Van'da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde meydana gelen Richter ölçeğine göre 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki depremlerden sonra depremzedeler için TOKİ tarafından 15 bin 343 konut yaptırılarak teslim edildi. Ancak daha sonra mağdur olan kiracılar ve evrak eksiklikleri olduğu için konut sahibi olmayan depremzedelere de 2 bin 500 yeni konut inşa edildi. Bu konutların kura çekimi de bugün Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın katıldığı bir törenle gerçekleştirildi. Artan 500 konut için 13 bin 200 kişinin kuraya tabi tutulduğu törende, bir taraftan sevinç bir taraftan da hüzün vardı. Gün boyu salonda bekleyen vatandaşlardan konut sahibi olanlar mutlu, diğerleri ise üzülerek salondan ayrıldı.
Van'da yaşanan depremlerin ardından evsiz kalan kiracılar ve mülkiyet sorunlarından dolayı hak sahibi olamayan vatandaşlar için Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yaptırılan konutların kura çekim töreni için Van'a gelen Beşir Atalay, Van Ferit Melen Havaalanı'nda Van Valisi Münir Karaloğlu ve diğer protokol üyeleri tarafından karşılandı. Buradan Van Valiliğine geçerek ilgili kamu kurumların yetkililerinden bilgi alan Atalay, daha sonra kura çekiminin yapılacağı İMKB Anadolu Öğretmen Lisesi Spor Salonu'na geçti. Hem okulun bahçesinde hem de salonu hınca hınç dolduran vatandaşlar tarafından karşılanan Atalay ve siyasiler salonda birer değerlendirme konuşması yaptı. Kura çekimi öncesi ilk olarak kürsüye çıkan Ak Parti Van Milletvekili Burhan Kayatürk, Van depreminden sonra yapılan çalışmaların sonuncusu olan bu kura çekiminde büyük bir gurur ve mutluluğu yaşadıklarını belirterek Başbakan Erdoğan’a teşekkür etti. Konut kura çekimi öncesi son rakamları ve konut sayısını paylaşan Kayatürk, “Çok kısa bir süre öncesinde, bir yıl gibi bir süre içerisinde Başbakanın da destekleri ile Van ve Erciş’te inşa edilen konutları tamamladık ve teslim ettik. İhtiyaç sahipleri konutlarına kavuştular. Geri kalan bu konutları da yine Vanlı hemşerilerimize Başbakanımızın talimatıyla dağıtmış olduk. Bin tane konut Van ve Erciş’te veriliyor. Burada özellikle 500 konut dağıtılırken aklıma hep şu geldi: Bugüne kadar sıkça konuşulan bir şey vardı. Deniliyordu ki Ak Parti’nin kısa süre içerisinde ortaya koyduğu bu hizmet için “Bu konutlar Vanlılara pahalı satılıyor. Eğer bu konutlar bir şekilde verilmezse siz mesulsunuz, sorumlusunuz. Kimse müracaat etmez, kimse teslim almaz” denildi. Şimdi biz burada bunun denemesini yapıyoruz. Acaba bunlar doğru mu söyledi yanlış mı söyledi? Bakın toplamda bin tane konut için toplamda 24 bin 500 kişi başvurdu. Sadece Van’daki 500 konut için 21 bin 500 kişi müracaat alınmış. Böylelikle hem evleri yıkılan herkese konut yapıldı. Hem de çok hızlı bir şekilde fazla kalanları da kiracılara dağıtmaya karar verdik.” Dedi.
KAYATÜRK: HÜKÜMET VAN İÇİN BÜYÜK BİR ŞANS OLDU
“Biz tekrardan sizleri o günlere götürmek istemiyoruz. Depremden sonra büyük acılar yaşandı, büyük sıkıntılar çektik. Ama hamdolsun ki o zamanlar Ak Parti vardı, Başbakan Erdoğan vardı. Bu bizim için büyük bir şans oldu. Bu konutların bu kadar hızlı bitirilmesi de ne Amerika’da ne de dünyanın herhangi bir bölgesinde mümkün olamazdı. Biz bunu gördük, yaşadık. Kısa süre içereninde toparlandık, bakanlarımız, hükümetimiz, başbakanımız, halkımız bizi hiç yalnız bırakmadı. Başbakanımız 1 yıl içerisinde dört defa Van’a geldi. Bakanlarımız ile birlikte başbakan yardımcımız da hem işlerin hızlı gitmesi için hem de burada çalışan insanların işlerinin daha iyi işlemesi için uğraştılar. Bu anlamda Sayın Bakan Atalay’a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum.”
“ŞİMDİ YATIRIM KONUŞMA ZAMANI”
Son olarak artık depremle ilgili konuların kapanması gerektiğine değinen Kayatürk, şimdi artık devlet ve özel yatırımları teşvik etmenin zamanı geldiğini belirterek şu ifadelere yer verdi, “Biz bugün artık deprem psikolojisinden çıktık. Son görevimizi yapıyoruz. Bu konutlar da dağıtıktan sonra artık önümüze bakacağız. Van’a gelecek olan yatırımın daha hızlı gelmesi için özel sektörün gelmesi için canla başla çalışacağız. Herkesin bu gayret içinde olması gerektiğine inanıyoruz. Yine su problemi, elektrik problemi gibi devam eden problemler vardı. Özellikle su problemi Van Belediyesi’nin çözmesi gereken bir iş olduğu halde biz bunun için elimizi taşın altında koyduk ve bunun için canla başla uğraştık. Tabi 48 kilometreden su getiriyoruz. Bunun 35-36 kilometresi bitti. Fakat bazı sıkıntılar var. Özellikle mahkemelerin hızlandırması gereken bazı hukuki durumlar var. Tüm bunları çözerek su sıkıntısını da bitirdikten sonra her şeyi tamamlamış olacağız. Ben bu karının tüm vatandaşlarımız için bir kez daha hayırlara vesile olmasını diliyorum”
KARALOĞLU: TÜRKİYE’DE BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRDİK
Kayatürk’ün ardından kürsüye çıkan Vali Münir Karaloğlu ise kuralarda şaibe olduğuna ilişkin söylentileri eleştirdi. Kuranın noter huzurunda çekildiği ve tüm vatandaşların bu konuda müsterih olması gerektiğini belirten Karaloğlu, şanslı olanların ev sahibi olacağını bunda da bir müdahalenin imkansız olduğunu belirtti. Van’da deprem defterinin bu kura ile kapandığını söyleyen Karaloğlu, “Deprem sonrası Van’daki son kura çekimi törenini yapmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Sayın Atalay ile birlikte biz burada çok kura çektik. Daha önce 15 bin 482 konutun kurasını çekmiştik. En çok Sayın Başbakanımızın Van ziyaretiyle vatandaşlara konutlarını vermiştik. İşte bu bin konutu depreme Van’da yakalan kiracılara verilmek üzere ayırdık. Bugün hem kiracıların hem de evi yıkık ve ağır hasarlı olduğu halde arsa problemi olduğu halde afet yasasına göre hak sahibi olamayan vatandaşlar için kuralarını çekiyoruz. Sayın Başbakanımız ile yapılan görüşmeler sonucunda Türkiye’de bir ilke gerçekleştirerek hak sahibi olamamalarına rağmen bugün konut veriyoruz. Yani bu anlamda 864 kura çekmiş olacağız. O yüzden ben bu imkânı sağladığı için Sayın Başbakana ve Sayın Atalay’a teşekkür ediyorum.”
SON TOKİ’LER DE DAĞITILDI
Hak sahiplerine konutların teslim edilmesinden sonra kalanların kiracılara verileceği gün bir açıklama yaptığını belirten ve vatandaşlardan sadece ihtiyacı olanların bu kuraya başvurması gerektiğini söyleyen Karaloğlu, buna rağmen vatandaşların ödeme koşullarının rahatlığından dolayı oldukça fazla başvuru yaptığını bu nedenle de sayının 24 binin üzerine çıktığını kaydetti. Karaloğlu, AFAD’ın afet evlerinin de artık sona erdiğini hatırlatarak, “Van’da kiracılar için çağrıya çıktığımız toplantıda Vanlılara bir çağrıda bulunmuştum. Ben Vanlı hemşerilerimize gerçek mağdurlara vermek istediğimizi söylemiştim. Gerçekten depreme kirada yakalanan vatandaşlara vermek istedik. Ama maalesef koşullar çok uygun olduğu için 24 binin üzerinde başvuru olduk. Biz de iki ay boyunca titiz bir çalışma ile tüm dosyaları inceledik ve bizim Valilik yönetmemize uymayan 8 bin 200 kişinin müracatanı elemiş olduk. Ben temenni ediyorum ki 13 bin 200 kişinin içerisinde gerçekten mağdur olan insanların ismi çıksın. Fakat biz bugün 100 yedek kura da çekeceğiz ve kura çekiminden sonra bugün ismi çekilen vatandaşları yeniden inceleyeceğiz. Eğer incelemelerde bir sorun yaşarsak bu yedek 100 vatandaş dolayısıyla hak sahibi olabilecek. Çıkmazsa yedekler hak sahibi olamayacak. Erciş için de aynı şekilde 500 kiracı ve diğer hak sahipleri için haftaya kura çekeceğiz. Yani bugün itibariyle Van’da konut dağıtma işlemimiz bitiyor. TOKİ’nin deprem öncesinde de olduğu gibi bundan sonra da hem Van’da hem Erciş’te toplu konut projeleri de devam edecek. Bugün burada konut sahibi olamayan vatandaşlar ileriki dönemlerde yine TOKİ’den ev sahibi olabilecek yani bu projeler sürecek. Ama bundan sonra AFAD üzerinden yeni bir kura olmayacak bunu söylemek istiyorum” dedi.
YENİ SU HATTI İÇİN VATANDAŞA ÇAĞRI
Karaloğlu’nun gündem maddelerinden birisi de Van’ın su sıkıntısı oldu. Gürpınar’dan getirilen yeni su hattının vatandaşların arazilerine denk gelen bölümlerinde sıkıntılar yaşandığını bu sebeple de su sıkıntısının giderilemediğini söyleyen Karaloğlu, TOKİ’deri su sıkıntılarının giderilmesi için vatandaşlara çağrıda bulunarak, “Daha önce dağıtımız ve bugün dağıtacağımız evlerde bir su problemi var. Ama bu su problemi sadece TOKİ’de değil, Van merkezin de ciddi bir su problemi var. Bu depremde ortaya çıkan bir sorun değil. Biz bu problemi çözebilmek için Van merkezdeki şebekenin yenilenmesi noktasında yine Başbakanlık ve AFAD ile şehir merkezindeki şebekeyi yeniledik. Ama şehrin esas problemi yetersiz su kaynağı idi. Bunu çözmek için Yüksek Planlama Kurulu Kararı çıkarıldı, acil kamulaştırma kararı çıkarıldı. Geçen yıl toplam 125 milyon TL’lik Gürpınar Şamran’dan 48 kilometrelik yeni bir su isale hattının startını verdik. Bunu da Van’ın genelinin önümüzdeki 50 yıllık su problemini çözmek için yaptık. Yani bu deprem öncesi gelen bir sorundu. Deprem dolayısıyla bu sorunu da çözmek için çalıştık. Ama üzüldüğümüz bir nokta var. Biz bu şebekeye geçtiğimiz Ağustos ayında başladık, meraları çok rahat geçtik ama vatandaşların kendi arazilerinde sıkıntı yaşadık. Zaten biz vatandaşın arazisini kamulaştırıp onların paralarını yatırıyoruz. Ama mahkeme kararı çıkmadan Vanlı hemşerilerimiz bize yardımcı olur diye beklerken bir kısım vatandaşlarımız mahkeme kararı çıkmadan arazisinden bu kamulaştırma işlemi yapılmasına rağmen mahkeme kararını görmeden izin vermem dedi. Biz de bu şebekeyi bitiremedik. Yani bu yüzden proje uzadı. Bu yüzden ben burada tekrar sesleniyorum, biz paralarınızı yatıracağız lütfen mahkeme kararı gelmeden arsalarınıza girmemize izin verin ve bu işin gerçekleştirilmesine yardımcı olun.”
KONTEYNER KENTLER İÇİN SON UYARI
Konteyner kentlerin boşaltılması noktasında da tartışmaları noktaya koyan Karaloğlu, son olarak şu ifadelere yer verdi, “Depremden sonra bizim geçici barınma için sağladığımız konteyner kentler oluşturulmuştu ve Van’a 30 bin konteyner gelmişti. Biz kışın zor şartlarını elektriği, suyu AFAD tarafından karşılayarak buralarda geçirmiştik. Şimdi evler dağıtılacak biz o konteyner kentleri kaldırdık. Bugün artık son kuralar da çekiliyor. Van’da artık deprem defterini kapatmak istiyoruz. Bu konteynerlere depremde nasıl ihtiyacımız varsa bugün de başka insanların ihtiyacı var. Biz buarları boşaltıp ihtiyacı olanlara göndermeliyiz. O yüzden buradan son kez konteyner kentlerin kapatılacağını ilan ediyorum. Vatandaşlar lütfen bize yardımcı olsun.”
Konuşmasını yapmak üzere çıkan son isim ise Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay oldu. Van’da yapılanlar hakkında uzun uzadıya konuşmaya gerek olmadığını söyleyen Atalay, depremden sonra yapılanlar hakkında çeşitli iddialar ortaya atanlara sert tepki gösterirken, Türkiye’de en hızlı afet müdahalesinin Van’da yapıldığını hatırlattı. Atalay konuşmasında ayrıca, “Biz Van’da acılı günlerden güzel günlere ulaştık. O sıkıntılı günlerden bugün konut teslim törenlerine ulaştık. 2011 yılının son aylarından itibaren çok büyük sorunlar yaşadık. Ama bunları hepimiz beraber atlattık. Biz hükümet olarak sizin yaşadıklarınızı burada sizinle birlikte yaşadık. Tüm bu çalışmalar zaten sık sık anlatıldı. Ama ben ifade etmek istiyorum ki Van depremi sonrası Türkiye’de en başarılı afet yönetimi gerçekleştirildi. Yani bugüne kadar hiçbir il ve ilçede olmayan, maliyeti en yüksek ve yürüme programı en yüksek program gerçekleştirildi. Burada hem vatandaşımızda yaşadık, hem de onların yaralarını sarmak için ciddi bir program yürütmeye çalıştık. Bu noktada birçok kişinin emeği geçtik onların da hakkını teslim etmek gerekiyor. Neticede bugüne ulaştık. Şunu tekrar ifade etmek gerekiyor, biz sadece depremin yaralarını sarmakla kalmadık, Van’ı adeta yeniden toparladık. İmarını yeniden gözden geçirdik, yolunu, suyunu ve şehirleşme ile ilgili bütün konuları yeniden değerlendirdik. Biraz önce Sayın Valimizin de ifade ettiği gibi belediyenin görevi olan su ile ilgili çalışmaları bile baştan sona yeniledik. Bununla da kalmadık, 48 kilometreden yeni su getirdik. O yüzden Vanlılar şunu bilsin, şu günlerde bazı yerlerde su sıkıntısı var, ama bir iki ay içerisinde bu sıkıntı temelli çözülmüş olacak.” dedi
KONUT PAHALI DİYENLERE CEVAP VERDİ
Konutların çok pahalı olduğu söylentilerine de değinen Atalay, “Van’ın biz çevre yolunu da yeniden yapıyoruz. Bu manada biz Van’ı ve Erciş’i tamamen yeniliyoruz. Erciş’te yapacağımız daha çok şey var. Ercişlilere de bunu buradan ifade etmek istiyorum o yüzden. Bunun dışında bugün de burada olmamızın sebebi olan kiracılara konut vermek için buradayız. Bu da yine Türkiye’de bir ilktir. Bundan önce şunu da belirtmek isterim ki bu konutların fiyatlarının pahalı olduğu iddiaları gerçeği yansıtmıyor. Bakın biz Van’da 5 milyar TL gibi bir rakam harcadık. Konutlar bunun büyük bir kısmını teşkil ediyor. Her bir konutun maliyeti ise bize 110-120 bin TL civarında oldu. Ama biz ne kadara veriyoruz? 75 bin TL. Yüzde 40-35’ini hükümet sübvanse ediyor yani. Üstelik 2 yıl geri ödemesiz sonra ise 18 yıl taksitle. Bunu da 75 bin TL’ye sağlıyoruz birileri de buna pahalı diyor. Siyaset ortamında ise bu istismar ediliyor. Ama biz bunlara kulak asmayacağız. Biz deprem sonrası çalışmalarımızı tamamlıyoruz. Yine deprem sonrası yapılan çalışmalara ek olarak göz ardı edilmemesi gereken bir şey daha var. Biz Van’ı büyükşehir yaptık. Büyükşehir olduktan sonra Van’ın gelişmesi daha farklı olacak. Yani hem depremin yaraları sarıldı hem de bu bölgede büyükşehir olan tek il haline getirildi ve gelişiminin hızlanmasına katkı sağlandı. İnşallah ileriki dönemlerde de Türkiye’nin parlayan bir ili olacak. Biz de bunun için elimizden geleni yapacağız.” Dedi.
HÜZÜN, SEVİNCİ BASTIRDI…
Atalay’ın konuşmasının ardından kura çekim törenine geçildi. Başbakan Yardımcısı Atalay olmak üzere, Vali Karaloğlu, Milletvekili Kayatürk ve İl Başkanı Aras sırasıyla önce hak sahipleri sonra da kiracılar için kura çekti. Bu kura çekiminin ardından noter huzurnda konut çekimleri devam ederken, konut sahibi olanlar büyük mutluluk yaşadı. Kura çekiminde adı çıkan bir vatandaş sahneye çağırılıp tebrik edildi. Diğer vatandaşlar ise gün boyu kuranın kendilerine çıkması için dua etti. Günün sonunda ise 500 kişilik mutluluk on binlerce kişilik ise hüzün vardı.
ARINÇ’IN İSTİFA HABERİNE YALANLAMA
Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay kura çekimi sonrası Edremit ilçesinde hak sahibi olamayan kiracılar ve mülkiyet sorunu yüzünden konut sahibi olamayanlar için yaptırılan 2 bin 500 konutun inşaatında incelemelerde bulundu. İlk olarak TOKİ tarafından yaptırılan okulu gezen Atalay daha sonra örnek bir daireyi gezerek yüklenici firma yetkililerinden bilgi altı. Atalay daha sonra bir çardakta oturarak basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Bir gazetede yer alan Bülent Arınç’ın istifa haberini değerlendiren Beşir Atalay, “Biz dedikodularla ülkeyi yönetmiyoruz. AK Parti, AK Parti hükümeti ve bizler arasındaki ilişkileri değerlendirirken şöyle bakmak lazım. Biz çok uzun yoldan geliyoruz. Hükümetimizde, Bakanlar Kurulumuzda, bütün meselelerimizi konuşuruz. Sonra kararlar verilir ve tereddütsüz uygularız. Hele Bülent Bey ve Başbakanımız çok uzun siyasi hayatta birlikte geliyorlar. Onlar yeni değiller. AK Parti’den öncede onların siyasi hayatları uzundur. Bunlar tamamen hayal mahsulü üretilmiş şeylerdir. Biliyorsunuz Başbakanımızın Afrika ziyareti sırasında Bülent Bey vekalet etmişti. O günlerde yürüyen süreçle ilgili, Türkiye’deki olaylarla ilgili bazı açıklamalardan kaynaklanarak sanırım böyle haberler üretiliyor. Tamamen asılsız bir haberdir” diye konuştu. Bitlis’in Güroymak ilçesinde iki yıl önce 11 kişinin hayatını kaybettiği patlamada bombanın MİT tarafından bir muhbire verildiği yönündeki iddiaları da değerlendiren Atalay, “Tabi şimdi bunlar incelenir, değerlendirilir. Benim o konuda şu anda sizlere verebileceğim bir bilgi söz konusu olamaz. İddia varsa, ilgili yerlerde değerlendirilir” cevabını verdi. Beşir Atalay, yaptığı açıklamanın ardından Ankara’ya gitmek üzere havayoluyla Van’dan ayrıldı.
