Türkiye’nin en çok küçükbaş hayvan sayısı Van’da ama Van ette hala diğer illere hatta İran’a bağımlı… Etin en çok olması gereken yerde vatandaş 40 TL’ye et yiyor. Van’ın tarımsal üretim değeri toplam 5,4 milyar TL! Ama bir dönemler tarım ve hayvancılığın önde gelen ili olan kentte tarım şehirleşme kurbanı oldu. 1 milyon hektara yaklaşan tarımsal alanımız var ama kullanılan miktar sadece yüzde 20,3! Peki ya ormanlaşma? O da yok… Ormanlaşma oranımız yüzde 1… Yani oranlama yaptığınızda Van halkının dikili bir ağacı bile yok…
Orman Genel Müdürlüğü’nün güncellenen orman varlığı haritasına göre, Türkiye’de 81 ilin 5’inde orman bulunmuyor. Bu illerden bir tanesi de Van. Orman yoksunu illerin başında Ağrı, Şanlıurfa, Van, Aksaray ve Iğdır geliyor. Zaten Türkiye’nin 15 ili orman varlığında yüzde 10’u aşamıyor. Bu iller arasında Van’da yer alıyor. Van’ın yüzde 99’unda orman bulunmuyor, yüzde 1’i ise bozuk ormanlardan oluşuyor. Açıklanan bu rakamlara göre ‘Van nefes almıyor.’ Bir zamanlar yeşil Van olarak anılan ve ağaçlardan geçilmeyen Van’da şimdilerde ise ağaç ve ormanlık alan bulmak zor olmuş durumda. Van’ın yanı sıra, Ağrı’nın yüzde 99’u ormansız. Ağrı’da, sadece 5 bin 905 hektarlık alanda çalı yetişiyor. Şanlıurfa, 4 bin 543 hektarlık alanda çalılarla dolu bozuk ormana sahip. Iğdır’da ise, 161 hektarlık alanda sadece orman var. Aksaray’ın yüzde 98’i ormansız alan, bu ilde yüzde 2’lik bir alanda çalı yetişiyor.
DOĞU İLLERİNİN TOPLAMI BATI İLLERİ ETMİYOR
Türkiye’de orman varlığının en fazla olduğu il ise Karabük. Bu ilin yüzde 59’u ormanlık, yüzde 14’ü çalı ormanı. Karabük’ü, yüzde 54 ormanlık alanla Zonguldak, yüzde 49 ile Bartın, yüzde 48 ile Bolu takip ediyor. Ormanlık alanın en fazla olduğu büyükşehirse İstanbul. İstanbul’un, yüzde 42’si ormanlık alan. İstanbul’u yüzde 30 ile Antalya ve Bursa, yüzde 25 ile Adana, yüzde 17 ile İzmir ve yüzde 8 ile Ankara izliyor. Batı illerinde Ormanlık alanları ve varlığı çok kötü değil. Ancak Doğu illerinin toplam ormanlık alanı bir batı, bir Karadeniz ili etmiyor. Ağrı yüzde 1, Erzurum yüzde 9, Kars yüzde 5, Hakkari yüzde 20, Malarya yüzde 15, Muş yüzde 8 ve Van yüzde 1’lik orman varlığına sahip.
ORMAN VARLIĞI KOORDİNASYON KURULUNDA
Van’ın orman varlığı geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen il koordinasyon kurulu toplantısında da gündeme geldi. Van Orman İşletme İl Müdürü Yüksel Özcan Van’ın orman varlığı il koordinasyon kurulu toplantısında gündeme getirdi ve eleştirilerde bulundu. Özcan yüzde 1’lik orman varlığının vahim bir durum olduğunu ifade etti. Meral alanlarıyla ilgilide eleştirilerde bulunan Özcan, otlatma da düzensizliğin olduğunu ve mera alanlarının en az yüzde 10’nun ormanlık alana dönüştürülmesi gerektiğini dile getirdi. Orman alanlarının düzensizliği ve küçük alanlardan da şikayetçi olan Özcan ormanlık alanların en az 10 bin hektar olması söyledi.
“GÜVENLİK NEDENİYLE YATIRIM YAPAMADIK”
2016 yılının ilk koordinasyon kurulu toplantısında orman varlığı ile ilgili konuşan Yüksel Özcan ilk olarak şu ifadelere yer verdi: “Bütün sunumları iyi bir şekilde dinledim sonunda kendi yatırımımdan bahsetmemeyi daha çok faaliyetlerden bahsetmeye karar verdim. Çünkü bizim yatırımlarımızın sizin yaptığınız yatırımların yanında nokta kadar kalıyor. Bizim 7 projemiz var. Bu projelerin 2 tanesi geçmişten gelen ve devam eden projelerdir. Bu anlamda biz bu seneyle ilgili bir yatırım yapamadık. Bunun en büyük sebebi de güvenliktir. Bizim bütün yatırımlarımız kırsa alanda olduğu için bizde bu yıl bir yatırım yapamadık. Ancak güvenli olan bölgelerde sel kontrol çalışmasında ve diğer yatırımlar kapsamında ormanların olduğu alanlarda manda yetiştiriciliği, güneş enerjisi ve ağaçlandırma kapsamında faaliyetlerimiz oldu. Bunun da toplam tutarı 780 bin lira gibi bir rakamdır.”
ÖZCAN: VAN’IN YÜZDE 1’İ ORMANLIK
Van’ın yüzde 1’lik alanının ormanlık alan olduğunu ifade eden Özcan, “Van ilimizin bütün alanı 2,5 milyon hektarlık bir alan sahip, ancak ormanlık alanımız 28 bin hektar. Yani yüzde 1 gibi bir ormanlık alanımız var. Son zamanlarda küresel ısınmadan bahsediyoruz ve herkes çevreci geçiniyor, çevreci olmayan bir insan bile yok neredeyse ama Van’da yüzde 1’lik bir orman oranıyla geleceğe nasıl hazırlanıyorsunuz diye sormak istiyorum. Maalesef Van’da bugüne kadar yapılan ağaçlandırmalar dahil yüzde biri orman. Geri kalanı ise ya Van Gölü ya da boş alandan oluşmaktadır. Bu gerçekten ileriye dönük bizi endişelendiren bir durumdur.” Dedi.
“AĞAÇ DİKMEDEN VAN’IN GELECEĞİNİ KONUŞAMAYIZ”
Ağaçlandırma çalışmalarında önceliğin mera alanlarına verilmesi gerektiğini ifade eden Özcan şöyle devam etti: “Çünkü bir ağaç dikecek bir alan bulamıyoruz. Nereye elimiz atarsak mera alanı çıkıyor karşımıza. Tamam, mera alanları da olması gerekiyor ama biz ağaç dikmeden Van’ın geleceğini konuşamayız. Van büyükşehir olmuş ve hemen her yerde mera alanları bulunuyor. Çok merak ediyorum. Belediye tüm bu alanları hayvancılık için mi kullanacak? Madem büyükşehir olduysak bu mera alanlarının derhal meradan çıkartılıp ağaçlandırma yani ormanlaştırma yapmamız gerekiyor. Bu anlamda Van ilinin en az yüzde 10’u ağaçlandırılmalı meralar konusunda. Bu anlamda belediye ve defterdarlığımızdan ricamdır. Van’da en az yüzde 10’luk mera alanın ormanlaştırılması kapsamında Orman İşletmesine tahsisi gerekiyor.”
2 YILDIR VAN’DA FİDAN ÜRETİMİ YAPILMIYOR
Ormanla İşletme Müdürlüğü olarak hizmet yerlerinin olmadığını dile getiren Özcan, “Bizim Van ilindeki orman teşkilatı toplu koruma merkezleri olarak yönetiliyor. Bunlardan bir tanesi Van’ın merkezinde biri Gevaş’ta ve bir diğeri ise Çatak’ta bulunuyor. Hiç kimse bu merkezleri bilmiyordu. Ancak şimdi Çatak ilçesine gittiğiniz zaman Çatak girişinde Çatak Toplu Koruma Merkezini görebilirsiniz. Gevaş’ta yine aynı şekilde bu var. Ancak Van’a geldiğiniz zaman Orman İşletmesini bulamazsınız. Çünkü Orman işletmesinin yeri Sağlık Bakanlığına verildi. Fidanlık vardı oda sağlık bakanlığına verildi. Van olarak 2 yıldır fidan üretimimiz yok. Şu anda Tuşba Belediyemizin yanında bulunan bir bina da hizmet veriyoruz.” Şeklinde konuştu.
“VAN’DA ORMAN KADASTROSU YAPILMAMIŞTIR”
Van’da orman alanları kadastrosu da olmadığını söyleyen Özcan, bu anlamda yazışmaların da boşa yapılmaması gerektiğini söyledi. Özcan şu ifadelere yer verdi: İlimizdeki orman alanlarının kadastrosu yapıldı ama bu orman kadastrosu değil. Bana milli emlaktan birçok yazı geliyor. Bu yazıları hiç yazmasınlar çünkü Van’da orman kadastrosu yapılmadığı için biz sadece arazi kadastrosu ile ilgili yapılan tespitlerle ilgili cevap vere biliyoruz. Bu anlamda boş yere yazışmayalım. Çünkü Van’da orman kadastrosu yapılmamıştır. Ancak tapuda tescilli olan ormanlarımız var. Tescili yapılamayan kadastro ormanlar alanlarımız var. Van’daki orman köylerimizden bahsedecek olursak. Yaklaşık 26 orman köyümüz var. Bunların ismi 26 mahalle olarak değişti. 4 tanesi ise orman işi köyü olarak geçiyor. Bunun haricinde Gevaş’ta tespit etmiş olduğumuz 10 tane daha ormanı olan köyümüz var. Bunlarla da ilgilenmeye devam ediyoruz. Van’da depremden sonra tohum yardımı yaptık. Bu yardımlar devam edecektir.”
ÖZCAN: 20-30 BİN DÖNÜMLERE İHTİYACIMIZ VAR
Faaliyetler hakkında da bilgiler veren Özcan ormanlık alanlar için 20-30 bin dönümlük alanların olması gerektiğini vurguladı. Özcan, “Ormanları korunmasıyla ilgili 7 adet kaçak ağaç kesimi tespit ettik. Bu anlamda gerekli işlemleri yaptık. 1 nakilimiz ve 3 tane otlatmamız var. Otlatma anlamında da baya sıkıntılarımız var. Bu yüzden de biz orman yapılacak olan alanların daha büyük alanların yapılmasını istiyoruz. Biz 50-100 dönüm gibi değil, 10-20-30 bin dönümlük alanlar istiyoruz ki ileri de Van’a orman oluşturacak bir ağaçlandırma yapabilelim. 4 adet yangın meydana geldi ve 88 hektar alanımız yandı. Bu yangınlar ileride daha da azalacaktır. Bunun yanı sıra orman alanlarından dolayı davalık olduğumuz vatandaşlarımız var. Araç filomuz şu anki durumu göre iyi bir durumdayız. Yaptığımız çalışmalarda da gördüğünüz gibi rakamlar düşük. İnşallah bu rakamlar ileri de artacaktır. Orman köylerimizle ilgili başka çalışmalarda var. Bu yıl içerisinde bu köylerde inekler vermeyi düşünüyoruz. Bu anlamda Van’daki üretimle ilgili yatırım ve çalışmalarımız var.” Dedi.
KALÇIK: KİŞİ BAŞIN 2 METRE KARE DÜŞÜYOR
Şehrivan Gazetesi olarak orman varlıkları ve yeşil alanlarla ilgili görüştüğümüz Çev-Der Başkanı Ali Kalçık Van’da kişi başına düşen yeşil alanın 2-3 metre kare olduğunu söyledi. Kalçık şu sözlere yer verdi: “Van daha önce yeşil Van olarak biliniyordu. Ancak şimdi ise Van’a kuş bakışı baktığınız zaman, yüksek bir yerden baktığınız zaman kurak bir şehir, ağaçsız bir şehir görüyorsunuz. Normal şartlarda insan yaşamını devam ettirmesi için kişi başına düşen yeşil alan oranı 13-15 metre kare olması gerekiyor. Ancak Van’da bu oran 2-3 metre kare alana düşmüş durumda. Erek Dağı etekleri, ilçelerde ve buna benzer Van’ın boş olan yerlerin hepsi ağaçlandırmalıdır. Ancak bugüne kadar hiçbir kurumumuzdan bu anlamda bir hassasiyet göremedik. Gerek merkezi hükümet gerekse de belediyeler bu konuya dikkat etmediler. HDP’nin bu anlamda vaatleri vardı. Ancak bu da gerçekleşmiş değil.”
“YEŞİL ALANLAR KONUSUNDA VAHŞET YAŞARIZ”
Sazlık alanların da önemine değinen Kalçık, kurum kuruluşların ve belediyelerin yeşil alan ve ağaçlandırma konusunda üzerine düşeni yapması gerektiğini söyledi. Kalçık, “Bu söylediklerimin yanı sıra akarsu kenarların, Van Gölü sahillerinde gölümüzü temizleyen, hayvanların üremesini sağlayan sazlık alanlar var. Bu alanlarda ne yazık ki yapılan yollar, açılan imarlar ve buna benzer çalışmalarla yok ediliyor. Bu sazlık alanlar insan vücudundaki organlar gibi çevreyi, gölü temiz tutan sazlıklardır. Bu sazlıklara zarar verildikçe doğa daha çok zarar görüyor. Sazlıklarımızda giderse yeşil alanlar konusunda vahşet yaşarız. Kentimizin her yerinde su çıkıyor ve milyonlarca boş alanlar var. Bu alanlar ve sular iyi değerlendirilmelidir. Gelecek için emanet aldığımız doğaya iyi bakmıyoruz. Bunun zararlarını da ileri de çok çekeceğiz. Kurum kuruluşlar ve belediyeler üzerine düşeni yapmalıdır. Asfalt, su, elektrik bir kent için ne kadar hayati önem taşıyorsa yeşil alanlar ve ağaçlarda bir o kadar büyük önem taşımaktadır.” Şeklinde konuştu.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL / ÖZEL HABER
