Dünyanın en büyük sodalı ve Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nün kıyısında bir milyon insanın katı atığı doğrudan veya dolaylı olarak Van Gölü’ne ulaşıyor. Bundan dolayı gölün hızlı bir şekilde kirlendiğini belirten uzmanlar, bunun için çözüm üretilmesini zaman zaman dile getiriyor. 31 Mart’ta yerel seçimlerle Büyükşehir Belediyesi statüsüne geçen Van’ın merkez ilçesi Tuşba Belediye Başkanı Fevzi Özgökçe, bu konuyu gündemine aldı. Özgökçe, belediye başkanı seçilmeden önce Van Gölü havzası ile ilgili birçok komisyon ve çalışma grubunda bulunarak sorunların belirlenmesinde ve çözüm önerilerine destek verdiğini hatırlattı. Özgökçe, Van Gölü kıyısında katı atık kirliliğinin gözle görülür düzeye ulaştığını ve katı atıkların bu şekilde atılması durumunda, en geç on yıla kadar Van Gölü’nün taşıma kapasitesinin çok üstüne çıkacağının altını çizdi.
Van’ın atık sahasının düzensiz depo alanı şeklinde olup, şehrin ihtiyacını karşılayamadığını vurgulayan Özgökçe, Türkiye-İran arasında önemli ulaşım yolu olan Van-Özalp kara yolu üzerinde bulunması nedeniyle uçuşan çöplerin trafiği etkilediğini belirtti. Ayrıca, Sıhke Göleti'ne hem direk hem de vektörler aracılığıyla dolaylı olarak etki ettiğinin altını da çizen Özgökçe, “Hemen yakınında bulunan Beyüzümü ve Sıhke yerleşim yerleri olumsuz etkilenmekte, ayrıca atık sahası halk sağılığını tehdit etmektedir. Vahşi depolamanın yapıldığı bu katı atık deposunda yağışların etkisiyle süzme sonucu bu vahşi depolamada zararlı ve zehirli kirleticiler bu haliyle Van Gölü’ne ulaşmaktadır. Ancak Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın yeni yer seçimini yapmış düzenli atık sahası inşası için ihale aşamasında olması bu tehlikeyi ileride ortadan kaldıracaktır.” ifadelerini kullandı.
“EROZYON, VAN GÖLÜ’NDE BUGÜN ÇOK ÖNEMLİ BİR PROBLEM OLARAK ELE ALINMALI”
Van Gölü çevresinde yayılış gösteren bazı bitkilerin erozyon, sel ve taşkınların önlenmesindeki yerinin küçümsenmemesi gerektiğini söyleyen Özgökçe, bölgede yayılış gösteren, derin odunsu köklü, yastık formundaki, çok yıllık bitkilerin yanında, Göle akan tatlı su yatak ve ağızlarındaki bitkilerin erozyonu önleyen en önemli bitkiler olduğunu anlattı. Van’ın ağaçlandırma sorununa da değinen Özgökçe, ilde ağaçlandırmanın çok az olduğunu ve mevcut olanın da bilinçsizce kesilmesi sonucu erozyona davetiye çıkardığını belirtti. Özgökçe, "Bununla birlikte Van’da bitki örtüsünü oluşturan ve buranın iklim şartlarına uygun olan ‘Geven’ bitkisinin bilinçsizce toplanması erozyona neden olan en büyük sebeplerin başında geliyor. Van Gölü kıyı kesimlerinde ortalama yüzey eğiminin yüzde 25’in üzerinde olduğu göz önüne alındığında, toprağın ana kaya üzerinde tutulmasında, özellikle tahribe uğramış, ağaçsızlaştırılmış alanlarda toprağı önemli derecede tutan ve yerel halk tarafından gerek yakacak amaçlı, gerekse hayvan yemi ve değişik amaçlı kullanılmaktadır." dedi.
Özgökçe, katı atıkların yönetimini şöyle değerlendirdi: “Van’ın çöp depolama alanı yerinin değiştirilmesi (en az 30 kilometre mesafede) ve 3 metropol ilçe ile Büyükşehir Belediyesi’nin atıklarını atabilecekleri ve Hidrojeolojik, klimatik, topografik ve coğrafi açıdan uygun bir alana taşınması; Van Arıtma Tesisleri’nin mutlaka Çiçekli beldesi üzerinden Gürpınar ilçesi tarafına uygun bir yere taşınması ve drenajının kesinlikle Van Gölü’ne yapılmaması; afetler sonrası, yenilenme ve atıkların yerinden uzaklaştırılması ve bertarafı yönetim planlanmasına uygun olarak yapılıdır.”
(ŞEHRİVAN)
