Van ve İran’da yaptığı ziyaretlerin ardından Van ekonomisinin can çekiştiğini yerinde gören Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi bakanlığı seferber etti. Özellikle Kapıköy odaklı ihracatı gündemine alan bakanlık Van’daki ihracatçıları bilgilendirmek için yapılan zirvede buluştu. Zirvede Van’ın 2023 milyar dolarlık ihracat hedefinin uzağında olduğu konusu bir kez daha gündeme gelse de her parti ve kurumdan katılım Van adına umut verdi.
“VAN’I BU KOMEDİDEN KURTARMALIYIZ”
Ekonomi Bakanlığı öncülüğünde Van Valiliği ve Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği işbirliği ile düzenlenen ‘Devlet Destekleri Bilgilendirme Semineri bürokrat, siyasetçi, STK ve işadamlarının katılımıyla gerçekleşti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin Van ziyaretlerinden sonra talimatını verdiği ve özellikle Kapıköy’ün gündeme alındığı toplantıda ihracatçılar ve Vanlı yatırımcılar devlet destekleri konusunda bilgilendirildi.
Van’da Ekonomi Bakanlığı tarafından Rescate Hotel’de gerçekleştirilen toplantıya Van Valisi Aydın Nezih Doğan, Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Veysel Parlak, TİM Doğu Anadolu Birlik Başkanı Cemal Şengel, Adalet ve Kalkınma Partisi Van Milletvekilleri Burhan Kayatürk, Fatih Çiftçi, Gülşen Orhan, Halkların Demokratik Partisi Van Milletvekili Kemal Aktaş, İpekyolu Belediye Eş Başkanı Veysel Keser, Saadet Partisi Van İl Başkanı Özay İlhan, Hüda Par Van İl Başkanı Rasim Sayğın, Van Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Salman Toprak, Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Van ESOB Başkanı Faruk Alpaslan, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Emin Yaşar Demirci’nin yanı sıra çok sayıda iş adamı ve kurum, kuruluş, STK temsilcileri katıldı. Bilgilendirme seminerinde Vanlı iş adamlarına Ekonomi Bakanlığı'nın bu yıl ihracata yönelik vereceği destekler anlatıldı.
PARLAK: SINIR İLLERİ ANLAŞMADAN FAYDALANACAK
Gerçekleştirilen toplantıda ilk olarak konuşan Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Veysel Parlak, 1 Ocak tarihinde yürürlüğe giren Tercihli Ticaret Anlaşması’nın baştan tüm Türkiye olmak üzere özellikle sınır illerinin faydalanacağını söyledi. Parlak, “Ekonomi Bakanımız Van’a gelişinden sonra Van’ın kalkınmasıyla ilgili, Van’ın gelişmesiyle ilgili çok ciddi derecede bizleri talimatlandırdı ve bizde bu gün itibariyle başladık. Bunun devamı da gelecek. Biz bakanlık olarak inanıyoruz ki Van’ın stratejik önemi, ticari önemi bulunduğu yer gerçekten gelişmeye, kalkınmaya son derece elverişli. Yine bildiğiniz üzere 2014 yılında İran’la ticaret anlaşması da Tercihli Ticaret Anlaşması müzakerelerini Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak gerçekleştirdik. Bunun yansıması bölge için son derece önemli olacaktır. 1 Ocak itibariyle imzalanan ve yürürlüğe giren bu anlaşma yaklaşık olarak 250 kalem karşılıklı olarak gümrük indirime gidildi. İran ile ticaret hacmimizi de iki ülke devlet başkanlarının hedef olarak koyduğu 35 milyar dolara yükseltme hedefini de bizler aldık ve bunun üzerinde çalışıyoruz. Bu anlaşmada Van ve sınır illerimiz azami faydayı sağlayacaktır. Bunun yanı sıra bütün Türkiye bu anlaşmada fayda sağlayacaktır. Ama en fazlada Doğu’da yer alan sınır illerimiz bundan faydalanacaklardır.” Dedi.
“DESTEKLER İLE TAM BİR İHRACATÇI OLUŞTURACAĞIZ”
Verilen destekler hakkında bilgiler veren Parlak şu ifadelere yer verdi: “Biz Sayın Bakanımız ile birlikte bu neticede 31 Aralık 2014 tarihinde İran ziyareti gerçekleştirdik. O ziyarette de bu anlaşmanın yeterli olmayacağını ve bun anlaşma ile birlikte lojistik konusu, ulaştırma konusu ve buna benzer birçok konuda ele alındı. 2015 yılı içerisinde bu projelerin hepsini hep birlikte göreceğiz. Van’ımızın gerek Sayın Bakanımız gerekse de bizim nezdimizde önemli bir yeri var. Bakanımız, Ekonomi Bakanlı olarak hangi destekler veriliyor diye bu destekleri burada anlatmamız için görevlendirildik. İhracat anlamında Bakanlığımız her türlü desteği sunuyor. Daha ihracat yapmayan esnafımız, sanayicimiz ve ticaret erbabımız bizim bu tür desteklerimizden yararlanabilir. Bu anlamda vatandaşlarımızın gerek seyahat gerek ziyaret ve buna benzer her türlü destekleri veriyoruz. Bunun yanı sıra Uluslar Arası Rekabetçiliği Artırma (UR-GE) desteklerimiz var. Bunun yanı sıra Ticaret Odalarımız ile birlikte, İhracatçı Birliğimiz ile birlikte çalışacağız ve firmalara bilgiler verip, destekler sağlayacağız. Bu anlamda tam bir ihracatçı oluşturacağız.”
PARLAK: VAN 2 MİLYAR İHRACAT YAPABİLECEK BİR İLDİR
Parlak, Türkiye ile İran arasında imzalanan anlaşma neticesinde Van’da 35 milyon dolarlık bir ihracatın yapılacağını ancak bu ihracatın hiç bir şey olduğunu dile getirdi. Parlak, “Van’da tüm destekleri vereceğiz. Siz ne kadar uzak dursanız da biz sizin yakanıza yapışacağız. Ve bu yatırımı Van’a getireceğiz. Siz bize gelmezseniz bile biz size geleceğiz. Van için 35 milyon dolarlık bir ihracat Van için hiçbir şeydir. Van 1 milyar, 2 milyar dolarlık ihracat yapabilecek kapasitede bir ildir. İran burnumuzun dibinde, Irak deseniz yine öyle bu yüzden yapılan bu desteklerden Vanlıların iyi bir şekilde yararlanması gerekmektedir. Yeter ki Vanlı ihracatçılarımız ihracat yapsınlar. Biz bu yüzden bu sefer buraya çok iddialı geldik. Sizi de muhakkak Ankara’ya bekliyoruz. Siz isteyin yeter ki. Biz her türlü desteği sağlarız. Van 5 milyar dolarlık bir ihracat bile yapar. Emin olun ki Van bunu yapabilecek bir kapasitedir. Van’da özellikle yapılan Tekstil Kent Van için çok önemlidir. Bu anlamda dışardan yatırımcılar buraya gelecekler ve burada yatırımlar yapacaklar. Bu anlamda buradaki insanımız ihracat yapsınlar biz her türlü destek ve yardımla buraya geliriz. Yatırım destekleri olarak da çok büyük desteklerimiz var. Özellikle 6’ncı bölge doğrultusunda çok önemli destekler var. Siz yeter ki böyle olsun deyin her türlü destek olur.” dedi.
Parlak’ın konuşmasının ardından Ekonomi Bakanlığı temsilcisi bir sunum gerçekleştirdi. Sunumun ardından toplantıya katılan AK Parti Van Milletvekilleri, Gülşen Orhan, Burhan Kayatürk ve Fatih Çiftci’nin yanı sıra HDP Van Milletvekili Kemal Aktaş açılış konuşmaları yaptı.
AKTAŞ: SEMİNERİN FAYDALI OLACAĞINA İNANIYORUM
Açılış konuşmalarında ilk olarak konuşan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Kemal Aktaş toplantının faydalı olacağına inandığını belirtti. Aktaş şu sözlere yer verdi: “Ben kuşkusuz bu seminerlerde bu anlatımlarda hepimizin hem ilimiz açısında hem de bölge açısında çok faydalı ve yararlı olacağına inanıyorum. Bu konuda bizlere güç katacağını düşünüyorum. Bu anlamda hepinizin çalışmalarını daha planlı, daha disiplinli, daha katılımcı ve bölgeyi gerçekten kalkındıran bir performans ile çalışacağına düşünüyorum.”
ORHAN: VAN STRATEJİK BİR KONUMA SAHİP
Ardından bir açılış konuşması yapan AK Parti Van Milletvekili Gülşen Orhan ise, Van’ın çok stratejik ve önemli bir yerde olduğunu söyledi. Orhan, “Değerli arkadaşlar Van çok önemli bir şehir. Doğu Anadolu Bölgesi’nin sınırında yer alıyor. Ekonomik anlamda çok getirileri olan ülkeler ile sınırız. Bu anlamda çok önemli bir kapımız yer alıyor. Gerek Irak, Kürdistan’a gidişlerimiz var. Bunun yanı sıra yukarı taraftan Ermenistan’a bir gidişimiz var. Van çok stratejik bir konuma sahip ve çok önemli ülkelere sınırı olan bir ildir. Ancak biz bu önemli coğrafyada neden tam anlamıyla verim alamıyoruz. Bunun için yeninden bir araya geldik ve bu konuyu masaya yatırmaya, esnafımızın ve bu bölgede yaşayan insanlarımızın devletten beklentileri nelerdir. Bu anlamda yeni ekonomik kapıları nasıl açarız diye böyle bir seminerde bir araya gelmiş bulunuyoruz. Bu konuda bu seminerin ve ileriki dönemlerde yapılan bu tür toplantılar ile ilgili Sayın Bakanımız ile bir araya geldik ve bu konular konuşuldu. O konuşmalarda yeniden böyle bir birlikteliğe ihtiyaç olduğu söylendi. Bu neticede Genel Müdürümüz ile birlikte böyle bir seminer kararı aldık ve bu çokta iyi oldu.” Dedi.
“DEMOKRASİ VE EKONOMİ BİRLİKTE YÜRÜTÜLMELİDİR”
Demokrasi ve ekonominin bir birinde ayrı yürütülmeyeceğini vurgulayan Orhan şöyle devam etti: “Ege bölgesine baktığımız zaman her türlü imkânın olduğunu görebiliyor. Oralarda işlere daha önce başlanıldığını ve her anlamda çok iyi bir nokta olduğunu ve bunun devam ettiğini görmekteyiz. Ancak Doğu Anadolu Bölgesine baktığımızda bunları görmek zordu. Bu anlamda başta iletişimsizlik olmak üzere, yaşanılan çatışmalar ve buna benzer sorunlar vardı. Ancak bugün çok önemli bir sürecin içerisindeyiz. Çok önemli bir silahsızlık ortamının olduğunu görüyoruz. Ancak bununla birlikte ekonomiyi de bu huzur ortamı ile birlikte yürütmemiz gerekiyor. Yani demokrasi ile ekonomi bir arada olmak zorunda ve bir birini beslemek zorundadır. Umuyoruz ki bu başlangıç semineri bir ufuk açar ve yeni enerjiler ile ileriyi görebiliriz. Bu anlamda daha iyi bir ekonomik ithalat ve ihracat görürüz. Devamını da hep birlikte getiririz diye ümit ediyorum.”
ÇİFTCİ: SEMİNER BİR BAŞLANGIÇ OLACAKTIR
Orhan’dan sonra bir açılış konuşması yapan AK Parti Van Milletvekili Fatih Çiftci, ekonomi anlamında bu seminerin bir başlangıç olduğunu belirtti. Çiftci, “AK Parti hükümeti ile birlikte ülkemizde devlet destekleri açısında bugüne kadar çok önemli adımlar atılmıştır. Bugüne kadar yapılanlar ve atılan adımlar ile birlikte bu adımların sonuçlarını bir bir görebiliyoruz. Bunların en önemli sonuçlarından bir tanesi ülkemizdeki ihracatın çok düşük seviyelerden, bugün 150 milyarlara aşan bir rakama ulaşması bugüne kadar AK Parti hükümetlerinin uygulamış olduğu özel sektör ve devletin bütünleşmesi ve buna bağlı olarak üretim alanlarının gerçekleştirilmesidir. Ama bizim bölgemize bakıldığında, çok muhteşem bir coğrafyada yer almamıza rağmen bundan yeterli olarak faydalanmamış ve bunu iyi bir şekilde değerlendirmemişiz. Devlet inşallah bundan sonra Van ekonomisinin canlanması ve Van’ı hak ettiği noktaya getirmesi, istediği oranda ihracat yapması için ben bu seminerin bir başlangıç olacağı ümidindeyim. Çünkü Van çok cüzi bir şekilde ihracat yapan bir ildir. Ancak Van çok çok daha yüksek düzeylerde ihracat yapacak bir kapasitededir. Bu anlamda geldiğimiz nokta çok iç açıcı değildir. Devletin vermiş olduğu desteklerden iş adamlarının iyi bir şekilde yararlanması gerekmektir. Umut ediyoruz ki bu dönemden sonra artık bu bölgede daha iyi yatırımlar ve destekler olacaktır.” Sözlerine yer verdi.
“HUZURUN OLMADIĞI YERDE SERMAYEDEN BAHSEDİLMEZ”
Bir bölgede huzur olmadığı zaman ekonomi ve sermayeden de bahsedilmeyeceğini sözlerine ekleyen Çiftci şu ifadelere yer verdi: “Yapılan desteklerin ve yapılacak olan çalışmalar ve yatırımlar için tabi bir de huzur ve güvenliğin olması gerekmektedir. Şu da bilinmelidir ki huzur ve güvenliğin olmadığı bir yerde sermayeden bahsetmek mümkün değildir. Geçmişte ilimizde çok büyük çatışmalar ve acılar çekilmiştir. Ancak uygulanan yeni politikalar ile birlikte bölgemiz ve ülkemiz huzur açısında çok önemli ilerlemeler kaydedecektir. Özellikle Van’da huzur ve barış temin edildikten sonra ekonomik anlamda da çok yol kat edilecektir. Bunlar olmadığı zaman burada bir üretim, yatırım ve sermaye olmaz. Dolayısıyla hangi siyasi parti, hangi sivil toplum kuruluşu ve hangi kurum kuruluş olursa olsun elini taşın altına koyup buranın huzuru kent olması için çalışması gerekmektedir. Uygulanan çözüm süreci ile birlikte ülkemiz barış ve huzur ortamı anlamında en iyi yere gelecektir. Devletin buraya sunduğu hizmetler ile birlikte önümüzdeki 10 yıl içerisinde bir Gaziantep ve buna benzer diğer illerimiz gibi çok önemli bir kent haline gelecektir. Bir takım yasaların olması ve yatırımların olması çok önemlidir ancak bunun kullanılması da çok önemli bir noktadır. Biz bugüne kadar buna varamadık. Ama bundan sonra inşallah gelecek olan yeni yatırımlar, yeni devlet destekleri ve çalışmalar ile birlikte Van’ımız ihracatta en üst seviye gelecektir.”
KAYATÜRK: 1 MİLYAR DOLAR ÇOK DÜŞÜK BİR RAKAM
Son olarak bir açılış konuşması yapan AK Parti Van Milletvekili Burhan Kayatürk ise, Van için 2023 hedefi olarak gösterilen 1 milyar doların az olduğunu ve bu hedefe ulaşılacağını söyledi. Kayatürk, “Değerli arkadaşlar çok önemli bir toplantı yapıyoruz. Bu toplantı Van’daki hayal ettiğimiz toplantılardan bir tanesidir. Van bizim hakkettiğimiz bir noktada olmadığı için bugün toplantı yapıyoruz. İhracat rakamlarına baktığımız zamana Şırnak, Hakkari ve diğer illere göre geride olmamız bizler ciddi sıkıntılara koymaktadır. Bir milletvekili ve ayrıca ihracat yapan birisi olarak bundan duyduğum rahatsızlığı ifade etmek isterim. Bakıldığında bugün Van’daki ihracatları iyi değil. 20, 18, 23 milyon dolarlar bizim hak ettiğimiz rakamlar değil. İlerde umut var olmamız gerektiğine inanıyorum. Ancak ilerde bu rakamlara baktığımız zaman çok iyi olmadığımızı göreceğiz. Bugün 20 milyon dolarda olan ihracatta 2023 için ortaya koyulan rakamları görebiliyoruz. 2023 hedeflerinde Van’a baktığımız zaman 1 milyar dolarlık bir rakam görebiliyoruz. Bunun gerçekleşeceğinden kimsenin kuşkusu olmasın ama bu çok düşük bir rakamdır. Neden düşük? Çünkü Gaziantep’e bakıyoruz. Gaziantep 2023 hedefinde 30 milyar dolarlık bir ihracat hedefi var. Gaziantep’te 30 milyar doların 2023 hedefi olması, Van’ın ise 1 milyar dolar hedef koyanlar ya Van’ı bilmiyorlar veya Van’ın tarihinden habersizler.” Dedi.
ORTA DOĞU VE ORTA ASYA’NIN BİRLEŞTİĞİ NOKTA, VAN’DIR!
Van’ın önemli bir kent olduğunu ve ayrıca Orta Doğu ve Orta Asya’nın birleştiği nokta olduğunu söylen Kayatürk son olarak şunları kaydetti: “Van çok büyük konuma sahip bir ildir. Van, Orta Doğu ile Orta Asya’nın birleştiği bir noktadır. Van işte bu kadar önemli bir kenttir. Bir kent eğer ki bir turizm kenti olmazsa, sağlık kenti olmazsa, eğitim kenti olmazsa o kent ihracat kenti olmaz. Van bu anlamda çok önemli yollar kat etti. Gerek sağlık, gerek turizm, gerek eğitim ve gerekse de diğer anlarda önemi işler yapıldı ve yapılmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra ilimizde bir tekstil kent yapıldı. Biz buradan iş adamlarımızı bu tekstil kentimize de davet ediyoruz. Burası muhteşem bir üretim yeri olacak. Buradaki üretimi 1 saat sonra İran’a göndereceğiz. Dolayısıyla bu kadar muhteşem bir ilin 6’ncı bölgedeki teşviklerden de yararlanması bekliyoruz. Bu destekleri aldıktan sonra artık Van’ın önünü hiç kimse alamayacaktır. Ekonomi Bakanımız ile birlikte tekstil kentti beraber gezdik kendileri de bize tekstil kent için söz verdiler. Bu anlamda onların desteklerinden dolayı onlara da teşekkür ediyoruz.”
Yapılan açılış konuşmalarının ardında toplantının birinci oturumu bitti. Öğle yemeği ile başlayan ikinci oturum ise Ekonomi Bakanlığından gelen öğretim görevlilerinin semineri ile devam etti. Verilen seminerlerin ardından son olarak kapanış konuşması olarak TİM Doğu Anadolu Birlik Başkanı Cemal Şengel ve Van Valisi Aydın Nezih Doğan konuştu.
ŞENGEL: YAPILACAKLAR KOLAY DEĞİL
Cemal Şengel, ileri ki dönemlerde yapılacakların kolay olmadığını ancak her zaman ümitlerini koruduklarını söyledi. Şengel, “Bu yapılanlar ve yapılacaklar muhakkak ki kolay işler değil. Hevesimizi bu anlamda kırmamalıyız. Biz bu işleri başaracağımıza inanıyoruz. Biz bazen kendi kendimize bir şey yapamadık, yapamıyoruz diyoruz ama biz bölgedeki ihracatçılarımız ile gittiğimiz ülkelerin hiç birinden boş dönmedik. İhracatçılarımız bu ziyaretlerde cesaretlendiler ve artık daha girişimciler. Bu anlamda belki kendimiz ifade edemiyoruz ancak bizim günün 24 saati kapımız herkese açık. Bu anlamda devlet desteklerini iyice kullanmalıyız. Türkiye’nin hedefinde olan 35 milyarlık ihracatın 10 milyarı belki de bizim bölgemizde yapılacaktır. Bu anlamda bizim bu desteklere yönelmemiz ve yapılacaklar için işin üzerine daha çok düşmemiz gerekir. Bu anlamda emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.”
DOĞAN: KÜLTÜR EKONOMİN ÖNÜNE GEÇİYOR
Toplantıda son olarak konuşan Van Valisi Aydın Nezih Doğan, kentte huzurun dışında kültüründe etkili olduğunu bu yüzden gündelik konuşulan konuşmaların kültüre dönüştüğünü ve bu konuşmalarında ekonominin önüne geçtiğini söyledi. Vali Doğan, “Sabaha göre toplantımızda sonra doğru bir azalma oldu. Ancak Cuma günü olması nedeniyle bunu doğal karşılaşmamız gerekiyor. Bu toplantıda bir ders çıkarmamız gerekiyor. Bölge üretim konusunda sıkıntılarımız var. Ketimiz üretim yapamıyor. Bu anlamda başta iç pazarda daha sonrada dış pazarda çalışmaların yapılması gerekmektedir. Yoksa bu şekilde ayakta kalmak kolay olmayacaktır. Bunun yanı sıra bu üretilenlerin daha sonra satılması içinde bir çalışmanın yürütülmesi gerekilmektedir. Bunun yanı sıra bölgemizde yaşadığımız atmosferdir. Bu atmosferi milletvekillerimiz huzur olarak açıkladılar ama sadece onunla izah etmekle de doğru gelmiyor. Bunun yanında birde kültür var. Bu kültüründe muhakkak eritilmesi gerekir. İnsanlar günlük hayatlarında ne yaşıyorlarsa bu onların kültürü olmuştur. İnsanlar sabah kalkıp ne konuşuyorlarsa bu Van’ın kültürü oluyor. Buda maalesef ki ekonominin önünde duruyor. Bu durum değiştirilmediği sürece aslında bu kültürü değiştirmemiz mümkün değildir.”
VALİ DOĞAN: EKONOMİNİN DİLİ BARIŞ DİLİDİR
Siyaset çok önemli bir iş ve önemli bir şeydir. Yatıp kalkıp boş ideolojiyi konuşmak, ekonomiyi ön planda tutmamak çok doğru olmayan şeylerdir. Karşı karşıya kaldığımız sorunlar bundan ibarettir. Öncelikle günlük hayatı yaşarken daha ekonomik düşünmek gerekir. Bu anlamda siyaset adamlarımızın buna öncülük etmeleri gerekiyor. Bugün iki partinin farklı milletvekilleri burada ekonomi konuştular ve hepimiz alkışladık. Ama böyle olmazsa sadece bir parti olsaydı sadece bir kesim alkışlardı. Aslında ekonominin dili barış dilidir. Bu yüzden bizim bu dili daha çok konuşmamız gerekiyor. Çözüm süreci elbette ki ön planda olmalıdır ama bu anlamda gelecek için ekonomi de ön planda olmalıdır. Kardeşliği hâkim kılalım ama ekonomiyi de gündemimize oturtturalım. Bu ekonomi için yaptığımız ikinci toplantı oldu. Bunun dışında önümüzdeki günlerde yine çok önemli toplantılar yapacağız. Gündemimiz ekonomi oldukça daha fayda paydaşımızın bunlardan yararlanacağını düşünüyorum.
