Türkiye Asya Stratejik Araştırmalar Merkezinin (TASAM), İran Dışişleri Bakanlığı Politik ve Uluslararası Araştırma Merkezi (IPIS), Van Valiliği ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) iş birliğiyle Van'da düzenlediği, "3. Türkiye-İran Forumu"nun sonuç bildirgesinde, iki ülke arasında işbirliğinin güçlendirilmesine vurgu yapıldı.
Türkiye ve İran'dan sektör temsilcileri, valiler, düşünce ve kanaat önderleri, sivil toplum örgütü temsilcileri, düşünce kuruluşlarının yöneticileri, akademisyenler, parlamento üyeleri, çeşitli seviyelerde protokol temsilcileri ve gazetecilerin katıldığı forumun ortak sonuç bildirgesi kamuoyuyla paylaşıldı. TASAM tarafından açıklanan bildirgede, iki ülke arasındaki ilişkilerde çok boyutlu somut hedeflerin belirlenmesi, tanımlanacak kurumsal envanterle orta ve uzun vadeli bir çerçevenin geliştirilmesinin amaçlandığı belirtildi. Sınır taşımacılığı sorunlarının ivedilikle giderilmesine vurgu yapılan bildirgede, ticaret konusunda zamanın iyi değerlendirilmesi, ticaretin önünü açacak somut politikaların sahaya yansıtılması gerektiği ifade edildi.
ÇOK SAYIDA KATILIMCI YER ALDI
Açıklanan deklarasyonda şu ifadelere yer verildi: “30/50 Milyar Dolar Ticaret Hacmi için Fırsatlar” ana teması üzerine odaklanılan 3. Türkiye - İran Forumu, 25-26 Nisan 2017 tarihinde Van’da yapıcı ve samimi bir ortam içinde gerçekleştirilmiştir. T.C. Dışişleri Bakanlığı desteği ile TASAM (Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi) ve IPIS (İran Dışişleri Bakanlığı Siyasi ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi) işbirliğinde, Van Valiliği ve DAKA (Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı) ev sahipliğinde düzenlenen Forum’a Türkiye ve İran’dan sektör temsilcileri, valiler, düşünce ve kanaat önderleri, sivil toplum ve düşünce kuruluşlarının yöneticileri, akademisyenler, parlamento üyeleri, çeşitli seviyelerde protokol temsilcileri, gözlemci diplomatik misyon temsilcileri ve ilgili uzmanlar ile medya temsilcileri katılmışlardır.”
BİRÇOK OTURUM YAPILDI
Forum kapsamında ele alınan konular ve gerçekleştirilen oturumlarla ilgili de verilen bilgilerde, “Bu çerçevede; “Sınır Ticareti ve Lojistik”, “Turizmin Derinleştirilmesi ve Sınır İllerinin Rolü”, “Türkiye-İran İlişkilerinin Geliştirilmesinde İki Ülke Medyasının Rolü.” “Enerji ve Altyapı Alanında Yeni Anlaşma ve Yatırım Potansiyelleri”, “Kamu Diplomasisi, Dil ve Eğitim.” “Ekonomi ve İkili İlişkiler” 25-26 Nisan 2017’de Van’da öncelikli sektörler olarak ele alınmıştır.” Denildi.
İŞTE ALINAN KARARLAR
Forum’da öne çıkan tespit, görüş, değerlendirme ve kararlar şöyle ifade edildi:
“1. İki ülke arası ilişkilerde çok boyutlu somut hedefler belirlenmeli, tanımlanacak kurumsal envanterle orta ve uzun vadeli bir çerçeve yaklaşım geliştirilmelidir.
2. Sınır taşımacılığı sorunlarının ivedilikle giderilmesi gerekmektedir. İki ülke arasında ulaştırma koridoru sorunsuz işlemelidir. Ticaret konusunda zaman iyi değerlendirilmeli, ticaretin önünü açıcı somut politikalar sahaya yansıtılmalıdır. Çin tarafından geliştirilen yeni ipek yolu sürecinde iki ülke daha fazla pay alacak bir vizyon geliştirmelidir.
3. Önemli ve öncelikli konularda sorunların aşılması için tema ve sektör bazlı çalıştaylar atölyeler düzenlenmelidir.
4. İki ülke arasında müşterek yatırımlar için karşılıklı araştırma ve komisyonlar oluşturulmalıdır.
5. Sağlık sektörünün potansiyeli göz önüne alınarak iki ülke arasında tıbbi kongreler olmalı ve fırsatlar değerlendirilmelidir.
6. Sınır illerine daha fazla rol verilerek iki ülke arası ilişkilerde bu iller arasında yerel diplomasi mekanizmaları sivil konseptle oluşturulmalıdır.
7. Turizm ve kültür faaliyetleri artırılmalı, iki ülkeyi tanıtıcı reklamlar geniş kitlelere ulaştırılmalıdır. Kültürel festival ve fuarlara ağırlık verilmelidir. Van ve Urmiye Gölleri bu tanıtım faaliyetleri kapsamında kardeş ilan edilmelidir.
8. Ortak organize sanayi bölgesi işlevsel hale getirilmelidir.
9. Yerel yönetimler bilgi ve tecrübe paylaşımı yapmalıdır. Bu konuda organizasyonu yönetecek bir platform oluşturulmalıdır.
10. Üniversiteler arası işbirliği kapsamında kongreler düzenlenmesi, öğrenci değişim programlarının oluşturulması, akademik dergi yayını, dil eğitimi konularına odaklanılmalıdır.
11. Yerel medyalar arası çalışma komiteleri oluşturulmalıdır.
12. Yıllık Forumlar çatı olarak kabul edilmiş, yukarıda sayılan maddelerin takip eden Forum öncesinde yıl içinde uygulanması için aktif çalışma planının karşılıklı otoritelerce desteklenmesinde mutabık kalınmıştır.
13. İlki Van’da, ikincisi Tahran’da ve üçüncüsü dönüşüm sırası gereği tekrar Van’da gerçekleşen Forum’un üç yıllık kurumsallaşma birikimi ile dördüncüsünün 15-16 Ocak 2018 tarihinde İslam Dünyası Kültür başkenti seçilmiş olan Tebriz’da düzenlenmesi İran otoritelerince teyit edilmiştir.”
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL
