Önder ALTINAL - Şehrivan
Türkiye-İran Van Forumu’nda Van adına ön çok önem arzeden görüşmelerden birisi Lojistik, Ulaştırma, Haberleşme, İnşaat ve Altyapı Oturumu altında gerçekleştirildi. Kapıköy ve diğer bir çok konudaki beklentilerin dile getirildiği toplantıya Vanlı İşadamı Ayhan Fidan ve Arslan Bayram sorunları dile getirirken, oturumda konuşan Ankara Büyükelçisi Bikdeli de Hoy Valisi Seivani de Kapıköy ve diğer konular için çözüm sözü verdi.
Türkiye-İran Van Forumu’nun son gününde yapılan forumda özellikle Kapıköy gibi önemli konular konuşulurken, burada İran tarafının verdiği sözler heyecan yarattı. Moderatörlüğünü Tahran Eski Büyükelçisi Selim Karaosmanoğlu’nun yaptığı toplantıda Van-İran ilişkileri anlamında önemli gelişmeler sağlandı. Oturumda ilk konuşmayı Hoy Valisi Dr. Hosein Seivani yaparken yıllardır adeta Arap saçına dönen Kapıköy konusunda da diğer konular hakkında da önemli görüşmelere yer verdi.
HOY VALİSİ’NDAN ÇÖZÜM SÖZÜ
Seivani konuşmasında: “Gerçekten bu oturumu iki ülke ve iller açısından fırsat olarak görüyorum. Maalesef Van ve Hoy arasında 100 km gibi bir mesafe olmasına rağmen birbirimizden habersiz. Özellikle ekonomik işbirliği açısından yeterince aşama kat etmedik, bunu değerlendiremedik geçen süre içerisinde. İran bu anlamda 15 ülkeye sahip ama bu anlamda en önemli ülke Türkiye’dir. Bunu Van’da olduğumuz için söylemiyoruz, bu bir gerçektir. İran ve Türkiye halkları bir birleri için de önemlidirler. Kapıköy-Razi kapılarının durumunu iyileştireceğiz. Bize göre Hoy bölgesinde Kapıköy-Razi Kapısı’nın da durumu iki ülkeye layık olacak şekle getirilmeli. Bu kapılara gelen yollarımızı mutlaka yapacağız. Dün Van Milletvekilleri ve Van Valisi ile de bu konuları konuştuk ve şu anda Razi karayolunun sorunlarını gidermek için çalışmalarımızı yapıyoruz. Fakat burada bu oturumda Van ilindeki arkadaşlarımıza söz veriyoruz ki çeşitli toplantılar gerçekleştireceğiz ve yakın zamanda Van Valisi’ni Hoy’da misafir edeceğiz. Ve bundan sonra çok daha ciddi ve kalıcı ilişkiler başlatacağız. Biz kendi adımıza bu anlamda aksaklıkların giderileceği anlamında bir söz veriyoruz. İnşallah Kapıköy-Razi arasındaki sorunlar çözülecek ve ikili ilişkiler en kısa zamanda daha ileriye taşınacak.”
KARAOSMANOĞLU: VAN VE HOY DAHA ÇOK BİRARAYA GELMELİ
Karaosmanoğlu: “Kapıköy Sınır Kapısı’nı ne şekil yaparlarsa yapsınlar yükseltilmesi gerekiyor. Gerekirse merkezi hükümete baskı kurularak gereken yapılmalı. Belki yeni modeller yapılabilir. Van Gölü de dahil edilerek transit demir yolu da yapılabilir. Bu kapı meselesi bir şeklide halledilmeli. Bir de Van vilayeti ile kurumsallaşmış bir diyalog kurulması ve ayda bir toplantılar ile hem ticari imkanlar hem de teknik sıkıntılar giderilmeli. Bana kalırsa Van Valiliği ve diğer dinamikler bir toplantı yapmalı ve buna muhakkak diğer paydaşlar olan İranlılar ile bir araya gelmeli” Şeklinde bir öneride bulundu. Öte yandan Karaosmanoğlu ise Van’daki pasaport ve diğer giriş işlemleri anlamında hassasiyet gösterileceğini belirtti.
VANLI İŞADAMI FİDAN’DAN ÖNEMLİ TESPİTLER!
Toplantıda konuşan Vanlı İşadamı Ayhan Fidan ise Van-İran arasında yaşanan önemli sorunlara da yer vererek bazı değerlendirmelerde bulundu. Fidan: “30 milyar dolar ticaret hedefliyoruz ama bunun altyapısı oluşturulmalı. Türkiye’nin doğuya, İran’ın da batıya açılması için topraklarını kullanmaları gerekiyor. Her iki ülkenin de birbirine destek vermesi zorunludur. Ulaşım olarak tren ve karayolu altyapı sorunları giderilmeli ve gümrük kapılarına azami önem verilmeli. Yığılmaları önlemek için tek gümrük sistemine geçilmeli ve tren, karayolu fiziki şartları iyileştirmeli bu da ekonomi ve zaman kaybının önüne geçecek. Van Gölü geçişi anlamında bir geminin bitirilmesi ile bir aşama kaydedilecek.” Dedi.
FİDAN: İSTEYİNCE OLUYORMUŞ...
Fidan ayrıca: “İran demiryolu bağlantıları yaklaşık 8 bin 500 kilometreyi geçti ve adeta Çin’e kadar uzandı. Van’ın ihracat rakamı az ama az da olsa Çin ve Japonyaya da yapılıyor. Bunun da İran üzerinden yapılması nakliye anlamında da ciddi katkı sağlar ve bu yol ile bunu çözebiliriz. Karayolu ile aynı şekilde körfez ülkelerine de açılmamız daha kolay olacaktır. Bizim uzun yıllardır tırlarımıza uygulanan akaryakıt fiyat farkı iki ülke arasında büyük sorun oldu. Bu sorun da acilen çözülmeli, İran’ın akaryakıt fiyat farkı kaldırılmalı. Ocak 2014 yılında iki ülke arasında imzalanan tercihli ticaret anlaşması istenildiği zaman nasıl büyük aşamaların katedilebileceğini göstermektedir. 20 yılda çözülmeyen sorun bir anda nasıl çözüldüyse araç konularında da bu problemin çözülmesini bekliyoruz.” Dedi.
FİDAN: KAPIKÖY SORUNU ÇÖZÜLÜP TRAFİĞE AÇILMALI
Son olarak toplantının Van’da yapılması nedeniyle Van’ın avantajlarından bahsedilmesinin şart olduğunu belirten Fidan, Kapıköy’ün diğer kapılara oranla sahip olduğu avantajları sıralayarak Kapıköy konusunda çözüm istedi. Fidan konuşmasında: “Biz niye Van diyoruz? İranla ticaret Van’da olmalı çünkü bizim geçerli sebeplerimiz var. Van ile İran arasında 285 km arasında en büyük sorun Kapıyöy ve Razi altyapı sorunları çözülmeli ve kara trafiği açılmalı. Bununla hem İran ekonomisi hem de Türkiye ekonomisinde kayda değer gelişmeler yaşanacak. Türkiye’nin İran’a açılan Esendere, Gürbülak ve Kapıköy kapılarından en avantajlı olan Van’daki Kapıköy’dür. Havaalanlarına, Mersin limanına, Trabzon limanına, Gaziantep İhtisas gümrüğüne de bu kapılardan en yakın olan yine Van’dır. Yani bu anlamda hem zamandan hem yakıttan kazanacaksınız. Yine Van’da lojistik ve ihtisas gümrüğü kurma çalışmaları devam ediyor ve çalışmaları tamamlanacak. Bununla birlikte her yönüyle avantajlı olan Van daha avantajli olacak ve ikili ilişkiler anlamında hiç bir sınır kalmayacaktır. Bu anlamda taleplerimizin çözülmesi anlamında iki taraftan da hassasiyet bekliyoruz.” Dedi.
ASLAN BAYRAM: AKARYAKIT VERGİSİ KALDIRILMALI!
Toplantıda konuşan diğer bir Vanlı isim olan BestVan Turizm yöneticisi Aslan Bayram ise taşımacılıkta karşılaşılan en önemli sorun olan akaryakıt vergisine değindi. Bayram konuyla ilgili olarak: “Ben bir temennide bulunmak istiyoum. Biz Van ve Türkiye’de çalışan bir otobüs firmayız. Türkiye’den bir çok insan İran’a ve şehirlerine gitmek istiyor. Ama biz İran’a gittiğimiz zaman iyi bir fiyat veremiyoruz. İnsanlara çok pahalı geliyor. İran’an aldığı akaryakıt vergisinden dolayı Türkiye’nin bir çok yerinden gelen talepler karşılanamıyor. Bunun bir an önce kaldırılması lazım. Bir İran otobüsü gelip İstanbul’a kadar gidiyor ve ciddi bir turizm sağlanıyor ama Türkiye otobüsleri aynı rahatlıkla İran’a gidemiyor. Bu da iki ülke arasında çözülmesi gereken önemli bir konu.” Şeklinde konuştu.
