ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL - HAKAN SARI / “Onlar 5 saatte Ankara’ya gidiyor, biz ise 5 saatte Tatvan’a.” Bu sözler Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak’a ait. Serzenişin sebebi ise Kars’a kadar da gelen hızlı tren konusunda Van’ın henüz isminin anılmıyor olması. Kars’a kadar gelen hat Van ve civardaki iller için hiç bir şekilde programda yer almazken son olarak da Gaziantep-Şanlıurfa arası hızlı tren için 2018 tarihi verildi. Van ise yıllardır isteyip de buluşamadığı Kuzey Vangölü Demiryolu Hattı ile birlikte hızlı trende de hükümetin yatırım programından faydalanmak için beklemeye devam ediyor.
Türkiye'de son 10 yılda ulaştırma alanında önemli adımlar atıldı. Hem karayolu hem de tren yolu anlamında yatırımların ardı arkası kesilmezken özellikle hızlı tren konusunda ciddi aşamalar kat edildi. Bu anlamda yeni ağlarla bir birine bağlanan kentler arasına mesafeler ciddi manada kısalırken bu yatırımlardan en son payını alan da Kars olmuştu. Kars-Sivas-Ankara hızlı tren hattıyla batıya bağlanan Kars hızlı tren yatırımından pay alırken Van'ın da Kuzey Vangölü Demiryolu hattı gibi talepleri de sık sık dile getirilmişti. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Gaziantep ile Şanlıurfa arasında yapılacak hızlı tren projesi sözleşmesinin Ocak 2018'de imzalanacağını söylemesinin ardından Van bir kez daha hızlı tren taleplerini dillendirmeye başladı.
HIZLI TREN ASIL VAN’A GELMELİ
Şehrivan Gazetesi olarak hem Sivil toplu kuruluşların başkanlarıyla hem de vatandaş ile hızlı tren projesine Van’ın alınması konusunda röportaj yaparak konuyla ilgili görüşlerini dinledik. Gazetemize açıklamada bulunan sivil toplum kuruluşların başkanları ve vatandaşın Van bölgesel bir il olduğunu ve hızlı tren projesinin en kısa sürede Van’ın dahil edilmesi gerektiğini ifade ettiler. Konuyla ilgili görüş paylaşan Van TSO Başkanı Necdet Takva, Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak ve TÜMSİAD Van Şube Başkanı Süleyman Güler de talebi yüksek sesle bir kez daha dile getirirken bu projenin uygulanması gereken en önemli kentlerden birinin de Van olduğuna dikkat çekti.
TAKVA: BU VAN ADINA AYIP BİR ŞEYDİR
Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva ise, çağdaş yaşam modern ulaşım teknikleri olduğu gerçeğinden bahis ile hayata geçirilmesi ihtiyacı duyduğunu, belirterek: “Van için hızlı tren ve raylı sistem yapılması gerekiyor. Bunların artık çağdaş yaşam modern ulaşım teknikleri olduğu gerçeğinden bahis ile hayata geçirilmesi ihtiyacı duyuyoruz. Yani bu gün Sivas’a kadar kuzeyden, güneyden de Diyarbakır’a kadar hızlı tren çalışmaları başlatıldığını biliyoruz. Yatırım programlarına alındığını biliyoruz. Van Türkiye’nin en önemli şehri. Türkiye’nin Orta Asya ya Orta Doğuya trans Kafkas ülkelerine açılan kapısı olması nedeniyle de buradan başlanıp yapılmasına ben daha fizibil daha doğru olduğuna inanıyorum. Kaldı ki Kuzey Van Gölü Demir yolu bile şu anda yatırım programlarında değil bu ayıp bir şeydir. Bu konuda ben yetkililerin bir an önce sağlıklı düşünmeye ve ülkenin geleciği bakımından bu stratejik bir yapım olarak ele alınmasını gerektiğini ifade etmek istiyorum.” Şeklinde konuştu.
IRAK: FERİBOT VAN’IN DEMİRYOLUNDAN FAYDALANMASINI ENGELLİYOR!
Van Ticaret Odası ve Van Ticaret Borsası Eski Başkanı Feridun Irak ise Van’ın tarihi boyunca ne toplu taşımacılıkta nede ürün taşımacılığın da maalesef demiryollarında tam olarak faydalanmadığını ifade ederek: “Bu gün en güveli en ekonomik ulaşım şekli herkes de biliyor demiryoluyla yapılan ulaşımdır. Bu yük taşımacılığında da aynı koşullar geçerlidir. Ürünlerin ya da ham maddelerin taşınmasında son derece önemlidir demiryolları. Bununla ilgili Van tarihi boyunca ne toplu taşımacılıkta nede ürün taşımacılığın da maalesef demiryollarında tam olarak faydalanmamıştır. Bunu da ekonomik olarak Van’ın gelişmesinde en büyük engellerden biridir. Nedir bu engel? Demiryolunun Tatvan ile Van arasındaki bağlantının feribotlarla sağlanıyor olmasından kaynaklanıyor. Bu gerçekten de Van’ın, Vanlının demiryollarından yaralanmasının son derece engelliyor, engellemiştir ve engelleyecektir bunu da ısrar ediyorum sıra halinde.” İfade etti.
ONLAR 5 SAATTE ANKARA’YA GİDİYOR BİZ BEŞ SAATTE TATVAN’A!
Irak, Van’dan Tatvan’a 5 saate gidildiğini ifade ederek: “Nedenine de gelince büyük bir zaman kaybıdır. Topu, topu 48 millik yolu feribotlarla beş saatte gidilebilmektedir. Birde lokomotiflerin yapmış olduğu manevraları da dahil edersek lokomotiflerin neredeyse bir gün kaybına neden oluyor. İkincisi ise feribotların işletme maliyetlerin çok yüksek olmasından dolayı Tatvan ile Van arasındaki taşımaya uyguladığı ücret çok yüksek. Buna bir örnek vereyim şu anda geçerli olan örnek. Feribotların teşhis etmelerinin nedeni nedir? Teşhis edilmesinin nedeni batıdan gelen trenler vagonlarının Tatvan’dan Van'a aktarmaktır. Feribotların teşhis edilmesinin nedeni budur. Şimdi feribot bunu yapıyor mu evet yapıyor. 20 ton yüklü bir teren vagonun Tatvan’dan Vana aktarılması yapılırken yük sahibinden 650 lira nakliye ücreti alınmaktadır. Aynı tonajda 20 ton yüklü bir kamyon feribotla Tatvan’dan Vana geçmek isterse aynı yük aynı kapasiteye sahip olan kamyondan 300 lira ücret alınmaktadır. Bunun anlaşılır bir tarafı yoktur garabet vardır burada. Şimdi böyle yüksek bir tarife uygulandığı için hiç kimse yükünü malını trenle taşıtmamaktadır. Ya da trenle taşıtırlarsa Tatvan’a kadar taşıtıyorlar Tatvan’dan kamyonlara aktarıyorlar kamyonla Van’a ürünlerini getiriyorlar.” dedi.
“BİR AN ÖNCE HIZLI TREN VAN’A GELMELİ”
Irak feribot fiyatlarının yüksek olmasından dolayı feribotlar kimse tercih etmediğini belirterek: “İhracatçı ise yani İran’a ihracat yapan firmalar ise Tatvan’a kadar vagonlarla getirdikten sonra Tatvan’dan kamyonlara aktarıp Van’a getirdikten sonra Van’dan tekrar vagonlara aktarıp ürünlerini İran’a gönderiyorlar. Düşünebiliyor musunuz feribotlardaki garabetti. Fiyat yüksek olduğu ihracatçı ya da Van’daki bir üretici malını Tatvan’a kadar getirecek Tatvan’dan kamyona aktaracak Van’a getirecek Van da tekrar tren vagonlarına aktarıp İran’a gönderecek. Şimdi halimiz bu. Yapılana baktığımız zaman bu demir yolları ve feribotların tahsis edildiği günden bu zamana kadar biz hep dile getirdik bunun hiçbir faydası bize yok bundan geri dönün lütfen bir an önce Kuzey demiryolunu döşeyerek bu işi karadan halledin ki Van’ın ekonomisine de bir katkı olsun maliyetlerimizde düşsün İran’a da ihracatta rahatlıkla yapılabilsin.” Dedi.
“HEP SESİMİZE KULAK TIKADILAR”
Irak, feribotların yapıldığı zamandan buyana birçok kez itiraz ettiklerini ifade ederek: “O günden bu güne sesimize hep kulak tıkıldı. O günden bu güne feribotlara para harcandı. Şimdi de yeni feribotlar yapılıyor yüzlerce milyonlar harcanarak. Bakın bu işin yapmak isteselerdi şu ana karda yapmış oldukları yatırımın onlarca kat fazlası geri dönmüş olacaktı. Bunu yapma yerine karlı bir yatırım yapma yerine ha bire feribot yaparak zarara, zarar eklemekten yaptıkları başka bir iş yok. Tatvan’la Van arasında feribotla bağlantı sağlandığı sürece Van’ın hızlı tren şansı yoktur. Neden derseniz? Çünkü hızlı tren Tatvan’a gelecek Tatvan’dan feribota bindirilecek beş saatte Van’a ulaşacak bunun neresi hızlı tren?”
HELAL OLSUN SİVASLILARA!
“Bizden bu yatırımlar bizden esirgenirken Sivas 2018 yılında hızlı trenine kavuşuyor. Sivas ile Ankara arası bin 40 kilometredir. 2 saatte Sivaslılar Ankara ulaşabilecekler. Yani siz uçakla gidebildiğiniz zaman diliminde trenle gidebileceksiniz. Helal olsun Sivaslılara, helal olsun Sivaslı siyasetçilere, bürokratlarına, sivil toplum örgütlerine bin defa helal olsun başardılar. Şimdi gelelim Karsa, Karsında hızlı tren yatırımları devam ediyor. 2023 de cumhuriyetin yüzüncü yıllında bir başka değişle 5 yıl sonra Kars da hızlı trene kavuşacak. Peki, Kars ile Ankara arası kaç kilometre? 1050 kilometredir. Karslılar 1050 kilometrelik yolu beş saate gidecek. Biz ise Van’dan trene bindiğimizde 5 saat sonra Tatvan’da oluyoruz. Helal olsun Karsın siyasetçisine, helal olsun Karsın bürokratlarına ve helal olsun Karsın sivil toplum örgütlerine ki başardılar.” Şeklinde konuştu.
GÜLER: ORTADOĞUYA AÇILMAK İÇİN VAN’A HIZLI TREN ŞART
Tüm Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜMSİAD) Van Şube Başkanı Süleyman Güler ise, Türkiye Orta Doğu piyasasına sahip olmak istiyorsa hızlı trenin Van’a yapılması gerektiğini, ifade ederek konuşmasına şöyle devam etti. Güler “Van Türkiye’nin Orta Doğuya açılan kapısı. Türkiye Orta Doğu piyasasına sahip olmak istiyorsa hızlı trenin Van’a yapılması gerekiyor. 2023 yılda hedeflediğimiz orta doğunun en büyük ekonomik piyasasına sahip olmak var. Bunun güzergahı da Van’dan geçiyor. Yani 2023 yılana kadar inşallah Van’da hızlı trenine sahip olacağına ümit ediyorum. Hava yolumuz, Kara yolumuz var. Bu ulaşım yollarında bazı eksiklerimiz var. Bunların öncelikle tamamlanması gerekiyor.”
KARS’TAN ÖNCE VAN’A GELMELİYDİ...
“Aslında hızlı tren projesinin 2018 veya 2019 başlanması gerekiyordu ama ülkemizin hem uzun vadede hem de kısa vadede kalkınma planları yapılıyor. Bu stratejik planların nedeniyle Van’a hızlı tren projesi onaylanmadı. Bu denli büyük projelerin yapılması veya hayata geçirilmesi için zamana ihtiyaç duyuluyor. Kars ve Van arasında bir değerlendirme yapacak olursak öncelikle Van’a gelmesi gerekiyordu. Çünkü Van bölgesel bir il ayrıca İranlılarla ihracatımız çok daha fazla. Bu nedenle Van’a öncelik tanınmalı. Şimdi başlayıp 2023 yılana kadar tamamlanabilir hızlı tren projesi. Van için gerekli bir ulaşım projesidir. Umarım gelecek yıllarda hızlı trene kavuşur ilimiz.” Şeklinde konuştu.
VATANDAŞ DA HIZLI TREN ŞART DİYOR
Esnaf Fatih Gültepe ise Türkiye’nin illeri arasında en çok ihtiyacı olan il Van olduğunu belirterek: “ Türkiye’nin illeri arasından en çok hızlı trene ihtiyacı olan iliz. Van’ın kalkınması için çok önemli bir yatırım olur. Turizm açısından Van için yaralı olur. Biz bölge bir iliz. Bölge iller arasında en çok ihtiyacı olan illerden biriyiz. Daha önce yapılması gerekiyordu ama fazla geç kalınmış değiliz. Van iklim bakımından ve coğrafik yapısından dolayı hızlı trene en çok ihtiyaç duyan ildir. Bize gelen İranlı turistler açısından çok yaralı olur. Buradan diğer illere seyahat yapmaları için rahat bir imkan sağlar. Van da iki ulaşım çeşidi var. Birincisi uçak iler yapılıyor da çok maliyetli oluyor. İkincisi de yapılan otobüsle yapılan ulaşım. Bu da mesafelerin uzun olmasından dolayı yolculuk sırasında sıkıntılar ister istemez oluşuyoruz. Yani kısacası Van’ın çok ihtiyacı var hızlı trene en kısa zaman da hayata geçilirse çok güzel olur.” Dedi.
VAN’IN DURUMU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI
Esnaf Cüneyt Biner ise Van için önemli bir yatırım olacağını ifade ederek: “ Van için gerekli olan bir ulaşım hizmetidir. Van için gerekli olan bir hem yatırım aracı hem de kalkınma aracıdır. İlimizin bu tür yatırımlara ihtiyacı var. Van ulaşım konusun sıkıntılı bir ildir. Hızlı tren Van için gerekli ve geç kalınmaması gereken bir projedir. Diğer şehirlere göre Van bu konuda biraz geç kalınmış. Van artık Büyükşehir bir il bunun gibi yatırımların artık yapılması gerekiyor. Çevre yolu projesi de hayata geçirilmeli. Biz bölgeye hitap eden bir iliz. İller arasında değerlendirme yapıldığında Van’ın bu konumunu göz önüne alınmalı. Van’a gelen hizmetler sadece Van tek yararlanmıyor. ” Dedi.
VAN İÇİN BÜYÜK YATIRIMDIR!
Esnaf Gökhan Doğan Van daha çok önem verilmesi gerektiğini ifade ederek: “Hızlı tren Van için çok gerekli olan bir ulaşım imkanıdır. Eğer ki Van için yapılırsa güzergahı Tatvan, Bitlis, Diyarbakır olursa çok muhteşem olur. Diğer illere bakıyoruz ulaşım konusunda en üst kademedeler. Van bu konuda biraz geri kalmış. Van da şu anda şehirlerarası ulaşımda iki tür yolculuk var. Birincisi uçak ikincisi ise otobüs. Birincisi ekonomik anlamda fiyatları çok yüksek her kesimde vatandaş kullanamıyor. İkincisi ise mesafeler uzun olduğu için yolculukta baya bir sıkıntı yaşanıyor. Çoğu vatandaş uçak korkusundan uçağa binemiyor. Çoğu da maliyeti yüzünden binemiyor. Hızlı tren gelse halk rahatlıkla diğer illere ulaşım imkanı bulur hem rahat hem de ekonomik. Biraz geç kalınmış bu durumda en kısa zamanda yapılırsa Van için çok önemli bir hizmet olur” şeklinde konuştu.
“BU KONUDA BİRAZ GEÇ KALINMIŞ”
Esnaf Orhan İlter Van tek bir il olmadığı ve Van’a bağlı birçok il olduğunu hızlı tren Van’a gelmesiyle doğuya geleceğini ifade ederek: “Burada yaşam ve gelişme çok ağır ilerliyor. Bu projelerin ve imkanların çok daha önceden yapılması gerekiyordu. Biraz geç kalınmış diye düşünüyorum. Van doğunun bölgesel bir ilidir. En sınır illerden biridir. Hızlı tren Van’a gelecek olursa bu doğuya gelmiş olduğunu ifade eder. Rahat ve refah bir ulaşım için hızlı teren şart. Otobüs yolculuğu uzun mesafede çok sıkıntılı oluyor. Van diğer illere göre biraz geriden geliyor. yatırımların yapılıp aradaki mesafelerin kapatılması gerekiyor.” dedi.
“ŞEHİRLER ARASI ULAŞIM SIKINTILI”
Esnaf Ferhan İbrahimoğlu ise Van olarak ulaşım konusunda sıkıntımızın olduğunu belirterek: “Van’ın hızlı trene ihtiyacı var. Türkiye’nin diğer illerinde ulaşım çok rahat. Van ulaşım konusunda rahattır diyemeyiz. Çünkü şehirler arası ulaşım da Van sıkıntı yaşıyor. Uçak biletleri çok yüksek halk bunu karşılamıyor. Otobüsler fiyatları uygun ama yolculuk konusunda sıkıntılı. Van bölgesel bir il olduğu için ulaşım potansiyeli yüksek bir il. Vana hızlı tren gelse uzun mesafeler kısalı hem de rahat bir ulaşım imkanı oluşur. Van’a bu imkanın sağlanması gerekiyor. Teknolojinin imkanlarından Van halkıda faydalanmalı. Batıdaki illerden hepsinden de hızlı tren mevcut. Niye Vana bu zamana kadar yapılmadı? Bu zamana kadar yapılması gerektiğini düşünüyorum. En kısa zamanda hızlı tren projesi yapılırsa çok yararlı olur Van için.” Dedi.
“VAN’A BİRAZ DAHA ÖNEM VERİLMELİ”
Esnaf Coşkun Şafak Aygün, Van’ın gelişmesi için yararlı bir yatırım olacağını ifade ederek: “Van’ın bu denli büyük ve yararlı yatırımlara ihtiyacı var gelişmesi için. Açıkçası geç kalınmış bir projedir. Van nüfusu yüksek olan bir ildir. Sürekli iller arası ulaşım yoğun olan bir iliz. Yani hızlı tren gelirse en buna sevinen halk olur. İller arası yolculukta Van büyük sıkıntılar yaşamakta. Bu denli büyük yatırımlar konusun da Van her zaman geç kalıyor. Vana biraz daha önem verilmesi gerekiyor. Büyükşehir olan bir iliz bu tür yatırımların yapılması gerekiyor. Şehirler arası ulaşım Van’ın en büyük sorunlarından biridir. Bu sorunun artık çözülmesi lazım. Hızlı tren vana gelirse bu çok yerinde ve büyük bir hizmet olacağına inanıyorum. Sürekli Van için hızlı tren projesi erteleniyor. Artık hayata geçirilmesi gerekiyor.” dedi.
“VAN GELECEĞİ PARLAK BİR İL”
Esnaf Emirhan Nergis Van’ın doğunun sınır illerinden biri olduğunu ve gelişmesi için ve ulaşımın rahat sağlanması için hızlı trenin gerekli olduğunu belirterek: “Van’ın büyümesi için hızlı tren gerekli. İran da çok sayıda turist geliyor vana bunların diğer illere rahat ulaşım sağlamaları için hızlı tren gelmeli. Van’ın böyle güzel bir ulaşım hizmetine yani hızlı trene ihtiyacı var. Nüfus bakımından büyük bir iliz ve ulaşım sıkıntı olmamalı bu zamanda. Böyle imkanlar varsa Van için kullanılmalı ve yatırımları yapılmalı. Van geleceği parlak bir il bu tür yatırımlar çok yararlı olur Van’ın gelişmesine imkan sağlar. Van olarak böyle yatırımlara ihtiyacımız var. Böyle büyük yatırımlar konusunda geç kalınmamalı.” dedi.
ŞEHİR BÖYLE KALKINIR...
Esnaf Erdoğan Sönmez Van doğunun en gelişmiş sınır ili olduğunu belirterek: “ Van bir sınır ildir. Ayrıca doğunun en gelişmiş ilidir. İran’la sınır ticaretimiz var. Tabi hızlı tren sınır ticaretinin de olumlu etkiler. Vana gelen İranlılar rahatlıkla diğer illere hızlı tren sayesinde seyahat yapabilir. Hızlı tren Van için çok yararlı olur. Şu anda Van da en rahat seyahat uçak ile yapılıyor ama uçak biletleri fiyatları çok yüksek. Bunun her bütçedeki vatandaş faydalanamıyor. Dolaysıyla hızlı teren ekonomik açıdan her kesime hitap ediyor. Van’ın hızlı tren gelmesi çok yararlı olur. Van’ın gelişmesi ve kalkınmasına da çok yaralı olacak hızlı tren. Şehirler böyle faydalı yatırımlarla kalkındırılır.” Dedi.
“EN KISA ZAMANDA YAPILMASINI İSTİYORUZ”
Esnaf Ahmet Zorlu hızlı tren konusunda biraz geç kalmış olduğunu ifade ederek: “Hızlı tren Van için bir velinimet olur. Fakat daha önceki yıllarda yapılsaydı daha güzel olurdu. Yapımı konusunda biraz geç kaldık. Ulaşım bu çağda çok rahat olmuş ama ilimizde hala tam yararlanamıyoruz. İller bazında baktığımızda Van’ın diğer illere göre daha çok ihtiyacı olduğunu görüyoruz. Coğrafik yapıya göre baktığımızda da ulaşım konusunda Van her zaman sıkıntı yaşıyor. Hızlı trenin gelmesiyle bu sorunların ortadan kalkacağına inanıyorum. Her yıl hızlı trenin yapımı için birkaç il belirleniyor bu iller arasına Van’ın neden alınmadığını anlamıyorum. En çok ihtiyacı olan il konumundayız. Van’ın konumu, turizm ve bölge ili olduğunu göz önüne alınarak değerlendirilmeli yatırımlar ona göre yapılırsa Van en başta gelir. Yani kısacası hızlı trene ihtiyacımız var umarım en kısa zamanda Vana da gelir.” Dedi.
“HIZLI TREN DEĞERLENDİRMESİ NEYE GÖRE YAPILIYOR?”
Esnaf Vehbi Alagöz, iller bazında değerlendirme yapıldığın da Van en başta gelmesi gerektiğini, ifade ederek: “2018 hızlı tren yapılacak illerin arasında Van gene yok. Bu iller değerlendirmesinde neye göre yapıldığını bilmiyorum ama hızlı tren en başta Van’da yapılması gerektiğine inanıyorum. Van turizm ve ekonomik açıdan doğunun incisi durumunda bu imkanları değerlendirmek lazım. Bunun için büyük ve kaliteli yatırımlar yapılmalı. Bu yatırımların arasın da hızlı tren ve çevre yolu bulunuyor. En kısa sürede bu projeler Van’da hayata geçirilirse Van için çok yararlı olacağına inanıyorum. Van her zaman gelişime ve yatırımlara açık bir ildir. Artık bu yatırımların yapılması gerekiyor.” dedi.
