Şu sırılar sıcak temasların sağlandığı Kapıköy’le ilgili gelişmelerin hayata geçirilmesi beklenirken Van 2014 yılını ihracatta hayal kırıklığı ile bitirdi. Hakkari’nin Doğu Anadolu’nun, Türkiye’nin ise Cumhuriyet tarihinin ihracat rekorunu kırdığı bir yılda Van bu yılı da İran’a açılan en büyük Kapıköy için beklemekle geçirdi. 2023 vizyonu, 2015’e girdiğimiz şu sıralarda yine çok uzaklarda kaldı.

2023 HEDEFİ HAYAL Mİ OLACAK?

Türkiye’nin ekonomideki hareketliliğini yılında ihracat rekoru kırarak geçirdiği 2014 yılında Van yine beklediğini alamadı. Uzun yıllardır Van’ın ithalat-ihracata açılmasını dört gözle beklediği Kapıköy ile ilgili umut verici hamleler gelmesine rağmen Van 2023 için biçilen 1 milyar dolar ihracat rakamının çok uzağında seyrederken yılın son ayında da rakamlar yine 2 milyon TL civarında kaldı. Malatya’nın Van ve diğer sınır illerine nisbet yaparcasına Doğu Anadolu Bölgesi’nin en çok ihracat yapan olduğu bölgede Hakkâri geçen ayı da 12 milyon 468 bin TL’lik rakamla kapattı. Van ise İranlı turist anlamında tüm zamanların en büyük rakamlarını yakaladığı bir dönemde ihracatta yine istediğini alamadı. 2023 vizyonunun çok uzakta kaldığı 2014’ün son ayında Van’ın ihracatı sadece 2 milyan TL civarında kaldı. Vanlı’nın bölgenin lider ili olma hayalleri de böylelikle gelecek yıllara kalmış oldu.

MALATYA ZİRVEDE HAKKARİ İKİNCİ!

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerinden derlenen bilgiye göre, 14 ili kapsayan Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Malatya, geçen ay 35 milyon 465 bin dolarlık ihracatla ilk sırada yer aldı. Malatya'nın ardından 18 milyon 455 bin dolarlık ihracatla Hakkari ikinci, 12 milyon 468 bin dolarla da Iğdır üçüncü sırada yer aldı. Diğer bölge illerinin ihracat rakamları ise şu şekilde: "Elazığ 12 milyon 36 bin dolar, Ağrı 5 milyon 313 bin dolar, Van 2 milyon 521 bin dolar, Erzurum 2 milyon 326 bin dolar, Bingöl 828 bin dolar, Erzincan 616 bin dolar, Muş 227 bin dolar, Bitlis 205 bin dolar, Ardahan 108 bin dolar, Kars 50 bin dolar, Tunceli 10 bin dolar."

TÜRKİYE REKORU KIRDI

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türkiye'nin ihracatının 2014 yılında yüzde 4 artışla 157,6 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların rekoruna ulaştığını bildirdi. TİM'den yapılan açıklamaya göre, 2014 yılının aralık ayında ihracat, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,1 yükselişle 13 milyar 137 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylece Türkiye'nin 2014 yılının tamamındaki ihracatı yıllık bazda yüzde 4 artış kaydederek 157 milyar 622 milyon dolara ulaştı. Bu rakam Türkiye Cumhuriyeti'nin yıllık ihracatta yeni rekoru oldu. Geçen yılın ihracat şampiyonu 22 milyar 270 milyon dolarla otomotiv sektörü olarak kayıtlara geçti. Otomotivi, 18,7 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ve 17,8 milyar dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti. 2014 yılında en fazla ihracat artışını yüzde 38'le mücevher sektörü ve yüzde 31,2'yle fındık ve mamulleri sektörü yakaladı. Bu dönemde yüzde 18,7 artış hızına ulaşan tütün ve mamulleri sektörleri ile savunma ve havacılık sektörleri de üçüncü sırada yer aldı. 2014 yılında en fazla ihracat yapılan 5 ülke sırasıyla Almanya, Irak, İngiltere, İtalya ve İran oldu. Almanya'ya ihracat yüzde 11,3, İngiltere'ye yüzde 12,6, İtalya'ya yüzde 7,4, Fransa'ya yüzde 1,3 yükselirken, Irak'a ihracat yüzde 10,1 geriledi.

EN ÇOK İTLALAT YAPILAN İRAN’A VAN UZAK KALDI!

2014 yılında en fazla ihracat yapılan 30 ülke arasında, en yüksek ihracat artışı yüzde 60,8 ile Suriye'ye oldu. Suriye'yi, yüzde 57,4 ile İran ve yüzde 17,9 ile Türkmenistan takip etti. İran ile en önemli sınır ili olan Van bu rakamlara rağmen istediğini alamazken Sınırı Van’dan daha az olan iller İran ile olan ihracat rakamlarında kendilerine yer buldu. 2014 yılında ihracat artışında öne çıkan ülkeler şöyle oldu; 2014 yılında Ruanda'ya ihracat yüzde 295, Surinam'a yüzde 158, Dubai'ye yüzde 113, Vietnam'a yüzde 55 ihracat artışı yakalandı. Bölgesel olarak bakıldığında 2014 yılında AB'ye ihracat yüzde 9, Ortadoğu'ya yüzde 6, Kuzey Amerika'ya yüzde 16 artış gösterdi. Afrika'ya ihracat yüzde 4, BDT ülkelerine ise yüzde 6 geriledi. En fazla ihracat yapan ilk 10 il arasında ihracatını en fazla artıran il yüzde 16,3 artış ile Sakarya oldu. Manisa'nın ihracatı yüzde 7, İstanbul'un yüzde 6,6, Denizli'nin yüzde 3,9, Ankara'nın yüzde 3,7, Gaziantep'in yüzde 2,5, İzmir'in yüzde 0,4, Hatay'ın yüzde 0,2 artış gösterdi. Bursa'nın ihracatı yüzde 0,8, Kocaeli'nin ihracatı yüzde 2,8 geriledi.

TÜRKİYE’NİN HEDEFİ BÜYÜK

2015 yılına yeni umutlarla girdiklerini belirten TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, yeni yılın Türkiye'ye ve tüm bölgemize, ihracatçılara, bu ülke için üreten tüm vatandaşlarımıza hayırlı olmasını; sağlık, mutluluk ve barış getirmesini diledi. Dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeleri ve 2015 öngörülerini paylaşan TİM Başkanı Büyükekşi, "Zorluklarla geçen, hareketli bir yılın ardından 2015 yılı için Dünya Bankası'nın yüzde 3,5, IMF'nin ise 3,8 küresel büyüme öngördüğünü” belirterek "2015 yılında ABD ekonomisinin yüzde 3,1, Euro Bölgesi'nin ise yüzde 1 büyümesi bekliyoruz. Gelişen ülkeler tarafında ise Orta ve Doğu Avrupa'nın büyüme beklentisi yüzde 3,8, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'nın ise yüzde 3,5. Dolayısıyla 2015 yılında 2014 yılına göre daha iyi bir büyüme rakamı yakalanacak. Buna rağmen dünya ticaretinde sınırlı bir artış öngörüyoruz. Dünya ticaretinde miktar bazında yüzde 3, değer bazında yüzde 1,5-2'lik bir büyüme tahmin ediyoruz. Şartlar en az 2014 yılı kadar zorlu olabilir, temkinli ancak iyimser olarak ihracatta karşımıza çıkacak fırsatları değerlendirmemiz ve yeni fırsatlar yaratmamız gerekiyor” dedi.

BÖLGEDEKİ GELİŞMELER ETKİLİ

İhracatçılarımız pariteyle oynamasın. İhracatçılara mesajımız şu: "Riskini hedge et. Kendini hiç etme!” Ayrıca ihracatçılarımız ihracat sigortası imkanlarından sonuna kadar faydalansınlar. Bu zorlu geçen senede, zaten sınırda olan karlarını kur hareketlerine feda etmesinler” ifadelerini kullandı. Bölgesel gelişmelerin bir yandan umut vadederken, bir yandan da risk barındırmaya devam ettiğini söyleyen TİM Başkanı; "Rusya'da ekonomik kriz derinleşirken, ülke aynı zamanda ciddi bir siyasi krize sürükleniyor. Suriye'de Rusya Federasyonu'nun inisiyatif alması istikrarın sağlanması için oldukça önemli görülüyor. Irak'ta IŞID'in geri püskürtülmesi ve Bağdat'taki rejimin kendini konsolide etmesi umut vaat ediyor. Diğer Katar'ın Mısır ile ilişkilerin iyileştirilmesi, İsrail'de yapılacak seçimler sonrası çözüm yanlısı hükümetin gelme ihtimali, Tunus'da Essebsi'nin seçilmesi bölgemiz ve ülkemiz açısından umut vadeden gelişmelerdir. Bu umutlu gelişmeler ve yeni fırsatlar ışığında "sürdürülebilir barış için maksimum ihracat” demeye devam ediyoruz”

"TÜRKİYE 2014'TE NET İHRACATIN KATKISIYLA BÜYÜDÜ"

Türkiye ekonomisi ve ihracatı ile ilgili gelişmeleri değerlendiren TİM Başkanı 2014 yılında Türkiye ekonomisinin dünya ekonomilerinde yaşanan zorlu koşullara rağmen büyümesini hız kesmeden sürdürdüğünü söyledi. TİM Başkanı Büyükekşi şunları söyledi: "İlk çeyrekte yüzde 4,7, ikinci çeyrekte yüzde 2,1 olan büyüme, üçüncü çeyrekte yüzde 1,7 olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda da ilk 9 aylık büyüme yüzde 2,8 oldu. Yılın ilk 9 ayında net ihracatın büyümeye katkısı 2,7 puan oldu. Bu büyümenin neredeyse tamamının net ihracattan gelmesi bizleri son derece mutlu etti. 2014'ün tamamında ise büyümenin yüzde 3 civarında gerçekleşmesini muhtemel görüyoruz. Bu büyümede aslan payı ihracatçılarımıza ait, ne mutlu ki ihracatçılarımız zorlu bir seneden daha alınlarının akıyla çıktılar. 2014 yılında tüm ihracatımız yüzde 4 artış gösterdi. Tam 157,6 milyar dolara yükseldi.

"DÜNYA TİCARETİNDEN ALDIĞIMIZ PAYI ARTTIRDIK"

Siyasi risklerden dolayı bölgesel pazarların bazılarında yüzde 40'lara varan talep düşüşlerine ve yılın ikinci yarısından sonra AB'nin durgunluğa girmesine rağmen ihracatımızı artırdık. Zira bu gelişmeler olmasıydı ihracatımız çok daha iyi seviyelerde olacaktı. Örneğin Irak'a ihracatımız ilk 5 ayda yüzde 11 artmıştı. Fakat kalan 7 ayda bu tempo tam tersine döndü. Irak'a ihracatımız yılın tamamında yüzde 11 geriledi. Eğer Irak'a ihracat geçen sene ile aynı olsaydı tüm ihracatımız yüzde 0,8 daha yüksek olacaktı. Eğer Irak'a ilk 5 aydaki ihracat artış hızımızı korusaydık, sene genelindeki ihracatımız yüzde 1,6 artış gösterecekti. Yine Rusya'ya ihracatımız geçen sene ile aynı kalsaydı, tüm ihracatımız yüzde 0,6 daha yüksek olacaktı. Tüm bölgesel ve jeopolitik gerginlikler dikkate alındığında bu değişimlerin ihracatımıza yaklaşık 4 puan negatif katkı yaptığını görebiliyoruz. Zira bugün yüzde 8-9 bandında genel bir ihracat artışını ve GSMH büyümesine 1 puan ek katkıyı konuşuyor olacaktık.
Benzer şekilde AB'ye ihracatımız da yılın ikinci yarısında temposunu düşürdü. Yılın ilk yarısında AB'ye ihracatımız yüzde 14 artmıştı. İkinci yarıda AB'ye ihracat artış hızımız yüzde 5'e düştü. Bunun sonucunda da AB'ye genel ihracat hızımız yüzde 9'da kaldı. Tüm bu gelişmelere rağmen ortaya konan ihracat artışı başarıdır. Dünya ticaretinin yüzde 2,5 arttığı bir yılda ihracatımızı yüzde 4 artırarak, Dünya ticaretinden aldığımız payı artırdık.”

İDDİALI 2015 HEDEFLERİ

Orta Vadeli Programa göre, 2015 yılı ihracat hedefinin 173 milyar dolar olarak belirlendiğini söyleyen TİM Başkanı "Biz bu hedefin Türkiye'nin sürdürülebilir büyümesi için çok önemli olduğuna inanıyoruz. Çünkü bizim yıllık ihracat artış tempomuzu bir an önce yüzde 10'nun üzerine çıkarmamız gerekiyor, önümüzdeki yıl OVP hedefine ulaşmak için de % 9,7'lik bir artış gerçekleştirmemiz gerekiyor. Ancak bu şekilde Türkiye'nin büyüme trendini yüzde 5'in üzerine çıkarabiliriz. Petrol fiyatlarındaki gerileme bizim için önemli bir fırsat. Bu sayede 2015 yılında Türkiye'nin enflasyon ve cari açık rakamlarında önemli bir iyileşme yaşanacak. Cari açıkta 2015 yılında en az 15-20 milyar dolarlık bir avantaj sağlayabiliriz” dedi. Türkiye'nin diğer gelişen ülkeler içinde pozitif ayrıştığını ve bu ayrışma ile birlikte sermaye girişi artığını söyleyen TİM Başkanı bu fırsatın iyi değerlendirilmesi gerektiğini söyledi ve "Şunu unutmayalım değerlendirilemeyen fırsat, fırsat değildir” dedi. Ekonomide ve sanayide inovasyon temelli bir değişim için çok iyi bir zemin yakaladıklarını belirten TİM Başkanı "Başbakanımız Sayın Davutoğlu'nun açıkladığı planları çok olumlu bulduk. 2015 yılında bu planların hayata geçirilmesini hassasiyetle takip edeceğiz. Biz de kendi üzerimize düşeni yaparak ihracatımızın katma değerinin artması için çok detaylı çalışmalara imza atıyoruz" ifadelerini kullandı.


İHA-ŞEHRİVAN

 

Editör: TE Bilisim