türkiye’nin Kapıköy’ün açılması için tam 300 milyon dolarlık bir yatırımı üstlenip o yolu yapacağını duyurdu.
4 BAKANLA KRİTİK VAN GÖRÜŞMELERİ
3 Şubat’ta gerçekleşen İran-Türkiye İş Forumu’nda iki ülke arasında gerçekleştirilen önemli işbirliği görüşmeleri üzerine Şehrivan’a konuşan Bilici, Kapıköy ile birlikte üzerinde konuşulan bir çok görüşmenin detaylarını da paylaştı. O toplantılarda Kapıköy’ün en önemli gündem maddesi olarak konuşulduğunu belirten Bilici, Bakan Canikli’nin bu konu için İran Yol ve Şehircilik Bakanı Sayın Abbas Ahmad Akhoundı, İran Ticaret, Sanayi ve Madenler Bakanı Muhammed Rıza Nimetzade, İran İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi, İran Ekonomik İşler ve Maliye Bakanı Ali Tayyibniya ile ayrı ayrı ikili görüşmeler yapıldığını belirtti.
BİLİCİ O GÖRÜŞMENİN DETAYLARINI PAYLAŞTI
Bilici o toplantıdaki diğer konularla ilgili detayları da paylaşarak, gelinen noktadaki görüşmeleri ve işbirliklerini şu şekilde açıkladı; “Bakanlarla yapılan toplantılar çok olumlu bir atmosferde geçmiş olup, mevcut ilişkilerin potansiyeli yansıtmadığı, Sayın Cumhurbaşkanlarının koymuş olduğu hedeflere ulaşılabilmesi için iki tarafın da daha çok çaba göstermesi, son zamanlarda ilişkilerimizde yaşanmaya başlayan olumlu gelişmelerin bu ziyaret vesilesiyle hızlı bir ivme kazanacağı konusunda hemfikir olunmuştur. Ülkemizin İran’a zor zamanlarında verdiği destek ve onların haklı taleplerini uluslararası alanda her türlü eleştirilere rağmen savunması, İranlı Bakanlarca takdirle karşılanmıştır. İki tarafında potansiyellerine uygun olarak büyük proje ve hedeflere odaklanması gerektiği, zaman zaman yaşanan küçük problemlerin ve konjonktürel sapmaların bu proje ve hedefleri geciktirmemesi ve/veya engellememesi konusunda görüş birliği oluşmuştur.”
“ANLAŞMANIN KAPSAMI GENİŞLETİLMELİ”
“İki ülke arasındaki nihai hedeflerden birinin iki ülke arasında ticarette yaşanan tüm engel ve kısıtlamaların kaldırılması olduğu vurgulanmıştır. Türkiye ve İran arasında 1 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe giren Tercihli Ticaret Anlaşmasının bunun önemli adımlarından biri olduğu vurgulanmış ve İran tarafında söz konusu Anlaşmanın İran aleyhine olduğuna ilişkin eleştirilere, AB ile aramızdaki Gümrük Birliği örneği verilerek uzun vadede bu Anlaşmanın her iki taraf lehine sonuçlanacağı müteaddit defalar vurgulanarak, görüşülen tüm İranlı Bakanların söz konusu Anlaşmanın arkasında olduğu ve Anlaşmanın kapsamının genişletilmesi gerektiği teyit ettirilmiştir.”
İRAN’DAN 5 AYDA BİTİRME TAAHHÜTÜ
“Tercihli Ticaret Anlaşmasının genişletilmesini ve İran tarafından şikayet edilen bazı İran ürünlerine karşı almış olduğumuz korunma önlemlerini görüşmek üzere teknik bir heyetin önümüzdeki günlerde Türkiye’ye gelmesi kararlaştırılmıştır. İran ile ticaretin büyük bölümünün karayolu ile yapıldığı husus da dikkate alınarak, ticaretimizin 30 milyar dolara çıkarılması hedefine paralel olarak mevcut kapıların potansiyelinin artırılması ve gerekli yeni ilave kapıların yapılması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda Gürbulak/ Bazergan gümrük kapısının giriş çıkış peronlarının ikiye çıkarılması için Türkiye tarafındaki çalışmalara paralel olarak İran tarafı da kendi tarafını 5 ay içinde bitirmeyi taahhüt etmiştir. Esendere/Sero gümrük kapısının Türk tarafının modernizasyonunun Ağustos ayına kadar tamamlanması ve açılış töreninin birlikte gerçekleştirilmesi ve İran tarafının da kendi kapılarını bize paralel olarak modernize etmeleri konusunda mutabık kalınmıştır.”
KAPIKÖY İÇİN 300 MİLYON DOLAR!
Görüşmelerin en önemli ayağı olan Kapıköy ile ilgili görüşmeleri paylaşan Mustafa Bilici, o toplantıda Van’ın ilgilendiren Kapıköy ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı; “Kapıköy/Razi Hudut kapısının tır trafiğine açılması için yaklaşık 300 milyon ABD Dolarına malolması beklenen Razi-Hoy-Evoğlu yolunun Türkiye tarafından iyileştirilmesi, bunun için Türk tarafının teknik detayları ile öngörülen finansman modellerine ilişkin tekliflerini yazılı olarak İran’a iletmesi kararlaştırılmıştır. Kapıköy’den geçen Van-Tebriz hattındaki demiryolu hattına ilave olarak Kars-Tebriz hattında Gürbulak-Bazergan yakınlarından geçecek şekilde yeni bir demiryolu hattının yapılması konusunda prensipte anlaşıldı. Ayrıca, mevcut demiryolu hattının daha iyi işlemesi için gerekli önlemlerin alınması kararlaştırıldı. İki ülke arasında karşılıklı yatırım yapılmasını temin edecek Ortak Sanayi Bölgesi Kurulması hususunda mutabakat teyit edilmiş ve heyetlerin yer tespiti için Şubat ayında bir araya gelmesi kararlaştırılmıştır.”
AKARYAKIT FARKI DA TAMAM
“İran tarafından Türk bankalarının İran’da faaliyet göstermesine ilişkin talep yinelenmiştir. Bu konuda Türkiye’de bir çalışma yapıldığı, kısa sürede sonuçlanmasının beklendiği ve sonuçların İran ile paylaşılacağı ifade edilmiştir. İki ülke arasındaki ticaretin yerel paralarla, özellikle TL ile yapılması için çalışmaların hızlandırılması kararlaştırıldı. Türkiye’den İran’a ilaç satışındaki engellerin kaldırılması için Sağlık Bakanlımızdan bir heyetin mevkidaşları ile bir araya gelmesi kararlaştırıldı. İki ülke arasındaki ulaştırma alanında özellikle akaryakıt fiyat farkı, Türkmenistan-İran kapısında İran tırlarına ayrımcılık yapılması ve Türk tırlarına Türkmenistan’a geçişte 4 gün asgari süre uygulanması gibi konularda yaşanan sıkıntıların giderilmesine ilişkin yapılan anlaşmadan duyulan memnuniyet dile getirildi ve uygulama konusunda yaşanan sıkıntıların diyalog yoluyla çözülmesi hususunda mutabakata varıldı. Türkiye ve İran’ın bölgenin iki büyük ülkesi olarak işbirliği yapmasının, başkalarının bölgeye müdahale etmesini önleyeceği hususunda ortak görüş beyanında bulunuldu. İran Gümrükleri ile ortak kapı kurulması için teknik heyetlerin en kısa sürede bir araya gelmesi kararlaştırıldı.”
ŞEHRİVAN ÖZEL-VEYSEL İZGİ
