Van Organize Sanayi Bölgesi 2000’li yılların başında kuruldu. Kurulduğu aylarda yatırımcı bulmakta zorlanıyordu. Bugün ise, yatırımcıların taleplerine zor yetişiyor.
ÖZETLE
250'yi aşkın başvuru var
Teşvikler yetersiz bulunuyor
Çözüm süreciyle beraber bölgede oluşan iyimser hava Van’a yatırım yapmak isteyen firmaların sayısında büyük artış yaşanmasına neden oldu. Bugüne kadar 130 fabrikanın açılış yaptığı OSB’ye sadece son bir yılda 250’yi aşkın yerli yabancı firma başvuru yaptı. OSB’de bulunan bazı işletmeler yatırımlarını büyütürken, yeni yatırımcılar da fabrika açmak için sırada bekliyor.
Ancak bölge işadamları teşvik beklentileri karşılığını bulmadığı için şikayetçi.
Al Jazeera Türk'e konuşan Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva, yapılan başvuruların büyük kısmının çözüm sürecinin verdiği güvenden kaynaklandığını söylüyor ancak alyapı eksikleri ve sürecin uzaması nedeniyle sıkıntı yaşadıklarına dikkat çekiyor:
"Daha önce kimse gelmiyordu. Barış sürecinden sonra talepler gelmeye başladı. Son bir iki haftada, 20’ye yakın yatırımcı firma yatırım için müracaat etti. Son bir yılda 260'a yakın bir müracaatla karşı karşıya kaldık. OSB olarak toplamda 514 hektara ulaştık. Bir kısmını 2015 yılı içerisinde tahsis edeceğiz. Yurt içinden başvuruların yanında Almanya’dan Amerika’dan ve komşumuz İran’dan da 15’e yakın müracaatlar aldık. Gerçekten süreçle beraber büyük taleplerle karşı karşıya kaldık’’
"Arsa tahsisi süreçleri hızlı olmalı"
Altyapı eksikliklerine de dikkat çeken Takva, arsa tahsis süreçlerinin hızlı ve etkin olması gerektiğini, OSB’ye yapılan başvurulara hemen karşılık verilip arsa tahsisi yapılması gerektiğini anlatıyor:
"Yatırımcıya destek konusunda mevzuatlar uygun hale getirilmeli. Bu sadece Van’da değil Diyarbakır’da Urfa’da ve birçok gelişmeye müsait potansiyeli olan illerde yaşanan temel bir sorundur. Bu konuda arsa tahsisi süreçleri hızlı olmalı. Ama bunu yapamıyorsunuz. İki yıldır bu adamlar bekliyor. Çoğu yatırımını başka bir alana kaydırmış olabilirler"
‘’Van için özel teşvik uygulanmalı’’
Mevcut teşvik yasasının sıkıntılı olduğuna da değinen Takva'ya göre öncelikle kentlerin yatırım ortamının iyileştirilmesi gerekli.
Van’da lojistik ve serbest bölge oluşturulması yönünde çalışmalar bulunuyor. "6. Bölge Teşvik Yasası" adıyla bilinen düzenlemeye göre, yatırımın ön koşullarından biri yatırım tutarının en az 500 bin TL olması.
Takva, bu oranı şu sözlerle eleştiriyor:
"Bu Van için öngörülebilecek bir şey değil. Bu zorunluluğu 250 bine hatta daha aşağılara çekmeleri lazım. Çünkü 500 bin lira nakdi olan bir kişi teşviksiz yatırımını yapacak güçtedir. Eğer teşvik edecekseniz bu sınırı kaldırmanız lazım. Yatırımcı 100 bin liralıkta yatırım yapmak isteyebilir. Van özelinde Van’a has yeni bir teşvik uygulanmalı.
Organize Sanayi Bölgesi büyüyor
Van Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bölgenin en hızlı gelişme kaydeden sanayi alanlarının başında geliyor.
OSB Başkanı Necmettin Çok, bölgede 4 ve 5. etap çalışmalarına başladıklarını söylüyor:
"Doğu Anadolu ve Van ölçeğinde düşündüğümüzde bu başvuru büyüktür. Birçok OSB’de bu talebi bulamazsınız. Ancak bunu Van için yeterli bulmuyoruz. Van bulunduğu konum itibariyle büyük bir pazarı var. Asya ülkeleri, Türki cumhuriyetler, İran... Ancak maalesef üretim çok düşük. Bölgede 150 milyon nüfusa hitap edecek Van Organize Sanayi hesap ettik. Muhteşem bir kongre fuar merkezi yaptık. Üretici bölgede olmayan ürünü üretip sergileyecek ve ihracat yapacaktır. İşgücü ilgili bir sıkıntı yok, genç ve yetenekli bir nüfusa sahibiz. Bundan dolayı biz daha çok yatırımcı istiyoruz."
‘’Teşvikler yetersiz’’
Teşvik konusunda OSB Başkanı da Ticaret Odasıyla benzer görüşte; Van’a ayrı bir statü tanınması gerektiğini söylüyor:
"Biz bu teşvikleri yetersiz buluyoruz. Yani küçük çaptaki KOBİ’ler için yeterli olabilir. Ama işi biraz daha büyük düşündüğümüz zaman cazip gelmiyor. Van için yeni bir teşvik yasası bu bölgeye has çıkarılabilir. Bunu biz birkaç toplantıda dile getirdik. 2015 yılında değişmesini veya iyileştirilmesini bekliyoruz"
6-7 Ekim olaylarından yatırımcının psikolojik olarak etkilendiğini söyleyen Çok, birçok yatırımcının o dönemde karamsarlığa düştüğünü ancak yine de yatırımını geri çekmediğini de söylüyor.
Kaynak: Al Jazeera
