ŞEHRİVAN ÖZEL: HAMİT KARAKUŞ- Hayvancılığın yaygın olduğu kentlerin başında yer alan Van, yaklaşan Kurban Bayramı öncesi kurulan hayvan pazarında yoğunluk oluşmaya başladı. Küçükbaşta Türkiye’nin en büyük havvan sayısına sahip olmasına rağmen et fiyatlarında batı ile yarışan Van’da, bu Kurban Bayramı’nda geçtiğimiz yıllarda yaşanan senaryo değişmedi. Pazar yerinde kurbanlık satan esnaf satamamaktan, alıcılar ise yüksek fiyattan dert yandı.
Türkiye'nin en önemli hayvancılık merkezleri arasında yer alan Van, yaklaşan Kurban Bayramı öncesi pazarlarda hareketlilik yaşanıyor. Kentte, uzun ve zahmetli bir sürecin ardından hayvanlarını Kurban Bayramı'na hazır hale getiren besiciler, emeklerinin karşılığını alabilmek umuduyla sabahın ilk saatlerinden itibaren hayvan pazarının yolunu tutuyor. Van’ın İpekyolu ilçesine bağlı Bostaniçi Mahallesi’nde kurulan hayvan pazarına gelen besiciler, burada kurbanlıkları araçlardan tek tek indirerek görücüye çıkarıyor. Bu yıl kurbanlık fiyatlarının geçen yıla oranla aynı seviyede olduğunun altını çizen besiciler, beklentiye yüksek tutsa da istediğini alamıyor. Besiciler, geçtiğimiz yıl 10-12 bin liraya alıcı bulan büyükbaş hayvanı bu yılda aynı fiyat civarında satışa sunduklarını, geçtiğimiz yıl bin 200 civarında alıcı bulan küçükbaş hayvanı ise, bu yıl aynı fiyatta satmayı hedeflediklerini ifade etti. Yem fiyatlarının yüksekliğinden, hayvanları düşük fiyata vermekten yakınan satıcının söyleminin aksine alıcılar ise yüksek fiyattan şikayet etti. Geçtiğimiz yıllarda rahatlıkla kurbanlık alabilirken artık en iyi ihtimalle küçükbaşa yönlendiklerinin altını çizen vatandaşlar eski alım güçlerinin kalmadığını vurguladı.
ÜRETİCİ MALİYET ARTMASINA RAĞMEN FİYATLAR AYNI DİYOR
Kurbanlık fiyatlarının az olmasından ve satış yapamadıklarından dolayı zor bir süreçten geçtiklerini dile getiren Zahir Yalçınyiğit adlı besici, “Geçtiğimiz yıl samanı 300 liraya alırken şimdi 600 lira, yem 40 liraya alırken 90 lira ve kepek 23 lira alırken 43 liraya çıktı. Geçtiğimiz yıl kesim fiyatıyla bu yıl kesim fiyatı aynı değişiklik olmadı. Besici şu an bitme noktasına geldi. Üretim bitme noktasına geldi. Yetkililerin bu işe el atmaları lazım. İthal etin getirilip stoklamasının ardından üreticiler can çekişiyor. Bugün bayram öncesi hareketlilik var ama bayramdan sonra ne olacak. Yılın her günü bayram değil ki, vatandaşlar umudunu kurban bayramına bağlamış durumda ama satış ve alıcı da yok.”
BESİCİLER: KURBANLIKLAR UCUZ
Vatandaşların alım gücünün olmadığını ve satış yapılmadığını dile getiren Mehmet Başaran adlı besici, “Hayvan pazarında besiciler kurbanlıklarını ucuz bir fiyattan satıyor. Alan kişinin de cebinde para olmadığından dolayı kurbanlık alamıyor. Satış ve alım gücü yok, dolasıyla besicilerin hayvanları şu an elinde kalmış durumda. Buradan batıya gönderilmek istenen kurbanlıklar ise, bazı sıkıntılara takılıyor. Hayvanların maliyeti artık sermayesini kurtarmıyor. Hayvancılığın merkezi olan ilimizde insanlar artık bu işi terk etmeye çalışıyor. Umarım bir çözüm üretilir.”
GÜNEY: BU YIL BEKLEDİĞİMİZ GİBİ GİTMİYOR
Kurbanlık fiyatlarının geçtiğimiz yıllara nazaran düşüşte olduğunu ifade eden Sıddık Güney adlı besici, “Kurban fiyatları geçtiğimiz yıllara göre düşüş var. Hayvan sayısı çok fazla, insanların alım gücü olmadığından dolayı satışlar yok denecek kadar az diyebiliriz. Burada işsizliğin etkisi, son dönemde yaşanan ekonomik dalgalanma buna sebep olarak gösterebiliriz. Kurbanlıklarımızı eskiye göre satamıyoruz. Bu yıl beklediğimiz gibi gitmiyor, hayvan pazarında yoğunluk var ama alıcı noktasında sıkıntı yaşıyoruz. İnşallah her şeyin hayırlısı olur.”
ALIM GÜCÜ DÜŞEN VATANDAŞ KÜÇÜKBAŞ HAYVANA YÖNELDİ!
Büyükbaş kurbanlık fiyatlarına değinen Ünal Gündal adlı besici, “Pazarımızda büyükbaş kurbanlık fiyatları kilosuna göre değişkenlik gösteriyor. En düşük 180 kiloluk bir dana 8-9 bin lira iken, en yüksek 15-20 bin liraya kadar çıkıyor. Piyasa, son dönemde yaşanan ekonomik dalgalanmadan dolayı düşüş var, alım gücü az, arz talep dengesi yok. Geçtiğimiz yıl 5-6 kişi bir araya gelerek dana alırken, bu yıl insanlar küçükbaş hayvana yöneldi. Son dönemde vekalet kurbanlıktan dolayı insanlar hayvan alıp kesmektense, vekalet yoluyla kurbanlık olayı hal etmeye çalışıyor. Yaklaşık olarak bir haftadır sabah erken saatlerinde hayvanlarımızı buraya getiriyoruz ama henüz beklediğimiz satışı yapamadık. Geçtiğimiz yıl daha iyiydi, bu yıl kepek, yem ve saman fiyatlarının yükselmesiyle hayvancılık bitme noktasına geldi. Bundan dolayı fiyatlar yükseldi ve satışlarda düştü.” dedi.
FİYATLAR GEÇEN YILIN AYNISI AMA SATIŞ YOK!
Küçükbaş kurbanlık fiyatlarına değinen Metin Sungur adlı besici, “Küçükbaş kurbanlık fiyatları kilogramına göre değişkenlik gösteriyor. Küçükbaş kurbanlığın teki 800-900 lira ile 1200-1300 lira arası değişiyor. Fiyat soran gelip bakan çok vatandaş var ama satış noktasında sıkıntı var. Fiyatlar geçtiğimiz yılla göre hemen hemen aynı seviyede gidiyor. Satış noktasında alıcı bulamıyoruz. Önümüzde birkaç gün var, satış yapmak istiyoruz. Kurbanlık satın almak isteyen vatandaşları hayvan pazarına bekliyoruz.”
SARISAÇ: ALICI BULAMIYORUZ
Küçükbaş kurbanlık fiyatlarının geçtiğimiz yıllara nazaran aynı seviye olduğunu ifade eden Ömer Sarısaç adlı besici, “Küçükbaş kurbanlık fiyatları geçtiğimiz yıllara göre aynı diyebiliriz. Bu yıl kimse kurbanlık almıyor, bizler de satış yapamıyoruz. Koç fiyatları bu yıl teki 1400 lira ile 1600 lira arası değişiyor ama alıcı bulamıyoruz. Elimde şu an yüz kurbanlık hayvan var, bir hafta içerisinde sadece 4-5 tane satabildim.”
VATANDAŞ KURBANLIK ALMADAN ÖNCE İNCE ELEYİP SIK DOKUYOR!
Kurban fiyatlarında büyük bir artış olmadığını ifade eden Ömer Kızıltaş adlı vatandaş, “Sabah erken saatlerde kurbanlık almaya geldik, tosun almayı düşünüyoruz. Kurbanlık fiyatları geçtiğimiz yıla nazaran büyük bir atış yok ama insanların alım gücü olmadığını varsayarsak, fiyatlar bazı aileleri zorlayabilir. Geçtiğimiz yıl bir tosun 20 bin liraya alıcı bulurken, bu yıl 22 bin lira civarında bir fiyatla satış yapıldığını görüyoruz. Biz de şu anlık bakıyoruz, bütçemize uygun bir kurbanlık alarak dini görevimizi yerine getireceğiz.”
ESNAF “FİYAT DEĞİŞMEDİ” DESE DE VATANDAŞ YÜKSEK BULUYOR
Kurbanlık aldığını ifade eden Özcan Sayıniç adlı vatandaş, fiyatların geçen yılla göre aynı seyirde olduğunu belirtti. Sayıniç, “Kurbanlığımızı 1050 liraya aldık. Fiyatlarda yüksek bir artış yok, geçtiğimiz yıl ile hemen hemen aynı şekilde satış yapılıyor. Kurbanlıkta et ile kilo farkı olarak hemen aynı diyebiliriz. Bu yıl fiyatta pek bir değişiklik yok.” Kurbanlık fiyatlarının yüksek olduğunu belirten Cevdet Kont adlı vatandaş, “Kurbanlık fiyatları bu yıl biraz yüksek, vatandaşta düşük bir fiyata kurbanlık almak istiyor. Bizim bu yıl fazla bir bütçemiz yok, kurbanlık bakıyoruz. 7 kişilik bir kurbanlık almayı düşünüyoruz. Yaklaşık olarak bir haftadır bakınıyoruz ama hala bütçemize uygun bir kurbanlık bulmadık.”
ARABA FİYATINA TOSUN, PAZARIN İLGİ ODAĞI OLDU
Van'daki hayvan pazarında bir tonluk ‘Şampiyon’ isimli dana hayvan pazarının ilgi odağı oldu. 24 bin lira fiyat biçilen dana, pazarda vatandaşların yoğun ilgisiyle karşılaşıyor. Orta sınıf bir araba fiyatına satışa çıkarılan dana alıcısını beklerken kurbanlık sahibi Emrah Aksu adlı besici, kurbanlıklara fazla talep olmadığını ve elinde bulunan kurbanlıkları satamadığını ifade ederek sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıl kurbanlıklara fazla bir talep yok, piyasa durgun bir şekilde seyrediyor. Kurbanlıklara bakan ve soran çok ama alan yok. Şu an bekliyoruz, son günler elimizde olan kurbanlıkları satmayı hedefliyoruz. ‘Şampiyon’ isimli danamız vatandaşların ilgisiyle karşılaşıyor. Hayvanımız yaklaşık olarak bir tona yakın, pazarın en güzel ve en büyük danası, 24 bin lira gibi bir fiyat istiyoruz. İnsanlar gelip fotoğraf çekiyor, merak edenler oluyor, inşallah danamızı satarız. Hayvanımızın taliplerini bekliyoruz.”
