ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ - Bir çok anlamda Türkiye’de son 10-15 il arasında sıralanan Van’da eğitim, yaşam kalitesi, mutluluk oranlarının dışında okuma oranları da can sıkıyor. Bir çok alanda Türkiye’nin 81 ili arasında 70 ila 80 arasında yer alan Van’ın kanayan yaralarından bir tanesi de kitap okumaya olan rağbet. Son zamanlarda hızla yayılan internet kullanımı ile birlikte kitap okumaya olan rağbet azalsa da Van’da bunun aksine bir veriler ortaya çıkıyor. Şehir kütüphanesinin depremden bu yana sağlıklı hizmet vermemesi ve kente hitap eden bir kütüphane olmamasına rağmen Van’da okuma oranları artarken TÜİK verilerine göre 2016 yılında Van’da kütüphaneye üye olan sayı 17 bin 221 iken, 2017 yılında üye sayısı 26 bin 531 oldu. Bu sayıyla birlikte Van’da kitap okumaya olan rağbetin arttığı gözlemlendi. Fakat Türkiye ile kıyaslandığında Van hala geride. Geçtiğimiz aylarda Türkiye’nin hangi illerinin çok okuduğu ve neyi okuduğunun araştırıldığı bir araştırma da acı sonuç ortaya çıktı. Van özel bir firmanın çalışmasında okuma oranında Türkiye’de 70’inci sırada yer alırken bu oranlar ve kitaba olan ilgi bir konuyu daha yeniden gündeme taşıdı.
TÜİK verilerine göre Van’da 2017 yılında kitap okuyan kişi sayısında büyük yükseliş olduğu gözlemlendi. 2016 yılında Kütüphaneye kayıtlı üye sayısı ise 17 bin 221 iken, 2017 yılında üye sayısı 26 bin 531 oldu. Bu sayılara göre Van’ın kültür seviyesinde bir yükselişe gittiği görüldü. Ancak okumadaki bu başarıya rağmen Van’da hala bir şehir kütüphanesinin olmaması can sıkmaya devam ediyor.
VAN’IN 11 HALK KÜTÜPHANESİ VAR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürü Özer Coşkun, Van’da, 429 adet örgün-yaygın eğitim kurumu kütüphanesi ve 11 halk kütüphanesi bulunduğunu söyledi. Coşğun, “Van’da, 429 adet örgün - yaygın eğitim kurumu kütüphanesi ve 11 adet halk kütüphanesi bulunmaktadır. Muş’ta, 176 adet örgün - yaygın eğitim kurumu kütüphanesi ve 8 adet halk kütüphanesi bulunmaktadır. Bitlis’te, 168 adet örgün - yaygın eğitim kurumu kütüphanesi ve 7 adet halk kütüphanesi bulunmaktadır. Hakkâri’de, 95 adet örgün - yaygın eğitim kurumu kütüphanesi ve 4 adet halk kütüphanesi bulunmaktadır“ şeklinde konuştu.
HALK KÜTÜPHANELERİNE KAYITLI ÜYE SAYISI ARTTI
Türkiye genelinde halk kütüphanelerine kayıtlı üye sayısı 2017 yılında, 2016 yılına göre yüzde 29,7 artarak 2 milyon 201 bin 39 olduğunu ifade eden Çoşğun, “Bu kütüphanelerden yararlananların sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 7,8 artarak 25 milyon 91 bin 232 oldu. Halk kütüphanelerindeki diğer materyal sayısı 2017 yılında, 2016 yılına göre yüzde 2,4 azaldı. Van’da halk kütüphanelerinde 2016 yılında 125 bin 268 kitap bulunurken bu sayı 2017 yılında 126 bin 297 oldu.
OKUYAN KİŞİ SAYISINDA ARTIŞ VAR
Kütüphaneye kayıtlı üye sayısı ise 2016 yılında 17 bin 221 iken, 2017 yılında üye sayısı 26 bin 531 oldu. Muş’ta halk kütüphanelerinde 2016 yılında 129 bin 698 kitap bulunurken bu sayı 2017 yılında 135 bin 836 olurken kayıtlı üye sayısı ise 2016 yılında 9 bin 926 iken, 2017 yılında 15 bin 333 oldu. Bitlis’te halk kütüphanelerinde 2016 yılında 131 bin 149 kitap bulunurken bu sayı 2017 yılında 138 bin 045 olurken kayıtlı üye sayısı ise 2016 yılında 13 bin 64 iken, 2017 yılında üye sayısı 19 bin 613 oldu. Hakkâri’de halk kütüphanelerinde 2016 yılında 75 bin 380 kitap bulunurken bu sayı 2017 yılında 78 bin 756 olurken halk kütüphanesine kayıtlı üye sayısı ise 2016 yılında 4 bin 592 iken, 2017 yılında üye sayısı 7 bin 689 oldu” ifadelerini kullandı.
VAN AZ OKUYOR, AŞK OKUYOR!
Öte yandan geçtiğimiz aylarda bir yayınevinin yaptığı araştırmada ilginç verilere ulaştı. Türkiye’de en çok okuyan illerin numaralandırıldığı araştırmada en çok kitap okunan şehir Ankara oldu. Başkenti sırasıyla İstanbul, Eskişehir, İzmir, Tunceli ve Muğla takip etti. Araştırmaya göre en az okuma oranı ise Şanlıurfa'ya ait. Şanlıurfa'nın ardından son sıraları Yozgat, Adıyaman, Osmaniye ve Kahramanmaraş paylaştı. Bu illerin sıralandığı haritada Van ise kendisine 70’inci sırada yer buldu. Diğer doğu ve güneydoğu illeri ile birlikte sonlarda yer alan Van’a dair bir diğer sonuç ise ne okuduğu ile ilgili oldu. Kitap endeksi 0.32 olarak belirlenen Van’da en çok aşk kitapları tercih edildiği en sevilen tür de dünya romanı olarak belirlendi.
HALK KÜTÜPHANELERİNDEN FAYDALANCAĞIZ AMA BİR DE KÜTÜPHANEMİZ OLSA...
Araştırmanın bir başka üzerinde durduğu konu olan kütüphanelerine ilişkin sonuçlara bakıldığında, Türkiye’de yüzde 43,5 ile kütüphane kullanma alışkanlığı bulunmuyor. Kütüphaneler, çoğunlukla ders çalışma amaçlı kullanılıyor. Halk Kütüphanelerinin büyük oranla varlığının bilinmesine karşın, halkın yüzde 47’si burada verilen hizmetlerin ücretsiz olduğu bilmiyor. Halk kütüphanelerinden en çok yararlananlar ise Trakya Bölgesi ve Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Aksaray, Niğde illeri ile Kastamonu’dan Artvin’e Karadeniz Bölgesi. Van’da TÜİK rakamlarına göre artan halk kütüphanesi ve okuma oranlarına rağmen bu sayıda da Türkiye ortalamasının gerisinde kalındı. Hem bir şehir kütüphünesi hem de bir çok ilçede artması gereken halk kütüphanesi sayıları verilere de yansırken bu durum Van’ın Vizontele şehrindeki replikle özdeşleşen bir hal alan şehir kütüphanesi sürecini bir kez daha hatırlattı. Bilindiği gibi 2011’den bu yana kentte merkez şehir/halk kütüphanesi yapılması bekleniyor.
DAP TEKLİFİ ETTİ AMA...
2017 yılında DAP idaresi tarafından Van’a dev bir şehir kütüphanesi yapma teklifine yapılmıştı ancak Van’dan kütüphane yeri için teklif gitmezken DAP İdaresi Başkanı Adnan Demir bu konuda kurumların ve STK’ların duyarlılık göstermesi gerektiğini belirtmişti. Van’da yaşanan depremlerin ardından hasar gören ve bugüne kadar istenilen seviyede hizmet veremeyen ve Van’a yakışmayan kütüphane henüz yapılmadı. Son olarak Güçbirliği Platformu’nun eğitim toplantısında gündeme gelen şehir kütüphanesi için DAP İdaresi arazi talebinde bulundu ancak bu talep karşılık bulmadı.
VAN SESSİZ KALDI, O KÜTÜPHANE YAPILMADI!
Güçbirliği’nin o toplantısında Erzurum’daki bir kütüphüneyi Van’a kaydırma fikrini ortaya koymasına rağmen Adnan Demir’in teklifine tüm kesimler sessiz kaldı. DAP başkanı Kentin bir kütüphanesinin olmayışının büyük bir eksiklik olduğunu dile getirip Van’da en az 5 bin dönümlük bir arazi için teklif getirdi. Dönce Erzurum’a yapmayı planladıkları projede başarısız olduklarını bunu Van’a kaydırabileceklerini dile getirmişti. Bu projeyi Van’a yapmak için şart koşan Demir, katılımcılara önemli bir çağrıda da bulunarak: “Van’ın en güzel yerini kütüphane için tahsis edilsin” dedi. Bir anlamda Van’a kütüphane sözünü veren Demir, devasa ve modern bir kütüphanenin yapılması için topu Van’ın dinamiklerine atmıştı. Fakat DAP eliyle böyle bir kütüphüne yapılması ilgisizlik dolayısıyla askıya alındı.
ZORLUOĞLU’NUN İLK İŞLERİNDEN BİRİSİ OLDU! ÇOK YAKINDA GELİYOR!
DAP’la kaçan fırsatın ardından Van’a gelir gelmez kütüphane eksiğini gören yeni Vali olaya el attı. Van’ın en büyük eksikliklerinden birisi olan ve Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan vekili Murat Zorluoğlu’nun da geldiğinden beri en çok üzerinden durduğu konulardan birisi de kütüphane oldu. Konuyla ilgili gelir gelmez bir çalışma başlatan Zorluoğlu, bu konuda hemen adım atarak projeyi çizdi. Son olarak geçtiğimiz aylarda bir açıklama yapan Zorluoğlu, kütüphanenin son durumu için şu bilgileri paylaştı: “Şimdi şehrin kütüphanesi yok biliyorsunuz. Vizontele filminde ‘Kütüphane bu herkes yardımcı olur’ diye bir replik var. Burada herkes yardımcı olmamış. Şimdi projesini hazırladık. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yatırım programında. Bu sene bir tanesi kültür merkezi, bir tane de kütüphane var. Kütüphanenin projesini biz hazırladık Valilik olarak. Kültür merkezinin projesini de Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü hazırlıyor. Eş güdümlü yürüyor. Mevcut tiyatro binanın olduğu alanda inşallah bu sene ihalesi yapılıp başlanacak onlara. Bir tane kültür merkezi, bir tane kütüphane, bir tane tiyatro binamız orası bir kültür adası halinde olacak. Oto parkı da planlandı inşallah bu sene içerisinde her iki yatırım da başlamış olacak. Bunlar da şehrinin kültür hayatına önemli bir dokunuşlar diye düşünüyorum” dedi.
