Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2014 yılına ilişkin Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri 14 Temmuz 2015 tarihinde kamuoyu ile paylaşılmıştı. Ben burada kaza ve ölü-yaralı sayılarından ziyade trafik kazalarının nedenleriyle ilgili bilgi vermek istiyorum. Çünkü, kazalara neden olan etmenlerin farkına varabilirsek, bu kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması için bir farkındalık oluşturabileceğimizi düşünüyorum. Bu amaçla, önce bazı verileri sizlerle paylaşalım:
TRAFİK KAZALARININ YÜZDE 89’U SÜRÜCÜ KAYNAKLI
Karayollarında ölümlü yaralanmalı kazaya neden olan kusurların yüzde 89’u sürücülerden, yüzde 9’u yayalardan ve geriye kalan yüzde 2’si ise yol, yolcu ve araçlardan kaynaklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, kazaların yüzde 98’i trafikte sürücü veya yaya olarak bulunan kişilerden kaynaklanmaktadır.
KAZALARIN BAŞLICA SEBEBİ HIZ LİMİTLERİNE VE DÖNÜŞ KURALLARINA UYMAMAK
Sürücü kusurlarının yüzde 42’si hız kurallarına uymamaktan, yüzde 13’ü kavşaklarda geçiş önceliğine uymamaktan, yüzde 7’si dönüş kurallarına uymamaktan, yüzde 7’si manevraları düzenleyen genel şartlara uymamaktan kaynaklanmaktadır. Kısacası, hız limitlerine ve dönüş kurallarına uyulduğu takdirde sürücüden kaynaklı kazaların yüzde 70’i engellenebilir.
Yaya kaynaklı kazaya sebep olan kusurlar içerisinde, yüzde 49 ile geçit veya kavşak bulunmayan yerlerde geçiş kurallarına uymamak, yüzde 12 ile taşıt yolu üzerinde trafiği tehlikeye düşürücü hareketlerde bulunmak ve yüzde 11 ile trafik ışık ve işaretlerine uymamak, yüzde 7 ile karşıdan karşıya geçişlerde trafik kurallarına uymamak başlıca kusurlar arasında yer almaktadır. Özet olarak, yayaların trafik ışıklarına dikkat etmesi ve geçiş kurallarına uyması durumunda yaya kaynaklı kazaların yüzde 80’i engellenebilir.
Kazaya sebep olan yolcu kusurları içerisinde, kask kullanmamak yüzde 15, emniyet kemeri takmamak yüzde 11, trafiği güçleştirecek şekilde yola bir şey atmak veya dökmek yüzde 8’lik orana sahiptir.
Trafik kazasına sebep olan yol kusurları içerisinde en dikkate değer olanı, 2014 yılında yol kusurundan kaynaklı kazaların yüzde 31’ine sebep olan, “yol sathında gevşek malzeme bulunması” oluşturmaktadır. Yolda yer alan münferit çukurlar ve şerit çökmesi, diğer önemli yol kusurları arasında yer almaktadır.
2014 yılında taşıtın kusurlu olması nedeniyle meydana gelen kazaların yüzde 29’u lastik patlamasından ve yüzde 26’sı fren kusurundan kaynaklanmıştır.
EN ÇOK OTOBÜSLER VE ÇEKİCİLER KAZA YAPIYOR
Ölümlü yaralanmalı kazaya karışan taşıt türleri trafikte yer alan aynı türdeki taşıt sayısına bölünerek, oransal olarak en çok kazaya karışan taşıtlar belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre, 2014 yılında otobüslerin yüzde 3,3’ü, çekicilerin yüzde 3’ü, minibüslerin yüzde 2’si, kamyon, kamyonet ve otomobillerin yüzde 1,4’ü ölümlü yaralanmalı kazaya karışmıştır.
TRAKTÖR KAZALARINDA ÖLÜM ORANI YÜKSEK
Araç türüne göre ölü sayısı kazaya karışan araç sayısına bölünerek hangi araçlarda ölüm oranının yüksek olduğuna bakıldığında, en yüksek ölüm oranı yüzde 4,3 ile traktörlerde gerçekleşirken, bunu yüzde 1 ile çekiciler, yüzde 0,8 ile kamyonlar ve motosikletler ve yüzde 0,5 ile otomobiller takip etmiştir. Traktör kazalarında ölüm oranının diğer taşıtlara göre oldukça yüksektir.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME:
Yukarıda verilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere, kazaların büyük çoğunluğu sürücü kaynaklıdır. Sürücülerin en sık yaptıkları hatanın ise hız limitlerine uymamak ve kavşaklar, dönemeçler vb. yerlerde dikkatli olmamak ve dönüş kurallarına uymamak olduğu anlaşılmaktadır. Sürücülerin gerek yerleşim yerleri içerisinde, gerekse yerleşim yeri dışında –“nasılsa benden başka kimse yoktur” gibi düşünceye ve rehavete kapılmadan-dönüş kurallarına dikkat etmeleri gerektiğini düşünüyorum.
Trafikte en sık gördüğüm bir şey de, yolun en sağından seyrettiğimizi düşünürken ve sağda herhangi bir şerit yokken, bir aracın sağımıza aniden girmesi durumudur. Bu konu özel bir dikkat gerektirmektedir.
Kazalarda ölüm oranını azaltan en önemli faktör emniyet kemeri takmaktır. Toplumumuzda her geçen gün önemi daha çok anlaşılmaya başlanan emniyet kemeri, yolcular tarafından rahatsızlık verici bir aygıt olarak düşünülmemeli, tam tersi insanın hayatını garanti eden önemli bir araç olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Pek çok önemsiz kazada bile, emniyet kemeri takmayan yolcunun kafasını ön tarafa çarpması sonucu öldüğü yada sakat kaldığı bilinen bir gerçektir.
Bir diğer husus ise; SABIR’dır. Yaşamın günlük koşuşturmacası içerisinde, yolda, bankada, hastanede vb. her yerde kuyruğa girip sıra beklemek durumunda kalan günümüz insanının tahammülü azalmış, giderek daha fazla sabırsız olmaya başlamıştır. Sabırsızlık ise insanı strese sokmakta ve hataya zorlamaktadır. O nedenle, mümkünse trafikteki gecikmeleri de dikkate alarak gidilecek yer için yola daha erken çıkmak gerekmektedir.
Kırmızı ışıkta bekleyerek, yayalara ve dönüş önceliği olan araçlara yol vererek örnek davranışlar içerisinde olursak, trafikteki diğer insanlara pozitif enerji yayacağımızı ve bu şekilde onların da kurallara uymalarını teşvik edeceğimizi inanıyorum.
Unutmayalım ki, insan hayatı çok değerlidir. Trafik kuralları gibi kendi hayatımızı ve başkalarının hayatını doğrudan ilgilendiren kurallara uymak, hepimiz için bir lüks değil, taşıdığımız önemli bir sorumluluktur.
Bizim inancımızda ve toplum yaşantımızda KUL HAKKI’nın tartışılmaz bir önemi bulunmaktadır. Trafik konusu da bu anlayış içerisinde düşünülmeli, yaptığımız her kural ihlalinin birilerinin yaşam hakkını tehlikeye attığı akıldan çıkarılmamalıdır.
KAYNAK:
TÜİK, Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri, 2014 Haber Bülteni
Haber bülteni için tıklayınız http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18760
Not: Bu makalede ifade edilen görüşler tamamen yazarın şahsına ait olup, hiçbir şekilde Türkiye İstatistik Kurumu’nu bağlamamaktadır.
