Kış ayının gelmesiyle birlikte Van’da geceler yine kâbusa döndü, Van yine karanlığa büründü. Önceki yıllarda devletin elinde bulunan TEDAŞ, özelleştirmeden sonra da her gece elektrik mağduriyeti yaşatan ve telefonlarına hiç cevap vermeyen bir kurum olmaktan öteye geçemedi. Özelleştirmeye rağmen çözüm bulunamayan kesintiler özelleşmeyle birlikte daha da arttı. Söylemler ise yıllardan beri değişmediği gibi özelleştirmeden sonra da yine değişmedi: “Kesintilerin sebebi kaçak kullanım.” Her defasında aynı bahane öne sürülmesine rağmen çözüm önerisi üretilmezken vatandaş çareyi çeşitli şekillerde TEDAŞ’a bağlı Van Gölü Elektrik Dağıtım A.Ş.’yi protesto etmekte buldu. Önceki gün vatandaşlar caddeyi trafiğe kapatırken, ulaşılamayan ve sürekli meşgul çalan arıza numaraları ise vatandaşı canından bezdirdi. Şehrivan’a konuşan vatandaşlar ise, “En kısa sürede bu kesintilere çözüm bulunmalı!”
30 YILDIR BU HALKA ELEKTRİK EZİYETİ YAPILIYOR!
Haftalardır yaşanan ve her gece neredeyse kentin belli mahallelerinde artık geleneksel olarak yaşanan kesintilere toplumun her kesiminden tepkiler yağıyor. Vatandaşlar bir taraftan derdini TEDAŞ’a anlatmaya çalışırken bir taraftan da baraşılı olmayınca tepkisini dışarı vuruyor. Son olarak da geçtiğimiz günlerde araç trafiğini kapatan vatandaşlar bu tepkiden bile çözüm alamayınca çareyi dertlerini Şehrivan aracılığı ile anlatmada buldu. Kesintilerle ilgili halk cephesinden gelen tepkilerin yanında kamuoyunda hatırı sayılır bir saygınlığı bulunan ve Van’ın en önemli STK temsilcilerinden olan Feridun Irak, konuyla ilgili ilginç açıklamalara yer verdi. Bu kentin 30 yılı aşkın süredir bu kesintilerle boğuştuğunu söyleyen Irak, kurumun hep aynı bahane ile çözümsüzlüğü dayattığı kaydetti. Irak kesintilerle ilgili açıklamasında; “Van’da elektrik kesintisi gerek kesintiler olarak gerekse voltaj düşüklüğü olarak, 1992’den bugüne süre gelen bir sorundur. Bu sorunun gelmiş olduğu boyuta baktığınızda ev kadını evinden, öğrenci okulundan, sanayici fabrikasından, esnaf dükkânından nefret eder hale gelmiştir. 1992 yılından bu yana aradan geçen 20 yılı aşkın kesin olarak bilememekle birlikte herhalde birde 5 hükümet gelmiş geçmiştir. Her dönemde de yeni milletvekilleri gelip geçmiştir. Bu sorunu her gelen siyasilerimize ve yetkililerimize aktarmışızdır. Ancak maalesef bugüne kadar bu soruna bir çözüm getirilememiştir. Ben bu durumu gerçeğini isterseniz halkımıza çok büyük bir hakaret olarak kabul ediyorum. Türkiye’nin hiçbir ilinde bir halka 20-30 yıl elektrik eziyeti yapılamaz. Bu durumu dönüp sorduğumuz zaman niçin bu elektrik kesintileri voltaj düşüklükleri nerden kaynaklanıyor diye sorduğumuzda verilen cevap çok basit ve herkesin arkasına sığındığı çok basit bir cevap vardır. Kaçak elektrik kullanımı çok fazladır, kesintiler bu kaçak kullanımın getirmiş olduğu arızalardan kaynaklanıyor diye. Doğru temelleri olan bir iddia olarak kabul etmiyorum bu söylenenlerin. Bir an için hiçbir vatandaşın kaçak enerji kullanmadığını varsayalım. O zaman arıza kendiliğinden ortadan mı kalkacak. Aynı enerjinin kullanıldığını ve kaçak kullanmadığını varsayalım. Demek ki sorun kaçak kullanımdan kaynaklanmıyor. Sorun sizin altyapınızın eksikliğinden kaynaklanıyor. Yıllardır yenilenmeyen hatlarınızdan kaynaklanıyor.” Dedi.
“KAÇAK DEYİP GEÇİŞTİRMEYİN”
Kaçak elektrik kullanımının büyük bir hırsızlık olduğunu hatırlatan Feridun Irak, buna rağmen olayın her defasında kaçak elektrikle bağdaştırılmasının doğru olmadığını kaydetti. Kaçağı önlemenin de yolunun yine bu kurumun işi olduğunu kaydeden Irak, konuşmasında ayrıca; “Diğer taraftan kayıp kaçağı önlemekte sizin görevinizdir. Parasını düzgün ödeyen vatandaş düzgün ödemeyenlerden dolayı da mağdur edemezsiniz. Gidin tedbirlerinizi alın, kaçağı önleyin ve faturasını düzgün ödeyen vatandaşın ve sanayicinin elektriğini verin. Evinin temizliğini, yemeğini ve bakımını yapma çabası içerisinde olan ev kadınının elektriğini doğru düzgün verin. Okula hazırlık yapan öğrencinin doğru düzgün hazırlık yapma imkanı bulsun.
Ümit ediyorum ki önümüzdeki günlerde gerçekten vatandaşın bu çilesine son verilir. Gerekli yatırımlar gelir, alt yapı yenilenir ve gerekli tedbirler alınır. Elbette ki hiç kimse kaçak elektrik kullanımını tasvip etmiyor. Bu bir hırsızlıktır. Bunun altını da çizmek gerekiyor. Ama bu durumu gerekçe göstererek, bir kentin halkına bu derece zulüm yapılmaz.” Dedi.
Öte yandan kesintilerden dolayı sabrı taşan vatandaşlar da tepkilerini Şehrivan aracılığı ile dile getirdi. Her gün sıradanlaşan kesintilerden dolayı adeta isyan eden vatandaşlar yetkili kurumu artık çözüm sağlaması için göreve çağırdı. Kent genelinde her gün yaşanan kesintilere vatandaş işte böyle tepki gösterdi:
KELEBEK BÜFE İŞLETMECİSİ DAVUT YILDIZ:
“Kalecik, Köyiçi’nde oturuyorum. Oldum olaysı Kalecik’te elektrik sıkıntısının olduğunu biliyorum. Özelleştirmeden sonra bu sıkıntılarımız daha da arttı. Bu konuda yetkililerin hizmeti sıfır noktasına kadar düşmüş durumda. Özellikle de aradığımız telefonlara artık hiçbir şekilde cevap verilmiyor. Yetkililerin ilk olarak bu telefona daha sonra da kesintilere bir çözümün bulmasını istiyoruz. Kaçak elektrikte sıkıntı varsa kaçağa önlem bulunmalı, tellerde kopmalar varsa kopmalara onarılmalı ama bu memlekete elektrik verilmeli. Akşam saatlerinde kesilen elektrikler bizleri çok olumsuz yönde etkilemektedir.”
HACIOĞLU KEBAPÇISI İŞLETİMCİSİ MEMET SUVARİ:
“TEDAŞ özelleşmeden önce Metroloji’de oturuyordum ve orada oturduğum zamanlarda büyük elektrik sıkıntıları yaşanıyordu. Ancak şimdi eski Araştırma Hastanesi civarında oturuyorum ve öyle büyük elektrik sıkıntıları yaşamıyorum. Şu anda Metroloji’de durum nedir tam olarak bilmiyorum ancak vatandaşların bu konuda büyük tepkileri var TEDAŞ’a karşı. Biz ise şu an çarşı merkezinde kendi iş yerimizde elektrik sıkıntısı yaşıyoruz. Ara ara ancak kısa vadeli bir şekilde elektrik kesintileri yaşıyoruz. Jeneratörümüz olduğu için pek büyük sıkıntılar yaşamıyoruz. Ancak diğer esnaf arkadaşlarımız büyük sıkıntılar yaşıyorlar. Önlemlerin alınması ve bu sorunları giderilmesi tüm memleketimiz için çok iyi olacaktır.”
GÜLOM BÖREK İŞLETMECİSİ BAYRAM YARDIM:
“Ali Paşa mahallesinde oturuyorum. Elektriklerimiz özelleşmeden önce daha sıkıntılıydı ancak şimdilerde kendi mahallemde öyle büyük bir elektrik sıkıntısı yok. Elektrik kesintilerine gelecek olursak bana göre herkes zamanında faturasını yatırır ve kaçak elektrik konusunda dikkatli olursa böyle sıkıntılar yaşanmaz. Bugün Van’ın yüzde 70 kaçak elektrik kullanıyor. Hal böyle olunca kesintilerin olamaması da kaçınılmaz oluyor. Benim oturduğum mahallede elektrikten çok yaz-kış yaşadığımız su sıkıntısı var. Su depoları kullanmak zorunda kalıyoruz ve evinde ya da binasında su deposu olamayanlar maalesef bu sıkıntıları çok ciddi bir şekilde yaşıyorlar. Yetkililerin bu konuda da daha duyarlı olmalarını istiyorum.”
ESNAF YASİN VE MUSTAFA KURT:
“Karşıyaka mahallesinde oturuyoruz. Elektrik kesintileri konusunda çok ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Bunun yanı sıra elektriklerimizde çok ciddi anlamda düşük. Evimde resmen mum ışında oturuyoruz. Bu yüzden evimizdeki beyaz eşyalar olsun diğer malzemelerimiz televizyon ve benzeri teknolojik aletlerimiz kesintilerden ve düşük elektriklerden dolayı bozulmalara uğruyorlar. Bu elektrik kesintilerinin yanı sıra birde her ay gelen kabarık faturalardan da şikayetçiyiz. Ben ve abim işimiz olmadığı için cadde üzerinde saç ve sakal makineleri satıyoruz. Buda bizim ancak evdeki geçimimizi sağlamamıza yardımcı olurken gelen kabarık faturalar da bunun diğer bir sıkıntısı oluyor. Bugüne kadar çalıştığımız yerlerde her zaman milletin sıkıntılarını çektik. Bunların hepsinin yanı sıra birde bu gelen elektrik faturaların sıkıntıları yaşıyoruz. Yetkililerin bu olaya el atmasını, önce elektrikleri yükseltmelerini sonra da başta bu kesintilere ve faturalara çözümler bulmalarını istiyoruz.”
ÇARPANAK TURİZM ÇALIŞANI FERİT DÖNER:
“Cumhuriyet caddesinde oturuyoruz. Evimizde ve iş yerlerimizde elektrik sıkıntıları yaşıyoruz. Ancak İş yerimizde daha da çok bu sıkıntıları yaşıyoruz. Bu sıkıntılar yaşandığı zaman evimizde olan teknolojik ve beyaz eşyalar zarar görürken iş yerimizde de bu kesintiler bilgisayarlarımızı çok kötü bir şekilde etkilemektedir ve işlerimizi gecikmeli yada uzun süreli bir şekilde yapmamıza engel oluyor. Esnaf arkadaşlarımız bu konu için yürüyüşler yaptılar, protestolar yaptılar ancak pek bir faydası olmamış gibi görünüyor. Bunun için daha nelerin yapılması gerekiliyor bilmiyorum. Ancak bu sıkıntıların en kısa süre içerisinde çözülmesini istiyoruz. Çünkü artık başta evimizdeki malzemeler olsun iş yerimizdeki teknolojik aletlerimiz olsun bozulmaya başladılar. Özelleşmeden önce elektriklerimiz daha iyi bir durumdaydı. Ancak özeleşmeden sonra bu sıkıntılar arttı ve çözülmemeye de başlanıldı. Artık bu sıkıntıların çözülmesini istiyoruz.”
BEREKET DÖNER İŞLETMECİSİ TAHİR TİMUR:
“Hacı Bekir mahallesinde oturuyorum ve hemen hemen her Allah’ın günü elektrik sıkıntıları yaşıyorum. Özellikle son 2-3 gün içerişsinde hem gün içerisinde olsun hem de akşam saatlerinde yaşanılan kesintileri bizleri artık canımızdan bezdirdi. İş yerlerimizde de bu sıkıntıları çok ciddi bir şekilde yaşıyor ve bu kesintilerden dolayı müşteri kaybettiğimiz zamanlarımızda oluyor. Bu kesintilerin yanı sıra düşük elektrikler yüzünden iş yerimizde ve evimizde de teknolojik aletlerimiz çalışmıyor ve bozulma noktalarına kadar geliyor. Nelerin yapılması gerekiliyor? Bu konuda ne gibi önlemler alınması gerekiliyor bilmiyorum ancak bu kesintilere en kısa zaman içinde önemlerin alınması gerektiğine inanıyorum. Yoksa tepkiler daha da büyür ve bu olayın içerisinde çıkılmaz bir hal alınır.”
ECE MÜZİK VE ALYANS DÜĞÜN SALONU İŞLETMECİSİ FERİT ECE:
“Şamranaltı mahallesinde oturuyorum. Evlerde elektrik kesintileri yüzünde sıkıntılar yaşıyoruz. Ancak Müzik marketimizde ve düğün salonumuzda yaşadığımız bu elektrik sıkıntıları bizleri daha kötü bir şekilde etkilemektedir. Müzik marketimizde yaşanılan sıkıntılar hem malzemelerimize hem de müşterilerimize büyük zararlar veriyor. Bu durum düğün salonumuz içinde aynı hali alıyor. Salonda yaşadığımız sıkıntılardan dolayı müşteri kayıpları yaşıyoruz. Aslında her kesilen elektrik için verilen paraları vermez isek sadece kullandığımız elektrik için para verirsek o zaman TEDAŞ’ın bu elektrikleri kesintilerinin daha aza ineceğini düşünüyorum. TEDAŞ’ın artık bu olaya müdahil olmasını ve olayların daha büyümemesi için bu kesintilere en kısa sürede çözüm bulmasını istiyoruz.”
OYUN SALONU İŞLETMECİSİ EMRE ELÇİOĞLU:
“Eski Araştırma Hastanesi civarında oturuyoruz. Evimizde pek elektrik kesintileri olduğu söylenilemez ancak iş yerimizde yaşadığımız kesintiler bizleri kötü bir şekilde etkilemektedir. Ben bir playstation işletmecisiyim ve tüm malzemelerin elektriğe bağlı ayrıca bu kullandığım malzemelerin hepsi de çok hassas malzemeler. Elektrik kesintilerinin sık olmasında dolayı bu malzemelerim zarar görüyor ve en az ayda bir bakım yapılma ihtiyacı ortaya çıkıyor. Bunların yanı sıra bu kesintilerin sık sık yaşanmasından dolayı elimdeki müşterilerimden oluyorum. Bu binada herkesin bir jeneratörü olmamanın yanı sıra güç kaynakları da bulunuyor. Bu yüzden de müşteri kaybına neden olamıyoruz. TEDAŞ yetkililerin olsun diğer yetkililer olsun bu işin başında kim varsa bu sıkıntılara çözüm bulsunlar. Bu kesintilerden dolayı kaç elektrikler azalmıyor aksine çoğalıyor. Bu kesintilerden dolayı faturalar zamanında ödenmiyor aksine geciktiriliyor. İnsanların elektriklerini kesmekle, insanları bu şekilde zorda bırakmakla işler çözülmez bunun yerine daha mantıklı işler yapılır ve düşünülürse bana göre daha mantıklı olur ve bu sıkıntılar en kısa sürede çözülür.”
Önder ALTINAL - Meltem DAĞER / Şehrivan ÖZEL
