Çin’den ve Güney Kore’den gelen iyileşen kişilerin bir kısmının testlerinin yeniden pozitif çıktığı yolundaki haberler akılları karıştırıyor… Covid-19’la enfekte olup iyileşip taburcu olan bir kişinin yeniden koronavirüse yakalanma ihtimali olup olmadığını iç hastalıkları ve hematoloji uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner’e sorduk… HASTALIĞI GEÇİRENLERİN BAĞIŞIKLIK DÜZEYİ FARKLI Çin’de yapılan bir çalışma virüsün yeniden hastalık oluşturma riskinin kandaki belirteci olan antikor düzeyinin herkeste sabit olmadığını gösterdi. Çalışmaya göre antikor düzeyleri yaşlılarda daha yüksek ancak genç popülasyonda belirgin değil. Çalışma, antikor pozitifliğinin zamanla negatifleşebileceğini yani bağışıklığın ortadan kalkarak virüsün yeniden bulaşabileceği ihtimalini akla getirdi. PCR CİHAZI CANSIZ VİRÜSLERİ DE GÖSTERİYOR Bu konu ile ilgili olarak Güney Kore örneğini veren Prof. Dr. Çetiner, bu ülkeden yayımlanan bir çalışmada hastalığı geçirmiş kişiler arasında yapılan değerlendirmede 116 kişide yeniden Covid-19 pozitiflik tespit edildiğini ve bu durumun virüsün insanları tekrar enfekte edebileceği yolunda ciddi kaygıya sebep olduğunu söyledi. Prof. Çetiner, ikinci defa pozitifliğin üç önemli sebebi olduğunu ifade etti. En önemli sebeplerden biri PCR’ın kendi tekniği gereği bize sadece canlı aktif virüsü göstermemesi. Aslında virüs inaktif bile olsa virüse ait bazı RNA parçacıklarının bulunması testin pozitif çıkmasına sebep olabiliyor. Vuhan’da dört sağlık çalışanında testin yeniden pozitif olduğunun gösterilmesi virüsten kalan kalıntıların testi pozitif gibi göstermesi. Çünkü bu dört sağlık çalışanın hiçbirinin bir yeniden hastalık belirtisi göstermediği belirlenmedi. Daha da önemlisi bu dört kişinin yakın aile fertlerine bu pozitifliği bulaştırmadıkları anlaşıldı. SARS’DA BAĞIŞIKLIK İKİ SENE SÜRÜYOR İkinci önemli bulgu da makak maymunları üzerinde yapılan çalışmalar. Covid-19’la enfekte edilen maymunların, iyileştikten sonra ikinci bir defa virüs verilse bile hasta olmadıklarını gösterildi. Bütün bunların yanı sıra daha önceki koronavirüs salgınlarından MERS ve SARS da bağışıklığın en azından birkaç sene devam ettiğini gördük. YALANCI NEGATİFLİK YANILTICI OLABİLİR Bir diğer sebep de PCR testinin çok da güvenilir olmaması. Yapılan çalışmalar PCR’ın yüzde 30 oranında yalancı negatiflik verebileceğini gösteriyor. O yüzden 24 saat arayla iki defa test yapmak mecburiyetinde kalıyoruz. Hasta değil demek için iki defa negatif çıkması gerekiyor. Kuzey Kore’deki durumu yorumlayan araştırmacılar, daha sonradan pozitif çıkan hastalarda virüsün aslında hiç negatifleşmediğini ve negatif sanıldığı dönemde de PCR’daki teknik zorluk sebebiyle negatif gibi göründüğünü söylüyorlar. İKİNCİ ENFEKSİYON RİSKİ DÜŞÜK Koronavirüsün yeni bir enfeksiyon olması sebebiyle her gün yeni bir gelişmenin ortaya çıktığını hatırlatan Prof. Dr. Mustafa Çetiner “Dünyada hayatın yeniden normale dönmesi, hastalığı geçiren kişilerin artmasıyla planlanıyor. Binlerce Covid-19 hastası ile ilgili tecrübelerimizi göz önünde bulundurursak hastalanıp iyileşen kişilerin yeniden enfekte olması ile ilişkili çok büyük bir riskin olduğunu söyleyemeyiz. Ancak bir hafta sonra ortaya çıkacak bilgiler her şeyi değiştirebilir” dedi.