Güneş'in derinliklerindeki nükleer füzyon sürecine benzer bir reaksiyon oluşturmak ve sonsuz enerji kaynağı oluşturmak için 2006 yılından bu yana yapay güneş projesi üzerinde çalışan Çin, geçtiğimiz yıl reaktörü aktif etmişti. Çinli bilim insanları, medyada sıklıkla "yapay Güneş" diye nitelenen ünlü nükleer reaktörün, gerçekleştirilen son deneyde rekor kırdığını duyurdu. Şinhua Haber Ajansı'nın aktardığına göre, reaktörün plazma sıcaklığı 120 milyon santigrat dereceye ulaştı ve sıcaklık 101 saniye korunmayı başardı. 160 MİLYON DERECEYE ULAŞTI Ayrıca bilim insanları, deney sırasında reaktörün 160 milyon santigrat derecelik plazma sıcaklığında da 20 saniye kaldığını duyurdu. EAST veya HL-2M Tokamak diye de anılan deneylerin nihai hedefi, Güneş'teki nükleer füzyon sürecini taklit ederek sabit ve temiz enerji üretmek. Reaktörde ağır hidrojen diye de bilinen ve denizlerde bol miktarda bulunan döteryum maddesi kullanılıyor. Bir litre deniz suyundaki döteryumun, füzyon yoluyla 300 litre benzine denk enerji üretebileceği tahmin ediliyor. GÜNEŞ SICAKLIĞINI ÇOKTAN GEÇTİ Bu hedef doğrultusunda reaktör, sıcaklığı 15 milyon derece olan Güneş'i çoktan geride bıraktı. Ancak sıcaklığını ve nükleer füzyon sürecini 4,6 milyar yıl sürdüren Güneş'e kıyasla, reaktör yüksek sıcaklıklarda yalnızca birkaç on saniye kalabiliyor. Reaksiyonun sabit bir şekilde devam etmesi ve böylece reaktörün enerji üretecek hale getirilebilmesi gerekiyor. Bu nedenle saniyelerle ölçülen deney süreleri büyük önem taşıyor. Bilim insanlarının şimdiki hedefi ise, plazmayı yaklaşık 17 dakika boyunca yaklaşık 100 milyon derecelik sıcaklıkta tutmak. YAPAY GÜNEŞ PROJESİNİN ÖNEMİ Çin'in yapay güneşi sayesinde nükleer füzyon yoluyla üretilen gücü kullanarak, neredeyse sınırsız temiz enerjiden yararlanılabilecek. Şu anda Dünya'nın enerji sorunu göz önüne alındığında, bu durum projenin önemini daha da artırıyor. Güneybatı Fizik Enstitüsü başkanı ve projede görev yapan araştırmacı Duan Xuru, yeni cihazın 200 milyon santigrat derecenin üzerine çıkacağını ve bunun gerçek Güneş'in iyonlarından 13 kat daha sıcak olduğunu söylüyor. Bir önceki dünya rekoru ise, geçen yıl 100 milyon derecelik plazma sıcaklığını 20 saniye korumayı başaran KSTAR reaktörü tarafından kırılmıştı. Bu reaktör, şu anda Güney Kore'de bulunuyor. NÜKLEER FÜZYON NEDİR Nükleer füzyon; iki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturmasıdır. Çekirdek tepkimesi olarak da bilinen bu tepkimenin sonucunda çok büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bilim insanları, Güneş'te gerçekleşen bu nükleer füzyon ortamının aynısını Dünya'da da kurarak sınırsız elde etmenin peşinde.