Projeye başlanılan günden bu yana girişimcilerin dört gözle beklediği ve ticarete üniversiteleri dâhil etmesi yönünden merak uyandıran Teknokent A.Ş Eylül Ayı’nda faaliyete girerek Van ekonomisinde yeni bir dönemin ilk adımı olacak. Üniversitelerdeki bilgi ve birikimin raflarda kalmak yerine sanayi ile bir araya getirilmesinde adeta bir köprü görevi gören Teknokent’e başvurular hızlı bir şekilde devam ediyor. Bitim aşamasına kısa bir süre kala son halini görme fırsatını elde ettiğimiz Teknokent’i objektifimize yansıtabildiğimiz kadar görüntüleyerek merak edilen soruları Teknokent A.Ş Genel Müdürü Yrd. Doç. Dr. Necat Görentaş’a yönelttik. ABD’deki Silikon Vadisi ile aynı mantıkta faaliyet gösterecek olan Teknokent’te geri sayım devam ederken Teknokent’in artısını, eksisini Görentaş’a yönelttiğimiz o sorular ve yanıtları ile derledik. İşte Teknokent’in hikayesi ve Van’ın geleceğindeki yeri…
RÖPORTAJ: ÖMER FARUK TOKTAŞ-ŞEHRİVAN
YYÜ bünyesinde uzun süredir hazırlığı yapılan ve 2013 yılında resmen kurulan Van Teknokent’te sona yaklaşıldı. YYÜ’nün en büyük hissedarı, 8 kurumun ortak olduğu Van’ın Silikon Vadisi’nde faaliyetler Eylül ayında başlıyor. Van’ın teknoloji üretiminde ilk adımı olan Teknokent’te hazırlıklar tamamlanırken 25 firma kapasiteli alana şimdiye kadar 18 firma başvurdu.
Öncelikle Teknokent’in faaliyet alanı tür bir özellik taşıdığını açıklar mısınız?
Teknokent’in birçok tanımı var. Ben size bu tanımlar arasında en yaygın olarak kullanılanı açıklayayım. Teknokentler katma değer yaratıcı nitelikte, yeni ve ileri teknolojilerin üretimi ve geliştirilmesi için girişimcilere ve yenilikçi firmalara belli koşullar altında, üniversitelerin teknik olanaklarıyla, devletin belirlediği rol çerçevesinde, üniversite-sanayi ilişkilerinin somut iş birliğine dönüşmesinde köprü görevi üstlenen kuruluşlardır. Buradan çıkarmamız gereken en iyi özellik bilginin ticarileştirilmesidir. Teknokentler üniversitedeki bilgi ve birikimleri sanayi ile bir araya getirerek ticarete farklı bir boyut kazandırıyor.
Teknokent ilk günden bu yana Van için büyük bir önem arz ediyor. Teknokent’in Van’a getirileri ne olacak ve hangi hedefler baz alındı?
Teknokentler belirli hedefler doğrultusunda işleyiş gösterir. Bu hedefler arasında birçok madde var. Ben kısaca özetlemek istiyorum. Ar-Ge ve yazılıma dayalı, katma değeri yüksek ürünlerin üretiminde artış sağlamak ve bu tarz ürünlerde dışa bağımlılığı azaltmak, yüksek teknoloji kökenli firmaların oluşmasını ve gelişmesini teşvik etmek, üniversite ve sanayi ilişkilerinin somut iş birliğine dönüşmesini sağlamak, üniversitedeki akademik bilginin teknolojik ürünlere dönüştürülüp ticarileştirilmesi için uygun ortam yaratmak, firmalar arası sinerji ve iş birliği fırsatlarını arttırmak, teknoloji tabanlı ürünlerde ihracat oranını arttırmak, Ar-Ge faaliyetleri ile bölgesel ve yerel ekonominin yeniden yapılanmasını sağlamak, yerel ekonominin verimliliğini ve krizlere karşı dayanıklılığını arttırmak, bölgeye yabancı sermaye çekmek ve nitelikli kişilere iş ve girişimci imkanları yaratarak beyin göçünü önlemek
teknokentlerin hedefleri arasındadır.
Teknokentlere başvuran firmaların diğer firmalara oranla bazı ayrıcalıklara sahip olması gerekir. Bu anlamda teknokent çatısı altına giren firmalara ne tür ayrıcalıklar tanınacak?
Teknokentlere iletişim teknolojisi, yenilikçi, yaratıcılık ve bilgiye dayalı faaliyetleri esas almak üzere Ar-Ge ve buna dayalı faaliyetlerde bulunan tüm kuruluşlar ile bilişim şirketleri teknokentlere başvurabilir. Bununla birlikte devletin teknokentlere başvuru yapan firmalara tanıdığı büyük ayrıcalıklar var. Bunları da yine özetlemek istiyorum. Firmalara gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti, Ar-Ge personeline gelir vergisi muafiyeti, katma değer vergisi muafiyeti, sigorta primi desteği, destek personeline gelir vergisi muafiyeti, yabancı personel çalıştırma kolaylığı ve öğretim üyelerine teknokent çatısı altında istedikleri şirketi kurabilme desteği gibi maddeler önceden belirttiğim kolaylıklardan bazılarıdır. Ayrıca teknokente başvuru yapan firmalar üniversitelerin teknik alt yapısından ve üniversitelerdeki panellerden rahatlıkla faydalanabilir.
Teknokent fikrinin Van adına başlama süreci nasıl gerçekleşti ve teknik olarak özellikleri nelerdir? Bunun yanında yapım aşaması ne zaman sona erecek?
Kuruluş için gerekli olanakların sağlanması ve kararların alınmasından sonra hızlı bir şekilde teknokentin projesini hazırladık. 3 Bin 500 metrekare alana sahip binamızın proje aşamasını hızlı bir şekilde tamamladık. İhalesini 2013 Kasım Ayı’nda yaptık. İhale süreci de tamamlandıktan sonra yapım aşaması başladı. Yapım süreci o tarihten bu yana hızlı bir şekilde ve ara verilmeden devam etti. İnşallah önümüzdeki Eylül Ayı’nda da yapım süreci sona ermiş olacak. Sayın Cumhurbaşkanımız seçimlerden önce Van’a geldiğinde Sayın Rektörümüz Peyami Battal Bey bir davet mektubu yazarak teknokentin açılışına kendilerini davet etti. Eylül Ayı’nda proje tamamlanınca açılışı Sayın Cumhurbaşkanımızın yapmasını bekliyoruz.
Teknokente başvurular nasıl yapılmaktadır ve şu anki başvuru durumu nedir?
Başvuru süreci devam ediyor. Şu ana kadar teknokent ile ilgili çok fazla haber ya da reklam yapmamamıza rağmen 18 başvuru geldi. Tabi bu başvurular objektif kriterlere dayalı olarak bir değerlendirme sürecine girecek. Bir hakem heyeti oluşturduk. Başvuru yapan firmaların projelerini hakem heyetine göndereceğiz. Hakem heyeti bu projelerin olumlu raporlarını bize getirdikten sonra biz yönetim kuruluna sunuyoruz. Bu raporlar ile projeler uygun görüldüğü takdirde firmaların teknokent çatısı altında yer alma başvuruları kabul ediliyor. Başvuruyu yapan şirketlerin dağılımına baktığımız zaman; bilişim teknolojileri, gıda, medikal biyokimya tıp teknolojileri, çevre ve kimya, ileri malzeme ve inşaat sektörlerinden olduğunu görüyoruz. Bu başvuruları yyuteknokent.com adresinden kabul ettik ve etmeye de devam ediyoruz. Onların başvuruları sırasında ve başvurularından sonra biz gerekli bilgileri sağlıyoruz.
Teknokentin şu an yapılan alan ve bina itibari ile Van’a yeteceğini düşünüyor musunuz?
Teknokent şu an 25 firmayı kabul edebilecek düzeydedir. Başlangıç aşamasında çok büyük bir bina yapmadık. Önce Van’da ki potansiyeli görelim, Van’da kaç tane firma var ve kaç firma başvuru yapar gibi soruların yanıtını almak istedik. Modüler sistemli bir bina yapıyoruz. Başvuruları kabul edip yerleşmeleri yaptıktan sonra ihtiyaç durumunda ikinciyi, üçüncüyü yani kaç bina gerekiyorsa onları da ekleriz. Biz Teknokentin kurulumuna karar verildiği günden bu yana farklı bölgelerdeki teknokentlerde incelemelerde bulunduk. Başlangıçta sağlam bir adım atmak istedik ve öyle de yaptık. Van’ı bu noktada iyi bir yere taşımak istedik. Çünkü Van’ın sanayi ve teknoloji alanında gerçekten gelişmeye ihtiyacı var. Bu projemiz sonuçlandığı takdirde Van’ın ihracat potansiyeli git gide artacaktır. Bu tür çalışmalara yapılmadığı zaman zaten bir noktaya varmak ve gelişmek pek de kolay olmaz.
Teknokent faaliyete girdikten sonra Van için ilk adım ne olacak ve Van’a en büyük getirisi ne olacak?
Daha önceden de söylediğim gibi teknokentlerin en büyük amacı üniversiteler ile özel sektör arasındaki bağlantıları sağlamaktır. Bizim şu an ki amacımız Van’da bilim ve teknoloji gelişimini, üniversitelerdeki bilgi ve birikimi ticarette kullanarak arttırmaktır. Bunun için de eğer biz bilgiye ve ileri teknolojiye dayalı firmalarını kurulumunu teşvik edecek olursak bu amaca ulaşmış oluruz. Van’da bilgi ve teknolojiye dayalı teşvik sağlamak Van için bir kazanımdır. Van başka ülkelerdeki ve başka illerdeki firmalar ile rekabet edecek düzeye teknokentlerin sağladığı kolaylıklar ile gelecek. Teknokent üniversiteler ile sanayi sektörü arasında köprü görevi görecek. Eğer şu an üniversitelerde bilgi ve birikim açısında oldukça donanımlı öğretim görevlileri varsa ki var, onların sahip olduğu birikimin sanayide değerlendirilmesi Van adına faydalı olacaktır.
Teknokent’in yönetim kurulunu kimler oluşturuyor ve teknokent ile ilgili önümüzdeki günlerde bir çalışma var mı?
16 Eylül’de bir otelde çalıştayımız söz konusu olacak. Bu çalıştay hem bilgilendirme amaçlı hem de 2014-2015 stratejik plan çalışması yapılacaktır. Bu kapsamda bir ayağımızın da yurt dışında olması sağlanacak. Yönetim kurulumuzda toplam 14 üye bulunmaktadır. Daha önceki sorularınızda saydığım 8 ortak kurumdan temsilciler yönetim kurulunu oluşturmaktadır. Yönetim kurulunda teknokente ortak olan her kurumdan bir temsilci var. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden 7 temsilci var. Bunun amacı her fakülteden bir temsilcinin olmasını sağlamaktı. Yani Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden farklı bilgi ve birikimlere sahip 7 temsilci yönetim kurulu içerisinde yer alacaktır. Güzel çalışmaların habercisi olan ve oldukça konforlu bir bina nerdeyse bitme aşamasına geldi. Umarım Van’a her açıdan katkılar sağlar.
Teknokent ilin tamamına hitap eden bir kuruluş. Bu kapsamda hangi kurumlar projede yer aldı?
Teknokent sizin de bildiğiniz gibi uzunca bir süreçten sonra şu an ki duruma geldi. 2012 yılında bakanlar kurulu kararı ile resmi gazetede yayınlanarak burası teknoloji geliştirme bölgesi ilan edildi. Teknoloji geliştirme bölgesi yani teknokentin kurulacağı alan 220 dönüm olarak belirlendi. Bu süreçten sonra biz 25.01.2013 tarihinde Teknokent A.Ş’yi kurduk. Kuruluşumuza Van Valiliği, Van Büyükşehir Belediyesi, Van Ticaret ve Sanayi Odası, Van Ticaret Borsası, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van İş Geliştirme Merkezi, Organize Sanayi, Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanlığı olmak üzere 8 ortak olarak giriştik. Bu ortaklarımız ile teknokenti 2 Milyon 500 Bin TL sermaye ile kurduk. Ortaklarımız arasında en büyük hisse Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ne aittir.
