ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL / MENDUH ÇALIŞKAN - Geçtiğimiz hafta İran ziyareti yapan ve 3 ilde girişimlerde bulunan Van TSO, basının karşısına geçti. İran’ı değerlendiren TSO Başkanı Necdet Takva, Van’da İran konsolosluğu olması gerektiği vurgusu yaptı.
Son zamanlarda VOTAŞ’ın satın alınması, Van’daki ekonomi dinamikleri ile İran’a yapılan çıkarma gibi konularla ön plana çıkan Van TSO yönetimi ve başkan Necdet Takva gündeme dair konuları tartışmak için gazeteciler ile bir araya geldi. İran dönüşünde Van adına önemli haberlerle dönen Takva, dönüşte yaptığı değerlendirmede önemli bir konuda yeniden çağrı yaptı. Daha önce de Van’da İran konsolosluğu açılması noktasında değerlendirmelerini kamuoyu ile paylaşan Takva değerlendirmesinde: “Erzurum başkonsolosluğuna yapılan müracaatların yüzde 90-99’u Van ile ilgilidir. Yani Trabzon’da İran Başkonsolosluğunun olmasının Türkiye-İran ilişkileri açısında sürdürülebilir bir yanı olmadığını da belirtmek gerekir.” Dedi.
TAKVA: VAN-İRAN İLİŞKİLERİ DAHA İYİ
İran’a yılda 2 kez seyahat düzenlediklerini aktaran Takva şöyle konuştu: “Son seyahatte biraz daha geniş kapsamlı bir ziyaretimiz oldu. Buradaki seyahatin amacı 2017 yılında gerçekleştireceğimiz seyahatlerden biriydi. Fakat bu seyahat diğerlerinden biraz daha farklı olarak, başta İran medyası olmak üzere dünyada da karşılık buldu. Bölgesel kalkınmışlık adına biraz daha hassasiyet ile takip edildi. Bizim açımızdan böyle bir karşılığı yoktu. Bizim Van ile İran ilişkileri Türkiye-İran ilişkilerinden biraz daha ileri de ilişkilerdir. İyi bir seyahat oldu.”
“SINIR KAPILARI YETERLİ DEĞİL”
Shopping Fest’i İran’da tanıttıklarını söyleyen Takva, “Bildiğiniz gibi her yıl Mart ayı Nevruz dönemine denk gelen bir festivalimiz var. O festivale zemin oluşturmak ve farkındalığımızı tekrar üst düzeye çıkarmak için bir seyahat yaptık. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı bundan bir süre önce İran’ın başkenti olan Tahran’a yaptığı ziyarette, yine 2015 yılı içerisinde İran dış ticaret hacminin 30 milyar dolara yükseltilmesi hedefi tekrarladılar. İran ile 560 kilometrelik bir sınırımız var ülke olarak. Bu 560 kilometresinin 300 kilometresi Van sınırıdır. Van tek başına bu kadar sınıra sahiptir. Van’ın İran ile şu anda 3 tane sınır kapısı var. Bunun yeterli olduğunu düşünmüyoruz. Bu kapıların çok daha model ve fiziksel durumu tamamlanmış hale gelmesi konusunda taleplerimiz var. Bunu ısrarla talep ediyoruz.” Dedi.
KAPIKÖY’ÜN STRATEJİK ÖNEMİ VAR
Kapıköy’ün kendileri açısından stratejik bir önemi olduğuna değinen Takva şunları kaydetti: “Kapıköy’ün mevcut durumuyla Van-İran ilişkilerine karşılık gelecek ya da Türkiye-İran hedeflerinde beklenen noktaya gelmesi konusunda yetersiz kalma konusu var. Hem İran makamlarında bir lobi oluşturmak hem de buradaki süreci akamete uğratmada akamete götürmek gibi bir durumumuz var. Geçen ayki Van ekonomi Konseyi toplantısında İran’a bir seyahat yapılması konusunda bir kararımız vardı. Bu karar doğrultusunda arkadaşlarımız da bizleri destekledi. Van Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) yeni yönetiminin de desteğiyle, birlikte gerçekleştirdik.”
“İRAN BİZDEN FAYDALANMAK İSTİYOR”
İran’a yapılan ziyaretle ilgili değerlendirmelerde bulunan Takva, ziyareti geniş şekilde basınla paylaştı. Takva, “Batı Azerbaycan bizim öncelikli komşumuz olması nedeniyle, ilişkilerimizi o çerçeve de değerlendiriyoruz. Cuma günü yani İran’da hafta sonu olmasına rağmen valilerin ve diğer yetkililerin bizi orada karşılaması, yaklaşık 2 saate yakın görüşmelere katılması bizim için önem taşıyor. Salmas, Urumiye ve Hoy’da önemli görüşmeler yaptık. 40’a yakın turizm acentesi ile özel görüşmeler yaptık. İran turizm sektöründe farklı bir arayış içerisinde ve dolayısıyla bu nasıl yapılır gibisinde bizim turizmcilerimizden de faydalanmak istiyorlar. Bunu da açık bir şekilde söylüyorlar. Bizde deneyimlerimizi ve turizm sektörünün nasıl canlanabileceği konusunda görüşlerimizi paylaştık. Bizim heyetimizde çok farklı sektörlerden isimler katıldı. Bu sektörlerde orada ikili iş görüşmeleri yaptı.” İfadelerine yer verdi.
TAKVA: GELİNCİK YENİDEN AÇILMALI
Gelincik’in yeniden açılması gerektiği vurgusunun İran’da yapıldığı dile getiren Takva şöyle devam etti: “Hoy Van’ın asıl komşusu ancak, Salmas’ta Van için önemli bir komşu il. 300 kilometrelik sınır boyunda bizim 2 komşumuz bu ikisidir. Ancak yakınlık bakımdan Salmaz bize Hoy’dan daha yakın. Salmaz ile Van arasındaki ilişkiler 1996 yılında Gelincik Güzereş olarak konuştuğumuz sınırında STM düzeyinde bir ilişkiye dönüşmüş. Yaklaşık 6 ay bu sürmüş ardından bu kapı kapatılmış. Bir gümrük kapısı değil ancak sınır ticaretinin yapıldığı bir iş birliği var orada. İran’ın bu konuda bir talebi var. Bu dönemde Gelincik Kapısı açma konusunda talepleri var. Tahran lobi gücüne dayalı olarak Salmas’ı neredeyse bir endüstri bölgesi ilan etmiş. Yani şehri tamamen bir endüstri ve serbest bölge olarak ilan etmiş ve karar almış. Salmas yetkilileri de Van’daki gücü de kullanarak burayı açtırmak istiyorlar. Biz de bu konuda hak veriyor ve orada bir kapı olması gerektiğini ifade ettik.”
VAN’A KONSOLOSLUK ŞART!
Van’da konsolosluk olmalı diyen Takva, konsolosluk meselesini İran’da aktardıklarını sözlerine ekledi. Takva, “İran’ın Van’da bir konsolosluk açması gerektiğini söyledik. Bu karşılıklı ilkeler çevresinde oluyor. Ne yazık ki Tebriz ve Urumiye’ye karşılık olarak Erzurum ve Trabzon’da konsolosluk var. İlgisiz ve alakasız olduğunu düşündüğümüz konsolosluklar var. Artık ya bunlardan bir tanesinin Van’da kurulması konusunda ya da başka bir tane mi kurulur bilmiyorum ama burada bir konsolosluk açılması gerekiyor. Erdebil İran’da yeni bir eyalet oldu o mu hayata geçer bilmiyorum ama bu konuda biraz daha basının desteği olması gerekiyor. Erzurum başkonsolosluğuna yapılan müracaatların yüzde 90-99’u Van ile ilgilidir. Yani Trabzon’da İran Başkonsolosluğunun olmasının Türkiye-İran ilişkileri açısında sürdürülebilir bir yanı olmadığını da belirtmek gerekir.” Diye konuştu.
İRANLILAR VAN’A GELİYOR, KONSOLOSLUK ERZURUM’DA
İran’da turizmcilerin sıkıntıları dile getirdiğini söyleyen Takva, “Fakat bir yerde insan varsa orada sorun da sıkıntıda mutlaka olur. Bunlar o kadar da çok önemsenecek değerde sorunlar değildir. İranlılar Van’a gelmekten çok memnunlar ve mutlular. İranlılar çok daha fazla Van’a gelip daha çok zaman geçirmek istiyorlar. İranlılar konusunda Van Sınıfı geçmek üzeredir. Şehrimiz kent kültürü bakımından 4 yıllık deneyim Van’da önemli bir değişim ve dönüşüme de yol açmıştır. Bunu biraz daha geliştirmemiz gerekir. Özellikle esnafın bu konuda çok daha duyarlı olması gerekir. İran Konsolosluğunun Van’da açılması gerekir. İranlıların kendilerini daha güven hmesi adına konsolosluğun biraz önce Van’da açılması gerekir. İranlıların en çok zaman geçirdikleri il Van’dır ve bizde İranlıların Van’a gelmesi adına büyük çalışmalar yürütmekteyiz.” İfadelerine yer verdi.
ALIŞVERİŞ FESTİVALİ DESTEKLENMELİ
Van’da şu sıralar konuşulan konuların bunlar olduğunu söyleyen Takva şu ifadeleri kullandı: “Alışveriş Festivalini desteklemenizi istiyoruz. Bu artık Van TSO’yu aşan bir mesele haline geldi. Bütün Van halkının, bölgenin sahiplenmesi gereken bir konudur. Van’dan hizmet alan diğer kentlerinde kendini sürece dahil etmesini bekliyoruz. Bu size düşen bir meseledir. Herkesin buna destek vermesi konusunda yönlendirmeyi yapmak sizlersiniz. Basın, medya bu anlamda önemli bir algı mekanizmasıdır. Bizi aşan bir meseledir. Bunun için bütçede oluşturmamız gerekiyor. Arkadaşlarımız bu konuda çeşitli kurumlara projeyi gönderdiler. 15 Mart gibi görkemli bir açılışla festivalimizi açıp, 5 Nisan’a kadar devam ettirmek istiyoruz. 2017 bu konuda başarılı bir performansa evrildi. Bildiğiniz gibi Gümrük ve Ticaret Bakanı festivalin açılışında vardı. Aynı şekilde Ekonomi bakanı, bakan yardımcıları katıldı. Bizim 55. Yıl kutlamalarımız vardı bunlarda aynı güne denk gelmişti. Yıl boyunca sürdürülebilir hale geldi. İranlılar Van’ı kendi kentleri gibi bir sahiplenmeye yöneldi. Bu konuda desteğiniz ihtiyacımız var.” Şeklinde konuştu.
