Bir yılı daha geride bırakan Van, türlü sıkıntılarla boğuşup ekonomisini kurtarma hesapları yaparken Van’la ilgili son istatistikleri yine üzdü. Potansiyeline rağmen bir türlü gelişmişlikte istenilen sıçramayı yapamayan Van ile ilgili Van TSO’nun hazırladığı istatistikler şok ederken kente dair en çarpıcı istatistik Türkiye’nin 81 ili arasında Van’ın kent hayatında 81’inci sırada yer alması oldu…
70-80 ARASI MEKİK DOKUYORUZ!
Doğu Anadolu ilinin şüphesiz en önemli illerinden biri olan Van konumuna, potansiyeline rağmen Türkiye’nin son 10 sırasında yer almaya devam ediyor. Son yıllarda yapılan sayısız yatırım ve desteğe rağmen Van ekonomisi, sağlığı, eğitimi ile son sıralardan kurtulamazken Van TSO tarafından hazırlanan istatistiklerde de hiç de iç açıcı sonuçlar çıkmadı. 81 ili arasında Van’ın kent hayatında 81’inci sırada yer alması şok ederken eğitim, sağlık ve ekonomide son 10’dan bir türlü kurtulamaması dikkat çekti. Eğrisiyle, doğrusuyla Van ile ilgili verilerin yer verildiği çalışmada Van Sosyo-ekonomik sıralamada Türkiye’nin 75’inci sırasında yer aldığı. Son zamanlarda yaşanan olaylarla birlikte son birkaç yıldır yakaladığı çıkışı da kaybeden kentle ilgili istatistikler moral bozarken Van’ın Türkiye’nin en güvenli illeri arasından 12’inci olması ise dikkat çekici bir diğer nokta oldu.
TÜRKİYE’NİN NERESİNDEYİZ
“Türkiye’nin Neresindeyiz” başlığı ile yapılan bir araştırmada Van’ın Türkiye’deki illere göre sıralaması paylaşılırken çıkan sonuçlar can sıktı. Türkiye genelinde her yönüyle yapılan değerlendirmede Van Türkiye’nin gelişmişlik genel sıralamasında 76’ıncı sıralamasında kendisine yer buldu. Türkiye’nin neresindeyiz araştırmasında diğer sektörlerdeki ve alanlardaki sıralama ise şu şekilde oluştu. Ekonomi 79, Eğitim 79, Sağlık 62, Güvenlik 12, Kent Hayatı 81, Kültür Sanat 76.
DOĞU’NUN EN KALABALIK KENTİYİZ!
Öte yandan dikkat çeken detaylardan birisi de Van’ın nüfusu ve genç nüfusun bu orandaki yeri oldu. Yapılan çalışmada Van’ın mevcut nüfusu 1 milyon 85 bin 142 olarak ön plana çıkarken bu bir milyonun 405 bin 74’ünü 0-14 yaş arasındaki çocuklardan oluştu. 643 bin 422’lik nüfusu oluşturan yaş aralığı 15-64 yaş arasındaki kentte genç nüfusun oranı ciddi manada dikkat çekti. Kentin nüfusunun deyim yerindeyse yüzde 50’si genç bir nüfustan oluşan Van genç nüfus bakımından Türkiye’de ilk 3 yer aldı. 1 milyonu aşkın nüfus ile Van, Doğu Anadolu nüfus yoğunluğunda 1’inci sıradayız. Türkiye’nin ise en kalabalık 19’uncu kenti oldu. Bu kadar büyük ve genç bir nüfusun yaşadığı kentte kişi başına düşen milli gelir 3.826 dolar... Küçük bir kıyaslama yaparsak yanı başımızda nüfusu her gün biraz daha eriyen Erzurum’da bu rakam 6 bin 366 dolar, Balıkesir’de 10 bin 164.
BÖLGELER ARASI GELİŞMİŞLİK FARKI ÇOK!
Sosyo-Ekonomik sıralamaların de yer verildiği araştırmada Türkiye’nin sosyo-ekonomik olarak en gelişmiş illeri de yer aldı. Türkiye’nin ilk beşini İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Bursa’dan oluşurken araştırmada bölgeler arası gelişmişlik farkı bir kez daha ön plana çıkmış oldu. Bölge illerinin iyice dipte yer aldığı araştırma devlet politikasının bir kez daha bölgeye yönelik çalışmalarda sil baştan uygulamalara gitmesi gerektiğini ön plana çıkarırken Van ve diğer doğu illerinin sıralaması bu durumu kanıtladı. Van’ın Türkiye’nin sondan 7’inci sırasında yer aldığı çalışmasında sosyo ekonomik sıralama şöyle oluştu: Van 75, Bitlis 76, Siirt 77, Şırnak 78, Ağrı 79, Hakkari 80, Muş 81.
URARTULAR 2 BİN YIL ÖNCE SU VE GÜNEŞİN POTANSİYELİNİ FARKETMİŞ AMA…
Kentin uygun yatırım oranlarının da verildiği çalışmada Van’ın tarımsal ve hayvansal ürünler konusunda en büyük yatırım alanına sahip olduğu öne çıktı. Geçmişte tarım ve hayvancılığı ile bölgenin lider ili olan, halen de küçükbaş hayvan sayısında lider olan Van buna rağmen bu özelliğinden faydalanamayan bir kent haline geldi. Bir dönemler tarım ve hayvancılıkta zirveye oynayan kent köyden kente göçle birlikte bu potansiyelinden korkarken mevcut şartlara rağmen bu sektöründen kopmuş olması dikkat çekti. Tarım ve hayvcancılıktan sonra Van’ın en önemli potansiyeli yenilenebilir enerji kaynakları oldu. Bunu da turizm, sağlık, madencilik izledi. Bu oranlar ile birlikte Van’ın güneş enerjisindeki rolü bir kez daha ön plana çıkarken Van TSO Başkanı Necdet Takva, bunu “Urartular 3 bin yıl önce Van'ı su ve güneşin başkenti yapmış! Acaba kaç bin yıl gerideyiz?” diyerek olaya esprili bir şekilde yaklaştı. Son yıllarda güneş enerjisi anlamında yatırımların arttığı kentte bu alanda derin çalışmaların yapılması gerekliliği bir kez daha öne çıkan konu oldu.
Geçtiğimiz günlerde de Van-İran arasında gerçekleşen iş forumu ile birlikte Van’ın en büyük potansiyellerinden birinin İran ile ticaret ve turizm işbirliği olduğu ön plana çıkmıştı. Van heyeti gittiği İran’dan Van’ın da İran’da önemli bir aktör olduğu gerçeği ile dönmüştü. Yapılan araştırma da Van’ın yolunun İran’dan, İran’ın yolunun Van’dan geçtiğini bir kez daha kanıtlamış oldu. Van baz alınarak 500 kilometrelik bir çember çizildiğinde İran, Irak, Ermenistan gibi ülkelerde toplam 123 milyon nüfusa sahip bir pazara hitap edebilecek konumda yer alıyor. Bu noktada da kara sınırının en uzun olduğu İran başı çeken ülke oldu. Son yıllarda turizm adına da önemli yatırımların yapıldığı kentte 7 bin yatak kapasitesi olan oteller ve konaklama merkezleri bulunurken kentin ortalama turist sayısı olarak da 700 bin olarak belirlendi.
HİBEYİ ÇOK SEVİYORUZ!
Son yıllarda yatırımların arttığı önemli kentlerden biri olan Van, AB ve diğer hibe ve desteklerden en çok faydalanan illerden biri olması ile de dikkat çekiyor. Zira İstanbul ve Ankara’dan sonra 201 sözleşme adedi ve 19 milyon 986 bin 565 TL’lik destekle Türkiye’de AB hibelerinden en çok faydalanan 3’üncü il oldu. Van’ı gelişmişlikte büyük adımlar atan Konya’da kentin ardından kendisine 4’üncü sırada yer buldu. Ha keza İŞKUR diğer kuruluşlardaki kursiyer sayısı ile de öne çıkan Van, 209 kurs ve 16 bin 805 kursiyer ile Türkiye’nin 6’ıncı kent oldu!
ŞEHRİVAN EKONOMİ: ÖMER AYTAÇ AYKAÇ / ÖZEL HABER
