ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL / HAMİT KARAKUŞ - Son dönemlerde ardı ardına zamların bütçeleri sıktığı ülke genelinde et ürünlerinden sonra yeni kriz beyaz et oldu. Dolar endeksli neredeyse tüm tüketim ürünlerinde ciddi krizler yaşanırken tarımsal ürünlere gelen son zam tavuk etini ve yumurta gibi ürünleri vurdu. Yumurtanın koli fiyatı 20 TL’ye kadar yükseldi. Yaz aylarında en çok tercih edilen beyaz et, yumurta gibi gıda ürünlerindeki bu artış hem vatandaşı, hem üretici hem de satıcıyı vurdu.
Kırmızı etten sonra beyaz ete de gelen zamlı fiyatları bu sefer de yumurta krizi izledi. Kahvaltının önemli bir besin kaynağı olan ve vatandaşın evinden eksik etmediği yumurtanın fiyatı son zamanlarda ekmek fiyatına yaklaştı. 1 yılda yüzde 90 artış gösteren yumurta fiyatının tanesi 75-80 kuruş olurken, yumurta kolisinin fiyatı 16,5 liraya kadar yükseldi. Pazar adedi 60 kuruş olan, marketlerde ise 80 kuruşa kadar satılan yumurtanın yüksek fiyatını Şehrivan Gazetesi olarak üreticiye, satış yapan firmalara ve vatandaşa sorduk. Üretici dolar endeksli yemin fiyat artışından dolayı yumurta fiyatının yükseldiğini söylerken, yumurta satışı yapan yerler ise yüksek fiyatın kendilerini zor durumda bıraktığını söyledi. Vatandaş ise daha önce ucuz olan ve yeri geldiğinde en hızlı yemek ürünü olan yumurta fiyatının yüksekliğinden dolayı, “Görünen o ki artık yumurtada yiyemeyeceğiz. Ekmeği 1 liraya yumurtayı ise tane işi 75 kuruşa alıyoruz.” diyerek yaşadığı mağduriyeti dile getirdi.
YUMURTANIN TANESİ 75 KURUŞ!
Yumurta fiyatları geçtiğimiz yıla oranla yüzde 91 artarken bir haftalık yükseliş ise yüzde 10 oldu. Pazarda adedi 60 kuruş olan ürün marketlerde ise 80 kuruşa kadar geldi. Geçtiğimiz yıl üretici fiyatı 17 kuruş olan büyük boy yumurta 33 kuruşa yükseldi. Pazarda adedi 60 kuruş olan ürün marketlerde ise 80 kuruşa kadar geldi. Fiyat artışının nedenlerinden biri de yem fiyatlarındaki yüzde 25 artış. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Genel Sekreteri Hüseyin Sungur, “Yumurta üreticileri ocak ayında bir ton yem için bin 250 lira öderken temmuz ayında bin 550 oldu. Bir yumurtanın maliyeti sektörde 200 gram yem olarak hesaplanır. Böyle baktığımızda bugün üreticiye bir adet yumurtanın maliyeti 28,8 kuruştur. Yumurta stoklanamayan bir ürün olduğu için maliyetine satıyor üretici. Ayrıca yumurta üreticileri pazarla konusunda çok iyi değiller. Market ve pazardaki fiyat üreticinin yüzde 60 üzerinde seyrediyor.” Demişti.
BAYTAR: HAM MADDEDEN KAYNAKLANIYOR
Gazeteniz Şehrivan olarak yüksek fiyatlı yumurtayı kentteki üreticiye sorduk. Konuyla ilgili görüştüğümüz Baytar Tavukçuluk Şirketi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Suat Baytar yumurtanın fiyat yükselişini anlattı. Baytar şöyle konuştu: “Yumurta fiyatının yükselişi ham maddeden kaynaklanıyor. Örneği mısır, yağlı soya gibi ürünler dolara endekslidir. Mısırı daha önce 70 kuruşa alıyorduk. Şu anda 1.10 kuruşa alıyoruz. Maiyetler baya yükseldi. Sadece Van’da değil Türkiye genelinde bütün üreticiler, şu maliyetten ancak kendini kurtarabiliyor.”
“FİYATLARIN İHRACATLA BİR ALAKASI YOK”
Baytar, “Van’da biz üreticilik yapıyoruz. Geçtiğimiz aylara baktığımız zaman üretici bitme noktasına geldi. Bitlis, Muş, Diyarbakır gibi illerde fiyatlar bizden daha yüksek. Fiyatların yükselişi alım gücünü düşürdü. Eskiden yaz sezonlarında fiyat biraz olsun düşerdi. Ancak artık böyle bir şey yok. Herkes yine evine yumurtasını götürüyor, pasta, çöreğini yapıyor. Ancak az öncede dediğim gibi ham maddenin dolar endeksli olmasından dolayı, ham madde fiyatı arttıkça, yumurta fiyatı da artıyor. Şunu da söylemeliyim ki bu yüksek fiyatların ihracatla bir alakası yok. Ham maddeden kaynaklanıyor.” Dedi.
BAYTAR: FİYATI BORSALAR BELİRLİYOR
Fiyatların Türkiye’deki borsalara göre belirlendiğini aktaran Baytar şöyle konuştu: “Mısır yeniden bollaşırsa ve fiyatlar düşerse yumurta fiyatında da düşüş olur. Bundan 7-8 ay önce biz çok ucuza mısır alırken şimdi ise 1 liranın üzerinde bir fiyatla mısır alabiliyoruz. Akaryakıt fiyatındaki yükseliş, nakliyenin artışı derken bu duruma geldi. Bunların hepsi yumurta maliyetine biniyor. Kağıda kadar tüm her şeye zaman gelince bu da yumurtaya yansıdır. Yumurta yeni yeni fiyatlarına yetişti. Türkiye’deki birçok üretici daha önceki düşük fiyatlardan dolayı iflas etti. Her hafta Türkiye’de borsa fiyatları belirliyor. Hiç kimse ben burada yumurtayı şu fiyata başka yerde başka bir fiyata satayım diye bir şey diyemez. Borsa ne açıklarsa ona göre satış yapmak zorundayız.”
GEZİN: FİYATLARIN DÜŞMESİNİ BEKLİYORDUK
Yumurta satışı yapan Cüneyt Tavukçuluk Yetkilisi Cüneyt Gezin yumurtadaki fiyat yükselişinin vatandaşı kötü etkilediğini söyledi. Gezin, “Yaz sezonunda fiyatların düşmesini beklerken fiyatlar daha çok yükseldi. İnsanların en önemli besin kaynağı olan yumurtanın bu kadar yüksek olmaması gerekiyor. Dolar ciddi anlamda yüksek. Bununla birlikte tüm ürünlerde fiyat yükseldi. Ancak yumurta çok fazla yükseldi. Yumurtada stoklama olmadığı için ne yazık ki fiyatları da yüksek fiyatla günlük olarak satmak zorundayız.” Diye konuştu.
YÜKSEK FİYAT SATIŞLARI AZALTTI
Yüksek fiyatlardan dolayı satışların azaldığına dikkat çeken Gezin konuşmasını şöyle sürdürdü: “Fiyatlarından yükselmesinden dolayı satışlarımız azaldı. Daha önce 200 koli sattığımız yumurtaları şimdi ise 60-70 koli satabiliyoruz. 10 lira olduğu dönemlerde 2-3 lira kazanırken şimdi ise 1 lira ancak kazanabiliyoruz. Bu da satışı azalttı. Yaz dönemi, erişte dönemi insanlar yumurta almak istiyor ancak yüksek fiyatlardan dolayı alamıyor. Yumurtanın şu andaki koli fiyatı 16-17 lira. Ancak tane işi alındığı zaman 75 kuruş. Tane satıldığı zaman poşet ve diğer masraflar içine girdiği zaman fiyat artıyor.”
GEZİN: ALIMI VAN’DA YAPIYORUZ
Yumurtayı Van’daki üreticiden karşıladıklarını ifade eden Gezin, “Van’daki üreticiden yumurta alıyoruz. Zaman zaman dışardan da alım yapıyoruz. Ancak fiyat çok fark etmiyor. Van dışından Diyarbakır diğer bölge illerinden karşılıyoruz. Fiyatlar Türkiye borsasına göre belirleniyor. Birkaç borsa bu fiyatları belirliyor. Bu yüzden de fiyatlar hemen hemen aynı oluyor. Fiyatların düşmesi gerekiyor. Yoksa alım gittikçe azalır ve insanlar yumurta almak konusunda sorunlar yaşar bizde aynı şekilde mağdur oluruz.” Şeklinde konuştu.
VATANDAŞ: FİYATLAR ÇOK YÜKSEK
Gazetemize konuşan vatandaş fiyatların yüksek olmasından şikayetçi. Vatandaş, “Fiyatlar çok yüksek. Şu anda ekmeğin fiyatı 1 lira, yumurta ise 75 kuruş. Resmen ekmeğin fiyatına yakın fiyatta yumurta alabiliyoruz. Yetkililerin bu duruma el atması ve fiyatları düşürmesi gerekiyor.” dedi. Piyasada doğal yumurta diye satılan ürünlerin de 1 lira ve üzerinde satıldığı süreçte vatandaş artık beyaz et ve yumurta da alamamaktan dert yakınırken bir çok vatandaş ekmek zammında müdahale eden bakanlık kararı gibi bu alanda da ilgili isimlerin devreye girmesi gerektiğini dile getirdi.
