Röportaj: Önder ALTINAL-Ömer TOKTAŞ
Geçtiğimiz günlerde başvurusu yapılan ve ‘Dünya Miras Listesi’ne gireceği haberiyle bir anda heyecan yaratan Akdamar Kilisesi ile ilgili gelişme Van’daki diğer tarihi yapılan için umut oldu. Akdamar Kilisesi gibi sayısız tarihi ve doğal güzelliği hala turizme ve dünya mirasına kazandırılmayı beklerken, hala tadilatı yapılmayan onlarca mekan için de umut verici bir gelişme böylelikle gerçekleşmiş oldu. Başvurusu yapılan ve değerlendirmenin kısa sürede tamamlanması beklenen Akdamar Adası ile ilgili süreç umutlu giderken Van Kültür Turizm İl Müdürlüğü şimdi de Van Kalesi için başvuru yapmayı planlıyor. Bu başvurunun da kabul edilmesi halinde gözler iyice Van’a ve Van’ın tarihine çevrilmiş olacak.
Van Kültür Turizm İl Müdürü Muzaffer Aktuğ Akdamar Kilisesinin ‘Dünya Miras Listesi’ne girmesi adına yaptıkları çalışmaları ve listeye girmek için var olan şartları gazetemize anlattı. Geçtiğimiz günlerde başvurusu tamamlanan Akdamar Kilisesi büyük bir ses getirmişti. Konu hakkın görüştüğümüz Kültür Turizm İl Müdürü Aktuğ, ‘Bu bir ilk olmayacak. Akdamar Kilisesinden sonra Dünya Miras Listesine Van Kalesinin de başvurusunu yapacağız’ dedi.
İŞTE MÜDÜR AKTUĞ’UN RÖPORTAJI VE DEĞERLENDİRMELERİ:
Dünya Miras Listesi için başvuruları yaptınız. Bu anlamda Akdamar Kilisesinin Dünya Miras Listesine girmesi adına ne gibi çalışmalar yürüttünüz ve bu anlamda listeye girmek için şartlar nelerdir?
Biz daha önce bu kriterler ile ilgili Kültür Bakanlığı ve Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü ile irtibat haline geçtik. Bu işin öncelikli olarak bir hazırlığı var. Bu anlamda bizim neler yapmamız gerekiyor, kriterler nelerdir? Bu anlamda biz yazışma içerisinde olduk. Onlarda bize bu anlamda 10 kriterin olması gerektiğini söylediler. Bu 10 kriterin 6 tanesini kültür varlıkları, geriye kalan 4’nü ise doğal varlıklar oluşturuyor. Bizim Akdamar Kilisemiz bu 10 kriterden 6 tanesini taşıyor. Ki bu 10 kriterden 1 tanesini taşıması Dünya Miras Listesine girmesi için yeterli oluyor. Bu anlamda Kilisemizin 10 kriterden 6’sını taşıması bizleri çok ümitlendiriyor. Dosyamızı Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dosya halinde hazırladık. Sayın valimizin imzasıyla dosyamızı bakanlığın ilgili birimine gönderdik. Öncelik olarak UNESCO’nun 175 temsilcisinin içerisinde yer alan 21 komisyon temsilcisi yani ülkesi var. Bu 21 ülke temsilcisi başvuru yapılan kültürel ve ya tarihi yerleri inceliyorlar. Öncelikli olarak yedek listeye alıyorlar, yedek listeden sonra asıl listeye girmesi gerekenler tespit ediliyor. Tabi bu bir süreç meselesidir.
AKDAMAR LİSTEYE GİRERSE KORUNACAK!
Peki, Akdamar Kilisesinin UNESCO Dünya Miras Listesine girmesi ne kazandıracak?
Öncelikli olarak koruma altına alınacak, muhafaza edilecek ve bundan sonra güvende olacak. Şu anda Türkiye’de 13 tane eser Dünya Miras listesine girmiş durumda. Nedir bu eserlerimiz; Kapadokya, Pamukkale, Selimiye vb. gibi eserlerimizdir. Akdamar Kilisemizde bu şekilde Dünya Miras Listesine girdiği zaman benim bu saydığım eserlerimiz gibi oda koruma altına alınacak. Bu gerçekten Van’ımız adına çok anlamlı bir şey olacak. Çünkü Dünya Miras Listesine giren insanlar orada Van’ı görecekler. Van Akdamar Kilisesini görecekler ve merak edecekler. Bu merak neticesinde de bu memlekete çok sayıda turist ve ziyaretçi gelecek. Çok sayıda turist geldiğinde ne olacak? Çok sayıda yatırımcı ve iş adamları gelecek ve buralarda çok güzel yatırımlar yapılacak ve şehrin çehresi değişecek. Van sürekli gündem de olacak. Artık eskisi gibi uyuşturucuyla, eroinle ve taş atan çocuklarla gündeme gelmeyecek. Ki bizde bu şekilde gündeme gelmek istemiyoruz. Çünkü Van bunu kesinlikle hak etmiyor. Çünkü Van’ı o kadar güzel değerleri var ki, halen gün yüzüne çıkmamış ve tanıtımı bile yapılmamış değerleri var. Bu yüzden ben bir Kültür Turizm İl Müdürü olarak istiyorum ki bu memleketin insanı ve buranın yaşayanı olarak artık Van’ımız çok daha güzel şeylerle gündeme gelsin. Bir bu barış sürecini de güzel değerlendirebilirsek Van istenilen noktaya gelme konusunda baya bir mesafe kaydedecektir.
AKTUĞ: SIRADA VAN KALESİ VAR
Van’ın birçok değerinin olduğunu ve daha keşfedilmeyen değerlerin var olduğunu söylediniz. Akdamar Kilisesinin dışında Van’ın diğer değerlerinin de Dünya Miras Listesinde yer alması için bir düşünceniz ya da çalışmanız olacak mı?
Elbette ki var. Hatta bu düşünce de kalmayacak. Akdamar Kilisesinin başvuru bittikten sonra ve kilisemiz Dünya Miras Listesine girdikten sonra bu sefer de Van Kalesi için çalışmalarımız başlatacağız. Bunu da ilk kez buradan sizinle paylaşıyorum. Kilise bittikten sonra Van Kalemiz ile ilgili çalışmalarımızı da başlatacağız.
Akdamar Adasında yeni bir restorasyon ve çevre düzenlemesi başlatılmış durumda. Gerek bu çalışmalar ve gerek se de Eylül ayında yapılacak olan Ermini ayini ile ilgili neler söyleyeceksiniz?
Evet, sizin de dediğiniz gibi Akdamar adamızda bir çevre düzenlemesi başlatılmış durumda. Bu anlamda, yolları yenileniyor, oturma bankları oluşturuluyor, çöp bidonları değiştiriliyor. Yani anlayacağınız, Kültür Turizm Bakanlığımız ve Müzeler Genel Müdürlüğümüz adamızı çok iyi sahiplenmiştir ve orayı gerek görsellik anlamında, gerek kullanış anlamında, insanları bakış açısı anlamında adayı daha özel bir konuma getirmeye çalışıyor. Şu an itibariyle orada harıl harıl bir çalışma var. Çevre düzenlemesi ve müştemilatın bitmesinin ardından sizlerin de bildiği gibi ayin başlayacak. Önceki yıllar bildiğini gibi ayin Eylül ayının ikinci pazarı yapılıyordu. Ama bu sene oradaki üst kademlerden bizi aradılar ve biz bu yıl ki ayini ilk Pazar yapabilir miyiz diye bizlere bir talepte bulundular. Bizde, bizden yana bir sıkıntı olamayacağını kendilerine bildirdik. Yanılmıyorsam bir başka durum olmadığı halde bu sene ki ayin yapılan hazırlıklara göre Eylül ayının ilk pazarı yapılacak.
