Van esnafı sıkıntılı zamanlardan geçiyor... Ekonomik olarak zor bir dönemeç yaşayan kent diğer sorunlarıyla birlikte bölede bir yıla yakın bir süredir devam eden olayların sıkıntısını yaşıyor. Deyim yerindeyse ağır aksak yürüyen ve ayakta kalabilmek için kredi, borç gibi çareler ile ayakta kalmaya çalışan esnaf bu Ramazan eski ramazanları mumla arıyor...
Yaklaşık 1 yıldır süren çatışmalı ortam sürekli gelen ölüm haberleri başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi olmak üzere tüm Türkiye’de insanların mağdur olmasına neden oldu. Bu mağduriyetin en çok yaşayanlar ise son bir kaç yıldır türlü sıkıntılarla da boğuşan Van esnafı oldu... Uzun bir süredir devam eden çatışmalı ortam kentlere de sirayet edince esnaf bu kez işinden de oldu. Özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesinde esnaflık yapmaya çalışan esnaf, isyan etmeye başladı... Van’ın ekonomik krizi devam ederken, bu anlamda çözümsüzlük de sürerken Van halkı bu Ramazan’da da geçmiş yılları ‘kederle’ anıyor. Van’da durum çok farklı değilken geçtiğimiz hafta başlayan ramazan ayı esnafın azda olsa umudu oldu. Ancak hem insanların dışarı çıkmayı para harcamaması hem de yaşanan gergin ortamın gün geçtikçe artması esnaf için pek bir şey değiştirmedi... Van en büyük hareketliliğin yaşandığı Ramazan ayında o eski Ramazanları mumla aramaya devam ederken derdini Şehrivan aracılığı ile dile getirdi. İyiye gitmesi beklenen esnaf durumunu “Her geçen gün biraz daha kötüye gidiyoruz” şeklinde dillendiriyor...
KAHRAMAN: BU BİR DÖNGÜDÜR
Şehrivan’a konuşan Van’daki esnaflar Ramazan’a dair görüşlerini dile getirirken, yaşanan krizin esnafa da yansıdığı açıkça görülüyor. Şehrivan’a konuşan esnaflar geçen yıla oranla bir düşüş olduğunu dile getirirken bu konuda çözüm taleplerini de tektek tekrar dillendiriyor. Ramazan ayında işlerinin düştüğünü ifade eden giyimci esnafından Cemal Kahraman şunları dile getirdi: “Ramazan ayında işlerimizi düştü. Biz bunu her kadar konuşsak ve dile getirsek de bu olağan bir durumdur. Van’da iş konusunda bir düşüşün olduğu ortada ancak biz esnafın da durumunun çok iyi olduğu ve yeri geldiğinde durumunun kötü olduğu günler oluyor. Benim giyimci dükkânım var. Benim ramazan ayında iş yapmam çok az. Çünkü insanlar ramazanda yiyeceklere para harcar. Ancak ramazan ayının bitmesi bir hafta kala bu seferde ben para kazanmaya başlarım. Bu bir döngüdür. Her zaman dükkânım açıktır. İftarda sonra da açıyorum. Her ne kadar iş yapamazsam da yine dükkânım açık bir şekilde bekliyorum. Umarız kısa sürede bu kötü gidişat son bulur.”
“HER GEÇEN GÜN KÖTÜYE GİDİYORUZ”
İş yerlerindeki sakinliği ramazan ayına bağlanmaması gerektiğini ifade eden Şirin Aslan, normalde küçük esnafın bütün gün müşteri beklediğini vurguladı. Aslan şunları dile getirdi: "Mağazalar ramazan ayı dolayısıyla durgun görünüyor. Ancak durum bundan ibaret değil. 2016 yılına girdiğimizden beri işlerimiz oldukça düşük. Ülkede yaşanan her olay, en ufak bir durum bizi kötü etkiliyor. Var olan savaş halinin bir an önce sona ermesi gerekiyor. 13 yıldır burada esnaflık yapıyorum. Emin olun ki her geçen yıl daha kötüye doğru gidiyoruz. Artık ülkede var olan kaos havasının dağılması gerekiyor. Önümüzde bir bayram var ve biz ne yazık bayrama bile nasıl hazırlanacağımızı bilmiyoruz. İnsanlar sadece kendini düşünür oldu.”
SAYGIN: KENTTE NAKİT PARA YOK
Ülke genelinde yaşanan olumsuzlukların kendilerini etkilediğini ifade eden Cemil Saygın Çakmak, "İnsanların alım güçleri çok azaldı. Artık insanlar zorunlu ihtiyaçları dışında çok fazla alışveriş yapmıyorlar. Alış veriş yapanlarda nakit yerine kredi kartıyla alışveriş yapıyorlar. Kredi kartlarına borçlanan insanların zaten önü alınmaz hale geldi. Toplum her yaşanan olaydan sonra sokağa çıkmaya korkar hale geldi. Toplumdaki korku bizleri derinden etkiliyor. Yapılan yanlışlar, yaşanan olumsuzluklar ve ülke genelinde yaşanan sorunlar her şeyi etkiliyor. En etkileyici sonuç ise ekonomide oluyor. Ekonomi de olmadığı zaman düzenli ne bir hayat oluyor ne de iş. Ramazan ayında da çok fazla bir değişiklik olmadı. Keşke böyle olmasaydı.” Dedi.
“NE RAMAZAN NE BAYRAM UMUDUMUZ KALMADI”
Eskiden ramazan ayında, bayramlarda ve diğer günlerde daha fazla çalıştıklarını söyleyen esnaflardan İzzet Şen şunları söyledi: “Çok iyi bir dönemde değiliz. Yıla kötü başladık. Kötü gidiyor, umudumuz azalıyor. Ramazan ayından beklentimiz çoktu ancak her bayram ve ramazan da olduğunu gibi yine kötü günler geçiriyoruz. Yaklaşan bayramdan da çok fazla bir umudumuz yok. Zengin çok zengin, fakir ise aç geziyor. 20 yılı aşkın bir süredir ayakkabı sektöründeyim. Bizim için özel günler eskiden çok önemliydi. Normalde yapacağımız rakamları, bayramlarda yapıyoruz. Eskiden bayramlarda çalışma saatleri ikiye katlanırdı. Gecelere kadar çalışırdık. Sadece ayakkabı sektörü değil, bütün sektörlerde durumun aynı olduğunu söylemek mümkün.”
ÖZDEMİR: AVM’LER KÜÇÜK ESNAFI BİTİRECEK
Ramazan ayının oruç olarak güzel geçtiğini ancak işler açısında çok iyi olmadığını ifade eden esnaflardan Şevket Özdemir, "19 yıldır Van’da esnaflık yapıyorum. Aslen Trabzonluyum. Daha önce Van’da son 5-6 yıl içinde yaşanan ekonomik bunalımı hiç görmedim. Ne ramazanda ne de bayramda insanların yüzü gülmez oldu. Geçen sene bayram yaklaşırken hazırlık yaptık, hareket bekledik ancak beklediğimizin karşılığını alamadık. Geçen sene bayram durgundu, bu sene de çok farklı olacağını düşünmüyorum. Bayramda acayip bir yoğunluk var ancak alışveriş yapanların sayısı çok az. İnsanların önceliği artık daha farklı ürünler olmuş durumda. Alışveriş merkezleri bizi olumsuz etkiliyor. Şehir içine kurulan AVM'ler küçük esnafı bitirecek.” Şeklinde konuştu.
EKTİ: BU SENE İŞLERİMİZ DAHA İYİ
Ramazan aynın gelişinden memnun olduklarını ifade eden manav Veysi Ekin şunları söyledi: “Ramazan öncesi işlerimiz geçen yıla göre düşüktü. Bu sene geçen yıla göre durumumuz daha iyi. Bu yıl ayrıca geçen seneye oranla meyve ve sebzeye olan rağbette var. Allah'a şükürler olsun ki bu ramazanda işlerimiz iyi gidiyor. Elbette ki havaların sıcak oluşundan dolayı insanlar çok dışarı çıkmıyor. Ancak dışarı çıkan insanların geneli bu sene meyve alıyor. Bu da bizleri sevindiriyor. Ramazan bereketi bize yaradı bunu açık bir şekilde söylemek gerekir. Akşam iftardan sonra dükkânımızı açmıyoruz. Gün içinde insanlar alış verişlerini bizden yaptığı için bizde iftardan sonra namazlarımızı kılıyor ve ibadetlerimizi yapıyoruz.”
“İŞİM DE OLSA DIŞARI ÇIKMIYORUM”
Market sahibi Arif Yılmaz geçen yılın ramazan ayının daha güzel geçtiğini söyledi. Yılmaz, “Bu ülkenin ve bölgenin olmazsa olmazı çözüm süreci, barış ve kardeşliktir. Geçen yıl ve önceki yıllarda ramazan ayı daha sıcak günlere denk geliyordu. İnsanlar buna rağmen alışveriş yapıyor ve para harcıyordu. Bu yıl daha serin olmasına rağmen insanlar dışarı pek çıkmıyor. Biz her ne kadar havalar sıcak desek de mesele sadece hava değil. İnsanlar dışarı çıkmaktan korkuyor. Benim işimde iftara kadar bende iftar sonrası dışarı çıkma taraftarı olan biri değil. İşim dahi olsa benim bir ailem akşam eve giderken beni bekleyen birileri var. Bu yüzden dükkânımı da akşam açmıyorum. Açsam da zaten bir hareketlilik yok.” Şeklinde konuştu.
DEMİR: GÜZEL BİR BAYRAM BEKLİYORUZ
Başka bir giyimci esnafı olan Altay Demir ise, “Ramazanda havaların sıcak olması işlerimizi çok etkiliyor. Ancak bu yıl geçtiğimiz yıllara göre hava konusunda çok daha iyi. Oruçluyken insanlar çok fazla alışveriş yapmak istemiyor. Ayrıca bizim işimiz belli biz ramazan da çok fazla iş yapamıyoruz. Ramazana girdiğimizden beri işimiz pek olmuyor. İkindiden sonra kısa bir yoğunluk çarşı merkezde ancak bu işlere çok yansımıyor. Bayramdan bir hafta önce işlerimizin daha yoğun geçeceğini dört gözle bekliyoruz. Umudumuz Van olarak, ülke olarak güzel bir bayram geçirmek. Son bayramlar hep sorunlar oldu. Umudumuz bu yıl her şeyin daha güzel olmasından yana. Van olarak güzel bayramlar ve günleri bekliyoruz.” İfadelerine yer verdi.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL / ÖZEL HABER
