Van için büyük önem arz eden İranlılar yaşanan olaylardan dolayı Van’a soğuk bakmaya başladı. Van’daki patlamada yaralanan bir vatandaş, “Bu memlekete Van’da patlamayı yapanların memleketi değil bizim memleketimizdir” dese de İranlıların başka illerine akın etmesine engel olmadı. Bu pastada en büyük payı ise Erzurum almış oldu.
Van için ekonomik anlamda önemli bir pazar olan İran pazarı yıllardır yapılan çalışmalar ile Van çekilmeye çalışılıyor. Son olarak Kapıköy’de temeli atılan yeni Kapıköy Gümrük Kapısı ile İranlıların Van’a daha rahat gelmeleri ve ticaretin daha da yükselmesi için adımlar atıldı. Başlatılan uçak seferleri her ne kadar iptal olsa da yapılan çalışmalar ile önemli adımlar atıldı. Vanlılar yapılan çalışmalardan memnun kalırken, İranlı misafirler Vanlıların yüzünü güldürdü. Tüm bunlar yapıldı ancak Van’da son dönemlerde meydana gelen olumsuzluklar çalışmaları gölgede bıraktı.. İlk olarak İkinisan Polis Karakolu’na düzenlenen bombalı saldırı ve ardından Van’ın merkezi olarak kabul edilen Beşyol meydanında polis noktasına düzenlenen saldırı İranlıların korkmasına ve Van’da çekinmesine neden oldu. Yaşanan bu patlamalar İranlıların Erzurum, Iğdır ve Batı illerine gitmesine neden oldu... Van ekonomisinin can suyu olan İranlılar Van’a gitti. Vanlılar, Erzurum’a kayan bu kaybı Şehrivan’a değerlendirdi.
İRANLILAR ERZURUM’A AKIN ETTİ
Türkiye’de Kurban Bayramı dolayısıyla 9 günlük tatil yapıldı. Türkiye’de yaşayan vatandaşlar gibi İranlılarda bu bayramı fırsata çevirdi ve Türkiye’ye akın etti. Bu illerden bir tanesi de Van oldu. Ancak Van’da bayramın birinci günü meydana gelen patlama İranlıların sınır kapısında durmasına neden oldu. Gerçekleştirilen patlamada birde İranlı vatandaşlar yaralanınca buda Van’ın zarar görmesine neden oldu. İranlılar akın ettiği bir diğer il ise Erzurum oldu. Her defasında İranlılar için büyük çalışmalar yapan Erzurum belediyeleri, valiliği ve diğer aktörleri İranlıları Erzurum’a çekmekte başarılı oldu. Geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda İranlılar uzun mesafeye rağmen Van’dan çok Erzurum’u tercih etti.
KAPIDA SORUN, HUZURDA SORUN!
Erzurum ilinin bir yerel haber kaynağında yapılan haberde İranlıların Kurban Bayramı tatili dolayısıyla İranlı turistlerin, adeta Erzurum'a akın ettiği yazıldı. Haberde şu ifadelere yer verildi: “Bayram tatilini Türkiye'de geçirmek isteyen İranlılar hem turizm hem de yerel ekonomi anlamında Erzurum için memnuniyet verici oldu. İranlı tur rehberi Mehdi Sadeghpour, İranlı vatandaşların Erzurum'a gelmekten mutlu olduklarını ve Türkiye'yi çok sevdiklerini ifade ederek, ‘Bizler İran sınırını geçtiğimizde kapıda biraz sorun yaşıyoruz. Orada iyi bir düzen yok, yağmurlu zamanlarda sıkıntı yaşıyoruz. İranlılar Erzurum'a iki şey için geliyorlar; gezi ve alışveriş. Gezi yerleri iyi’ şeklinde konuştu.”
TUNÇDEMİR: KEŞKE PATLAMALAR OLMAZSA
Şehrivan Gazetesi olarak yaşanan bu gelişmeleri yetkili ağızlar ile değerlendirdik. Konuyla ilgili görüştüğümüz Ayanis Turizm Acentesi Yetkilisi ve Van Gölü Havzası Turizm Derneği (VAHATUDER) Başkanı Abdullah Tunçdemir şunları söyledi: “Ben bir turizmci olarak yıllardır bu işi yapıyorum. 20 yıldır İran pazarı ile çok ciddi bir şekilde çalışıyorum. Keşke Van’da, bölgede ve ülkede bu patlamalar olmazsa. Bu patlamalar ülkemize, bölgemize ve ilimize zarar veren şeylerdir. Bu olayların olmasını tasfiye etmiyorum. Bundan sonra bu olayların kesinlikle olmaması gerekiyor. İran pazarı Van’ın ekonomisini ciddi şekilde ayakta tutan ve katkıda bulunan bir pazardır. Biz hepimiz ayrı ayrı buna sahip çıkmamız gerekiyor. Ben acentem adına İran pazarını Van’a nasıl getirelim, ülkemize bu kazanımı nasıl kazandıralım şeklinde ben elimden gelen her şeyi yapıyorum. Herkesin de bu konuda İran pazarını sıcak tutması gerekiyor.”
“İRAN PAZARINI SICAK TUTMAMIZ GEREKİYOR”
Tüm kurumların, belediyelerin ve diğer kent aktörlerinin İran pazarına sahip çıkması gerektiğini dile getiren Tunçdemir, “Valisi, belediye başkanı, kurumları, ticaret odası herkesin bun sahip çıkması gerekiyor. Eğer ki biz bu ilde ve ülkede yaşıyorsak bunu yapmamız gerekiyor. Paris’te de patlamalar oldu ama yine işler tıkırında yürüdü. Bizim de bu konuda İran pazarını sıcak tutmamız gerekiyor. Özellikle ilişkiler konusunda sıcak olmamız gerekiyor. İnşallah bir daha böyle olaylar olmaz. İranlıların tekrardan buraya çekmemiz gerekiyor. İranlı buraya gelmediği zaman bizim gözümüzün yaşına bakmaz ve Iğdır, Erzurum’a giderler. Ki gidiyorlar.” Dedi.
TUNÇDEMİR: VAN’A YAZIK OLUR
İranlıların büyük fedakarlıkla Van’a geldiğini ifade eden Tunçdemir şunları kaydetti: “Ben bir konuda da İranlılar takdir ile karşılıyorum. Kapının fiziki yapısı ve diğer kötü durumu olmasına rağmen İranlılar zor şartlarda Van’a geliyorlar. Bayram seyranda, Perşembe, Cuma tatil günlerinde saatlerde pasaport kuyruğunda bekleyip Van’a geliyorlarsa bu insanlar takdir edilmeli. İranlılar bu konuda çok büyük fedakarlıklar yapıyorlar. Zor şartlarda Van’a geliyorlar. Geçtiğimiz günlerde patlama olmasına rağmen gelişler düşük ama İranlılar yine Van’a geliyorlar. Bizim bunlara sahip çıkmamız gerekiyor. Esnaflar, kurumlar, vali, belediyeler, turizm müdürlüğü hepimizin buna sahip çıkması gerekiyor. Elimizden kaçırırsak bu Van’a yazık olur. Ben bunu çok önemsiyorum. İnşallah bundan sonrada bu gibi olumsuzluklar olmayacak. Bizde bu İran pazarını daha üst seviyeye çıkaralım.”
“VAN’DA HUZUR VE GÜVENLİK VAR”
İlişkilerin sıcak tutulması gerektiğini ifade eden Tunçdemir, “Bizim İran’a gitmemiz gerekiyor. Bu anlamda ilişkilerimizi sıcak tutarak bunu başarabiliriz. Önümüzde bir turizm fuarı var. Bu fuara da İranlıların gelmesini sağlamamız gerekiyor. Van’da huzurun ve güvenliği gerçek anlamda olduğunu göstermemiz gerekiyor. Türkiye’nin ve Dünya’nın her tarafından ufak tefek olaylar oluyor. Bizimde bunları iyi bir şekilde görmemiz gerekiyor. Bizim bu pazarı kesinlikle kaybetmememiz gerekiyor. Bu bölgede bu kadar büyük bir pazar yok. Hatta İran pazarı dünya çapında bir pazardır ve biz sahip çıkamazsak bu pazar bizim için sadece komşu olur.” Şeklinde konuştu.
BU BİZİM AYIBIMIZDIR
Van’daki tüm kamuoyuna da seslenen Tunçdemir son olarak şunları söyledi: “Valilik, belediyeler, ticaret odası, STK’lar, odalar, dernekler, turizmciler, esnaf ve vatandaşlar hepimizin bu konuda üzerimize yapanı yapmamız ve bu pazara sahip çıkmamız gerekiyor. Erzurum 400-500 kilometre uzaklıkta bunu yapabiliyorsa biz bunu neden yapamıyoruz. Biz 1 saatlik yolda İranlıları buraya kazandıramıyorsak bize ayıptır. Bu pazarı ne olursa olsun tekrar kazanmamız ve sahip çıkmamız gerekiyor. Herkesin bunu önemsemesi ve elini taşın altına koyması gerekiyor. Biz bu duruma üzülüyoruz.”
SUBAŞI: BAYRAMDA HÜSRANA UĞRADIK
Yaşanan krizle ilgili görüştüğümüz giyimci esnafından Hamza Subaşı bayram arifesine iyi başladıklarını ancak yaşanan patlama sonrası bayram günlerinde çok az sayıda İranlı gördüklerini söyledi. Subaşı, “Yıllardır İranlıların memleketimize gelmeleri için çalışmalar yapılıyor. Bizde bu çalışmaları sizlerden takip ediyoruz. İranların gelmesi için bir yandan bu çalışmalar yapılırken diğer yandan yaşanan olaylar ve patlayan bombalardan dolayı İranlılar memleketimizden kaçıyor. Bu Kurban Bayramında da arife gününe kadar mağazamıza çok sayıda İranlı geldi. Bayramın ilk günü büyük umutlar ile bayram boyunca gelecek olan İran beklemeye geçtik. Ancak bu yoğunluğu yaşanan patlamadan dolayı burada göremedik.” İfadelerine yer verdi.
“PATLAMANIN HİÇ KİMSEYE FAYDASI YOK”
Yaşanana patlamanın Van’a büyük zarar verdiğini ifade eden Subaşı şunları söyledi: “Yaşanan bu patlamalar Vanlıların zararınadır. Esnaf bu konuda mağdur oluyor, insanlar yaralanıyor ve canlarından oluyor. Bu patlamaların, çatışmanın tabiri caizse kavganın hiç kimseye bir faydası yok silah tüccarlarının dışında. Bu yüzden artık bu silahların susması insanların huzurlu bir şekilde hayatına devam etmesi gerekiyor. İranlılar memleketimize alışverişe, konaklamaya geliyor. Konakladıkları otelde ne yazık ki yaralanıyorlar. Bu gerçekten çok kötü bir durum ve bu durumu yaşayan İranlı bir daha asla buraya gelmez, diğer tanıdıklarına da tavsiye etmez. Memleketimize sahip çıkmanın ve İranlıları artık gerçekten buraya çekmenin derdi içinde olmalıyız. Yoksa kaybetmeye devam ederiz.”
AYDIN: HER İKİSİ DE YANLIŞ YAPIYOR
Yaşanan patlamanın Van’a ve Van’a gelen ziyaretçilere büyük zararlar verdiğini kaydeden restoran yetkilisi Ali Aydın, “Bayramın birinci gününde ve daha önce İkinisan Polis Merkezi’nde meydana gelen patlamanın en büyük zararını ve acısı bizler yaşıyoruz. Memleketimize gelen misafirlerimiz bundan böyle gelmeyi düşünmüyorlar. Misafirleri geçtim bizler bile artık burada yaşamak istemiyoruz. Her akşam evimize gittiğimizde ve sabah iş yerimize geldiğimizde kafamızda ‘Acaba bugün patlama olur mu?’ diye soru işaretleri oluşuyor. Biz bunlar ile yaşamak zorunda değiliz. Hükümet savaş konusunda yanlış adımlar atıyor. Örgüt aynı şekilde bu patlamalarda yanlı yapıyor. Çünkü kim ne yaparsa yapsın olan Vanlıya, vatandaşa ve bölge insanına oluyor.” Dedi.
“İRANLILAR BİZİM İÇİN VELİNİMETTİR”
İranlıların Van’a gelmesiyle birlikte bayram tatillerine mesai yaptıklarını ifade eden Aydın son olarak şunları kaydetti: “İranlılar bir aralar yaşanan sıkıntılardan dolayı Van’a hiç gelmediler. Bizde bu dönemlerde tatillerde evimizde yatıyorduk. Ardından Newroz, ve diğer tatil bayramlarda Van’a gelemeye başladılar. Onlarda gelemeye başlayınca bizde tatillerde bile mesai yapmaya başladık. Çünkü para kazandık ve durumumuz gün geçtikçe iyiye gitti. Ben bu bayram ikinci gün mesai yapacaktım. Ancak yaşanan bombalı saldırıdan dolayı ceza yemeyi göze alarak iş yerimi açmadım. Bu da bize büyük kayıp oldu. İranlılar bizim için velinimettir. Ancak biz bunun değerini bilmiyoruz.”
ÖZGÖKÇE: İÇİLER ACISI BİR DURUMDAYIZ
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Doğu Anadolu Yürütme Kurulu Başkanı Cevdet Özgökçe patlamanın sesini Kalecik’te duyduklarını söyledi. Özgökçe, “Bayramın birinci günü Kalecik’te kurban kesiyordum. Sesi duyduk oradan. Patlamanın ardından olay yerine geldim. Çok üzücü bir hadiseydi. Rabbim bir daha yaşatmasın inşallah. Umarım bir daha böyle tatsız hadiseler yaşamayız. Olayın yaşandığı günün ardında İran Kapıköy sınır kapısını bir günlüğüne kapattı. Gelişlere izin verilmedi. Bayramın üçüncü günü kapı yeniden açıldı. Ancak gelen olmadı. Biz sükunetle yaklaştık her şeye. Basın gerçekten çok iyi takip ediliyor. Özellikle İran’da çok takip ediliyor Türk basını. O yüzden çok aradılar durumun ne olduğu konusunda. Bizde kendilerine rahatlıkla gelebilirsiniz herhangi bir sorun yok dedik. Ama yine gelişler olmadı. Birçok otelde doluluk bir anda düştü. İçler acısı bir durumdayız. Tek geçim kaynağımız İran. Sanayimizin durumunu biliyorsunuz. Tarım bitti bitecek. Bir tek İran pazarımız var. Ama İran pazarını da bitirdik desek yeridir. Bu yaşanan olaylar bölgemize gerçek anlamda zarar veriyor. Umarım bir an önce bu olaylar son bulur.” Şeklinde konuştu.
“OLAYLARDAN DOLAYI AYİN İPTAL OLDU”
Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yılda iptal olan ve Akdamar Kilisesi’nde gerçekleştirilen Ermeni ayiniyle ilgili de konuşan Özgökçe şunları söyledi: “Ayinlerin iptal olmasını tamamen yaşanan olaylara bağlıyorum. Genellikle güvenlik nedeniyle iptal ediliyor ayinler. Bir ülkede, şehirde veya bölgede güvenlik sıkıntısı olduğu zaman bu tün organizasyonlar ister istemez iptal ediliyor. Bizim ayinimizde güvenlik nedeniyle iptal edildi. Önceki yılda iptal edilmişti yine. Hatta önceki iyinler özellikle ilk yapılan ayin çok görkemli geçmişti. Çok sevinmiştik ilimiz adına. Temennimiz biran önce bu savaşın sona ermesi. Çünkü gerçek anlamda ilimize büyük zararlar veriyor bu yaşananlar.”
ÖZGÖKÇE: UMARIM HER ŞEY GÜZEL OLACAK
Gerçekleştirilecek olan turizm fuarıyla ilgili de açıklamalarda bulunan Özgökçe, “Önümüzde bir turizm fuarımız var ve biz TÜRSAB olarak ciddi bir şekilde destek veriyoruz fuara. Birçok acentemizde fuara katılacak. Tam destek verdiğimizi yaptığımız toplantıyla dile getirdik. Süleyman Beyle de görüştük. Adana’dan birkaç otelci kardeşimiz var onlar da gelmek işitiyordu bizde referans olduk inşallah fuara gelecekler. Ankara’dan gelecek olan arkadaşlarımız var. Ama bu yaşanan olaylar inşaları korkutuyor. İran’dan ciddi bir katılım bekliyoruz. Ama bu savaş hali gelişleri nasıl etkiler biliyorum. Umarım çok görkemli geçecek fuarımız. Bizde o fuarda olacağız. Tüm halkımızı da fuara bekliyoruz. Umarım her şey çok güzel olacak.” Dedi.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL / ÖZEL HABER
