Van’da geçtiğimiz yıl Van cadde ve sokaklarında dolaşmaya başlayan Büyükşehir Belediyesi’nin otobüsleri toplu taşımada ciddi bir rahatlama yaşatırken, diğer bir deyişle ‘mor kanatlı turnalar’ diye anılan otobüsler Van halkının da büyük takdirini aldı. Kent merkeziyle birlikte yavaş yavaş ilçelere de açılan bir filo haline gelen belediye otobüsleri birçok ilki yaşatmaya de devam ediyor. Zira çoğu zaman otobüsler geçtiğinde o otobüslere bakanlar bir kez daha bakıyor. Çünkü bir süredir o otobüsleri kadın şoförler kullanıyor. İlk etapta biraz garipsense de kadın şoförlerin Van caddelerinde iyice hâkimiyeti kazandığı kentte, kadın şoförler her geçen gün güven kazanmaya da devam ediyor. Güzellikleri kadar ilginç olaylarla ve durumlarla da karşılaşan Van’ın ilk kadın otobüs şoförleri mor kanatlı turnalarla olan anıların Şehrivan aracılığı ile paylaştı.
Van Büyükşehir Belediyesi otobüslerde görev yapmaları için şoför kadrosuna alınan 4 kadın, kent trafiğinde başarıyla direksiyon sallıyor. Kent ulaşımını rahatlamak amacıyla alınan mor otobüslerin ardından işe başlayan kadın şoförler, her işte oldukları gibi şoförlük işini de başarıyla yaptıklarını kanıtladı. Zira Büyükşehir Belediyesi şehrin farklı noktalarındaki vatandaşların ulaşımlarında kolaylık sağlamak amacıyla istihdam edilen kadın otobüs şoförleri, sabahın ilk ışıklarıyla başladıkları işlerinde yolcuları güvenilir şekilde gidecekleri yerlere bırakıyor. Kadınlar her işte oldukları gibi şoförlük işinde de başarılı olduklarını bir kez daha kanıtlayarak, erkeklere taş çıkarıyor. 4’ü Van’da biri de Erciş’te olan kadın şoförler şimdiden kent halkının gönlünde taht kurdu. Renkli görüntülere sahne olan otobüs yolculuğunda kimi vatandaşlar durum karşısında şaşkınlıklarını gizleyemezken, özellikle kadınlar bu durumdan çok memnun oldukları anlaşılıyor.
BİTER: İŞİMİ ÇOK SEVİYORUM
İlk kez otobüsle geçen yıl tanışan Van’da, kadın şoförlerle tanışma süreci de devam ederken, Van’ın kadın kaptanları yaşadıklarını ve şahit olduklarını Şehrivan ile paylaştı. Gazetemize konuşan kadın şoförlerden Betül Biter daha önce ev hanımı olduğunu söyledi. Biter şu ifadelere yer verdi: “3 çocuk annesiyim. Daha önce her hangi bir iş ile uğraşmıyordum, ev hanımıydı. Bir arkadaşımın tavsiyesi ve kadın şoför alımı olacak dedi bana. Ben açıkçası ilk önceleri bu işe sıcak bakmadım. Araçların büyük olması ve o araçta insanları taşıyacak olmam biraz korkmama neden oldu. Korkmama rağmen o arkadaşımla birlikte mülakatlara gittik, işlemler falan derken bir anda başladım. Şu anda çok memnunum. İşimi de çok seviyorum.”
HALK KADIN ŞOFÖRLERİ SEVDİ
Vatandaşın kadın şoförlere yaklaşımı ile ilgili de konuşan Biter, “Eşim ve tüm ailem bu işe girmemde bana destek oldular. Her zaman destekçim oldular ve yapabilirsen senin bileceğin bir şey dediler. Sizin anlayacağınız ailemden tam not aldım. İlk başladığımız zamanlar açıkçası çok olumlu tepkiler almadık. ‘Kadındır, nasıl sürer arabayı?’ gibi söylemlerle hep karşılaştık. İnsanlarımız bu anlamda olumlu bakmıyordu. Ancak zaman geçtikçe çok memnun kalmaya başladılar. Hatta şu ‘Keşke hepsi kadın olsa’ demeye başladılar. Geçenlerde birkaç kadın araca bindi ve ‘İnşallah araç kullanana kadın olur’ diye bir söylemde bulundular. İnsanlar artık memnunlar.” Dedi.
“KADIN İSTERSE YAPAMAYACAĞI İŞ YOKTUR”
Meslekte yaşadıkları zorlukları dile getiren Biter, kadınlara da mesaj verdi. Biter son olarak şunları söyledi: “Tüm mesleklerde kadın olduğumuz için zorluklar yaşarız. Bu her meslek için geçerlidir. Ancak bizim işimiz toplum taşıma olduğu için biraz daha fazla dikkat ve sorumluluk isteyen bir meslektir. Açıkçası toplu taşıma zor bir iş. İnsanlarla uzun bir zaman diyalog içinde oluyorsunuz. Araçlar, trafik, kurallar derken zor bir iş elbette ki. Ancak zevkli yönleri de var. Toplu taşımda şoförlük yapmak güzel bir duygu. Bence bir kadın isterse yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Kadının kendine güveni olsun ve yeter ki istesin. Bu anlamda özgüven çok önemlidir. Kadın doğru bildiği yoldan gittikçe, ‘Sen yapamazsın, senin işin değil’ her zaman bunlar denilir. Ama kadın istediğini yapabileceğine inanıyorsa yapamayacağı hiçbir iş yoktur.”
YORGUN: AKLIMDA SORU İŞARETLERİ VARDI
Vatandaşın kadın şoförleri ilk gördüğünde şaşırdıklarını ifade eden bir diğer kadın şoför Zeynep Yorgun, “Betül gibi bende bir arkadaşın söylemi ile başvurumu yaptım. Ben ilk bunu duyduğumda aklımda çok fazla soru işareti vardı. Buda çevrenin nasıl bakacağı ile ilgili aklımda oluşan soru işaretleriydi. İnsanlar nasıl karşılar ne derler gibi. Bu şekilde soru işaretleri olduğu için biraz tedirgin ve kararsızdım. Ancak başvurumu her şeye rağmen yaptım. Daha sonrasında da iş başı yaptım. Daha önce muhasebecilik yapıyordum. O işimden ayrıldıktan sonra işe başladım. İlk günler genellikle tanışma ile geçti. Araç kullanan abilerimiz araçlara binen insanlara bunlar bizim kadın şoförlerimiz diyordu. İnsanlar ilk günler şaşırıyordular.” İfadelerini kullandı.
“TÜM KADINLAR BUNU YAPABİLİR”
Dışardan verilen tepkiler hakkında da konuşan Yorgun şöyle devam etti: “Kampüs güzergahında ilk başladığım için çok olumlu tepkiler aldım. Çünkü araçlara binenlerin çoğunluğu üniversite öğrencileri ve genç nesil olduğu için çok zorluk çekmedim. Hatta öğrenciler, ‘Keşke daha önce böyle bir uygulama olsaydı’ diyordu. Bende çok memnun kaldım. ‘Keşke tüm şoförler kadın olsa’ gibi güzel tepkiler aldım. Kendine güvenen insanların yapabilecekleri güzel bir iş toplu taşıma aracı kullanmak. Dışardan bakıldığı zaman tehlikeli ve kadınlar yapamaz imajı çiziliyor olabilir ama biz bunun üstesinden geldik. Tüm kadınlarda bunu yapabilir. Kadınlar kendileri için böyle bir tercihe başvurabilirler.”
ULFER: VAN’DA BİR İLK OLMAK GÜZEL
8 yaşında kızı olduğu ifade eden Serap Ulfer’de toplu taşımada kadın şoförlük yapıyor. Ulfer, “Şoförlükten önce 7 yıl muhasebe işi ile uğraştım. Bilgisayar programlığı teknisyenlik mezunuyum. Şu anda ise toplu taşıma aracında şoförlük yapıyorum. Belediyenin ilk bu çalışmayı yaptığımız zaman benim çok hoşuma gitti. Güven konusunda da bir sorunum olmadığı için bu çalışmada yer almak istedim. Bunun Van’da bir ilk olacağını biliyordum. Bunu bildiğim için işe daha sıcak baktım. Kendimin yanı sıra çevremin ve ailemin de desteğini alınca başlama kararı aldım ve şu anda da buradayım.” Şeklinde konuştu.
“BELEDİYEYE TEŞEKKÜR EDİYORUM”
İşte zorluklar çekmediğini ve ilgi odağı olduklarını söyleyen Ulfer şunları söyledi: “Çok büyük zorluk yaşadım diyemem aksine meraklı bakışlar oldu. Araç içinde ve dışarda bekleyen yolcular olsun meraklı bir bakış var. Hatta karşısında kadın şoför görüp de araca binmeyi unutan insanlar oluyor. Şoför nerede diye soranlar oluyor. Tebrikler çok fazla oluyor. Ben zorluk ile karşılaştığımız söyleyemem. Kadın ve erkek yolcular beni hep tebrik ediyor. Belediyenin devrim niteliğindeki bu çalışmasından dolayı ben çok teşekkür ediyorum. Kadınlara vermiş oldukları öncelikten dolayı bu çok önemli bir çalışmaydı. Ayrıca tüm kadınların kendilerine özgüveni olursa başaramayacakları iş yoktur.”
ÖĞRETMENLİKTEN ŞOFÖRLÜĞE GEÇTİ
Bir çocuk annesi olan Fatma Aytin daha önce öğretmenlik yaptığını söyledi. Aytin, “6 aydır toplum taşıma aracından şoförlük yapıyorum. Şoförlükten önce ücretli öğretmenlik yaptım. Evlendikten sonra belli bir süre çalışmadım. Belediyenin böyle bir çalışmasını duyunca başvurdum ve şoförlük yapamaya başladım. Araç kullanmaya bildiğim için şansımı denedim. Mülakatlar ve alımlar derken bir anda kendimi toplu taşıma aracı sürmeye başladığımı gördüm. İlk başlarda bir eğitim süreci oldu. Ardından da yollara çıktık.” Dedi.
AYTİN: KADINLARA DESTEK VERİLMELİ
Karşılaştıkları zorluklarla ilgili de konuşan Aytin şunları söyledi: “Feodal bir yapıda yaşıyoruz. Doğu bölgesinde gerçek anlamda bu daha hakim. İlk başlarda insanlar, ‘Kadın dediğin çocuğuna bakar, evini temizler. Sizin ne işiniz var şoförlükte’ gibi tepkiler adlık. Bu sadece benim değil tüm kadın arkadaşların hoşuna gitmeyen bir durumdur. Kadınlar anne olduğu gibi ev işine de yetişiyor. Kadınlar erkekle gibi sabah akşam direksiyon salladım çok yorgunum demek yerine ev işini de çok rahat yapabiliyor. Bu yüzden kadın hem yaptığı işe hem de emeğine saygı olarak bana göre erkeklerden daha başarılı oluyor. Kadınlar her işte bulunabiliyor. Bizde bunları gördükçe daha çok hoşumuza gidiyor ve işimize daha sıkı sıkıya sarılıyoruz. Kadınlar ne yapmak istiyorlarsa yapsınlar. İnsanlar kadınlara muhakkak destek versinler. İnsanlar tepki gösteriyor bizim işimizde ama bizim en çok hoşumuza giden çocukların tepkisi oluyor. Bize el sallıyorlar, sevgi gösterilerinde bulunuyorlar.”
“ÇOK DEĞİŞİK OLAYLARLA KARŞILAŞIYORUZ”
Toplu taşıma aracı kullanırken başından geçen olayları da anlatan Aytin, “Başımdan geçen bir olay oldu 6 aylık süre içinde. Seyir halindeyken kırmızı ışığa geldiğimde trafik ışığı kırmızı yandı ve bende normal olarak durdum. Hemen arkamdan çok hızlı gelen bir taksi yanıma yanaştı ve ‘neden bekliyorsun benim hızlı geldiğimi görmüyor musun?’ dedi. Bende adama ‘abi görmüyor musun kırımız ışık yanıyor’ dedim. Adam bana aynen şu cevabı verdi, ‘kadının eline verseler bu aracı ancak bu kadar olur.’ Biz bunları duyduğumuz zaman gerçekten gülüyoruz. Söylenecek bir laf bulamıyorsunuz. Çok değişik olaylar ile karşı karşıya kalıyoruz. Hem olumlu hem olumsuz olaylar geçiyor başımızdan. Ancak ilk aylardaki gibi tepkiler ve olaylar geçmiyor başımızdan. Bir nebze de olsun bu kırıldı. Umarım kadınlara karşı olan bu olumsuz tavırlar tam anlamıyla kırılır.” İfadelerini kullandı.
KADIN ŞOFÖRLERİN SAYISI ARTIRILACAK
Ulaşım Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından hayata geçirilen uygulama ile şoför başvuruları içerisinde yer alan ve ilk etapta 4 kadın şoför iş başı yaparken, kadınlar belediye tarafından 1 aya yakın sürüş eğitimlerine tabi tutuldu. Başarılı eğitimin ardından direksiyon başına geçen kadınlar, Edremit-Kampüs, Kevenli TOKİ-Çarşı, Beşyol-Kampüs ve Edremit TOKİ-Çarşı güzergâhlarında direksiyon başına geçti. Kent kadınlarının talepleri doğrultusunda şoför olarak alımı gerçekleştirilen kadın sürücülerin sayısının zamanla artacağı da belirtiliyor.
ŞEHRİVAN KADIN: MERAL YILDIZ - ÖZEL HABER
