Kentin ve hatta bölgenin et, süt ve hayvancılık sektörünün gelişmesini sağlayacak, istihdamı artıracak dolayısıyla ekonomik kalkınmayı etkileyecek öncü bir kuruluş olan Et ve Süt Kurumu tam 3 yıldır kapalı! Van’da meydana gelen depremler sonucunda kullanılamaz hale gelen ve faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan Et ve Süt Kurumu Van Kombinası, verilen mücadeleye rağmen halen kapalı durumda. Daha önce defalarca gündeme getirilen hatta yer tahsisi bile yapılan Kombinanın tamamen Van’da kapatıldığı belirtilirken, kombinanın Erzurum’a kurulduğu ileri sürüldü. Kentin siyasileri ve yöneticileri ise sessiz…
Uzun yıllar Van’da hizmet veren ve hatta 2011 yılında yaşanan depremde tüm kurumların büyük ölücüde ihtiyacını gideren Van Kombinası, 23 Ekim 2011 depreminde orta hasarlı raporu verildi. 2013 yılında ise müfettiş kararıyla kapatılan Van Süt ve Et Kurumu'nun yerine yenisinin yapılacağı konuşuldu. Van Et ve Süt Kurumu'nun kapatılmasıyla birlikte çalışan personelde başka illere görevlendirildi. Diyarbakır, Bingöl ve Ağrı Et Kombinalarına 1 yıl sonra Van'da yapılacak tesiste işe başlama vaadiyle geçici görevle gönderilen personeller ise 3 yıldır bekliyor. Daha önce yeni Van Et ve Süt Kurumunun yapımı için Alaköy'de 200 bin metrekare hazine arazisinde yer tahsisi yapılmasına rağmen inşaatına başlanılmadı. Konuyla ilgili defalarca Bakanlık, Genel Müdürlük ve Van Milletvekillerine yazılar yazan Van TSO ise halen işin takipçisi konumunda. Van TSO 2013 ve 2014 yıllarında 2 ayrı yazı ile Van Et Kombinasının yeniden Van’da açılması için talepte bulundu. Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü, Van TSO’nun yazdığı yazılara, “2011 yılında meydana gelen depremde hasar gören kombinamızın şehir dışına taşınarak modern entegre bir tesis yapımı 2015 yılı yatırım programına alınmıştır.” Cevabı verildi.
BİLİCİ 2012 YILINDA MÜJDEYİ VERMİŞTİ!
Van TSO gibi bu kurumun yeniden Van’da açılması için Ak Parti Van eski Milletvekili Mustafa Bilici de büyük çaba sarf etti. O dönemde Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) Komisyon üyeliği görevini de yürüten Bilici, Et ve Süt Kurumu'nun 2012 yılı hesapları görüşmesinde bu konuyu dile getirdi. Bilici o görüşmelerde son teknoloji ile donatılmış Et ve Süt Kurumu Kombinası’nın yeniden yapılacağını söylemişti.
2015 YILI YATIRIMLARI ARASINA ALINDI ANCAK…
Et ve Süt Kurumunun Van’da yeterince hizmet veremediğini de söyleyen Bilici büyük çabalar sonucunda girişimlerin sonuç verdiğini ve kurumun 2015 yılı programına alındığını belirtmişti. Bilici o dönem yine bu yatırım ile ilgili olarak; “Van’da et, süt ve hayvancılık sektörünün gelişmesini sağlayacak, istihdamı artıracak dolayısıyla ekonomik kalkınmayı etkileyecek öncü bir kuruluş olan Et ve Süt Kurumu maalesef yer sıkıntısı gibi nedenlerle bu güne kadar yeniden inşa edilerek gerektiği gibi hizmet veremedi. 2011 yılındaki depremlerde hasar gören 35 yıllık eski teknolojiye sahip ve yerleşim alanı içinde kalmış olan Van Et Kombinası tesislerinin, onarım, güçlendirme ve modernizasyonu ya da aynı alanda yeniden inşa edilmesi için yapılacak yatırımların ekonomik olmayacağı dikkate alınarak, çevresel faktörler göz önünde bulundurularak yerleşim alanı dışında ileri teknolojiye sahip yeni bir entegre tesisin yapılması hususu kararlaştırılmıştır. Yeni teknoloji ile donatılmış modern bir entegre tesisin yapılabilmesi için uygun arazi tahsisi yapılmış olup, diğer gerekli izinler içinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 25.08.2014 tarihinde Başbakanlıktan gerekli izinler istenmiştir. İlimiz ekonomisi için çok önemli olan bu yatırım 2015 yatırım finansman programına teklif edilmiş ve ödenek talep edilmiştir. Bu önemli yatırımın şimdiden ilimiz ekonomisine ve çiftçilerimize hayırlı olmasını dilerim.” şeklinde ifadelere yer verdi.
VAZGEÇİLDİ, ERZURUM’A GİDİYOR!
Tüm bu gelişmeler o dönemde yaşanırken, 2016 yılının sonunda olduğumuz bu günlerde halen Et ve SÜT Kurumu ile ilgili herhangi bir gelişme yaşanmadı. 2013 yılında müfettiş kararıyla kapatılan Van Süt ve Et Kurumu'nun yerine yenisi yapılması için yer tahsisinin yapılmasına rağmen, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü’nün bu yatırımdan vazgeçtiği ileri sürüldü. Geçtiğimiz günlerde Van Tarım İl Müdürlüğü’nde yapılan bir toplantıda, yeni kombina binasının Van’da yapılmayacağı ve ayrıca bu kurumun Van’dan taşınacağını dile getirildi. Uzun yıllara dayalı bir geçmişi olan Van Süt ve Et Kurumu’nun yapımından vazgeçilmesi ile birlikte kurumun taşınması da gündeme geldi.
VAN TSO 2013 VE 2014 YILINDA YAZI YAZDI
Bu kurumun Van’da kalması ve yeni hizmet binası oluşturulması için büyük çabalar harcayan Van Ticaret ve Sanayi Odası (VANTSO) defalarca Bakanlığa, Genel Müdürlüğe ve Van Milletvekillerine yazılar yazdı. Van TSO 2014 yılında Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü ve Van Milletvekillerine yönelik yazdığı yazıda, “Doğu Anadolu bölgesinde yer alan ve Van ili ile birlikte bölge illerine hizmet veren Et ve Balık Kurumu Van Et Kombinası ilimizde yaşanan deprem sonrası faaliyetlerini durdurmuştur. Bölgedeki çiftçilerimize ve hayvan yetiştiricilerimize sağladığı desteklerin yanı sıra Et ve Balık Kurumu gibi kuruluşların olması vatandaşın gıda güvenliği açısından da önemlidir. Et ve Balık Kurumunun varlığı vatandaşın daha güvenli et tüketmesini ve bölgenin ekonomik gelişimine de büyük katkılar sağlamaktadır. Bu nedenle ilimizde uzun yıllardır faaliyet gösteren Et ve Balık Kurumu Van Et Kombinasının yeniden faaliyete geçmesi önem arz etmektedir. Kombinanın yeniden faaliyete geçmesine yönelik konunun ilgili kurullarınızca değerlendirilerek olumlu sonuçlanmasını ümit eder, yapılacak çalışmalarda Van Ticaret ve Sanayi Odası olarak her türlü desteği vereceğimizi belirtmek isteriz.” İfadelerine yer verdi.
2017 YILI YATIRIM PROGRAMINDA DA YOK!
Van TSO’nun bu yazısı üzerine Et ve Süt Kurumu ise, “2011 yılında meydana gelen depremde hasar gören kombinamızın şehir dışına taşınarak modern entegre bir tesis yapımı 2015 yılı yatırım programına alınmıştır. Gerekli kaynağın sağlanmasıyla birlikte inşaat çalışmalarına süratle başlanılacak, faaliyet alanındaki önemini koruyan kurumumuzun başta Van ilimiz olmak üzere bölge hayvancılığının gelişimine ve istihdama katkı sağlamaya devam edecektir.” Cevabını verdi. Ancak aradan geçen yıllara rağmen yeni bina yer tahsisi ve fizibilite çalışmaları yapılmasına rağmen halen yapılamadı. Aldığımız bilgiye göre, yeni tesisin 2017 yılı yatırım programına da alınmadığı yönünde. Yine iddiaya göre bu yatırımın Van’dan Erzurum’a kaydırıldığı belirtildi.
5 YIL BOYUNCA HERKES SESSİZ KALDI!
2011 yılından bu yana faaliyetleri durdurulan Van Et Kombinasının durumundan haberdar olan Van’daki yetkililer o günden bu yana sessizliğini korurken, Kombinanın Erzurum’a kaydırılacağı iddiaları yeniden bir hareketlenmeye neden oldu. Uzun yıllardır sessiz olan birçok kesim kombinanın Erzurum’a kaydırılacağı haberi üzerine sosyal medya üzerinden tepkisini dile getirdi. Genel müdürlüğün aldığı karara tepki gösteren yatırımcılar ise, Van için önemli bir kurum olan Van Et ve Süt Kombinasının yer tahsisisin yapılmasına rağmen, genel müdürlüğün yeni yeri inşa etmekten vazgeçmesini kabul edilecek bir durum olmadığını söyledi. 1980 yılında Van’da kurulan ismi Et ve balık kurumu olan ancak 2013 yılında ismi Et ve Süt Kurumu olarak değiştirildi. Günlük büyükbaş kesim kapasitesi 320 olan kurumun küçükbaş kesim kapasitesi ise 2 bin.
NECDET TAKVA: BU VAN’A İHANETTİR!
Daha önce defalarca yeni kombina yapılması için yazılar yazan, Et ve Süt Kurumu’nun önemini vurguluyan raporlar ile Ankara’ya bilgi veren Van TSO’nun çabaları da yetersiz kalınca süreç bu hayati kurumun tüm yatırımlarının Van’dan temelli gideceğine kadar vardı. Belirsizliğini koruyan süreç ile ilgili siyasiler ve yöneticiler herhangi bir açıklama yapmazken Şehrivan’a konuşan Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, duruma sert tepki gösterdi. Takva, konuyla ilgili olarak; “Et ve Süt Kurumu ile için oda olarak yasız girişimimiz oldu. Yazışmalardan sonra daha önce Alköy civarında yer tesisi yaptıklarını söylediler. İhalesi de 2 ay içerisinde yapılacak denilmişti. Ondan sonra herkes bu işin üzerine yattı. Yapılmasından da vazgeçildi diye bilgi geldi bize de. Biz Van'ın hayvancılık potansiyeli ile ön plana çıkarmaya çalışıyoruz. Uzun yıllar Van'da faaliyet göstermiş bir kurum. Depremden dolayı hasar görmüş, yeni yer satın alınmış, ihale süreçlerinin de tamamlandığını biliyoruz. Bugün itibariyle bu kurumun ihalesinin yapılmayacağı yönünde bir karar var. Bu karar Van'a ihanettir.”
“KENTİN SAHİPSİZLİĞİ İLE İLGİLİ BİR MESELEDİR”
“Siyasiler bu konu üzerinde durmalı ve bir sonuca ulaştırmalıdır. Van'ın önemli potansiyeli olan bir sektörün ön plana çıkarılması gerekiyor. Biz bu kurumun Van'da yeniden kurulması için sürekli yazışmalar yaptık. Bakanlık, Genel Müdürlük ve Van Milletvekillerine sürekli yazılar yazdık. Bazı yazışmalarımıza cevap aldık bazılarına ise cevap alamadık. Biz 2013 yılından bu yana bu işin takipsisiyiz. Bu konu tamamıyla kentin sahipsizliği ile ilgili bir meseledir. Hayvancılığı burada geliştirecek ve ayakta tutacak en önemli kurum Et ve Süt Kurumudur. Bu kurumun depremden sonra hayata geçirilememesi bence bu kentin yöneticilerinin bir ayıbıdır.
ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN AŞAN
FOTOĞRAF: VEYSEL İZGİ
