Keçi kılı ve kendirden yapılan, yaklaşık 600 yıllık geçmişe sahip yöresel bir ayakkabı olan "reşik", Van'daki bir ayakkabı ustasının elinde yeniden hayat buluyor.

Van'da ayakkabı tamircisi ve üreticisi Mecit Emel, bir taraftan reşik üretimi yaparken bir taraftan da 600 yıllık kültürü yaşatmaya çalışıyor.

Emel, yaptığı açıklamada, unutulmaya yüz tutmuş reşiği gelecek kuşaklara aktarmak istediğini, bunun için de yanında çalışanlara üretim aşamalarını aktardığını söyledi. 

Reşiğin geçmişte farklı ayakkabı ustalarınca değişik şekillerde yapıldığını ifade eden Emel, "Günümüzde ayakkabı sektörü çok geliştiği için yöresel tarzlar kaybolmaya yüz tuttu. Herkesin bıraktığı, uğraşmadığı, ilgi duymadığı bir kültürü yeniden yaşatmak için gayret sarf ediyoruz." dedi. 

Emel, yaklaşık 15 yıldır reşik ürettiğini, zamanla çeşitli modeller geliştirdiklerini dile getirdi. 

Keçi kılından yapılan reşiğin birçok avantajı bulunduğunu anlatan Emel, "Reşik çok zor çürür ve su tutmaz. Karda bile çok rahat giyilebilir. Sadece vatandaşlar değil, işletmeler ve oteller de bu ayakkabıyı turistik amaçlı kullanabilirler. Van'da ürettiğimiz reşiklere en çok turistler ilgi gösteriyor ayrıca televizyon programlarında kostümlerin altına da giyiliyor." diye konuştu. 

Emel, talebe göre yılda yaklaşık 250 çift reşik ürettiklerini ve modeline göre 75-250 liradan sattıklarını sözlerine ekledi. 

Ağabeyi Emel'in yanında çalışan Muhammed Emel ise reşik kültürünü yaşatmak için çalıştıklarını, bilgi ve birikimlerini yeni kuşaklara anlattıklarını belirtti.

 

"Bir reşiği 30 yıl giydim"

Gençliğinde yaklaşık 30 yıl reşik giydiğini ve çok memnun kaldığını anlatan 80 yaşındaki Mehmet Şirin Aksungur, "Sonra lastik ayakkabı giydim. Çağ değişti. O zaman bir parça ekmek hep birlikte tüketilirdi ama şimdi öyle mi? Dünya değişiyor. Değişen sadece dünya olmuyor. İnsanlar da değişiyor. Bu ayakkabılar keçi kılından yapılırdı ve çok sağlam olurdu. Benim 30 yıl giydiğim bir reşik vardı." dedi.

 

"Bu kültüre sahip çıkılması gerekiyor"

Van'da folklor çalışmaları da yürüten Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şefik Tüfenkçi, Van'ın güney bölgesinde eskiden yöre halkının ayakkabı ihtiyaçlarını reşikle giderdiğini aktardı. 

Bu ayakkabının sadece reşik ustalarınca yapılabildiğini ifade eden Tüfenkçi, şunları kaydetti:

"Reşiğin malzemesi keçi kılı ve kendirdir. Kendir mumlandırılarak ve örülerek tabanı yapılır. Üst tarafı ise siyah keçi kılı yıkanarak teşilerle ip şekline getirilir ve patik gibi örülerek tabanla birleştirilir. Daha sonra renkli iplerle süslenir. Van'da ve Bahçesaray'da reşik olarak, Bitlis'te 'herik' olarak adlandırılır. Reşiğin tarihi çok eskilere dayanıyor. Bu kültüre sahip çıkılması gerekiyor."

Editör: TE Bilisim