ŞEHRİVAN HABER: FATMA POLATCAN- TUNCAY KAYA Döviz kurundaki artış ülkede olduğu gibi Van’da da birçok sektörü olumsuz etkiliyor. İthal kağıda gelen zamlarla birlikte gazete, kitap ve dergi basmanın maliyetleri gün geçtikçe artıyor. Yayıncılık sektöründe çalışanların çoğu artan maliyetlerden dolayı ya kitap basmıyor ya da kitap basarken daha seçici davranıyor. Bunun yanı sıra kırtasiyeler ve sahaflar kitap satışı yapmakta zorlanırken, öğrenciler ise kitap ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Van'da da sıfır el kitap alamayan öğrenciler, sahaflara yöneliyor. Van’da yıllardır sahaflık yapan esnaflar Şehrivan aracılığıyla son aylarda yaşadıkları sıkıntıları paylaştı. Vatandaşlar KDV’nin yüzde 1’e düşmesine rağmen kitap fiyatlarının sürekli düştüğünü ifade ederken, çok istemelerine rağmen artık okuyamadıklarını vurguladı. KAĞIT ÜRETİMİ OLMAYINCA FİYAT ARTIŞI SÜREKLİ ARTIYOR! Türkiye’de yazı ve baskı kağıtları üretimi yetersiz olduğu için kağıtlar ithal ediliyor. Çoğunlukla Malezya, Endonezya ve Çin’den ithal edilen kağıt en çok ithal edilen ürünlerin başında geliyor. İthalatta yaşanabilecek tedarik sorununun yanı sıra döviz kurundaki artış da Türkiye’deki yayıncıları ve gazeteleri, kırtasiyeleri olumsuz etkiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre 2021 yılında en yüksek fiyat artışı yüzde 168 ile selülozik kâğıtlarda gerçekleşti. 2021’de zam şampiyonu olan kağıt ürünlerindeki artış hâlâ devam ederken Van’da da sıfır el kitap alamayanların uğrak yeri olan sahaflar son aylarda yaşadıkları sıkıntıları Şehrivan’a anlattı. Yıllardır kentte sahaflık yapan esnaflar, kırtasiyelere nazaran kitapları daha düşük fiyata sattıkları halde kağıda gelen zamlardan dolayı satış yapamadıkları belirtti. VAN’DA KİTAP SATIŞLARI BÜYÜK DÜŞÜŞ YAŞIYOR! Van'da sahaflık yapan Azat Gerçekli, kağıda zam gelmeden önce satışlarının iyi olduğunu, gelen zamların işlerini olumsuz etkilediğini belirtti. Artan fiyatlardan dolayı daha önce 5-10 kitap alanların artık bir tane dahi alamadığını dile getiren Gerçekli, “Türkiye’nin kağıt üretme fabrikası artık yok. Kağıdı başka ülkelerden ithal ediyor. Kağıt fiyatları dışardan geldiği için döviz kurundan etkileniyor. Geçen sene bir A4 kağıdı 22 lirayken, bu sene 75-80 lirayı buldu. Kitap fiyatları da çok arttı. Bu fiyatlar okuyucu kitleyi olumsuz etkiliyor. Eskiden buraya gelip kütüphanesine 5-10 kitap alanlar vardı. Şu an bir tane kitap alamıyorlar. O seviyeye geldiler. Okuyucu kitle zaten çok azdı. Bu artışlardan sonra daha da azaldı” dedi. KIRTASİYE ÜRÜNLERİ DE ALINAMIYOR Gerçekli, kırtasiye fiyatlarında da artış yaşandığı vurgulayarak, “Öğrenciler artık kitap alamıyor, fotokopilere yöneliyor fakat fotokopi fiyatları da yükseldi. Bundan dolayı biz de bu fiyat artışından hiç memnun değiliz. Keşke bu fiyat artışı sadece kâğıtta kalsaydı. Kırtasiye ürünlerinin fiyatları çok yükseldi. Eskiden en kalitesiz kalemi 3-5 liraya satıyorduk. Şu an fiyatı 10 liradan başlıyor” şeklinde konuştu. KİTAPÇILAR BİR BİR KEPENK KAPATIYOR Yaklaşık 25 yıldır Van’da sahaflık yapan Nimetullah Susan, daha önce 2 dükkanının olduğunu, zamlardan ötürü 1 dükkanını kapatmak zorunda kaldığını ifade etti. Geçinemediği için yıllardır yaptığı işten ayrılacağını dile getiren Susan, “25 yıldır bu işi yapıyorum. Eskiden iki dükkanım vardı. Zamlardan, ekonomik istikrarsızlıktan ve eski düzen kalmadığından dolayı iki dükkandan birini kapatıyorum. Kitaplarımızın yüzde 90’ını geri dönüşüme verip, bu işten yavaş yavaş ayrılma niyetindeyiz. Kâğıda zam gelince kitaba da normal olarak zam geldi. 5 liralık kitap 10 liraya çıkıyor, 10 liralık kitap 15 liraya çıkıyor. Öğrenciler kitap alamıyor ve biz de iş olmadığı için geçinemiyoruz” diye aktardı. EN ÇOK ÖĞRENCİLER ETKİLENİYOR Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü öğrencisi Şara Akıncı, kitap fiyatlarının yüksek oluşundan dert yandı. Eskiden 40-50 TL’ye aldıkları kitabı şu an 80 TL’ye bulamadıklarının altını Akıncı, “Kağıda gelen zam ile birlikte kitap fiyatları da zamlandı. Eskiden 40-50'ye aldığımız kitapları şu an 80 TL’ye bulmak mucize gibi geliyor. Bu durum en çok okurları ve öğrencileri etkiliyor. Fiyatlar yükseldikçe orijinal kitap alma şansımız azalıyor. Sahaflardan 2. el, bazı sayfaları yırtık, bazı sayfaları eksik kitaplar almak zorunda kalıyoruz. Bazen ise arkadaşlarımızla birleşip, kitap alıp birlikte okuyarak zamlara böyle çözümler üretmeye çalışıyoruz” diye belirtti. “KİTAPLARA BAKMAKLA YETİNİYORUM” YYÜ’de İlahiyat Fakültesi’nde olan Şehriban Çağlar, sadece kitaplara bakmakla yetindiğini ifade ederek, “Kitap fiyatları eskiye göre 3-4 kat fazlasıyla arttı. Eskiden verdiğimiz parayla 10-15 kitap alabiliyorken şimdi bu parayla kalitesiz ve orijinal olmayan kitaplar alabiliyoruz. Yüksek fiyatlı kitaplara sadece bakmakla yetiniyorum. Kitap alışlarım eskiye göre çok düştü. Kitaplar bize yepyeni dünyaların kapısını açar. Biz bu fiyatlarla, o hayatların kapısını çalmadan geçip gidiyoruz. İnşallah bu fiyatlar düşer” dedi.