Gençlere iş hayatına başlamadan önce büyük bir deneyim fırsatı yaratan staj annelere de eksik primlerini tamamlayarak emeklilik kapısı açıyor. Küçük işletmelerde eleman yetiştirmek, mesleğe kazandırmak istihdamı artırmada da büyük önem taşıyor. Aktif iş hayatına girmeden işi mutfağında öğrenen gençlere bu yıl için zorunlu stajda 768 lira ödeniyor. Stajyer ücretlerine devlet de katkı sağlıyor. Kariyer planı için de önemli bir kapı olan staj, mesleği öğrenmede, kendini geliştirmede önem taşıyor. İş Kanunu'na göre stajyerler işçi olmasa da sigortalı sayılıyor. Meslek lisesinde okurken, yükseköğrenimleri sırasında staj yaparken iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanıyor. Sosyal güvenlik primleri okulları tarafından ödeniyor. Zorunlu staj dönemi için işletmelerde istihdam edilen stajyerlere net asgari ücretin yüzde 30'u tutarında ücret ödeniyor. Devlet katkısı da 20'den az personel olan işletmelerde 512 lira, bu sayı ve üzerinde personeli olan işletmelerde de 256 lira olarak uygulanıyor. Staj sigortası olan kadınların ilk sigorta girişleri doğum borçlanması yaptıkları süre kadar geriye çekiyor. Staj sigortası ve annelere erken emekliliğe katkısına ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle: İŞ KANUNU'NA GÖRE STAJYERLER İŞÇİ STATÜSÜNDE Mİ SAYILIYOR? Stajyerler İş Kanunu'na göre işçi sayılmasalar da sigortalı sayılıyor. Meslek lisesinde okuyanlar ve yükseköğrenimleri sırasında staja tabi öğrenciler hakkında Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası'nın iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanıyor. STAJYER BULUNDURMA ZORUNLULUĞU VAR MI? 10 ve daha fazla personel çalıştıran firmaların, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde 5'inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırma zorunluluğu bulunuyor. 10'dan fazla çalışanı olan işverenler, firmalarında stajyer çalıştırmak zorunda. STAJ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR? Staj başvuruları online staj platformlarından yapılabilir. Staj için öncelikle meslek alanıyla ilgili bölümlere başvuru yapılması önem taşıyor. Öncellikle mesleğiniz hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlarken aynı zamana bazı firmalar uzun dönemli stajlarda belirli bir ücrette ödüyor. Staj yapmak kariyer alanında bir adım önde başlamak için fırsat. SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİNİ İŞVEREN Mİ KARŞILIYOR, NE KADAR ÜCRET ÖDENİYOR? Primleri Sosyal Güvenlik Kurumu ödüyor. Staj yaptıkları işyeri asgari ücretin net tutarının yüzde 30'undan az olamayacak şekilde ücret ödeniyor. Meslek lisesi öğrencileri ile zorunlu staj kapsamındaki öğrenciler için staj süresine ait sigorta primleri okulları tarafından ödeniyor. STAJYERLERE ÖDENEN ÜCRET VE DEVLET KATKISI TUTARI NEDİR? Stajyerlere geçen yıl 620 lira ödenirken bu yıl için 768 lira ödeme yapılıyor. Stajyer ücretleri için devlet katkı sağlıyor. Devlet katkısı tutarı 20'den az personel çalıştıran işletmeler için 511 lira, bu sayı ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için de 256 lirayı buluyor. STAJ SÜRESİ EMEKLİLİK TARİHİNİ ÖNE ÇEKER Mİ? Mevcut sistemde staj başlangıcı ve geçen süreler emeklilik hesabında dikkate alınmıyor. İş Kanunu'na göre öğrencilere emeklilikle ilgili uzun vadeli sigorta kolu primleri yatırılmadığı için staj sigortasının emekliliği öne çekmesi söz konusu değil. Bunun yanında emeklilik hesabına katılmayan staj, çıraklık sigortası doğum borçlanmasında büyük avantaj sağlıyor. Kadınlar sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonraki doğumlarda boşta geçen süreleri borçlanabiliyor. Staj sigortası olan kadınların ilk sigorta girişleri doğum borçlanması yaptıkları süre kadar geriye çekiliyor. 1992'de bir ay staj yapan kadın çalışan 1996'da çalışmaya başladıysa staj sigortasının katkısı ne olur, emekliliği ne kadar öne çeker? 1992'de bir ay staj yapıp kısa vade sigorta primi ödenen bir kadın 1996'da çalışmaya başladıysa bu iki tarih arasında doğan çocuğu için 720 güne kadar borçlanma yapabiliyor. Primi yetersiz olan kadın sigortalı, bu sürenin tamamını borçlanarak emekliliği öne çekebiliyor. Sigorta başlangıç tarihi 1992'ye çekileceği için emeklilik yaşı da 58'den 54'e iniyor. STAJ SİGORTASI KAPSAMINDA DOĞAN BÜTÜN ÇOCUKLAR İÇİN BORÇLANMA MÜMKÜN MÜ? Ancak öğrencilik döneminde staj sigortası yaptıranlar işe girmeden önce doğan çocuklar için de doğum borçlanması yapabiliyor. Böylece emeklilik yaşı da öne çekiliyor. STAJYERE ÜCRET ÖDEMEK ZORUNLU MU? Zorunlu staj dönemi için işletmelerde istihdam edilen stajyerlere asgari geçim indirimi hariç net asgari ücretin yüzde 30'u tutarında ücret ödenmesi gerekiyor. Bu uygulamayla, pek çok sektörde yaygın bir uygulama haline gelen stajyerin uzun dönemlerle ücret verilmeden çalıştırılması ve bunun bir maliyet avantajı olarak görülmesi de engellenmiş oldu. İŞ KAZASINDA İŞVEREN SORUMLULUĞU VAR MI? Staj gören öğrenciler adına sigorta primlerinin okul tarafından ödenmesi olası bir iş kazasında işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmıyor. Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde ortaya çıkabilecek iş kazalarından işveren sorumlu. Staj sigortası nereden bakılır? E-devlet kapısı ile staj sigortası sorgulaması yapılabilir. Bunun için 4A hizmet dökümü linkine bakılabilir. ÇIRAKLIK SİGORTA GİRİŞİ SAYILIR MI? Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu'nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanır. Bunlar hizmet akdi kapsamında sigortalı sayılırlar. STAJYER ÖĞRENCİ SİGORTASI NASIL YAPILIR? Sigortalı olarak stajyerlik yapmak isteyenlerin girişi 07 çırak veya 19 Stajyer kodu ile girişleri yapılmakta. Bunun dışında tamamlayıcı eğitim gören ve stajyerlik yapmak isteyen öğrencilerin sigorta bildirimlerini Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından okul idaresine yapılıyor.