ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL / HAKAN SARI - İpekyolu’nun yollarla değil ‘demir’ ağlarla örüldüğü, hızlı tren ile Türkiye’nin bir birine sıkı sıkıya bağlandığı, en son Diyarbakır’da tramvayın müjdesinin verildiği bir süreçte Van heyecanla tramvay müjdesini bekliyor. Büyükşehirin fizibitile çalışmasını yürüttüğü tramvay hattı ile ilgili çalışmalar konusunda vatandaşın gözü kulağı verilecek müjdede. Bakü-Tiflis-Kars ‘İpek’ Demir ‘Yolu’ ile İpekyolu bu kez demir ağlarla örülmeye başlandı. Batıda başlayan hızlı tren hatları Kars’a kadar gelip dayandı. Neredeyse tüm büyükşehirler tramvay ve metrolar ile donatıldı. 2023’e kadar hızlı tren hatları programında yer almayan Van, hala Kuzey Vangölü Demiryolu umudunu korurken bir taraftan da trafik çilesinden tramvay ile kurtulmanın hayalini kuruyor. Tam 100 yıl önce Osmanlı döneminde projesi çıkarılan tramvay için umutlu bekleyiş de sürüyor. Van kamuoyunun gündeminden hiç düşmeyen tramvay konusunda adım beklenirken Van Büyükşehir Belediyesi ilk somut adımları atmaya başladı. Van’a gelir gelmez ‘tramvay’ projesini hedefleri arasına koyan ve kısa süre önce fizibilite çalışmalarının başlayacağını söyleyen Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Murat Zorluoğlu gözetiminde fizibilite çalışmaları başladı. Büyükşehir eliyle ekipler duraklarda yolcu sayısı, güzergah ve yoğunluk çalışması yapıyor. Tramvay için hesap, kitap tutulmaya devam ederken Vanlı yıl sonuna kadar devam edeceği söylenen fizibiliteden Van’a kısa zamanda bir tramvay müjdesi çıkmasını bekliyor. VE BÜYÜKŞEHİR ÇALIŞMAYI BAŞLATTI!En büyük beklentilerden bir tanesi olan raylı sistem Van’da, hemen hemen her ortamda konuşuluyor. Raylı sistemin Van’a getirilmesi konusunda yeni bir gelişme yaşandı. Önceki Van Valisi ve Belediye Başkanvekili İbrahim Taşyapan döneminde belediye projeleri arasında yer alan ve “fizibilite çalışması yapılacak” denilen raylı sistem için, Van Valisi Murat Zorluoğulu döneminde ise sözde değil özde çalışmalar başlatıldı... Van Fizibilite çalışması devam eden çalışma için ayrıca bir ekip hazırlandı. Hazırlanan ekip şehrin otobüs duraklarında ve yoğun olan yol güzergahlarında otobüs ve minibüsteki doluluk oranlarını not ediyor. “Van Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Çalışması” adı altında yapılan çalışma sonucunda, raylı sistem netlik kazanacak. Şehrivan Gazetesi olarak bizde raylı sistem için yapılan çalışmayı fotoğrafladık, sistemi Vanlılara sorduk... SAYAR: RAYLI SİSTEME İHTİYAÇ VARRaylı sistem ile ilgili gazetemiz konuşan vatandaşlardan Erdal Sayar şunları söyledi: “İlimizin kanayan yaralarından biri olan ulaşım sorunu ciddi anlamda kargaşaya neden oluyor. Zira hızla büyüyen şehir beraberinde mevcut ulaşım yollarının yetersizliğini de getirdi. Hem şahsi hem de toplu ulaşım araçlarının adeta merkezi olan Beşyol kavşağı ciddi anlamda yetersiz kalmakta. İlimizin bu noktada ihtiyaç duyduğu tek şey raylı sistemli ulaşımdır. Her ne kadar şehrimize kazandırılan mor otobüsler ulaşım sorununa bir nebze çözüm olsa da sadece onların kullanabileceği bir yol olmadığı için sıkışan kent trafiğinde ağır aksak ilerlemektedir.” “2 HATLI SİSTEM YAPILMALI”Raylı sistemin Van’a uygulanmasıyla ilgili de konuşan Sayar, “Bu sorunun aslında iki cevabı var. Birincisi Edremit ile çarşı merkezi ve ardından kampüse ulaşımı sağlayacak bir sistem uygulanabilir. İkincisi ise şehir içi ulaşımda özellikle Beşyol, Maraş, İkinisan Caddeleri üzerinden Bölge Hastanesine ulaşımı sağlayacak ikinci bir hat uygulanabilir. Ekonomik açıdan maliyeti karayolu ulaşım araçlarına nazaran fazla olsa da çevreye katkısı ve tek bir tip olması açısından oldukça farklı bir görüntü kazandıracaktır Van’ımıza. Böyle yapılırsa çok iyi olur.” İfadelerini kullandı. AYDINLIK: VAN İÇİN ÇOK GÜZEL OLURRaylı sistemin Van için güzel olacağını söyleyen vatandaşlardan Arif Aydınlık şöyle konuştu: “Hem Van’a hem de trafiğe çok katkı sağlayacaktır. Van’da önemli ihtiyaçlardan biridir. Şehrimiz her geçen gün büyüyor ulaşım bunun için çok sıkıntı oluyor. Artık otobüs ve minibüsler yetersiz geliyor. Vatandaşlarımız zamanında işine veya hastaneye gidemiyor. Gidecekleri yerlerde duraklar uzak oluyor. Bu da vatandaşlar için çok önemli. Bazen hastalarımız oluyor. Hastaneye götürene kadar çok zorluk yaşıyoruz. Belki bir metropol şehir değiliz ancak bizde artık büyük bir şehiriz. Bizim kentimizde ayrıca araç sayısı da çok fazla. Şimdiden altyapısı hazırlanarak bu sistem Van’a kazandırılmalı.” “10 DEĞİL 100 YILLIK DÜŞÜNÜLMELİ”Aydınlık, “Yapılacak olan raylı sitemin bütün vatandaşlara hitap etmesi gerekiyor. Baştan salma bir sistem ile yapılmamalı. Altyapısı ve geleceği göz önünde bulundurulmalı. 10-20 yıllık değil, 100 yıllık düşünülmeli. Bunun dışında güzergahlarda çok önemli. Örneğin üniversiteden başlayıp Edremit veya Gevaş ilçelerine kadar gidebilir. Hatta şehir merkezinden geçerse bu güzergah çok daha güzel olur. Özellikle şehir merkezinden uzakta oturan vatandaşlarımız için çok yarlı olur. Şehrimizin her gün nüfusu artıyor. Bunun için ulaşımda çok sıkıntılar yaşanıyor.” Dedi. AYDINLIK: HERKESE HİTAP ETMELİVan’ın altyapısının raylı sistem için hazır olup olmamasıyla ilgili de konuşan Aydınlık şunları söyledi: “Raylı sistem için Van’daki yollar ve altyapı tamam mı? Bana göre değil. Ancak altyapı yok diye yapılmayacak diye bir şeyde yok. Bu anlamda ciddi kararların alınması gerekiyor. Bu da çok önemli bir karardır. Bu konuda çok iyi araştırmalar yapılmalı ve en faydalı şekilde yapılmalı. Biliyorsunuz üniversite şehir merkezinde çok uzak öğrencilerimiz için çok iyi olur raylı sistem Aynı şekilde Edremit içinde. Yapılacak olan raylı sistemin hem şehir merkezine hem de uzağa hitap etmesi gerekiyor.” SARIDAŞ: BÜYÜK SIKINTILAR VAR2011 yılında yaşanan depremlerin ardından Van’ın ciddi bir şekilde göç aldığına değinen Cemal Sarıdaş, “Van’da nüfus artışı gün geçtikçe katlanıyor. Tabi bunların en büyük yan etkilerinden biri ulaşıma oluyor. Özellikle son yıllarda Van’da yapılan yapılar ve evler şehir dışına yapılıyor. Bundan dolayı da ulaşım sorunu ortaya çıkıyor. Van’ın trafiği de çok büyük sıkıntılar var. İnsanlar artık hastane ve işlerine yetişemiyor hale geldi. Bu yüzden Van için raylı sistem mecburi artık. Raylı sistemin gelmesi trafiğin sakinleşmesini sağlayacak. Artı uzak yerlere de gitmek kolaylaşacak. Hem zaman konusunda hem de rahat ulaşım konusunda vatandaşlar rahatlayacak.” Şeklinde konuştu. “RAYLI SİSTEMDE GEÇ BİLE KALDIK”Yapılacak ya da yapılması planlanan raylı sistemin güzergahları hakkında da konuşan Sarıdaş şunları söyledi: “Güzergahı çok önemli. Bu yapılacak olan raylı sistem Van’da yaşayan bütün insanlara hitap etmeli. Bunun için yapılacak en faydalı güzergah seçilmeli. Özellikle Üniversite ve Edremit arasında yapılmalı. Bu kapsamda merkezle de bağlantısı yapılmalıdır. Bunun dışında Van’ın yukarısına doğru yani Erek dağına doğru da gitmeli. Ayrıca Kale-İskele bağlantısı olmalı. Raylı sistem Van hem rahatlık hem de güzellik katacaktır. Benim şahsi düşüncem çok daha önceden yapılmalıydı. Biz bu konuda biraz geç kaldık hatta.” BECERİK: RAYLI SİSTEM MASRAFI AZALTIRVan’ın raylı sisteme ihtiyacı olduğunu dile getiren Necmi Becerik, “Gün geçtikçe ilimiz genişliyor. Bir de çok göç alıyor. Bunun için ulaşımda her gün yeni sıkıntılar ortaya çıkıyor. Artık şehrimiz çok büyümüş ve her yere gidebilmek için özel aracın olması lazım. Tabi herkesin arabası yok. Bu nedenle minibüs ve otobüsleri kullanıyoruz. Ekonomi yönünden bakarsak her ay neredeyse 150 lira yol masrafına gidiyor. Raylı sistem yapılırsa bence bu kadar masraf olmaz. Yani şehrimize raylı sistem yapılması gerekiyor. Trafik sorununa çok faydalı olacak. En azında vatandaşlarımız özel araçlarını fazla kullanmazlar ve trafik bir nebzede olsa sakinleşir.” “VAN’A VE VAN HALKINA FAYDASI OLMALI”Becerik şöyle konuştu: “Güzergah ve altyapı elbette ki önemlidir. Belediyenin bunu çok özenli bir şekilde ele alması gerekiyor. Az önce masrafları azaltacak dediğim tam olarak da buydu. İnsanlar bir yere gitmek için 2-3 araç değişmesine gerek kalmaması gerekiyor. Raylı sistemin mantığı da bu olmalıdır. Bu yüzden de yapılacak olan çalışma Van halkına faydalı olmalı. Sadece belli bir bölgeye hitap etmemeli. Çoğu zaman hastalarımız oluyor ve hastaneye gitmekte sıkıntı yaşıyoruz. Yaşlılarımız var mesela bir yere gitmek için sıkıntı yaşıyorlar. Trafik, ekonomi ve ulaşım konularında çok faydalı olacağına inanıyorum.” MAĞAT: SORUN HER GÜN BÜYÜYORKerim Mağat adlı vatandaş ise raylı sistem için, “Bana göre Van için çok önemli bu projedir, raylı sistem. Şehrimiz her gün büyüyor nüfus artıyor. Yerleşim alanları artık şehir dışına çıkıyor ister istemez. Bu nedenle ulaşım sorunu gün geçtikçe büyüyor. Van’da yaşayan insanlar bir yerlere gitmek için artık özel aracı varsa bile çok kullanmamaya çalışıyor. Çünkü Van’da çok fazla araç var ve toplu taşıma araçlarını kullanıyorlar. Ancak minibüs ve otobüslerde artık bunu taşımıyor. Bazen işlerimize zamanında yetişemiyor ve geç kalıyoruz. Bu da trafiğin o saatlerde çok yoğun olmasından kaynaklanıyor. Raylı sistem kurulursa bu bir nebzede olsa hafifleyecek. Bence ulaşım ve ekonomik alanda vatandaşlarımıza çok faydalı olur raylı sistem.” İfadelerine yer verdi. “TÜRKİYE’DE HEMEN HER YERDE VAR”Türkiye’deki diğer şehirleri de örnek veren Mağat şöyle devam etti: “Şimdi neredeyse Türkiye’nin bütün illerinde raylı sistem var. Oralara gittiğimizde görüyoruz ne kadar faydalı olduğunu. Bu projenin hayata geçirilmesi bence biraz geç kalındı. 10 yıl öncesinde yapılsaydı keşke. Raylı sistemin gelmesi, hem ekonomi alanında tasarrufa imkan sağlayacak hem de rahat ulaşım imkanları sağlayacaktır. Aslında önemli bir konu daha var. Bu da yapılacağı güzergah. Bana göre üniversitede başlayıp şehir merkezinden geçip Edremit veya Gevaş kadar gidilirse çok güzel olur.” SEZGİN: YAPILMASI ŞART ARTIKAbdullah Sezgin de Van’da sistemin artık ihtiyaç olduğunu söyledi. Sezgin, “Van’da rayı sistem yapılmalı. Van’da çok fazla araç var. İnsanlar çok fazla şahsi araçlarını kullanıyor. Bu da büyük bir trafik oluşmasına neden oluyor. Bu yüzden de raylı sistemin ivedi bir şekilde yapılması gerekiyor. Elbette ki 10-20 günde olacak bir şey değil. Ancak çalışmalara şimdiden başlanması gerekiyor. Bu yapılırken de Van’ın tüm alanlarına eşit şekilde hizmet vermesi gerekiyor. Belli başlı yerlere hizmet vermemesi gerekiyor.” Dedi. KALAY: DEPREM VAN İÇİN FIRSATA DÖNÜŞMEDİDepremin fırsata dönüştürülmesi gerektiğin vurgu yapan vatandaşlardan Selim Devran Kalay şu ifadelere yer verdi: “2011 yılında yaşanan depremlerin ardından bunun düşünülmesi gerekiyordu. Van o dönemde bir şeyleri fırsata dönüştürmeli bu ve buna benzer projeleri Van’a kazandırmalıydı. Ancak ne yazık ki şimdide o dönemde de herkes kendi menfaatini düşündü. Van düşünülmüş olsaydı o dönemde yıkılan yerler ve zarar gören yerler depremden dolayı iyicene yıkılmalı ve şehir genişletilmeliydi. Bunun en güzel örneği Erzincan’da bulunuyor. 1990’lı yıllarda Erzincan’da yaşanan depremlerin ardından Erzincan’da cadde ve sokaklar genişletildi ve tam bir şehir oldu. Raylı sistemleri yok ancak o kadar genmiş yolları var ki istedikleri zaman Raylı sistemi yapabilirler. Van’da bu şekilde değerlendirilmeliydi.” ÇELİK: HER ŞEY İYİ DÜŞÜNÜLMELİYapılmasından çok nasıl yapılacağının önemli olduğunu söyleyen vatandaşlardan Emir Çeliker ise, “Van’da elbette ki raylı sistem yapılmalı. Sadece Van merkez nüfusu artık birçok şehrin nüfusunda çok fazla. O şehirlerde raylı sistem var ancak Van’da yok. Bu yapılmalı. Ancak yapılmasından çok nasıl yapılacağı da önemlidir. Edremit’ten üniversiteye yapılmalı ancak. Sadece İpekyolu’ndan geçerse yine merkezdeki öğrenciler minibüs, otobüse binecek. Bu yüzden eğer ki çalışma yapılacaksa her şey düşünülerek yapılmalı. Bir an önce de yapılmalı ve hayata geçirilmeli.” Şeklinde konuştu. YARARLI: VAN ARTIK HIZLI BİR ŞEHİRGazeteniz Şehrivan’a konuşan Niyazi Yararlı ise şunları söyledi: “Van’daki minibüs ve otobüsler artık ulaşıma yetmiyor. Ayrıca insanlara karşı tavırları ve gösterdikleri ilgi artık haddini aştı. İnsanlarda mecbur oldukları için otobüs ve minibüse biniyor. Belediye otobüsleri güzel ancak bunlarda yeterli olmuyor. Ayrıca artık Van hızlı bir şehir ve bu hıza da raylı sistem yetişir. Belediyenin halk için bunu yapması gerekiyor. Bir ara çalışma yapıldığını duymuştuk. İnşallah çalışması, altyapısı ve her şeyi ile erken biter ve bu sistem artık Van’da hizmet vermeli. Güzel altyapı oluşturulursa güzergahlarda sıkıtı olmaz diye düşünüyorum.” ANNE DORUK: VAN’IN MEGA PROJESİ OLURRaylı sistem ile ilgili fikirlerini bizlerle paylaşana anne, oğul ise belediyeden dert yandı. Anne Emel Doruk, “Belediyeden çok şikayetçiyim. Toplu taşıma araçlarını hiç denetlemiyor sanki. Çok saygısızca davranıyorlar. Öncelikli olarak buna çözüm bulunmalı. Raylı sistem dediniz. Evet, buna çok ihtiyaç var. Ben birçok şehir gezdim. Van’dan çok çok küçük şehirlerde bu sistem var. Van’a da acilen getirilmeli. Belediye bu konuda elini hızlı tutmalı. Ve bana sorarsanız bu çalışma Van’ın mega projesi olur.” Dedi. DORUK: VAN’A YAKIŞAN PROJELER YAPILMALIAlper Doruk ise raylı sistem için şunları söyledi: “Van’da bir akıllı bilet sistemi yok. Çalışma var denildi ancak hayata geçmiş değil. Bu öncelikli yapılmalı. Belediye otobüsleri kesinlikle artırılmalı. Raylı sistem bugün değil 10-15 yıl önce yapılmalıydı. Artık geç kalınmış. Ancak bir an önce yapılması gerekiyor. Van çok büyük ve güzel bir şehir. Van’a yakışır bu proje ve çalışmaların hayata geçirilmesi gerekiyor. Van ulaşımı sıkıntılı bir ulaşıma sahip. Bunun ön ayağı olacak olan çalışma da raylı sistem çalışmasıdır.”