Önder ALTINAL - Şehrivan
İHD Van Şubesi 7 Ekim tarihinden itibaren yurt genelinde yapılan protestoların raporunu açıkladı. Açıklamayı yapan İHD Van Şube Sekreteri Murat Melet, Çözüm sürecinin sekteye uğramaması ve sürecin son bulmaması için herkesin sağduyulu olması gerektiğini belirtti. IŞİD’in Kobanê’ye yönelik saldırılarının yoğunlaştığı 7 Ekim tarihinden itibaren yurt genelinde yapılan protestoların raporunu hazırlayarak dernek binasında düzenlediği basın toplantısıyla raporu basın mensuplarına açıkladı.
İŞTE İHD’NİN O RAPORU:
OLAY: Kobané’ye yönelik İŞİD terör Örgütü’nün saldırılarının yoğunlaştığı 07.10.2014 tarihinden itibaren Ülke genelinde başlayan protesto eylemleri ilimiz Van’da başlamış, üç gün boyunca sürmüş ve birçok hak ihlali yaşanmıştır.
HEYETİN OLUŞUMU: İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi ve Şubeler tarafından toplumsal olaylarda yaşanan hak ihlallerini araştırmak, incelemek ve gözlem yapmak amacıyla eylem veya protestoların başladığı andan itibaren bir heyet oluşturulur ve gerekli inceleme araştırma ve gözlem yapılır. Bu nedenle Van İli ve İlçelerinde yaşanan olaylar neticesinde tüm yönetim kurulu üyeleri ve diğer üyelere gerekli gözlem, inceleme ve araştırma yapılması konusunda bilgi verilmiş ve heyet bu şekilde oluşturulmuştur.
HEYETİN GİRİŞİMLERİ: Eylem ve gösterilerin başladığı 07.010.2014 tarihi gecesinde heyetimiz hem güvenlik güçleriyle hem de ilgili diğer taraflarla görüşme gerçekleştirmiş ve olayların büyümeden engellenmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır.08.10.2014 tarihinde Van İl’inde Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan Feqiyé Teyran Parkı’nda yapılmak istenen basın açıklamasına güvenlik güçlerinin müdahale etmek istemesi nedeniyle ilgili amir ve komiserlerle görüşme yapmış ancak olayların önüne geçilmemiştir.
HEYETİN GÖZLEMLERİ
1-İlimizde yaşanan eylem ve etkinlikler sonucunda Hamdi CANER(55) ve Yunus AKTAŞ isimli iki yurttaş ateşli silah yaralanması sonucu yaşamını yitirmiştir.
2-Yaşanan olaylar sonucunda yaralanan yurttaş sayısı 200 civarıdır. Yaralıların bir kısmı güvenlik ve resmi sağlık kurumlarında güvenlik güçlerinin baskısı nedeniyle sağlık kurumlarında değil de kendi imkânlarıyla tedavi olmaktadır.07.10.2014 tarihi gecesi Derneğimize gelen bilgi üzerine, Nazım DİLEK isimli(22) yurttaşın yüzüne ve göğsüne plastik mermi isabet etmesi sonucu yaralanmış ve Van Bölge eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne götürülmüş, durumu ağır olmasına rağmen sadece yüzeysel bir tedavi yapılarak taburcu edilmiştir. Fatih ERTAŞ isimli yurttaşa ise Sanat Sokağı civarında başına gelen gaz kapsülü isabet etmiş ve Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne götürülerek başına dikiş atılmış ve acilen taburcu edilmiştir.
3-Savaş YÜCADAŞ aldığı darbesiyle halen Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun odabaşı Tıp Merkezi’nde halen tedavisi sürüyor.
4-Derneğimize gelen bilgiler ve Derneğimize üye avukatlar tarafından yapılan inceleme, araştırma ve gözlem sonucu Van ili ve ilçelerde 12.10.2014 tarih ve 13.30 saatine kadar yaklaşık 200 civarında kişi gözaltına alınmış ve onlarca kişi tutuklanmıştır. Gözaltı ve tutuklamalar halen devam etmektedir.
5-Derneğimiz yönetim kurulu üyeleri ve derneğimize üye avukatlara gelen bilgi üzerine 08.10.2014 tarihinde Van ili Erciş İlçesi2nde gözaltına alınan kişiler arasında yaralı olduğu bilgisi verilmiştir. Arkadaşlarımız hemen Erciş İlçesine giderek konu ile ilgili TEM şubesinde gözaltına alınan kişilerle görüşme yapmış ve gözaltına alınan 8 kişinin gözaltı süresi başlandığı andan itibaren kötü muamele ve işkence gördükleri tespit edilmiştir. Konu ile ilgili görüntü ve kayıtlar mevcuttur.
6-09.10.2014 tarihinde Van Barosu avukatları tarafından Van Adalet Sarayı önünden Feqîyé Teyran Parkı’na yürüyüş yapılarak basın açıklaması yapmak istenmiştir. Ancak güvenlik güçleri Adliyenin hemen önünde avukatlara müdahale etmesi sonucu birçok avukat aldığı cop ve kalkan darbesi sonucu yaralanmıştır.
7-Başkale İlçesi’nde 4 basın mensubu güvenlik güçleri tarafından (AA, DHA, DİHA ve Başkale News) darp edilerek, kamera ve teçhizatlarına zarar verilmiştir.
8-Olayların başladığı ilk günden sonra kolluk kuvvetleri yanından özel hareket timleri ve jandarma şehir merkezinin belli noktalarına zırhlı araçlarla yerleştirilmiştir. Çatak İlçesi’nde ise bunlara ek köy korucuları ilçe merkezine yerleştirilmiştir.
BASIN VE TANIK BEYANLARI
Aşağıdaki beyanlar tanıklar ve basın aracılığıyla elde edilmiş ve herhangi bir yorum katılmaksızın yazılmıştır.
1-Bir görgü tanığı tarafından derneğimize ulaştırılan bilgi üzerine Van İli Çatak İlçesinde 08.10.2014 tarihinde atılan gaz bombaları sonucu bir evde yangın meydana gelmiş, ikisi çocuk dört kişi yaralanmıştır.
2-Basından ve görgü tanıklarından elde edilen bilgiler üzerine Başkale ve Edremit DBP ilçe binaları ve AKP İpekyolu ilçe binası tahrip edilmiştir.
3-Erciş İlçesi’nde gözaltına alınan kişiler tarafından heyetimize ve avukatlara aktardığı bilgi üzerine gözaltına alındıkları andan itibaren güvenlik güçleri tarafından darp edildiklerini ve kötü muamele gördüklerini ifade etmişlerdir. Tem Şube’de bulunan polisler ise kendileri tarafından gözaltına alınan kişilere yönelik herhangi bir kötü muamele veya işkence yapmadıklarını ifade ettiler.
4-Basına da yansıyan ve tanıklar tarafından tarafımıza iletilen bilgiler üzerine bazı kimliği belirsiz kişiler İŞİD lehine sloganlar atarak satır ve kazma sapıyla eylemcilere saldırmıştır. Aynı kişilerin beyanlarına göre bu olay sırasında güvenlik güçleri herhangi bir müdahalesi olmamıştır.
5-Keşif uçuşu yapan helikopterler tarafından bazı semt ve mahallelere havadan gaz bombaları attıkları bilgisi görgü tanıkları tarafından tarafımıza iletilmiştir.
6-Basına da yansıyan ve sesleri duyulan bir kısım kolluk kuvvetlerinin marşlar söyleyerek İŞİD lehine slogan attıkları tespit edilmiştir.
KANAAT VE SONUÇ
Heyetimiz ve üyelerimiz tarafından olayların başlangıcı ve bitimine kadar yatıkları araştırma, inceleme, gözlem ve edindikleri bilgi neticesinde güvenlik güçlerinin eylemlere ve basına açıklamalarına yönelik orantısız bir şekilde güç kullandıkları tespit edilmiştir. Ülke genelinde çeşitli basın yayın organları tarafından özellikle Kobané eylemleri nedeniyle ülke genelinde ırkçı ve ayrımcı bir tutum sergilemesi sonucu şiddet olayları artmıştır. Özellikle iktidar kanadı tarafından sağduyu çağrısı yapılması gerekirken ‘’misliyle karşılık vereceğiz’’ politikası sonucu birçok kişi hayatını kaybetmesine yol açmış ve ilimizde de iki yurttaş hayatını kaybetmiştir. Özellikle ilimizde farklı siyasi parti ve gruplar arasında çatışmalı bir ortam yaratılmak istenmiş ve ilimizde de maddi ve manevi boyutta büyük zararlar meydana gelmiştir. Çözüm Sürecin başladığı ilk günden beri birkaç provokasyon dışında büyük çaplı ölümlerin yaşanmaması biz insan hakları savunucularına umutlandırmıştır. Ancak son olaylarda 40’ın üzerinde yurttaşın yaşamını yitirmesine sebep olan olay ve gelişmeler çözüm sürecine büyük bir darbe vurmuştur. Yaşanan bu ölümler neticesinde Çözüm Sürecinin son bulmaması ve herhangi bir can kaybının yaşanmaması için tarafları sağduyulu davranmaya ve gerekli sorumlulukları almaya davet ediyor, yaşamını kaybeden yurttaşların faillerinin hemen bulunup yargılanarak gerekli cezai yaptırımın uygulanması için sorumluların görevlerini yapmaya davet ediyoruz.12.10.2014
HEYETTE YER ALANLAR: Van İnsan Hakları Derneği Yönetim Kurulu Üyeleri
