İran, Azerbaycan ve Türkiye dışişleri bakanlarının Van’dan bir araya gelmesi ve Neçirvan Barzani’nin kente yaptığı ziyaretleri değerlendiren Takva, Van’ın geçtiğimiz hafta sonu çok önemli etkinliklere ev sahipliği yaptığını belirtti. Azeycan, İran ve Türkiye dışişleri bakanlarının üçlü zirvenin üçüncüsünü Van’da yapmasının çok önemli bir platform olduğunu dile getiren Takva, “Bu üçlü zirvenin Van’da yapılması bizim de Van’ın yıldızı parlayan kent olduğu yönündeki savımızı doğruluyor. Van, Türkiye’nin doğu ucunda, Türkiye’nin rekabet üstünlüğü olan bölgelere erişiminin lojistik merkezlerinden biridir. Dolayısıyla bu çerçevede baktığımızda dışişleri bakanları toplantısının Van’da olması bizim sürekli savunduğumuz bu tezi doğrulamış durumda. Bizim Türkiye hükümetinin de bu çerçevede Van’ı bu şekilde değerlendiriyor olmasının bizim için ayrıca bir önemi var. Tabi bölgede özellikle güvenlik ve ticari iş konularını içeren bu dışişleri bakanlarının toplantısının muhteviyatıyla ilgili çok fazla bir bilgiye sahip olamadık, ama toplantının sürdürülebilir kılınması açısından. Van’ın geçmişte çok büyük medeniyetlere başkentlik yapmış Doğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli kentlerden bir tanesidir. Bu çerçevede baktığımızda bu toplantının burada yapılması çok önemli ve değerlidir” diye konuştu.
TAKVA: KUZEY IRAK EN İYİ PAZARLARDAN BİR TANESİDİR
Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun hafta sonu Van’da yaptığı görüşmeyi de değerlendiren Takva, “Bizim özellikle ekonomi geleceğimiz konusunda bir açılım oluşturduğunu söylemek lazım. Neçirvan Barzani’nin ilimizi ziyaret etmesi ve kendi dedesinin de geçmişte Van üzerinden dışarıya açılmış olmasının oluşturduğu duygusal bağı da göz önüne aldığımızda Van’ı çok önemsediklerini, özellikle Kuzey Irak bölgesinin Van’ı çok önemsediğini böyle bir duygu bağı ile beraber geleceğe yönelik işbirliği geliştirmek istediğini ifade ettiler. Tabi Kuzey Irak bizim, İran’dan sonra belki projeksiyonlarımızı çevireceğimiz en önemli pazarlardan bir tanesidir. Biz her zaman söylüyoruz, İran bizim için çok önemli bir pazar, İran bizim önceliğimiz. Ama bununla beraber alternatif pazarları da değerlendirmek konusunda Kuzey Irak’ın da çok önemli bir pazar olduğunu söylemekte yarar var. Türkiye ile Irak arasındaki ticaret hacminin 20 milyar dolar civarında bir rakama ulaşması bu anlamda çok sevindirici bir durumdur. Keza Kuzey Irak bölgesel yönetiminin hem sahip olduğu imkan ve olanakları ticarete dönüştürmesi, hem yeni bir bölgesel yönetim olduğunu varsaydığımızda en önemli açılım alanlarımızdan bir tanesi olarak değerlendirmemiz gerekiyor. Bununla birlikte Türkiye’de de çok önemli çalışmalar var. Örneğin Van-Şırnak karayolunun bizi Kuzey Irak’a 2-3 saatlik bir mesafeyle bağlayacağını var saydığımızda, iletişlim ve erişim konusunda çok önemli bir proje olarak görüyorum. Van-Şırnak karayolunu ben özellikle Türkiye’de başlayan demokratikleşme sürecinin, barış ve kardeşlik ortamının en önemli projelerinden biri olarak değerlendiriyorum. Kamuoyunun da böyle bir bakış açısı var. Dolayısıyla bu karayolunun faaliyete geçmesiyle beraber bizim Kuzey Irak pazarıyla çok daha rahat bir etkileşim içerisinde olacağımızı söyleyebilirim” dedi.
“BARZANİ’YE KÜRTÇE VE TÜRKÇE RAPOR SUNDUK”
Takva, Neçirvan Barzani’ye Kürtçe ve Türkçe hazırlanmış bir rapor sunduklarını belirterek, “Bu raporumuz kısa bir özet bilgi notuydu. Bunlardan bir tanesi özellikle bölgesel uçuşlara Irak’la aramızda başlanmasının yararlı olacağını vurgulamıştık. Keza bizim halihazırda Habur Sınır Kapısı ve Zaho üzerinden Kuzey Irak’la temas ediyoruz. Burada ticaretinin oluşturduğu inanılmaz bir yoğunluk var. O raporumuzda oradaki karşılıklı olan Habur ve Halil İbrahim sınır kapılarındaki yoğunluğun giderilmesine ilişkin üçüncü bir köprünün yapılması, mutlaka ticareti daha etkin hale getirecektir diye ifade etmiştik. Yine bununla beraber Şırnak Güzelyazı, Hakkâri’de de iki tane açılmayı bekleyen kapımız var. Derecik ve Üzümlü kapıları, bu kapıların açılmasıyla beraber hem Hakkâri üzerinden önemli bir ticari potansiyelin hayata geçeceğini tahmin ediyoruz. Bu Van’ı da etkileyecektir. Van tabi çekim merkezi olması hasebiyle açılacak bu kapılarla beraber çok önemli bir işlev kazanacaktır. Yani Şırnak’a bağlanacak olan bu bizim yeni yapılan yolumuz, Habur’da ticareti kolaylaştırmasını sağlayacak üçüncü bir köprünün yapılması, Şırnak’ta bulunan Gülyazı ile Hakkâri’de bulunan Derecik ve Üzümlü kapılarının açılmasıyla beraber çok sevindirici olacağını belirtmiştik. Yine bununla beraber özellikle Van’ın öne çıkan turizm potansiyelinin biz kendi Kürtçe sunduğumuz raporda ifade etmeye çalıştık. Yaz mevsiminin burada yayla havasında geçiyor olması, klimatoloji bir iklim yapısına sahip olmamız, Van denizinin sunduğu fırsatları özellikle Kuzey Irak’taki vatandaşların, yurttaşların etkin bir şekilde yararlanabileceği imkan, olanaklar itibariyle öne çıkarmaya çalıştık. Keza sağlık turizmi konusunda bizim çok iyi fırsatlarımız, ciddi alt yapımız var. Kuzey Irak’taki sağlık ihtiyacını ve sağlığa erişim konusunda Van önemli bir merkez olarak öne çıkıyor. Bu konuda burada bulunan hastaneler bunu karşılayacak kapasitededirler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nin bu konuda yürütmüş olduğu bir faaliyet var. Biz o raporu destekliyoruz. Yine eğitim konusunda karşılıklılık ilkesi çerçevesinde eğitim olanaklarını güçlendirmemiz mümkün. Kuzey Irak’tan gelecek öğrenciler buradaki üniversitede eğitim hayatlarını sürdürmesi, buradan Kuzey Irak’ta görecek eğitim imkân ve olanakları güçlendirecek bir işbirliği oluşturulmasını düşünüyoruz. Ayrıca tarımsal faaliyetler konusunda özellikle et ve süt ürünleri konusunda Kuzey Irak’ta etkin bir üretim yok. Bütün ihtiyaçlarının aşağı yukarı Türkiye üzerinden karşılıyorlar. Van’da malumunuz coğrafi yapısı itibariyle konumu itibariyle özellikle küçükbaş hayvan potansiyeli açısından Türkiye’nin en önemli ve birinci sırasında bulunan kentlerin başında geliyor. Bütün bunları birlikte değerlendirdiğimizde Kuzey Irak’la Van aslında birbirine çok yakın, sürekli iç içe olması gereken, birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik potansiyelleri olan çok önemli merkezler olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.
