TBMM Genel Kurulu’nda, Taksim Gezi Parkı eylemlerini destekleyen ve göstericilere sahip çıkan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) ‘harita, plan, etüt ve projelerine’ belli parasal bedel karşılığında verdiği vize yetkisi son dakika önergesiyle elinden alındı. TMMOB’u ayakta tutan gelir ve yetkilerin alınmasına sert tepki gösteren, TMMOB Van şubesi hükümeti suçlayarak, Gezi parkının intikamının alınmaya çalışıldığı belirtildi.
TMMOB Van Şubesinde düzenlenen basın açıklamasında, Bu ülkede korsan miting yapar gibi korsan kanunların yapıldığın TMMOB ile ilgili kanunun TBMM’nin organlarından kaçırılarak gece yarısı kanunlaştırılmasının kimsenin menfaatine olmadığı, ülkenin şehirlerinin ve kasabalarının zararına olduğu belirtildi.
BAKIR: TMMOB’A İNTİKAM GİBİ YASA
TMMOB adına açıklamayı okuyan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Van İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Şemsettin Bakır, “AK Parti Meclis'te gece yarısı torba kanuna meslek odalarının vize ve onay yetkilerini kaldıracak bir önerge vermiş, önerge sonrası İmar Kanunun 8. Maddesine göre meslek odalarının vize ve onay yetkisi elinden alınmıştır. Bu kanunla Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ni fiilen bitirecek ve tüm yetkileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na geçmiş olacaktır. TBMM Genel Kurulu’nda, Taksim Gezi Parkı eylemlerini destekleyen ve göstericilere sahip çıkan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) ‘harita, plan, etüt ve projelerine’ belli parasal bedel karşılığında verdiği vize yetkisi son dakika önergesiyle elinden alındı. TMMOB’ un yetkilerin elinden alınması, Gezi’nin intikamını alınıyor anlamına geliyor. Bu ülkede korsan miting yapar gibi korsan kanunlar yapılıyor. TMMOB ile ilgili bu kanun TBMM’nin organlarından kaçırılarak gece yarısı kanunlaştırılması kimsenin menfaatine olmaz, bu ülkenin şehirlerinin ve kasabalarının zararınadır.” Dedi.
YENİ DÜZENLEME ŞÖYLE
Kabul edilen önergeye göre, arazi kullanımı ve yapılaşmada sadece mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulacak. İmar Kanunu'nun istisnası olan alanlarla korumaya yönelik diğer özel kanunlara tabi alanlara ilişkin alt kademe planların onay, askı ve kesinleşme işlemlerini yapmaya, yaptırmaya ve değiştirmeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olacak. Alt kademe planlar, üst kademe planların kesinleşmesinden itibaren en geç 1 yıl içinde ilgili idarece üst kademe planlara uygun hale getirilecek. Aksi halde, üst kademe planları onaylayan kuruluşlar, alt kademe planı, en geç 6 ay içinde uygun hale getirecek ve resen onaylayacak. Bu sürede ruhsat işlemi, yürürlükte olan uygulama imar planına göre gerçekleştirilecek. Kamu kurum ve kuruluşları veya plan müellifleri, ilgili kurum ve kuruluşlardan plana ilişkin görüş alacak. Görüş 30 gün içinde bildirilecek, etüt ve analiz gibi uzun süreli çalışma yapılması gereken hallerde ilave 30 gün süre verilecek. Bu sürede görüş bildirilmezse plan hakkında olumsuz görüş bildirilmediği kabul edilecek.
Kentsel asgari standartlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda çevre düzeni planıyla belirlenebilecek. Uygulamaya ilişkin kararlar yörenin koşulları, parselin bulunduğu bölgenin genel özellikleri, yapının niteliği ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik, çevreye etkisi dikkate alınarak ve ölçüleri verilerek Bakanlıkça belirlenen esaslara göre uygulama imar planında belirlenecek.
Bakanlık; ilgili idareler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan mekânsal planlamaya, harita ve parselasyona, etüt ve projelendirmeye yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazırlanmasına ilişkin iş ve işlemlerle yapı malzemelerini denetlemeye, aykırılıklar hakkında işlem tesis etmeye, aykırılıkları gidererek mevzuata uygun hale getirmeye yönelik değişiklik yapmaya, yapı tatil tutanağı düzenlemeye, mühürlemeye, yıkım kararı almaya ve gerçekleştirmeye, ilgililer hakkında idari yaptırım kararı vermeye yetkili olacak.
Büyükşehir yasasına göre, mahalleye dönüşen nüfusu 5 binin altındaki yerlerde köylerde yapı yapılmasına ilişkin esaslar uygulanacak. Köylerde bulunan konutlarda iş yeri açma ve çalışma izni alınarak, ev pansiyonculuğu yapılabilecek. Kamuya ait bir yaya veya taşıt yoluna cephe sağlanmadan yapı inşa edilemeyecek, parsel oluşturulamayacak. Yapılaşma özellikleri, mimari dokusu açısından önem taşıyan köylerde, bu özellikleri korumak, geliştirmek ve yaşatmak için köy tasarım rehberleri hazırlanabilecek.
Köylerde ve kırsal özellik gösteren yerlerde yapıların etüt ve projeleri, ilgili idarenin veya Bakanlığın taşra teşkilatının mimar ve mühendisleri tarafından hazırlanabilecek. Bu yerlerde Bakanlık tarafından enerji verimli, iklim duyarlı ve ekolojik özellikli plan ve projeler hazırlanabilecek ya da uzun vadeli krediyle desteklenebilecek.
HARİTA, PLAN, ETÜT VE PROJE İÇİN ODA ONAYI KALKIYOR
Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulamayacak, tutulması istenemeyecek. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemeyecek, yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemeyecek. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemeyecek.
İdarelerce onaylanmış, mevcut durumu gösteren hâlihazır haritalar, parselasyon planları ile teknik ve idari düzenlemeleri içeren planların değişiklik ve revizyonlarında ilk müellifin görüşü ve izni aranmayacak.
İdareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kuracak. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkili olacak. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellifin görüşü aranmayacak. Özgün fikir ifade eden mimari eser ve projelerde, eserin bütünlüğünü ve estetik görünümünü değiştirmemek şartıyla teknik, yönetsel ve kullanım amaçlı zorunlu değişiklikler, müellifin izni aranmadan yapılabilecek. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilecek telif ücreti, ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde 20'sini, inşaatı süren yapılarda yüzde 15'ini geçemeyecek.
Orhan AŞAN-Şehrivan
