Önder ALTINAL – Şehrivan ÖZEL
2011 yılında yaşanılan iki büyük depremin ardından büyük sıkıntılar yaşayan Vanlı esnaflardan biri olan marangozlar sitesi esnafının işleri durma noktasına geldi. Depremden önceki işlerine oranla sinek avlayan marangozlar inşaat sektörünün durması ve depremden sonra yapılan TOKİ’lerden sonra eski işlerini mumla arayan Marangozlar Sitesi esnafı bir dönemler büyük üretimlerin yapıldığı o sitelerde şu sıralar adeta iş yapamaz oldu. Yeni marangozlar sitesinin yapılması gibi birçok sözün de havada kaldığı o sanayi sitesinde çarklar da dönmüyor, üretim de yapılamıyor…
Deprem öncesinde yapılan inşaatlarda insanların ilk duraklarından biri olan marangozlar kan ağlıyor. Önceki yıllara göre eski halinden eser kalmayan marangozlar esnafı iflas etme noktasına gelmiş durumda. Hal böyle olunca esnafta başka işlere yönelmeye başladı ve dükkanlarına kilit vurup gitmek zorunda kaldı. Büyük bir işsizliğin göründüğü sitede incin top oynar hale geldi. Konu hakkında görüştüğümüz ve Şehrivan Gazetesi olarak görüşlerini aldığımız site esnafı TOKİ’lerin yapılmasından sonra işlerinin tam anlamıyla durduğunu belirtti. TOKİ’ler dışında gerek imar belirsizliği gerekse de inşaat sektörünün durması esnafın dükkanına kilit vurmasına hatta şehri terk etmesine neden oldu. Tüm bunların yanı sıra yapılması planlanan yeni site hakkında da konuşan esnafın iş olmadıktan sonra yeni sitenin pek bir anlamının olmadığını ve yeni siteni için gidişattan haberdar olmadıklarını söyledi.
ÖZÇOBAN: ESKİDEN VATANDAŞ SIRA BEKLERDİ ŞİMDİ İSE…
Konu hakkında ilk durağımız Al-San Demir Doğrama ve PVC Yetkilisi Ramazan Özçoban oldu. Konu hakkında gazetemize konuşan Özçoban, deprem öncesi dönemde insanların marangozlarda iş yaptırmak için sırada beklediklerini ancak şimdilerde ise marangozlar esnafının iş için beklediklerini belirtti. Özçoban, “İşlerimiz çok kötü. Eskiye oranlara kıyaslanamayacak kötü bir durumda. Eskiden insanlarımız burada iş yaptırmak için sıraya girerlerdi ve bizde akşama kadar bu sıraya göre iş yapar hatta bazı işler ise bitmez sonraki günlere kalırdı. Ama şimdi ise biz burada insanlarımızı sırada bekliyoruz. Kim iş yapmak için gelecek ya da iş yapmaya gelecek mi diye sabahtan akşama kadar bekliyoruz. Bunun yanı sıra depremden sonra bir anda yapılan TOKİ’ler elimizde var olan işleri de bitme noktasına getirdi. Bununla birlikte inşaat sektörü durdu ve ekmek kapımız olan bu sektör işlemeyince bizlerde aç kaldık. Hal böyle olunca bizlerde dükkanlarımızı kapama noktasına geldik. Ancak başka bir işimiz olmadığından dolayı mecburen borçlarla ayakta durmaya çalışıyoruz. Ancak herkes bizim gibi değil ve buradaki çoğu esnaf dükkanlarını kapatıp buradan ayrıldılar.” Dedi.
“İŞÇİ BULMAKTA ZORLUKLAR YAŞIYORUZ”
Özçoban ayrıca marangozlar sitesinde çalışmak için işçide bulamadıklarını belirterek okulların açılması ile birlikte var olan işçi öğrencilerinde gittiğini söyledi. Özçoban son olarak şunları kaydetti: “Tüm bu işsizliğin yanı sıra buradaki esnafı pek bilmem ama ben işçi sıkıntısı da yaşıyorum. Özellikle okulların açılmasından sonra burada çalıştırılacak işçi bulmak çok zor. Van’da büyük bir işsizlik var. Bunu da duyuyor ve bundan haberdarız ancak bizim mesleğimizde öğrenciler dışında çalışan işçi yok. Buda bizleri sıkıntıya sokuyor. Zaten TOKİ’lerden sonra hiç kimse ev yapmıyor. Hal böyle olunca bizde burada sinek avlıyoruz. Bundan dolayı esnafımız marangozlar sitesini hatta ve hatta kenti bile terk etmeye başladı. Çünkü insanlar yeni iş arayışları içine girdiler. Yeni bir marangozlar sitesi yapılacak denildi ancak halen beklemedeyiz. Bunun uzun zaman alacağına inanıyorum. Bize ne katar bilmiyorum ama yeni sitenin yapımı kolay olmayacak.
TURAN: SİTEDEKİ DÜKKANLAR BOŞ KALDI
İşlerin olmayışından dolayı esnafın dükkanlarını kapatmak zorunda kaldığını ve gittiklerini dile getiren Turan Orman Ürünleri Yetkilisi Necati Turan yeni yapılacak olan marangozlar sitesinin ise esnafa ne katacağının önemli olduğunu vurguladı. Turan, “Depremden sonra işlerimizde büyük bir düşüş oldu. Daha sonrasından yapılan TOKİ’ler ile birlikte iflas etme ve dükkanlarımızı kapama noktasına geldik. Bunun için yeni iş olanaklarına yönelmeler oldu. Ancak insanlarımız bunda da pek başarılı olamadılar ve gerek gittikleri şehirlerden gerekse de yeni iş olanaklarından geri dönmek zorunda kaldılar. Hal böyle olunca işler tam bir çıkmaza girdi ve insanlar elde avuçta ne varsa hemen her şeylerini kaybettiler. Bunun içinde krediler ve borçlar altına girdiler ancak bunun ödemelerini yapmadılar. Esnaf bu yüzden burayı terk etti. Dükkanlar boş kaldı ve zaten gelmeyen vatandaşlarımız buranın yolunu resmen unutmuş oldu. Yeni marangozlar sitesi yapılacak denildi ancak henüz bir adım atılmış değil. Ki bir adım atılması da çok önemli değil esnaf iş yapamıyor ki. Buranın yolunu bilen insanlarımız zaten buraya geliyorlar. İş olmadıktan sonra yeni bir yerin bizlere çok bir şey katacağını düşünmüyorum. Elbette ki yeni yer güzel olur ama esnaf oraya gider mi ve gitmesi ne kadar doğru olur ilk olarak bu sorgulanmalıdır.” Sözlerine yer verdi.
SÖZMEZ: SEZON BİTTİ, KAZANÇ ELDE EDEMEDİK
Yaklaşan kış ayı ile birlikte inşaat sezonun bittiğini söyleyen Hocaoğlu Kereste Yetkilisi Birol Sönmez ise bu zaman kadar çalışıp kazanç elde edemediklerini dile getirdi. Sönmez şunları kaydetti: “İnşaat sektörü durgun olduğundan dolayı bizim işlerimizde durmuş durumda. Bunun yanı sıra deprem döneminde yapılan TOKİ’ler ise sadece bizleri değil inşaat sektörü ile uğraşan tüm sektörü durdurdu ve hatta çoğunu da iflasa sürükledi. Bu yıl ne yaptık. Maalesef çalışmadık. İş olmadığında dolayı kazanmadık ve iş sezonumuzda bitti. Bundan sonra ise kış ayı var ve bizler uzun bir süre beklemek zorunda kalacağız. Yani anlayacağınız işsiz kalacağız, parasız kalacağız. Bunun yanı sıra yeni marangozlar sitesi ile ilgili 2 yıldır konuşulan bir konu ancak sonuç olarak somut olarak atılmış bir adım yok. Ancak önümüzdeki günlerde bir adım atılır mı, site yapılır mı bu konuda bir bilgim yok. Ama önemli olan bu değil önemli olan işsizliğin giderilmesi ve marangoz esnafının var olan bu sıkıntılardan kurtarılmasıdır.”
ADİLOĞLU: KEŞKE EN BÜYÜK SORUNUMUZ SİTE OLSA
Konuyla ilgili son olarak görüştüğümüz Fatih Doğrama Yetkilisi Aydın Adiloğlu ise işlerin kötü olmasından dolayı iki tane olan işyerinden bir tanesini kapatmak zorunda kaldığını söyledi. Adiloğlu ayrıca yeni marangozlar sitesi için ise ‘keşke en büyük sorunumuz bu olsa’ sözlerine yer verdi. Adiloğlu, “İşlerimizi kesinlikle yok. Bunun sebebi ise inşaat sektörünün durgun olmasından kaynaklanıyor. İş olarak bizim sitemizde işler elbette ki eskiye oranla mumla aranacak durumda. Kendimden örnek vereyim benim eskiden 2 iş yerim vardı doğrama üzerine ancak ekonomik sorunlardan dolayı ben bu dükkanlarımdan bir tanesini kapatmak zorunda kaldım. Ayrıca eskiden toplamda 2 dükkanımda 5-6 kişi çalışırken şimdi tek dükkanımda ben tek başıma çalışıyorum. Maddi gelir olmadığı için işçi tutma olanağımda yok. Bunun dışında Van’da çok az yapılan inşaatların malzemesi ise dışardan geliyor. Hal böyle olunca değil kazanç elde etmek, iflasın eşiğine geliyoruz. Ayrıca sizin de bahsetmiş olduğunuz yeni marangozlar sitesi ile ilgili tam olarak bir bilgim yok. Ancak yeni site için öncelerde kayıt alındı ve oraya gitmek istenilenler kaydedildi. Ben bu konuda bir başvuru yapmadım. Bildiğim kadarıyla sitenin yapımına da henüz başlanılmamış ve ne olacağı da daha belli değil. Keşke en büyük sorunumuz bu olsa. Bizim en büyük sorunumuz işsizliktir. İşimiz olsun site çok kolay bir şekilde yapılır.” Dedi.
“ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR…”
Öte yandan yeni Marangozlar Sitesi hakkında gazetemize bazı değerlendirmelerde bulunan Marangozlar Mobilyacılar Ve Keresteciler Esnaf Ve Sanatkarlar Odası ise sitenin durumu ile ilgili olarak şu ifadelere yer verdi; “Yeni marangozlar sitesi için dosya çalışmaları üzerinde çalışıyoruz ve bu çalışmalarımızı 2-3 gün içerisinde Çevre Şehircilik Bakanlığına sunacağız. Çevre şehircilik Bakanlığı onayı verdikten sonra biz bu çalışmalarımızı Valili ve İl Komisyonuna sunacağız. Bu neticesinde belirlemiş olduğumuz arsada yeni siteyi yapmamız için İl Komisyonundan onay almamız. Bu çalışmaları yaptıktan sonrada yeni sitemizin yapım aşamasına geçmek için dosya çalışmalarından sonra yeni sitenin çalışmalarına başlamayı düşünüyoruz. Yeni sitemiz için belirlediğimiz yer ise Erciş yolu üzerinde bulunan Organize Sanayi Bölgesi yanında yapılacak. Esnafımız ile birlikte kooperatif çalışmalarımızı yürütüyoruz. Yeni site yapmamızın temel sebebi depremden sonra hemen hemen tüm kurum ve kuruluşlar şehir merkezi dışına çıktı. Bizde bunu bir fırsata çevirmek istedik ve şimdiki marangozlar sitesinde kirada oturan %80 esnafımız kiradan kurtulmasını ve daha güzel bir yere sahip olmasını istedik. Yeni sitemizi satış sitesi üzerine yapacağız ve şunu da iyi biliyoruz ki bu site esnafımıza çok şey katacaktır.” Dedi.
