ŞEHRİVAN HABER: Van’da haftalardır gündemden düşmeyen ve kentte farklı kesimlerde bolca tartışılan bir konu haline gelen Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin (VEDAŞ) elektrik sayaçlarını direklere taşıması TBMM’ye taşıdı. Uzunca bir süredir tartışılan bu uygulama için vatandaşların tepkisine karşılık VEDAŞ, bu uygulamanın yasal olduğu açıklamasını yaparak savunma yaparken konuyu son olarak HDP Van Milletvekili Murat Sarısaç meclis gündemine taşıdı.
Van’da haftalardır konuşulan elektrik sayaçlarının elektrik direklerine çıkarılması tartışması yapılıyor. Bir süre önce başlayan uygulama sonrası kentteki birçok mahallede elektrik sayaçları direklere taşınırken uygulama sonrası farklı kesimler konuyu gündeme getirerek uygulamayı eleştirdi. Bu eleştiriler sürerken VEDAŞ ise uygulamanın kayıpla mücadele noktasında yasal olduğu açıklaması yaptı. Buna rağmen tartışmalar bitmezken dün de Yalım Erez mahallesinde uyglumaya yapılırken mahalleli ile şirket çalışanları arasında gerginlik yaşandı. Güvenlik güçlerinin de müdahil olduğu süreç uygulamayı yeniden tartışma konusu yaparken HDP’nin Van Vekili Sarısaç konuyu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e taşıyarak konuyla ilgili bazı sorular yöneltti.
SARISAÇ VAN’DA DÜN YAŞANAN OLAYI ANLATTI
Bakana sunduğu yazılı soru önergesinde ilk olarak dün yaşanan olaylara değinen Vekil Sarısaç: “Seçim bölgem Van’da, Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin (VEDAŞ) uygulamaları yurttaşlarımızı mağdur edegelmektedir. Tarafımıza bizzat iletilen şikayetlerin yanında; güvenlik güçleriyle birlikte mahallelere yapılan baskınlar, yurttaşların elektriğinin kesilmesi, sayaçların direklere çıkarılması, astronomik oranda cezaların kesilmesi vb. uygulamalar sonucunda VEDAŞ ekipleri ile yurttaşlar arasında yaşanan gerilim sıklıkla basına da yansımaktadır. Son olarak 29 Aralık 2020 tarihinde Van’ın Yalım Erez Mahallesi’nde yurttaşlar, VEDAŞ ekiplerine tepki göstererek sayaçların direklere çıkarılmasına engel olmuşlardır.” Dedi.
UYGULAMA İÇİN “TOPTAN CEZALANDIRMA” DEDİ
Uygulamanın tüm vatandaşları potansiyel şüpheli ilan ettiği vurgusu yapan Sarısaç: “VEDAŞ’ın Van ve çevre illerde, herhangi bir somut olguya dayanmayan ve tamamen genelleyici yaklaşımı, ‘kayıp kaçağı önlemek’ amacını aşarak yurttaşları toptan cezalandırma mekanizmasına dönüşmüştür. Çünkü basına da yansıdığı üzere; sadece kaçak elektrik kullananlar değil, aynı mahallede oturan herkes ‘potansiyel şüpheli’ görülerek elektrik sayaçları direklere çıkarılmaktadır. Van’da yurttaşlar; elektrik sayaçlarının direklere taşınmasıyla faturalarının iki-üç katına çıktığını, çıkarılan borcun kısa mesajla gönderilmesinden dolayı ayrıntılı kullanımlarını göremediklerini ve sayaçların taşınması masrafları da abonelere alındığını belirtmektedirler. Dolayısıyla siyasi iktidarın da kayıtsız kalmasıyla elektrik şirketleri, her türlü kayıp elektrik ve onarım bedelini de halka fatura etmekten imtina etmemektedir.”
UYGULAMANIN YARATTIĞI GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİNE DE DEĞİNDİ
“Bölgemizde bu tür uygulamalar, şehirlerde görüntü kirliliği yarattığı gibi yurttaşlara açıkça hırsız muamelesi içermektedir. Elbette kaçak elektrik kullanılmasını önlemek amacıyla tedbirler alınabilir. Ama Türkiye’nin hiçbir yerinde başvurulmayan ilkel yöntemlerle insanları töhmet altında bırakmak, herkese “potansiyel suçlu” gözüyle bakmak insan onurunu zedeleyen yaklaşımlardır. Dolayısıyla Van ve çevre illerinde elektrik sayaçlarının direklere çıkarılmasıyla yurttaşların tükettikleri elektrik miktarını görme hakları ellerinden alındığı gibi söz konusu uygulamaya karşı çıkan kişiler de elektrik kesintisi ile cezalandırılabilmektedir. VEDAŞ’ın yurttaşlara yönelik keyfi uygulama ve baskılarına karşı Hükümet’in harekete geçmesi, sosyal ve hukuk devleti olmanın bir gereği olarak elzemdir.” Şeklinde konuştu.
SARISAÇ BAKAN’A SORDU: BU UYGULAMANIN HUKUKİ DAYANAĞI VAR MI?
Sarısaç son olarak, VEDAŞ’ın Dağıtım Sistemindeki Kayıpların Azaltılmasına Dair Tedbirler Yönetmeliği’nin Sayaç uygulamaları başlıklı 11. Maddesinin birinci fıkrasına dayandırdığı uygulamanın yasallığı konusunda bakana şu soruları sorarak cevap istedi:
Van’da elektrik sayaçlarının direklere çıkarılması uygulamasının hukuki dayanağı var mıdır? Söz konusu uygulama, Bakanlığınızın bilgisi dahilinde midir?
Elektrik sayaçlarının yurttaşların bireysel kontrol alanı dışına çıkarılmasını doğru buluyor musunuz?
Van merkez ve ilçelerinde önerge tarihine kadar direklere taşınan elektrik sayacı sayısı kaçtır? İl, ilçe ve mahallerde elektrik sayaçlarının direklere çıkarılmasına hangi somut gerekçelerle ve nasıl bir prosedürle karar verilmektedir?
Yurttaşların kamuoyuna yansıyan şikayetleri Bakanlığınıza ulaşmakta mıdır? VEDAŞ’ın yurttaşları mağdur etmemesi için aldığınız tedbirler nelerdir? VEDAŞ’ın uygulamalarına karşı nasıl bir denetim mekanizması işletilmektedir?
Kayıp kaçağı önlemek bahanesiyle başvurulan uygulamaların akabinde çıkan yeni faturalara kayıp kaçak bedeli yansıtılmakta mıdır?
İŞTE BAKANA YÖNELTİLEN DİĞER SORULAR…
Sayaçların değiştirilmesi, yeni kabloların çekilmesi vb. çalışmalar sırasında ortaya çıkan masraflar yurttaşların faturalara yansıtılmakta mıdır? Değilse kim tarafından karşılanmaktadır?
VEDAŞ’ın uygulamalarına karşı demokratik tepkilerini ortaya koyan vatandaşların elektrik kesintisiyle cezalandırıldığı doğru mudur?
Van merkez ve ilçelerinde önerge tarihinde elektriği kesilen ve aboneliği iptal edilen kişi sayısı kaçtır? İstatiksel verilerin Van merkez ve ilçelere göre dağılımı nedir?
Van ve çevre illerde yurttaşların büyük bir tepki gösterdiği VEDAŞ’ın uygulamalarına ilişkin herhangi bir soruşturma başlatılması düşünülmekte midir?
Türkiye genelinde kayıp kaçak elektrik verilerinin illere göre dağılımı nedir? Kayıp kaçak elektrik oranının en çok bulunduğu iller hangileridir? Söz konusu verilere göre Van ili kaçıncı sırada yer almaktadır?
