Van'daki esnafın zor zamanda kapısını en çok çaldığı kuruluşlardan birisi olan Van Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi'nden Van'ın borçlanması ile ilgili önemli açıklamalar geldi. Basın mensupları ile bir araya gelen 19 yıllık başkan Erdal Toktamış, Van'ın çok kredi kullanmasına rağmen borcuna sadık olduğunu belirtti.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL - Depremden bu yana önemli ekonomik sıkıntılar yaşayan ve ayakta kalmak için ciddi krediler alan Van’ın vergi ve benzeri ödemeler ile imtihanı sürüyor. 2011’den bu yana ekonomik sıkıntıları gündemden düşmeyen ve devletin verdiği bir çok desteği almak için mücadele veren Van, hakkındaki olumsuzluklara rağmen borç konusunda bir çok ili geride bırakıyor. Bankaların finansmana erişim konusunda sıkıntı yaşattığı, çoğu esnafın en zor zamanlarda kredi çekmekte önemli sorunlarla karşılaştığı Van’da esnafın bu noktadaki sicili ile ilgili önemli tespitlerden birini Toktamış açıkladı. Toktamış; Van’da kredi çeken insanlar kredilerini Türkiye geneline göre ödüyor. Bizim 3 bin 600 esnafımız var. Bu esnafımızda sadece 145 tanesi icralık olmuş ki bunun bir kısmı da icralık olduktan sonra yine ödemelerini yapıyor.” Dedi.
Geçtiğimiz hafta yapılan seçimle yeniden göreve gelen ve görenin 19’uncu yılına giren Van Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Erdal Toktamış basın karşısına geçti. Gerek seçimde ortaya atılan iddialar gerekse de kooperatif hakkında önemli bilgiler veren Toktamış, Van hakkında da önemli detayları paylaştı. Toktamış’ın basın toplantısındaki önemli başlıkları Şehrivan Gazetesi olarak sizlerle paylaşıyoruz. İlk olarak seçim ve vekalet oylar hakkında konuşan Toktamış, vekalet oyun resmi olduğu ve seçimde 126 vekalet oy kullanıldığını aktadır. Van’da kullandırılan krediler hakkında bilgiler veren Toktamış, Van’ın Diyarbakır ve Trabzon’un içinde yer aldığı birçok ilden daha çok kredi kullandırıldığını belirtti. Kullandırılan kredilerin geri ödemesinde de Van’ın iyi bir seviyede olduğuna dikkat çeken Toktamış, Van’ın diğer illere özellikle de batıya göre borcuna daha sadık olduğuna dikkat çekti.
TOKTAMIŞ: KAZANAN ESNAF OLMUŞTUR
20 Ocak’ta yapılan seçimle göreve geldiklerini anımsatan Başkan Erdal Toktamış ilk olarak şunları söyledi: “20 Ocak’ta öne alınan genel kurulumuzu gerçekleştirdik. Aslında bizim genel kurulumuz 2020 yılına kadar seçilmiş bir yönetim kuruluydu. Fakat 1163 Kooperatifler Kanunu değiştiğinden dolayı, genel kurulumuzu 2 yıl önceye aldık. Bundan sonrada genel kurulumuz 3 yılda bir yapılacak. Bunun bilgisini vermek isterim. Son seçimde bize verilen oylar ile yeniden göreve geldik. Bize orada oy veren vermeyen, genel kurulumuza katılan, katılamayan tüm herkese teşekkür ederim.” “Seçimde kaybeden olmamıştır” diyen Toktamış şöyle devam etti: “Yapılan seçimde esnaf ve sanatkarlarımız kazanmıştır. Güzel bir seçim oldu. Tek dileğimiz olan genel kurulda kimsenin burnu kanamadan esnafa yakışır bir seçim oldu. Güzel salonumuzda güzel bir genel kurul yaptık.”
18 YILLIK BAŞKAN: TOKTAMIŞ
1999 yılında yapılan seçimle göreve geldiğini belirten Toktamış, “Yaklaşık 18 yılık bir görevim var benim. 1999 yılında seçimle göreve geldim. Öncesinde başkanımızın vefatı sonrası 1, 1.5 yıl bir görev sürem var. Ardından 99 yılında seçim maddesi ile seçime gittik ve göreve geldik. Seçime gittiğimizde bir takım STK temsilcileri aday oldu ancak esnafımız bizi tercih etti ve başkanlık görevine getirildik. Esnaf sanatkarımız çok sağduyu davrandı. Hizmetleri gördükleri için ellerini vicdanına koyup oy kullandı. Ben ve yönetim kurulum bundan sonra Van’da bulunan esnaf ve sanatkarımıza en iyi hizmet vermek için göreve geldik. Van’daki arkadaşlarımıza bugüne kadar hizmet verdiğimiz gibi yine hizmet vereceğiz.” Şeklinde konuştu.
VEKALET OYLARA AÇIKLIK GETİRDİ
Seçimde 450 vekalet oyu kullanıldığı iddiaları hakkında da konuşan Toktamış şu ifadelere yer verdi: “Kooperatifler Kanunda vekalet oy kullanımı var. Yalnız 1 ortak sadece 1 ortağa vekalet verebilir. Bu vekaletlerde noter huzurunda verilen vekaletlerdir. Doğrudur seçimde vekalet oy kullanıldı. Ancak bu denildiği gibi 450 değil 126 vekalet oyudur. Ticaret İl Müdürlüğümüzün tutmuş olduğu raporlarda bu bilgi yer almaktadır. 1826 kişi oy kullanmış. Bunun sadece 126’sı vekalettir ve noter onaylıdır. Bu kullanılan vekalet oyların hepsinin bana verildiği garanti değildir. Üyemiz il dışında ya da başka bir nedenle oy kullanmaya gelemediği için noterde oyunu başka bir arkadaşa vermiş. Perdenin arkasında bu arkadaşlar, gizli oyu kime verdi onu da bilmiyorum. Bu da resmi gerçekleşen bir durumdur.”
DİYARBAKIR VE TRABZONU GERİDE BIRAKTIK
2017 yılında Diyarbakır ve Trabzon gibi illeri kredi kullanımında geride bıraktıklarını söyleyen Toktamış, “2017 yılında yaklaşık olarak 100 milyon liralık bir kredi kullandırdık. Biz bu kredileri basit usulde yer alan esnaf ve sanatkarlara verdik. Ticaret odası mensuplarına, eczacıya, şirket mensuplarına biz kredi kullandırmıyoruz. Şu anda bizim yerde 100 milyon liraya yakın bir paramız var. Basit usuldeki esnaflara bu şekilde kredi kullandırmışız. Güneyde Diyarbakır olmak üzere, Karadeniz’de Trabzon olmak üzere hiçbir ilimizde bu kadar büyük oranda kredi kullandırılmamış. Allah’a hamdolsun bu konuda iyi iş yaptık. Kooperatifimiz bir bakkal dükkanı gibidir. Siz iyi işlettikçe dükkan ayakta kalacaktır, ama siz iyi işletmediğinizde batacaktır. İşte bizim sistemimizde budur. Batan kooperatifin tekrar kurtulma şansı yok. Allah’a şükür çevre illerde 10 yılın üzerinde kapalı olan kooperatifler var. Ancak bizde böyle bir şey yok. Allah muhafaza ama bizim başımıza öyle bir şey gelirse, Allah benim canımı alsın. Ben bunu görürsem yaşayamam. Tüm kooperatifler için temennim budur. Hiçbir kooperatif batmasın.” Dedi.
"DEPREMDE 4 AY KONTEYNERDE ÇALIŞTIK"
Deprem döneminde yaşadıkları zorluklar hakkında da konuşan Toktamış şunları ifade etti: “Göreve geldiğimiz günden itibaren her geçen gün kooperatifimiz bir üstüne çıkardık. Bir tek gün kooperatifimiz kapalı kalmadı. Hepsi resmi kayıtlarda yer alıyor. 2011 yılında Van’da deprem oldu. Allah o günler bir daha göstermesin. Depremde bizim kendi binamız büyük hasar gördü. O hasardan dolayı biz binamıza giremedik. Evimize giremediğimiz bir dönemde Ankara’ya gittik ve genel merkezimizden ricada bulundu. Genel merkezimiz bize konteyner verdi ve biz burada konteynerde yine esnafımıza yardımcı olmaya çalıştık. Deprem döneminde küçük konteynerde 4 ay boyunca faaliyet yürüttük.”
TOKTAMIŞ: BİZ SADECE KEFİL OLUYORUZ
Esnaf Kefalet Kooperatifin yanlış anlaşıldığına dikkat çeken Toktamış, “Bu paralar hepsi kooperatifindir gibi söylemler var. Bu söylemler doğru değil. Biz esnaf ve kefalet kooperatifi olarak sadece paralara kefalet ediyoruz. Hazine ile banka arasında biz bankanın verdiği paralar için sadece kefil oluyoruz. Bu esnafımız sağlamdır, dosyası tamadır diyoruz ve bankaya gönderiyoruz. Bankada hazinenin verdiği parayı veriyor. Banka parayı verdikten sonra sen bu parayı takip edecek ve vatandaştan tahsil edeceksin. Tahsil etmediğin zaman bende bu parayı senden temin ederim diyor. Esnafımızın bugün senedi var. Bu parayı senedi yatırmadığı zaman 30 gün içinde para bizden tahsil ediliyor. Bizde daha sonra bu parayı esnaftan tahsil ediyoruz.” İfadelerine yer verdi.
30 BİN ESNAFA KREDİ VERİLDİ
18 yılda yaklaşık 30 bin esnafa kredi verdiklerini belirten Toktamış şunları söyledi: “Depremde öncesi bizim verdiğimiz paralar vadeli olduğu için sürekli döngü içinde yer alıyor. Bizde ayrı ayrı vaade yapanlar var. 24 vadeden, 60 vadeye kadar vadeler yapılıyor. 18 yılda yaklaşık olarak 30 bin esnafımız kredi kullandı. Sadece 2017 yılında 3 bin 800 civarında esnafımız kredi kullandı. Tam rakamları bilmiyorum ama bu civarda bir rakam var. Esnafımız 3-6-12 ayda da kredisini kapatabiliyor. Bizde ayrıca birde üyelikten ayrılanda oluyor. Borcu biten esnaf ben üyelikten ayrılıyorum diyor. Biz Esnaf Sanatkarlar Odası gibi değiliz. Ayrıca vergi kaydını da terk ettiği zaman esnafın üyeliği kaldırılıyor.”
VANLILAR BORCUNA SADIK
Kredilerin geri ödenmesi konusunda Van’ın Türkiye geneline göre iyi durumda olduğuna değinen Toktamış şunları söyledi: “Van’da kredi çeken insanlar kredilerini Türkiye geneline göre ödüyor. Bizim 3 bin 600 esnafımız var. Bu esnafımızda sadece 145 tanesi icralık olmuş ki bunun bir kısmı da icralık olduktan sonra yine ödemelerini yapıyor. Van’da insanlar borçlarına sadık oldukları ve ayrıca kefillerini yüz üstü bırakmak istemedikleri için borçlarına sadık oluyor. Bu da en çok kredi verilen illerden bir tanesi olan Van için çok önemli bir detaydır. Biz Van’da bu anlamada güzel işler yapıyor ya da yapmaya çalışıyoruz. Bunu bundan sonraki süreçte de devam ettireceğiz.”
BORÇ ÖDÜYOR AMA KREDİ KULLANAMIYOR!
Öte yandan Toktamış’ın açıklamaları ile gündeme gelen kentin borcuna sadık olma durumuna rağmen Van finansmana erişim noktasında en çok sıkıntı yaşayan illerden biri olmaya devam ediyor. 2016 yılında Van TSO’nun da paylaştığı istatistikler de Van’ın en az kredi kullanan 5 ilden birisi olduğu açıklanmış ve finansmana erişim noktasındaki durum bir kez daha gözler önüne serilmişti. Esnafın bankalardan kredi almak için binbir çaba vermesinin yanında kamu kurumlarının da bankalardan aldığı yüksek sayıdaki kredi oranı da dikkat çekmişti. Van’da diğer kentlere oranla daha sıkı ipotek ve kefalet tedbirleri uygulanan bankaların bu politikası tepki almıştı.
