ŞEHRİVAN HABER: ÖMER FARUK TOKTAŞ/HAKAN İZGİ- Son günlerde hızlı ve ardı ardına gelen haberler ile sıkıntılı bir süreçten geçen Van ve Türkiye’de önemli konular gündemde kalmaya devam ediyor. Van özelinde Çığ felaketi, Deprem, Koronavirüs paniği başta olmak üzere önemli konular öne çıkarken, şehirde ciddi anlamda panik havası yayılıyor. Kapıköy’ün kapanması ile birlikte ekonomik olarak da zor bir süreç yaşanırken Van TSO yönetimi bu ve bunun gibi önemli konular ile kamuoyunun karşısına çıkarak değerlendirmelerini paylaştı.
2020’nin başlangıcından bu yana gerek ülke gerek kent olarak yoğun bir gündem trafiği devam ederken Van Ticaret ve Sanayi Odası da gündemdeki önemli konulardaki yorumları süreci takip ediyor. Elazığ’da yaşanan deprem felaketinden bu yana Bahçesaray’da meydana gelen çığ felaketi, korona virüsü vakaları ve Başkale depremi ile ilgili gelişmeleri yakından takip eden Ticaret ve Sanayi Odası yönetimi basın ile bir araya geldiği toplantıda yaşanan olaylar karşısında sunmuş oldukları destekler hakkında bilgiler verdi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva felaketler karşısında gerçekleştirdikleri çalışmaların yanı sıra oda olarak yürütmüş oldukları mevcut projeler hakkında da bilgiler verdi. Kapıköy sınır kapısının kapatılması konusunda benimsemiş oldukları duruşla birçok tepki alan Takva oda olarak misyonlarının kentin ekonomik refahını düşünmek olduğunu belirterek sınır kapısının kapatılması konusunda görüşlerinin değişmeyeceğini ifade etti. Başkale depremi ile ilgili de açıklamalarda bulunan Takva yaşanan can kayıplarındaki en büyük etkenin bölgedeki evlerin yapısından kaynaklandığını belirterek mimarlar ve mühendisler odası gibi kurumlara eleştiride bulundu.
TAKVA: SON DÖNEMDE YAŞANAN TAHRİBATLAR DERİN YARALAR AÇMIŞTIR
1 aydır Van’ın ciddi sınavlar verdiğini ifade eden Van TSO Başkanı Necdet Takva şunları söyledi: “Birinci ve ikinci çığ felaketi ile başlayan, düzensiz göçmelerin hayatını kaybetmesi ile devam eden, ardından İran’ın Hoy kentinde meydana gelen depremin ilimizi etkilemesi sonrasında hayatını kaybeden Başkaleli hemşerilerimiz başta olmak üzere, şehrimizde ciddi bir sınav süreci yaşıyoruz. Ayrıca İran’da virüsün ortaya çıkmasıyla birlikte şehrimizde ortaya çıkan panik havası bir tahribata neden olmuştur ve ne yazık ki bu devam ediyor.”
ÇIĞ FELAKETİNE DE DEĞİNDİ: BU BÜYÜK BİR DRAMDIR!
Bu yıl zorlu bir kış yaşandığını aktaran Takva, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Çığ, deprem ve virüs derken, Van hiç beklemediği bir süreci yaşamaya başladı. Van-Bahçesaray Karayolunda meydana gelen çığda biri kepçe operatörü olmak üzere 15 vatandaşımız çığ altında kaldı. 7 vatandaşımız kurtarılırken, 7 vatandaşımızda hayatını kaybetti. (4 Şubat 2020) 1 kişinin çığ altında kaldığı bölgede arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği sırada ikinci bir çığ meydana gelmiş ve 33 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 84 vatandaşımız ise yaralanarak kentteki hastanelerde tedavi altına alındı. (5 Şubat 2020) 2 günde yaşanan çığ felaketi sonucunda 41 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 91 vatandaşımızda yaralanmıştır. Çığ altında kalan bir vatandaşımız ise, çığ felaketi ve olumsuz hava şartları nedeniyle henüz çıkarılamamış. Bu büyük bir dramdır! Ben orada hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, kederli ailelerine başsağlığı diliyorum.”
“GÖÇMEN KONUSUNDA DA DUYARSIZ KALMAMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Ülkeye yasa dışı yollarla girerekken donarak can veren göçmenlerle ilgili de bilgiler veren Takva, “Bahçesaray’dan sonra 13 göçmenin hayatını kaybettiği bir olay yaşadık. Aralarında bebeklerinde olduğu aileler donarak hayatını kaybetti. Bu haberler her zaman ıskalanıyor ama sizin yaşadığınız şehirde böyle bir dram olduğu zaman üzülüyor ve hüzünleniyorsunuz. Tüm bu karmaşa içerisinde bizde Van TSO olarak bulunduğumuz konum gereğini, doğasını yerine getirmek için bir pozisyon belirlemeye çalışıyoruz.” İfadelerini kullandı.
GÖREVİMİZ; HAK VE MENFAATLERİ KORUMAKTIR
Takva, Van TSO’nun da kentteki diğer meslek odaları gibi bir meslek kuruluşu olduğunu belirterek; “Van’da 19 tane meslek odası var. Bizde bunlardan bir tanesiyiz. Peki, biz ne yapıyoruz ve ne yapmalıyız? Bizim görevimiz şudur; etki alanımızda bulunan yerlerde ticareti ve sanayiyi geliştirmek, yatırım ortamını iyileştirmek ve istihdam sağlamak için çalışan bir meslek odasıyız. Görevimiz budur. Şehrimizi zenginleştirmenin derdindeyiz. Bunu yaparken de bazı zorluklar ile karşılaşıyoruz. Şehrimizi kötüleyerek yatırımcı davet edebilir miyiz? İnsanlara buraya gelmeyin her şey çok kötü diyemeyiz. Biz şehrimizi çok iyi tanımlamalıyız, eksikleri tamamlamalıyız. İnsanları buraya yatırım yapamaya davet etmeliyiz. Bunu yaparken de insanın inancına, şekline, şemaline bakamayız. Görevimiz gereği, üyelerimiz onların hak ve menfaatini korumamızı bekler ve bunu söyler. Bizden bunun dışında başka bir şey beklenmelidir? Bizim yapacağımız budur.”
“ARAMALARDA KORONAVİRÜS VAN GÖLÜ’NDEN DAHA ÇOK ÇIKIYOR!”
Kentteki Koronavirüs meselesini de değerlendiren Takva, “Şimdi bildiğiniz gibi bir virüs meselesi var. Dün arkadaşlarım bana istatistiki veriler verdiler. Google’de ‘Van’da Koronavirüs’ yazıyorsun 0,53 saniyede 13 milyon 900 bin sonuç çıkıyor. “Van Gölü” yazıyorsun 0,79 saniyede 9 milyon 710 bin sonuç çıkıyor. Bu rakamlardan sonra ne diyelim. Milyon senedir Van Gölü var, virüs meselesi 10 gündür var. Varın bunu siz değerlendirin. Virüs yoktur ya da vardır demiyorum. Ama şehrimizde korku yaratmaya gerek var mı? İnsan kendi şehrine bunu yapar mı? Rakamlar ortada işte. İtalya’da virüs yok mu ve bu adamlar buraya gelmiyor mu? Almanya’dan, Amerika’dan insanlar buraya gelmiyor mu? Buradaki kapıları kapattık, sorunu çözmüş mü olduk? Böyle bir şey yok. Van fakir bir şehirdir. Bunu her ortamda söylüyorum. Bunu bir kere kabul etmeliyiz. Ben zengin biriyim diyen adam işçilerine şu anda maaş ödeyemiyor. Keşke 10 tane güçlü zenginimiz, holdingimiz olsaydı. Bundan kötülük, bela gelmez.” Şeklinde konuştu.
TAKVA: BİZİM YAPTIĞIMIZ DOĞAL VE OLAĞANDIR
Takva, konuşmasını şöyle sürdürdü: “İtalya’da virüs ortaya çıktığında, İran’da henüz yoktu. Bir düşünün! Avrupa Birliği’ne üye olan İtalya ve diğer Avrupa ülkelerinin nasıl bir politika izlediğini. Sınırlarını kapattılar mı? Ne oldu. Komşularının çoğu Avrupa ülkeleridir. Onlar ne yaptılar? Sınır kapılarını kapattılar mı? Peki, biz Çin’in komşusu olsaydık ne yapacaktık? Bunları şunun için söylüyorum. Ticaret ve Sanayi Odası kalkıp salgın tehlikesi var, kapıları kapatalım, ticaret dursun derse haber konusu olur. O zaman kalkıp siz bunu nasıl söylersiniz diye sorarlar. ‘Ama çözüm kapıları kapatmak değildir, virüsün girişini engelleyecek tedbirler alınmalı’ demek, Ticaret ve Sanayi Odasının fıtratına uygundur. Okuma budur. Bir tane sağlıkçı çıkıp kapıları fiziksel girişlere kapatmalıyız diyebilir. Adam da görevinin gereğini yapıyordur.”
“BU İŞİ ÇOK ABARTTIK”
“Biz kapatın dersek bunu nasıl açıklarız. Bizim yaptığımız açıklama çok doğal ve olağandır. Bize bunun üzerinden saldırı yapanlar anormaldir. Biz bu açıklamayı yaptığımız için yediğimiz küfrün haddi hesabı yok. Olayı sadece İran’dan gelen turistlerle değerlendirmeyin. Bütün Avrupa şu an Van’a gelişi riskli görüyor. İç turizmde ciddi iptaller var. Biz şehri tevatürle öyle bir hale getirdik ki, o kadar abarttık ki, Van’da Koronavirüs Van Gölü aramalarının üstüne çıkmış.”
“HER ŞEYİ BİLİRLER AMA BİR RAPORLARI YOKTUR”
Başkale’de yaşanan depremler sonrası hayatını kaybeden vatandaşlar ve ortaya çıkan mağduriyeti de anlatan Başkan Takva, “Başkale’nin de bir ekonomik maliyeti var. Ben 150 köye gittim daha önce. Çoğunda da konakladım. Oradaki konutlara ve yaşam alanlarına baktım. Orada insanlar çocuklarına, hayvanlarına tuzak hazırlamışlar. Orada bir konut yok. O köylerdeki yapı stokları tamamıyla kerpiç evler üzerine oluşturulmuş. Briketli evler yapılmış ancak gerekli altyapı hazırlanmadan dar bir yöntemle geçiştirilmeye çalışılmış. Yıkımlar olduğunda da duvarlar direkt yıkılmış. Bu bir tuzaktır. Geçen, Olağanüstü Meclisimizde de söyledim. Mimarlar Odası, Mühendisler Odası ve bazı meslek odaları Nuh Tufanını bilirler. 124 bin peygamberin yaşadığını bilirler, pozitif akımları bilirler, ideolojik derinlikleri, Kürtlerin tarihini, Türklerin tarihini, Osmanlı’yı bilirler ama Başkale’deki evlerin nasıl iyileştirileceği konusunda tek bir raporları yoktur. Bu bir eleştiridir. Özellikle teknik meslek odalarının siyaset dışında davranış sergilemediklerinin göstergesi olan bir tespittir. Hazırlamış oldukları tek bir raporlarının dahi olmadığını bilirler ancak her konuşmada fay hattı üzerindeki konutlar dönüştürülsün derler.
TAKVA: SAHADA TESPİT YAPMALILAR
Ardından depremdeki yıkımlara da değinen Takva, “Bu şehrin mühendisi, mimarı, belediyesi yok mu? Cumhuriyet kurulduğundan bu güne kadar Başkale Belediyesi oradaki insanlar için ne yapmış? 5 şiddetinde bir depremle insanlar ölmeli mi? Orada, deprem oldu diye insanlar ölmemiştir. Oradaki yaşam koşulları, konut stoku ve insanların tercihleri sonucun bu hale gelmesinde bir etkendir. Bu durum uzun zamandır böyledir. O hat üzerinde depremler olmaya devam edecek ne yazık ki bu bakış açısı ve mevcut durumun dönüştürülmemesi sonucunda insanlar hayatını kaybetmeye devam edecekler. Yetkililer saha da tespit yaparak ilgililerle paylaşmalıdır. Çünkü bu insanlar sorumludur. Orada 10 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 66 kişi yaralanmış, 1'i yoğun bakımda olmak üzere yaralılardan 12'sinin de tedavisi devam ediyor. Deprem üssü o köylerden 200 kilometre uzaklıkta. Ayrıca, bu depremlerde 376 ev, 447 ahır ve 65 depo yıkıldı. 600’ün üzerinde de hasarlı yapı bulunuyor. Yıkılan ahırlar sonucunda 3 bin 329 küçükbaş, 72 büyükbaş hayvan telef olmuş.” Dedi. Takva ayrıca oda tarafından yapılan ve oda aracılığı ile yapılan tüm yardımları da isimleriyle birlikte kamuoyu ile paylaştı.
SOSYAL DESTEK MERKEZİ KURULDU
Şunu da belirtmek isterim. Kriz Merkezi çok klasik bir söylemdir. Biz, Van TSO Sosyal Destek Merkezi’ni kurduk. Bunun tanımını da yaptık. Bu merkezin yöneticileri gelişen olaylara göre değişecek. Olay Başkale’de olduğu için Başkaleli isimler var, bir de yönetim kurulumuz var. 1 Nisan’dan sonra daha spesifik olarak kurumsal yapısını sizlerle paylaşacağız. Şu anda bununla ilgili çok paylaşımda bulunmak istemiyorum. Ancak bu merkez halka dokunacak. Kurumsal bir şekilde ve insanların ihtiyaçları doğrultusunda hizmet verecektir. Bu bir eksikliktir. Biz bunu yapacağız. Bahçesaray ve Başkale’de yaşanan afetlerden sonra böyle bir ihtiyacın olduğu ortaya çıkmıştır. Bağışlardan rakamlar verdim. 30 Bini yönetim kurulumuz olmak üzere geri kalanı meclis, meslek komitesi, genç girişimciler kurulu üyelerimiz ve oda üyelerimizin destekleri ile toplamda 48 bin liralık bir destek şu ana kadar toplandı. Biz bunu sosyal medyada çok paylaşmıyoruz.
TAKVA: VAN TÜRKİYE’NİN EN GÜZEL ŞEHRİDİR
Van’ın başka şehirlerle kıyaslanmaması gerektiğini belirten Takva, daha yapıcı bir bakış açısı içerisinde olunması gerektiğini belirtti. Takva, “Bizim dayanışmaya ihtiyacımız var. Şehrimizi kazadan, beladan, afetlerden, musibetlerden, uzak tutacak bir akılla hareket etmek durumundayız.1 milyon 150 bin insanın yaşadığı bir şehirde sorun olmamasını beklemek fantezidir, böyle bir şansımız yok, biz topyekûn şehrimize sahip çıkacak bir akılla hareket etmeliyiz. Şehrimizi diğer şehirlerle kıyaslayacak bir zafiyet içinde olmamalıyız. Ben her zaman şunu söylüyorum; “Van Türkiye’nin en güzel şehirlerinden biridir.” Hiç bir ayrım yapmadan şehrimize bakış açımızı bu çerçevede tanımlamamız lazım. Şehrimizi kötüleyerek, vatandaşlarımızı kötüleyerek kendimizi var edemeyiz. Ne yazık ki bu şehirde böyle bir akıl tutulması var. Birbirimize olan sevgisizliğimizi bütün dünyaya ilan etme gibi bir mecburiyetimiz varmış gibi hareket ediyoruz, kimse kimseyi sevmek zorunda değil, aramızda çelişkiler de olabilir, hepimizin düşünceleri, görüşleri farklı olabilir, bu görüşlerimizle şehrimize zarar vermemiz doğru bir yaklaşım değil.” Diye belirtti.
“ŞEHRİMİZE YABANCILAŞTIK”
“Şehir olmak şehirli olmak bir anda olan bir şey değil” diyen Başkan Takva, “Bunun için uzun süreçler gerekiyor. Bunu başarabilme konusunda da çok mahir bir toplum değiliz ne yazık ki. Şehrimiz çok fazla göç aldı. Öyle zamanlar oldu şehrimize yabancılaştık. 2008-2010 yıllarında 700-800 bin olan nüfusumuz, şu anda 1 milyon 150 bine çıktı. Bu sadece nüfus arttı anlamına gelmiyor. Bunun yanı sıra Van çok göç de verdi. Birçok hemşerimiz şehri terk etti. Farklı şehirlere insanlarımız gitti ve onun yerine başkaları geldi. Van bu süreçte her anlamda kaybetti. Hem sermaye hem de beyin göçü verdi. Bunun yerine daha az sermayeli ve niteliksiz insanları misafir etmeye başladık. Bu bir şehrin başına gelebilecek en büyük felaketlerden bir tanesidir. Nitelikli göç verip, niteliksiz göç almak bir şehrin yok olması anlamına gelir. Van’da bunu derinden yaşayan bir şehirdir. Bu bizim en büyük dezavantajımız oldu. 2011 yılından bu yana yalpalıyoruz. Nasıl bir dengede duracağız ve ne yapacağız bunu henüz bilmiyoruz. 10 yıldır böyle bir süreç yaşıyoruz.” Dedi.
“TARIM VE HAYVANCILIK PROJELERİMİZ HER PLATFORMADA TAKDİR GÖRÜYOR”
Yaklaşık bin kişinin istihdam edeceği, 15 büyükbaş hayvan kapasiteli TDİ-Besi OSB Projesinin belirli bir aşamaya geldiğini ifade eden Takva, “Tarıma Dayalı Organize Besi projemiz ile ilgili de süreç devam ediyor şu anda ÇED raporlama aşamasındayız. Tarım Bakanımızın geçenlerde Van’a geldiğinde yapmış olduğu sunumda bizim projelerimize öncelik verdiği bilgilerini aldık. Tarım Bakanı Van’da bir sunum yapıyor ve sunum yaparken de bizim projelerimiz üzerinden gidiyor. Bu gerçekten oldukça gurur verici bir tablodur. Organize Sera Bölgesi kurulması için de girişimlerimizi başlattık ve ilk toplantısını gerçekleştirmiştik. Tarım bakanımız bu projenin hayata geçmesi için gerekli destekleri sunacaklarını belirttiler. Bunlar uluslararası ölçekte yapılan projelerdir. Jeotermal sera bölgesi Türkiye’de çok örneği olan bir şey değil. Ama bizim sıcak sularımız akıyor, bu bir zenginliktir, biz o zenginliği halkın faydasına dönüştürmenin çabası içerisindeyiz. Bu çalışmaların mihenk taşı Van Ticaret ve Sanayi Odası’dır. Bu konuda alçakgönüllü olmayacağız.” Dedi.
“YAPILANDIRMALARIN YÜZDE 92’Sİ BOZULDU”
Vergi terkini ile ilgili yapılan yapılandırmalar ve yaşanan son gelişmelerle ilgili bilgiler veren Van TSO Başkanı Takva, “Vergi terkini konusunda da geçenlerde Maliye Bakanı ve Gelir İdaresi Başkanı buradaydı. Kendileri ile bir araya geldik. Yapmış olduğumuz görüşmelerde; “Depremden sonra yapılandırmaya gidilen vergilerin ödemelerinde yüzde 92’lik bir zafiyet olduğu ve yüzde 8’inin düzenli bir ödeme gerçekleştirdiğini belirttik. Daha sonraki süreçte heyet olarak Gelir İdaresi Başkanı ile görüştük, onlarda durumun farkındalar. Olası kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması gündemi tartışılmaya başlanmış durumda bu konu gündeme gelirse Van’a pozitif bir ayrıcalıkla daha uzun vadeli bir yaklaşım içerisinde olacaklarını belirttiler.” İfadelerini kullandı.
TAKVA: 14 İLE HİTAP EDECEK
Van TSO girişimleri ile hayata geçecek olan Facebook Bölgesel Topluluk Merkezi ile ilgili açıklamalarda bulunan Takva, şunları söyledi: “bu proje ile ilgili ayın 4’ünde İstanbul’daki ana merkezi ziyaret edeceğiz. Ondan sonra da paydaşlarımızla yani kalkınma ajansı, üniversite ve bölge odalarının desteği ile binamızın 5’inci katında kendilerine ayırmış olduğumuz alanda kurulacak istasyonla, belki de bizi en çok heyecanlandıran işlerden birini gerçekleştirmiş olacağız. Burada, eğitim ve dijital dönüşüm merkezleri olacak. Bütün kent ve bölge bundan faydalanacak ayrıca burası 14 ile hitap edecek. Bunun protokolünü imzaladık. Merkezi ziyaret ettikten sonra da buranın fiziksel alt yapısını oluşturma konusundaki süreci başlatacağız.”
