İhalesi ve yapım çalışmaları 2010 yılında yapılan Van Çevre yolunun 18’inci madde ile mücadelesi devam ederken, bir dönem hükümetin ve siyasetçilerin dilinden düşmediği proje başlamasının üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen halen bitirilmeyi bekliyor. İlgili kurumlara göre çalışmalar devam etse de devletin başındaki isimlere göre yol ile ilgili umut yok. Çevre Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’nin sözleri de bu sıkıntıyı doğrular nitelikte; “Van çevre yolu bu şekil uygulama ile tamamlanamaz.”
2010 yılında yapımına başlanan ve büyük umutlarla Van’da beklentilerin oluşturulduğu Van’ın Çevre Yolu ile sınavı devam ediyor. 41 kilometrelik bir alanda yapılması beklenen Çevre Yolu başlamasının üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen henüz 2’inci etaptan öteye gitmedi. İhale sürecinde yapılan tüm itirazlara rağmen kamulaştırma yerine 18’inci madde uygulaması ile hayata geçirilen ve uyarılara rağmen vazgeçilmeyen çevre yolunda kentteki kurum ve kuruluşların uyarıları haklı çıkarken, İran ve diğer ülkelerle ilişkilerin yeniden şekillendiği dönemde hala yerinde saymaya devam ediyor. Üstelik çalışmalarının devam ettiği söylenmesine rağmen 18’inci maddeden dolayı ilerleyemez hale gelen yolla ilgili tartışmalar sürerken, devletin zirvesindeki isimler bile çok umutlu konuşmuyor. Çevre Yolu bu durumdayken Van TSO Başkanı Necdet Takva bir kez daha 18’inci madde uygulamasından vazgeçilmesi önerisinde bulunurken, AK Parti Van Milletvekili de konu için harekete geçerek Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan çözüm talebinde bulundu.
18’E TAKILDI KALDI!
İhalesi ve yapımı başladıktan sonra bir süre hızla ilerleyen ardından da 2011 yılında yaşanan deprem ve sonrasında başlayan 18’inci madde engeli nedeniyle 5’inci yılında halen iki etap ilerlenebilen Çevre Yolu için umutlu konuşulmazken o günlerde bile bu 18’nci madde ile yolun ilerlemeyeceğine dair uyarılar yapılmıştı. En son geçtiğimiz yıl defalarca gündeme gelen Çevre Yolu’nun 18’inci madde engeli ile ilgili olarak Van Ticaret ve Sanayi Odası bir açıklama yayınlamış ve diğer illerde olduğu gibi Van’da da yolun kamulaştırma ile tamamlanması yoluna gidilmesini önermişti. O açıklamada Van TSO gelinen nokta ile ilgili olarak; “Bölgenin yöneten ve yönlendiren kenti konumunda bulunan ilimizin gelişmesi ve kalkınmasında önem arz eden çevre yolunun önündeki en büyük engel 18. Madde uygulamasıdır. 41.1 kilometrelik çevre yolunun 18. Madde uygulamasına takılıp kalması, bu kent için olumsuz bir durum teşkil etmektedir. Deprem yaşamış bu kentte ekonomik daralmanın önüne geçmek için kamu kaynaklarının etkin kullanılması gerekir. Bu nedenle çevre yolunun yapılması için kamulaştırma yapılarak hemen çalışmalara başlanmalıdır.
DİĞER İLLERE NEYSE VAN’A DA O!
“Yaptığımız araştırmada Diyarbakır, Bitlis, Şanlıurfa, Erzincan, Erzurum, Adıyaman, Gaziantep, Kahramanmaraş, Batman, Kayseri ve Rize illerinde yapılan çevre yolları kamulaştırma yöntemi ile gerçekleştirildiği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu uygulamanın Van’da da yapılması gerekir. Aksi takdirde yaklaşık 5 yıldır başlayan çevre yolu projesinin sürekli engellerle karşı karşıya kalması nedeniyle daha uzun yıllar böyle olumsuz bir durumda gündemdeki yerini koruyacaktır. Çevre yolu güzergahında arazisi bulunan vatandaşlar mağdur olacak, yoksullaştırılacaktır. Bununla beraber demografik dokusu itibari ile ortaklaşma ihtimali olmayan vatandaşların mağduriyeti söz konusu olacaktır. Bunun önüne geçmek için Ulaştırma Bakanlığı’nın acilen kamulaştırma uygulamasını hayata geçirmesi ve oluşan mağduriyetlerin giderilmesi için çalışma yapması gerekir. Bu konuda kent dinamiklerinin ortak hareket etmesi gerektiğine inanıyoruz. Van çevre yolunun bir an önce bitirilmesi ve kullanıma açılması için kamulaştırmanın yapılması gerektiğini tekrar ifade ediyor, saygılarımızı sunuyoruz” demişti.”
TAKVA: BAKAN UMUTLU KONUŞMADI
Çevre Yolu ile ilgili bu belirsizlik sürerken geçtiğimiz 2009 ve 2011 yılı seçimlerinde bile siyasilerin seçim malzemesi olarak kullanılan ve ardından kaderine terk edilen Çevre Yolu seçim öncesi bir kez daha gündeme geldi. Türkiye’nin İran ve diğer ülkeler ile ticaret ve ekonomik gelişmişlik için önemli görüşmeler yaparken halen büyük bir aşaması yapılmayı bekleyen yol ile ilgili beklentiler de artmaya başladı. Bu konuda Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan Van TSO Başkanı, geçtiğimiz ay Van milletvekilleri ile ziyaret ettikleri Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’nin bile konuyla ilgili olumlu konuşmadığını belirterek, durumun geldiği noktaya dair değerlendirmelerde bulundu.
“BU HALİYLE GİTMEZ! KAMULAŞTIRMA ŞART”
Bakan Güllüce’nin o sohbette bu uygulama ile Çevre Yolu’nun bitmeyeceğini de dile getirdiğini belirten Tavka, o ziyaret sonrasında da konuyla ilgili mesajlar paylaşmış ve Bakan Güllüce’nin şu ifadeleri kullandığını söylemişti; “Van sahil yolu uygulamamız yok. Bu bizim işimiz değil, kaynağımız da yok. Söz verilmişse yanlış yapılmış. Van imar Plan'ı uygulamasında bakanlığın dahili doğru olmamış. Şehir imar Plan'ı bakanlığı ilgilendiren bir şey değil. 6 milyon aylık kaynağımız var. Bu kaynakla çevre ve şehircilik yapılamaz.” Yeniden gündeme gelmesiyle birlikte Çevre Yolu’nun durumunu değerlendiren Takva; “18’inci madde çevre yolunda uygulanabilir bir yaklaşım değildir. Bunu bakan da söyledi. Üstelik biz Kent Konseyi başkanı iken de bu kentin tüm paydaşları ile bunu tartışmayı açtık. 126 bileşen ile 18’inci madde değil bunu kamulaştırma ile yapmanın gerekli olduğunu söyledi. Ama dönemin yerel yöneticilerinin bize hediyesi oldu. Bu bir inatlaşmaydı. O dönem karar verenlerin inatlaşması yüzünden yol bu hale geldi. Acilen bu uygulamadan vazgeçilecek ve kamulaştırma başlayacak, başka çaresi yok. Bunun da bedeli 100 milyon TL gibi bir rakamdır bu da günümüz şartlarında bir alt geçit yapacak bir para değil. Karşılanabilir de bir paradır. Zor değil yani.”
BİLİCİ BAŞBAKAN’A SUNMUŞTU
Konu ile ilgili Başbakan’a sunduğu dosyada çözüm isteyen AK Parti Milletvekili Mustafa Bilici ise konuyla ilgili şu ifadeleri kullanmıştı; “Bölgenin yöneten ve yönlendiren kenti konumunda bulunan ilimizin gelişmesi ve kalkınmasına katkı sağlayacağına inandığımız 41 kilometrelik çevre yolu projesi 2010 yılında başlamıştır. Ancak kamulaştırmadan kaynaklı problemler nedeniyle sürekli ertelenen çevre yolu projesi halkı hayal kırıklığına uğratmıştır. Belediye tarafından sürekli engellenen çevre yolu projesinin gerçekleşmesi ve kamulaştırma sorunlarının çözülerek arazinin çevre yoluna terkin gerekmektedir. Yaklaşık beş yıl önce başlanılan ve ağır aksak devam eden Van çevre yolu projesinin tamamlanması önem arz etmektedir.”
MÜDÜRLÜK 2’İNCİ ETABI TAMAM DİYOR!
Öte yandan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri ise gazetemize yaptıkları açıklamada Çevre Yolu ile ilgili çalışmaların sürdüğü ve 2’inci etabına geçtiklerini belirterek; “Çevre yolunun 18 madde ve imar kısmıyla alakalı olarak müdürlüğümüzün hizmetleri mevcut. Çevre yolunun geçtiği güzergahları 1, 2 ve 3. olarak etaplandırdık. 1. ve 2 etaplarının itirazları tamamlandı. Bakanlık ve müdürlüğümüz tarafından tescillendi. 3’ncü etabın ise itirazları değerlendirme aşamasında. O da yakında tamamlanarak, tescillenecek. Bunun tamamlanmasıyla birlikte 4’ncü, 5’inci ve 6’ıncı etapların tekrar yeniden kamulaştırma işlemleri yapılacak. Bunların da tamamlanmasına müteakip çevre yolunun güzergahında sorunun kalmamasıyla birlikte inşallah tamamlanacak.” Şeklinde konuştu.
“DÖNEMİN İDARECİLERİ HESAP VERSİN”
Öte yandan konu ile ilgili görüş bildiren işadamlarından Van TSO eski başkanı ve Doğu Yönetim Kurulu Başkanı Zahir Kandaşoğlu ise o dönemin idarecilerinin 18’inci madde için hesap vermeleri gerektiğini vurgulayarak; yolun bu haliyle 20 yıla kadar da bitmeyeceğini belirtti. Kandaşoğlu, konu ile ilgili şu ifadelere yer verdi; “Yeter ki bu ilin sahil yolunu götürüp Erciş’e bağlayalım… O Çevre yolu bu memleket için bir faciadır. Kamulaştırma yapılmamış. Bakın 20 yıla kadar da oradaki o kamulaştırma bitmez. Bu sorunu çözmeden nasıl ihalesi yapılıp işe başlanıyor? O dönemin idarecileri hesap vermesi lazım. Getirilip devletin arazisinde birkaç yere toprak dolduruyor sonra bekliyor. O çözülene kadar siz gelin sahil yolunu bitirin. Edremit ile Van arasındaki kamulaştırma 20 yıla çözülmez.”
ÖMER AYTAÇ AYKAÇ-ŞEHRİVAN ÖZEL
