Anadolu'nun zengin peynir çeşitliliği içerisinde yer alan Kars, Erzurum, Ardahan, Iğdır yöresine özgü çeçil peyniri için tandır evlerinde kazanlar yakıldı. Türkiye’de hayvancılık ve hayvansal gıda üretiminde önemli yere sahip Kars'ta, yöreye özgü lezzetler arasında önemli bir yer tutan çeçil peyniri, geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediliyor.
Baharın gelip meraların yeşermesinin ardından otlamaya salınan ineklerden elde edilen sütün önemli bir bölümünün peynir üretiminde değerlendirildiği Kars yöresinde, haziran ayı sonuyla birlikte normal zamanda ekmek yapımı için kullanılan tandır evlerinde ateş, bu kez yörenin eşsiz geleneksel lezzeti çeçil peyniri için yakıldı. Yağından arındırılmış inek sütünün, bir gün dinlendirilmesinin ardından mayalanarak kazanlarda kaynatılması ve kıvama geldikten sonra tel tel olana kadar zorlu yoğurma işlemiyle yapılan çeçil peyniri, yaz ve kış hem taze hem de koyun ya da keçi derisinden hazırlanmış tuluklar içine basılarak küflendirilmesiyle "göğermiş çeçil" adıyla kahvaltı sofralarını süslüyor.
DEMİRCİ: SOFRALARIMIZIN VAZGEÇİLMEZİDİR
Kars’ın Selim ilçesine bağlı Karahamza köyünde çeçil peyniri yapan kadınlardan 75 yaşındaki Meliha Demirci, çeçil peyniri yapımını anlattı. Yağsız bir peynir olan çeçil peyniri yapımı için öncelikle sütü yağından arındırdıklarını, sonrasında kazanda 24 saat beklettikten sonra bu süre zarfında ekşiyen süte aynı miktarda süt ilavesi yaparak ve maya katarak, yaktıkları ateşte kazanlarda kaynattıklarını anlatan Demirci, kaynama işleminin ardından suyu alınan sütü başka bir kaba alarak kıvama gelinceye kadar yoğurma işlemine geçtiklerini ve metrelerce uzunlukta oluşan peyniri kurumaya bıraktıklarını söyledi.
“GELENEĞİ ANALARIMIZDAN ÖĞRENDİK”
Demirci, çeçil peyniri yapımının yörelerinde gelenek olduğunu ve 60 yıldır peynir yaptığını dile getirerek, ”Biz bu geleneği çocukluğumuzdan beri anamızdan, kaynanamızdan öğrendik, şimdi de gelinler kızlar bu işi devam ettiriyor. köyümüzde iki üç komşu bir araya gelerek peynir üretimi yapar. Hem evlerin ihtiyacı karşılanır hem de satarak para kazanılır." dedi.
DEMİRCİ: BÜYÜK EMEKLER VERİYORUZ
Ayşe Demirci de çeçil peynirinin çok eski bir gelenek olduğunu ve üretiminin çok meşakkatli olduğunu belirterek, "Tezek ve odunla yakılan tandırlarda, büyük emekler vererek ürettiğimiz çeçil peyniri yaz ve kış sofralarımızın vazgeçilmezidir. En sağlıklı ve en doğal peynirdir. Köyde kadınlar bir araya gelerek peynir üretiyoruz. Ürettiğimiz peynirin bir kısmı kendi ihtiyacımız için kullanıyoruz kalanını da satarak aile bütçesine katkı sağlıyoruz." dedi.
DÜZGÜN: LEZZETİ DOĞASINDAN GELİYOR
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Hüseyin Düzgün ise yöresel peynirlerin arasında çeçil peynirin, Kars kaşarı kadar değerli olduğunu belirtti. Yörenin peynirlerinin lezzetinin, doğasından geldiğini ifade eden Düzgün, "Kars Ovası'nın her tarafı doğal çiçeklerle, otlarla zengin floraya sahip. Bu ovada, çayırlarda beslenen ineklerin sütünden elde edilen çeçil peynirimiz doğal, değerli ve bir o kadar lezzetli oluyor. Bütün köylerimizde çeçil üretimi yapılıyor. Tel tel şeklinde olan çeçil peyniri, bölgemizin çok önemli yöresel lezzetleri arasındadır." ifadelerini kullandı.
