Yaklaşık 2 aylık yolculuğun ardından Türkiye sınırına ulaşan Afgan göçmenlerin, yasadışı yollardan sınırı nasıl geçtikleri ortaya çıkarıldı. İnsan kaçakçılarının kendi aralarında görev dağılımı yaptıkları, planlama, keşif, refakatçi, güvenli evler sorumluları, taşıyıcı (nakil), öncü birlik ve destekçi olmak üzere 7 adımda göçmenleri sınırdan büyükşehirlere taşıdıkları öğrenildi. Son 3-4 aylık süreçte sadece Van’da 200’ün üzerinde organizatör (insan kaçakçısı) yakalandı. Afgan göçünün önüne geçilmesi için 7/24 sınırda önlem alan güvenlik güçlerinin, gecenin zifiri karanlığında tek başına sınırı geçen, 2 aylık yürüyüşte ayağından yaralanan bir Afgan'ı yakalamasına tanıklık ettik. Karşısında güvenlik güçlerini gören Afgan göçmenin çaresiz kalmış hali yürek burktu. Yakalanan Afgan göçmen, sınırdışı işlemlerinin yapılması için merkeze alındı. Bu arada yakalanan bir göçmen grubunun arasında Afganistan Ordusu’nda albay rütbesinde bir kişi de olduğu öğrenildi. Ailesiyle birlikte göçmenler arasında Türkiye’ye geçerken yakalanan albay, istihbarat birimlerince de sorgulandı. İşlemleri tamamlanan albay ve ailesi Van Geri Gönderme Merkezi’ne gönderildi. Albayın, sınırı geçtikten sonra kaçakçılar tarafından dolandırıldığı, kaçakçıların parasını aldıktan sonra albayı şehrin girişinde bırakarak kaçtığı ortaya çıktı. Albayın, “ABD’nin Afganistan’da çekilme kararı aldıktan sonra ordudan ayrılarak, ailemle birlikte ülkeden ayrıldım. Yaklaşık 1.5 ay yol yürüdük. İran üzerinden Türkiye geçtik. Burada insan kaçakçılarıyla anlaştım, İstanbul’a götüreceklerdi. Ancak paramı alıp, ailemle birlikte beni ortada bıraktılar. İstanbul’a geçseydim oradan da Avrupa’ya gidecektim” dediği öğrenildi. 7 AŞAMALI İNSAN KAÇAKÇILIĞI İnsan kaçakçılarının yöntemleri şöyle sıralanıyor: Planlama grubu: İran’daki insan kaçakçılarıyla bağlantı kurup göçmenin, hangi gün, hangi saatte, sınırın hangi noktasından geçeceğini planlıyor. Yakalanmamak için yağışlı ve sisli havalarda geçişleri ayarlıyor. Keşifçi: Geçiş noktalarının uygun olup olmadığı, güvenlik güçlerinin bulunup bulunmadığını gözlemleyerek durumu bildiriyor. Refakatçi: Yasadışı yollardan sınırı geçen göçmenlere refakat ederek, göçmenleri güvenli evler olarak belirledikleri bekleme evlerine götürüyor. Refakatçi insan kaçakçıları genelde atlı oluyor. Olası bir operasyonda atıyla bölgeden hızla uzaklaşırken, göçmenleri ortada bırakıyor. Bekleme evleri sorumlusu: Afgan göçmenlerin büyükşehirlere gitmeden önce saklandığı evleri ayarlayan ve bu evlerde sorumlu olan kişi. Göçmenlerin barındığı bu tür bekleme evleri, genelde ahırdan bozma, derme çatma yerler oluyor. Taşıyıcı (nakil): Bekleme evlerinde kalan Afgan göçmenleri alarak araçlarla büyükşehirlere taşıyan kişi. Öncü birlik: Göçmenleri büyükşehirlere taşıyan araçlara öncülük yapıyor. Yaklaşık 15 kilometre önde giden bu kişiler, olası yol kontrolü veya yol güvenliği konusunda göçmenleri taşıyan aracın sürücüsüne bilgi veriyor. Destekçi grup: Olası bir operasyonda insan kaçakçılarının yakalanmaması için desteğe giden kişiler. SADECE NUMARA OLARAK KALAN HAYATLAR Afganistan'dan yola çıkan göçmenlerin bazılarının umuda yolculuğu kimsesizler mezarlığında son buluyor. Zorlu doğa şartlarında, aç-susuz aylarca yolculuk yapan Afgan göçmenlerinden hayatını kaybedenler kimsesizler mezarlığında toprağa veriliyor. Göçmenler, dağlık patikalarda düşerek, kış aylarında donarak, sınırı geçtikten sonra ise trafik kazalarında veya Van Gölü’nde boğularak ölüyor. Cesetleri Adli Tıp Kurumu’na kaldırılan göçmenlerin burada DNA kayıtları alınıyor. Yaklaşık 15 gün cenazeleri morgda bekletilen göçmenler, bir yakını ortaya çıkmazsa kimsesizler mezarlığına defnediliyor. Van’daki 2 kimsesizler mezarlığı, isimsiz “numaradan” ibaret olan göçmenlerin mezarlarıyla dolu.