Keçi kılı ve kendir bitkisinden yapılan 600 yıllık geçmişe sahip yöresel bir ayakkabı olan "harik", Bitlis'te açılan kursta gençlerin elinde yeniden hayat buluyor.
Bitlis Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü ile Bitlis Kültür ve Sanat Derneği (BİSAD) işbirliğince harikin yaşatılması amacıyla kurs açıldı. Bitlis'teki 126 yıllık tarihi binada açılan kursa katılan 14 genç, ürettikleri ayakkabılarla 600 yıllık bir kültürü ayakta tutmaya çalışıyor. BİSAD Başkanı ve harik ustası Haydar Yılmaz, yaptığı açıklamada, unutulmaya yüz tutan harikin gelecek kuşaklara aktarılması için çalıştıklarını söyledi.
"BİR ÇİFT HARİK 5 GÜNDE YAPILIYOR"
Harikin keçi kılı ve kendirden yapıldığını belirten Yılmaz, ayakkabının üretim aşamasını şöyle anlattı: "Kendiri harikin tabanında kullanıyoruz. Keçi kılını ise kalıpta ve üst örgümüzde kullanıyoruz. Keçi kılı ve kendirin kullanılmasının sebebi ise bölgemiz kışın yoğun yar yağışı alıyor. Kendir ve keçi kılı su değdiği zaman şişme yapan malzemeler. Bundan dolayı suyu daha az geçiriyor. Yöre halkı da kış aylarında kullanmak amacıyla keçi kılı ve kendirle bu ayakkabıyı yapmışlar. Harik yapılırken 10 aşamadan geçiyor. İlk aşamada ayakkabının kalıbını yapıyoruz. Taban oluştuktan sonra keçi kılı ipiyle o tabana göre 5 şişle örgü yaparak patik hazırlıyoruz. Hazırlanan patik, tabanla birleştiriliyor. Yöresel nakışlar ve bağcıklar yapıldıktan sonra harikimiz tamamlanıyor. Bir çift harikin yapımı yaklaşık 5 günümüzü alıyor."
Yılmaz, Bitlis'te harik ustası olarak yalnızca kendisinin kaldığını, açılan kursta bu sanatı gençlere aktardığını dile getirdi. Kursa gençlerin yoğun ilgi gösterdiğini ifade eden Yılmaz, "304 gün sürecek kursumuzda gençlere günlük 20 lira harçlık veriyoruz. Gençlerimize harikin bütün aşamalarını öğretiyoruz. Gençlerimizin elleri çok pratik. İnşallah bu sanatın kendilerine aktarılması konusunda sıkıntı yaşamayacağımıza inanıyorum." dedi.
Yılmaz, harikin genelde halk oyunları ekipleri tarafından kullanıldığını ve evlerde süs amaçlı bulundurulduğunu dile getirdi. Halk oyunları ekiplerinin dönem dönem yarışmalara katıldığını ve genelde lastik ayakkabı kullandıklarını anlatan Yılmaz, "Bu da yarışmada 2 puanın düşmesine sebep oluyor. Burada bulunan okullara siparişler dahilinde harik yaparsak, ekibimiz de devamlı buradan ekmeğini kazanacak, bu sanat yaşatılacaktır." diye konuştu. El emeği göz nuruyla ürettikleri harikleri pazarlayamadıklarını anlatan Yılmaz, bu sıkıntının giderilmesi için yetkililerden destek istedi.
"HARİKİN GELECEK NESİLLERE AKTARILMASI GEREKİYOR"
Kursiyerlerden Yunus Ölekli ise BİSAD'ın internet sayfasında harikin unutulmaya yüz tuttuğunun yazıldığını görünce, kursa katılmaya karar verdiğini dile getirdi.
Ölekli, "Bu sanatın devam etmesini istedim. Yaz tatilini böyle değerlendirerek kursa başladım. Yaptığım işten zevk alıyorum." dedi. Kursiyerlerden Necla Şimşek de yaz tatilini boşa harcamamak için kursa katıldığını söyledi.
Kursa katılırken harikin ne olduğunu bilmediğini belirten Şimşek, "Gerçekten de unutulmaya yüz tutmuş ki insan adını bile bilmiyor. Bende araştırdım. Gerçekten çok güzel bir şeymiş. Kursa yazıldım. Kursumuz gayet güzel ve zevkli geçiyor. Harikin gelecek nesillere aktarılması gerekiyor." diye konuştu.
