İnci Kefali balığının üremek için Van Gölü'nden ayrılıp akarsulara girmesi nedeniyle, gölden beslenen martılar aç kaldı. Göldeki Adır Adası'nda yumurtadan çıkan yavru martılar, yiyecek bulamayan anneleri tarafından beslenemedikleri için telef oldu. Yavru martılar gün boyu göl kenarında annelerinin yiyecek getirmesini beklerken, bazı martıların ise açlıktan telef olan martı leşlerini yediği dikkat çekti. Ölü martılardan yükselen kokular çevre köyleri rahatsız ederken köylüler, çevreye yayılan kokunun önüne geçmek için martı ölülerinin toplanmasını istediler. Konuyla ilgili İl Kültür Turizm Müdürlüğü ve Tuşba Belediyesini sorumlu tutan vatandaşlar yetkililerin soruna el atmasını istedi.
'HER YIL BU VAKALAR YAŞANIYOR'
Yaşanan ölümlerin beslenme ve çevresel faktörlerden kaynaklandığını ve bunun her sene aynı dönemlerde tekrarlandığını söyleyen Orman ve Su İşleri Doğa Koruma ve Milli Parklar 14. Bölge Müdürü Mustafa Şentürk, “Van ili sulak alanlar noktasında zengin bir bölge bunun göstergesi olarak da ülkemizde 475 kuş türü gözlenirken, ilimizde 232 kuş türü görülmektedir. Bu kuş türlerinden bir tanesi de Van Gölü'nde yaşayan Van Gölü martısıdır. Bunların yaşam alanı olarak baktığımızda Van Gölü kenarında bulunan sazlıklar, bataklık ve kayalıklardır. Besin kaynağı olarak baktığımızda ise Van Gölü martısı ağırlık olarak gölde endemik olarak yaşayan İnci Kefali ile beslenmektedir. Yoğun olarak Mayıs ve Haziran aylarında İnci Kefalinin yumurta bırakmak için tatlı sulara göç etmesi sonucunda daha yüzeyde olmaları nedeniyle martılarımız bu dönemde çok yoğun beslenmektedirler. Nisan sonu itibarıyla birinci kuluçkaya yatan martıların ikinci kuluçka dönemi ise inci kefalleriyle yoğun bir şekilde beslendikten sonra yani Mayıs sonudur. Bu ikinci kuluçka sonrası doğan bireyler 40-45 günlük genç bireylerdir. Bunlar hem inci kefalinin artık gölün derinliklerine inmesi hem de bu dönemde yaşanan ani sıcaklık artışları ve çevresel değişimler nedeniyle olumsuz yönde etkilemekte ve ne yazık ki çoğu da yaşamına devam edememektedir. Bizler hemen hemen her yıl bu dönemde bu tür vakalarla karşılaşıyoruz. Ölen bireylerden bir hastalık olup olmadığı, mikrobik ya da vürisal bir olay var mıdır? Diye bu konuda çalışmalarımız yapıyoruz. Bu güne kadar yaptığımız araştırmalarda çok şükür mikrobik ve ya vürislerden kaynaklı bir ölüm vakasına rastlanmadık. Tamamen doğal seleksiyon içerisinde oluşan çevresel faktörler ve besin kaynaklarındaki azalmalardan kaynaklı bir ölüm olduğu net bir şekilde görülmektedir.” Dedi.
‘ÖLÜMLER NORMAL’
YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Lokman Aslan ise, “Van Gölü’nün çevresindeki hayvanların hem yerleşkesi hem de üreme alanlarını Doğa Koruma ve Milli Parklar 14. Bölge Müdürlüğü ile beraber rutin bir şekilde kontrollerini yapıyoruz. Buralarda herhangi bir tehlike olduğu zaman o tehlikeye yönelik çalışmaları yürütmekteyiz. Burada yüz binlerce martıdan bahsediyoruz bunlar Adır Adasında kuluçkaya yatmaktadırlar yavru çıkarıyor ve popülasyon üç katına çıkıyor dolayısıyla böyle bir popülasyonda martı ölümleri yaşanmaktadır. Yüzde 5-10 civarındaki ölümler normal olarak kabul edilmektedir. Biz buralardaki çalışmalarımızı yapıyoruz. Ancak bu martı ölümlerinden kaynaklanan çevre kirliliğinin de önüne geçilmelidir. Bu konuda ne yazık ki ne Kültür Müdürlüğü ne de ilgili belediyeler görevlerini yerine getirmiyor. Bu noktada çevrede bulunan yerleşim birimleri de rahatsız olmaktadır. Gerçekten buradaki manzara bu adaya yakışmamaktadır.” Dedi.
‘ADIR ADASINA YAKIŞMIYOR’
Adır Mahallesi sakinleri ise Adır adasının tarihi bir yer olduğunu ve her yıl binlerce turistin uğrak mekanı olduğunu söyleyerek, martı ölümlerinden duydukları rahatsızlığı dile getirdi. Mahalle sakinleri, her yıl bu martı ölümleriyle karşılaştıklarını ve kötü kokular nedeniyle zor dönemler geçirdiklerini ifade ederek, yetkililerin çözüm bulmasını istedi. Daha önce temizliğin yapıldığını söyleyen mahalle sakinleri, Kültür Turizm il müdürlüğü ve Tuşba Belediyesi bünyesine alınan bu alanın unutulduğunu belirtti. Defalarca yetkililerle görüşme yapmalarına rağmen çözüm bulunamadığını anlatan vatandaşlar, bu manzaranın bu adaya yakışmadığını söyledi.
