29 günlük Ramazan Ayı bugün son buluyor. 29 günün ardından vatandaşlar bayram alışverişi için alışveriş merkezlerine, cadde esnafına ve seyyar satıcılara akın etti. Son iki gün kala Van’ın iki ana caddesi trafiğe kapandı, insanlar cadde ve sokaklara akın etti. Son birkaç yılı korkulu ve tedirgin geçiren Van halkı bayram öncesi kendisini şu ana kadar herhangi bir sorunun yaşanmadığı Van sokaklarına attı… Son birkaç yıldır sıkıntılı bayramlar yaşayan, 2011 yılı ve sonrasında depremin yaralarını sarmaya çalışan, sonraki yıllarda olaylı bayramlar yaşayan Van’da bu bayram öncesine ‘sıkıntılara’ rağmen hareketli günler yaşanıyor. İranlıların geçmiş yıllara oranla tereddütle gelmesine rağmen Van cadde ve sokaklarında hem Vanlılar hem İranlıların alışveriş coşkusu iftar sonrası başlayıp sabah saatlerine kadar devam ederken Van esnafı kalabalığı kendince farklı yorumluyor. Bazı esnaflar, “Hiç bu kadarını beklemiyorduk” yorumu yaparken, kimileri ise Van’daki büyük kalabalığı “Kuru kalabalık” olarak yorumluyor. Vatandaşlar İranlıların alışveriş çılgınlığından muzdarip olduğunu belirterek; “İranlılar bize hiçbir şey bırakmamış” yorumunu yaparken kimi vatandaşlar ise cadde ve sokaklarda korkuyla dolaşıyor. Geçtiğimiz yıllardaki olaylı Van sokakları, son bir yılda Türkiye’de patlayan bombalar nedeniyle “Sokakta yürümeye korkuyoruz” diyen vatandaş tereddütle gezse de Van’da özlenen bayram manzarası kendisini bu yıl iyice htirmeye devam ediyor. YÜZLER GÜLÜYOR…Ramazan ayının bitmesiyle birlikte Van’da son 3 günde ciddi bir bayram alışverişi telaşı başladı. Alışveriş yapanların yanı sıra esnafta ciddi bir bayram telaşı içine girdi. Geçtiğimiz günlerden itibaren Van’a gelen İranlı turistlerle birlikte erken bayram yaşayan esnaf son 3 günde ise bayramın tadına vardı. Çoğu esnaf her ne kadar eskileri yad etse de çarşı merkezindeki kalabalık Van’a bayramın geldiğini gözler önüne serdi. Şehrivan Gazetesi olarak bir bayram klasiği olan esnaf görüşmelerimizi bu yılda yaptık. Kalabalık caddelerden esnafın ve vatandaşın nabzını tutarak bayramı soruduk. Tüm kötü olaylara ve olumsuzluklara rağmen gelen bayram herkesin yüzünü güldürmüş durumda... GÜNEŞ: DAHA İYİSİNİ HAK EDİYORUZBayram telaşı ile ilgili görüştüğümüze seyyar satıcılardan Selam Güneş geçen yıllara göre bayram heyecanının kalmadığını söyledi. Güneş, “Eskiye göre çok büyük bir bayram heyecanı yok. Ancak Van diğer illere göre çok daha iyi. Denk geldiğimiz ve duyduğumuz kadarıyla Van’da diğer illere göre çok daha güzel bir bayram var. Umarız ki bu bayramlarımız çok daha güzel olur. Van bu güzellikleri, kalabalıkları ve mutlu olmayı hakkediyor. Hepimiz artık gerçek anlamda mutlu olmalıyız.” Şeklinde konuştu. ATAR: KORKULARIMIZ VARAlışveriş yapan vatandaşlardan Ali Atar bayramların her zaman güzel olduğunu belirterek korkularının olduğunu söyledi. Atar şunları söyledi: “Van’ son 2-3 yıldır sürekli bayram arifelerinde olaylar çıkıyordu. Bu yılda öyle bir şey olur mu diye içimizde bir şüphe var. Bu şüphenin yanı sıra geçtiğimiz günlerde İstanbul’da meydana gelen patlamadan dolayı da çok korkuyor. Cadde de özellikle kalabalık olan yerlerden kaçınmaya çalışıyoruz. İstanbul’da olduysa burada da olur diye düşünüyoruz. Umarız ki güzel bir bayram geçiririz ve bu korkularımız da artık son bulur.” BAYIK: BÖYLE KALABALIK BEKLEMİYORDUMSanat Sokağı esnafından kuaför Emrah Bayık her bayram olduğu gibi bu bayramda Van’da ciddi bir yoğunluğun olduğunu söyledi. Bayık, “Ben bu bayram çok ciddi bir kalabalık beklemiyordum. Gerek ülke genelinde gerekse de Van’da yaşanan olaylardan dolayı ben insanların çok fazla dışarı çıkacağını tahmin etmiyordum. Ancak bu görüşümde yanıldım. Özellikle akşam saatlerinde mahşeri bir kalabalık var. İnsanları alışveriş yapıyor, geziyor ve eğleniyor. İnşallah bu daimi olur ve insanlar sadece bayramda da değil diğer tüm günlerde de böyle güzel bayramlar yaşanır.” Dedi. TANDOĞAN: BAYRAM DURGUN DEĞİLBayram hazırlıkları ile ilgili gazetemize konuşan Cevher Bal yetkilisi Halil Tandoğan insanların sıcak havadan dolayı çok fazla dışarı çıkmadığını söyledi. Tandoğan şu ifadelere yer verdi: “Havaların sıcak olmasından kaynaklı olsa gerek insanlar fazla dışarı çıkamıyor. Son günlerde sıcak fazlasıyla kendini gösterdi. Ayrıca ramazanın son günleri de olunca insanlar fazla dışarı çıkamıyor. Hareketlilik daha da artacak. Sokaklara fazla bakmayın. İnsanlar kendilerini mağazalara atıyor. Ben durgun olduğuna değil de normal seyrinde gittiğini belirtmek isterim. Ramazanın belli bir bereketi var ve insanlar bir şekilde bu bereketten yararlanıyor.” “İNSANLARIN ÇIKMALARI İÇİN BİR SEBEP YOK”Türkiye genel bir krizin yaşandığını dile getiren Tandoğan, “Bizde ramazanın bereketini yaşadık gördük. Memnunuz. Özellikle bayramda eş dost dışarıya çıktığında bu en çok bizim sektörümüzü etkiliyor. Sonuca bakılırsa Van ile kısıtlı bir sorun yok. Kriz Türkiye’yle alakalı bir sorun. Bütün Türkiye’de var olan bir kriz var. Var olan savaşında etkisi ile yaşamamızda ister istemez bir sekteye uğradık. Çatışma demek bizim geleceğimizin, planlarımızın üzerine sünger çekmek demek. Hayatımızın her alanında büyük etkisi oldu bu savaş. Yazık valla yazık. Huzur yok. İnsanların dışarı çıkmak için bir sebebi yok artık. Önümüzü göremiyoruz artık. Ne olacağımız belli değil. Durum gerçekten çok vahim.” Şeklinde konuştu. TUCİ: KURU BİR KALABALIK VARBayram için sanat sokağında tezgah açan esnaflardan Muhammed Tuci önceki yıllara oranlar bayramda düşüşün olduğunu dile getirdi. Tuci şunları kaydetti: “Bayram önceki yıllara göre müthiş derecede bir düşüş yaşadı. Çünkü var olan savaş ortamı insanların davranışlarına ve hayata bakış açılarını etkisi büyük oluyor. Şuan gördüğünüz kalabalık kuru bir kalabalık. Sadece çay içip gitme dışında bir şey yok. Piyasa gerçekten çok kötü. Bizimle bu işi yapan hatta bütün esnaf aynı durumda diyebilirim. Bu durumun tek sebebi de var olan savaş ortamı. Canlı bomba şüphesi de insanlarda tedirginlik yaratıyor. Yüzde yüz bir düşüşe neden oluyor bu durum. 3 gündür standı açmışım ancak kazancım yok denecek kadar az. Sadece elemanlarımın parasını çıkarayım yeter diyorum. Gündüz vakti oruçtan kaynaklı inşalar çok fazla çıkamıyor, akşamları da sadece kuru bir kalabalık var.” KAPLAN: BAYRAM HEYECANIMZI VARCami esnafından Nurullah Özgür Kaplan bayramın güzel geçtiğini ancak insanların çok fazla alışveriş yapmadığını söyledi. Kaplan, “Güzel bir kalabalık var. Zaman zaman iğne atsanız yere düşmeyecek kadar. Ancak gelin görün ki bu insanların çoğu alışveriş yapmıyor ya da çok az alışveriş yapıyor. Yine de esnaf olarak işlerimiz iyi. İnsanlar çok aşırı alışveriş yapmasa bile yapılan alışverişler ve bu kalabalık bizleri heyecanlandırıyor. İnsanların Van’da bayram yaşadığını bu şekilde görüyoruz. Başka şehirlerde belki bu heyecan bile yoktur. Bizim Van olarak hiç olmazsa heyecanımız var.” Dedi. ÇELİK: BAYRAM BARIŞ GETİRSİNGeçen yıllara göre daha güzel bir bayram geçirdiklerini ifade eden seyyar satıcılardan Hamit Çelik şunları söyledi: “Geçen 2 yılda çıkan olaylardan dolayı bayram yerine kabus yaşadık. Bu bayram hiç bir şey yok. İnsanlar alışverişlerini yapıyorlar, rahat rahat gezip dolanıyorlar. Tek dileğimiz bayramların bu şekilde geçmesidir. Savaşın, kavganın ve diğer tüm olumsuzlukların bu topraklardan artık çıkması gerekiyor. Özellikle biz Kürtlerin artık gerçekten normal bir hayat yaşaması gerekiyor. Bayram hepimize barış getirsin.” GEZGİN: BAYRAMLIK BULAMIYORUZBayram telaşıyla ilgili konuşan Sinem Gezgin adlı bir vatandaş iki gün boyunca alışveriş için çıktıklarını ancak alışveriş yapamadıklarını söyledi. Gezgin, “2 gündür kendimize bayramlık almak için çıkıyoruz ancak henüz bir şey alamadık. Özellikle İranlıların Van’a gelmesiyle tüm alışveriş merkezlerini boşaltmışlar. Halen ne alacağız diye düşünüyoruz. Daha doğru artık düşünmüyoruz. Bedenimize en uygun elbiseyi almaya çalışıyoruz. Ciddi bir yoğunluk var. İnşallah da hep böyle olur.” İfadelerini kullandı.ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ / ÖNDER ALTINAL