ŞEHRİVAN ÖZEL-ERDAL ERBAŞ/MENDUH ÇALIŞKAN- Ülkenin dışa bağımlılığının önemli bir sorunu olan enerji ihtiyacının karşılanması ve dışa bağımlılıktan kurtulması için tartışılan yenilenebilir enerji kaynaklarının tartışılmaya devam ediyor. Bu anlamda Türkiye’nin belli noktalarında yapılan, bir çok yerde de yapımı tartışma konusu olan Hidroelektrik Santralleri, çevrecilerin tepki gösterdiği kaynaklardan birisi olurken Van’da da uzun süredir HES tartışması sürüyor. Çatak ilçesinde 2013 yılında yapımına başlanılan bir süre sonra tekrardan yapımı sürdürülen Hidroelektrik Santrali projesi için çevreciler yoğun bir baskı oluşturdu. Son günlerde ardı ardına gelen açıklamalardan sonra da flaş gelişmeler yaşandı. Kısa süre önce yüklenici firma tarafından yapımına tekrar başlanılan projenin bölgede yapılan balıkçılık, arıcılık ve küçükbaş hayvan üreticiliğinin zarar göreceği, endemik bitkilerin tükeneceği ve aynı zamanda turizmi olumsuz yönde etkileyeceği yönünde tepkilere neden oldu. Projenin durdurulması yönünde artan tepkiler sonuç vererek Bakanlık tarafından yapımı durduruldu. Şehrivan Gazetesi olarak kentteki çevreci iki isimle HES projesinin durdurulması konusunu ele alarak sizler için derledik. 2013 yılında yapımına başlanılan ve durdurma kararı alınan Hidroelektrik Santrali (HES) projesinin yüklenici firma tarafından tekrar yapımına başlamasının ardından gelen tepkiler sonrası Bakanlık durdurma kararı aldı. Proje’nin durdurulmasından sonra Van Gölü Aktivistleri, kararın sevinçle karşıladıklarını ve HES projesinin yapılmaması gerektiğinin altını çizdi. Aktivistler, turizme büyük bir önem sahip olan Kanisipi’de HES projesi yapılmaması gerektiği ve alternatif olarak güneş enerjisi sistemlerinden faydalanması gerektiği vurgusunda bulundular. Çev-Der Başkanı Ali Kalçık ise, doğanın yok olduktan sonra geri dönüşünün imkânının olmayacağına dikkat çekerek oda karardan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. AKTİVİSTLER: KESİNLİKLE HES YAPILMAMALIDIR Bakanlık tarafından durdurulan HES projesini sevinçle karşıladıklarını ifade eden Van Gölü Aktivistleri, “Çatak ilçesinin en önemli zenginliği ve Çatak’ı Çatak yapan deresidir. HES Santrali Çatak deresi için bir tehdittir. Çatak deresi gerek su sporlarının yapılması, gerek festivallere ev sahipliği yapması, gerek içindeki alabalık üretim tesisleri gerekse endemik tür olan kırmızı benekli alabalık ve yerel-yabancı turizmin gelişmesine büyük bir katkı sağlamaktadır. Turizm ile Kanisipi ve dereye olan ilgisi ile ilçe ekonomisine ve ekolojik yaşama olan katkısını düşündüğümüzde kesinlikle HES yapılmamalıdır. Bunun yerine alternatif olarak güneş enerji sistemlerinden faydalanılabilir.” İfadelerini kullandı. “DOĞANIN GERİ DÖNÜŞÜ OLMAZ” Doğanın ve suyun yok edilmesinin hiçbir şeye benzemeyeceğini ve geri dönüşü olmayacağını belirten Çev-Der Başkanı Ali Kalçık “Bu kararın verilmesi en başından bu yana çok yanlış bir karardı. Doğaya, suya zarar vermek ve canlı yaşamının gasp edilmesidir. Alınan bu yeni kararın bu açıdan bakıldığında faydası açıkça gözler önündedir. Çünkü bizim doğamızın, suyumuzun yok edildiği bir yerde geleceğimizin karartılmasının asla geri dönüşü olmayacaktır. Umarım alınan bu karar tekrardan rant ilişkileri ile bozulmaz ve bu karar kalıcı bir hal alır. Bizim Çevre ve Şehirciliğe yapmış olduğumuz müracaatlar olsun, şehirdeki başka mercilerden gelen tepkiler olsun böyle bir kararın alınmış olması kime mal edilirse edilsin faydası tüm Van halkına olacaktır. Karardan ötürü son derece mutluyuz, belki bir şekilde maddi getirisi ve enerji kazanımı sağlayacaktı ama doğamız kaybolunca bu doğanın geri dönüşü olmuyor.” İfadelerini kullandı. “ZAN ALTINDA BIRAKILDIK” Daha önce bu konuda çok fazla tepki gösterdiklerini ve kendilerinin bu yüzden zan altında bırakıldığını da belirten Kalçık “Biz kaymakamlığın konu ile ilgili yapmış olduğu ilk toplantıda projenin doğaya ciddi anlamda zarar verdiğini belirtmiştik. Kaymakam Bey yüklenici firmanın adeta bir yetkilisi gibi davrandı ve çevrecileri sosyal medya üzerinden ağır zan altında bıraktı. Buna rağmen yılmadık. Doğamıza, çevremize, insanımıza, endemik türlerden olan kırmızı benekli alabalığa sahip çıktık. Buradaki köylüler ile görüştüğümüzde bu köylüler de kesinlikle bu projenin hayata geçirilmesinden yana olmadılar. Eğer tekrardan başlarsa mahkeme sürecini başlatacağız. Bu doğanın sahibi değil, emanetçisiyiz. Bir gün doların üstündeki yeşilin hayatımızı kurtarmayacağı ve bizi kanser edeceği mantığı ile hareket etmeliyiz.” Diye sözlerini noktaladı. BAKANLIK TARAFINDAN DURDURULDU Van’ın Çatak ilçesindeki Elmacı Mahallesi ve Kanispi Şelalesi arasında yapılması planlanan Hidroelektrik Santrali (HES) projesi 2013 yılında başlatılmış daha sonra durdurma kararı alınmıştı. Kısa süre önce yüklenici firma tarafından yapımına tekrar başlamasının ardından tepkiler üzerine bakanlık tarafından durdurulma kararı alındı. AKTİVİSTLER HES PROJESİ’Nİ KÖŞESİNE TAŞIDI Kentte uzun yıllardır çevrenin önemi, korunması ve bilinçlendirme adına farkındalık yaratan etkinliklere imza atan Van Gölü Aktivistleri, Şehrivan Gazetesi aracılığıyla son dönemde gündemi meşgul eden ve tepkilere neden olan Hidroelektrik Santrali (HES) projesinin ‘HES yerine alternatif olarak Güneş enerji santrali Çatak İlçesi için daha uygun olacağı kanaatindeyiz’ vurgusu yaparak köşesine taşımıştı. ÇEV-DER ‘DURDURMA’ BAŞVURUSUNDA BULUNMUŞTU Kısa süre önce Van Çevre ve Tarihi Eserleri Koruma Derneği (Van Çev-Der), HES projesinin ‘ilçe halkının görüşü alınmadığı ve bazı prosedürlerin yasaya göre işletilmediği’ gerekçesiyle Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne başvuruda bulunarak, çalışmaların durdurulması ve halkın görüşüne başvurulması talebinde bulunmuştu. SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN HES’E TEPKİ Çevreci ve birçok vatandaş tarafından sosyal medya üzerinde yapımı tekrar başlanılan Hidroelektrik Santrali (HES) Projesi’nin bölgede yapılan balıkçılık, arıcılık ve küçükbaş hayvan üreticiliğinin zarar göreceğini, endemik bitkilerin tükeneceğini ve aynı zamanda turizmi olumsuz yönde etkileyeceğini dile getirerek “Çatak’ta HES istemiyoruz” tagı ile tepki vermişti. HES PROJESİ TBMM’YE TAŞINDI Van’ın Çatak ilçesinde 2013 yılında yapımı iptal edilen, bu yıl ise tepkilere rağmen tekrar yapımına başlanan Hidroelektrik Santral (HES) konusu TBMM’ye taşındı. İzmir Milletvekili Murat Çepni, Çatak’taki Hidroelektrik Santrali (HES) projesi ilgili olarak Anayasanın 98 ve İçtüzüğün 96. ve 99. Maddeleri gereğince Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yazılı olarak cevaplandırılması talebiyle TBMM Başkanlığı’na 10 sorudan oluşan bir önerge verdi.