Ömer Faruk TOKTAŞ - Şehrivan ÖZELVan İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından tüketimi özellikle Ramazan Ayı’nda artan ürünleri üreten iş yerlerine yönelik denetimler devam ediyor. Gıda tüketiminin zirveye çıktığı Ramazan ayında kurum Van’daki et, süt ve unlu mamülleri üreten, işleyen ve satışını yapan çok sayıda iş yeri yetkililer tarafından denetledi. Hijyen şartlarına uymayan işletmeler yetkililer tarafından uyarılırken hijyen kurallarına uyan işletmeler denetmenlerin yüzünü güldürdü. Bazı işletmelerin et ve süt ürünlerini aynı dolap koşullarında saklaması dikkat çekerken, bazı işletmelerde de malzeme depolarının aynı zamanda soyunup giyinme odaları olarak kullanılması denetmenlerin dikkatini çekti. Uyarı cezası verilen iş yerlerinin sonra ki süreçte kontrol edileceği, eksik görülen noktalarda düzeltme yapmamaları durumunda işletmelere cezai yaptırım uygulanacağı bildirildi. Denetleme esnasında Büyükşehir Belediyesi İftar Çadırı’nın yemek organizasyonunu sağlayan İpekyolu Yemek Fabrikası hijyen ve teknik yapı konusunda adeta göz doldurdu. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Van Tarım İl Müdürü Fevzi Altuner “Denetlemelerimizi düzenli, olarak sürdürüyoruz. Denetlemeler esnasında gördüğümüz aksaklıkları da sektörlere yazılı olarak bildiriyoruz. Sektörlere yaptığımız gerek uyarılar gerek de cezai yaptırımlar gerçekten caydırıcı bir etkiye sahip.” Gibi ifadeler kullandı.‘RİSK GRUPLARINA AĞIRLIK VERİYORUZ’Rutin olarak denetimleri hız kesmeden yaptıklarını belirten Altuner “Denetlemelerimizi düzenli, olarak sürdürüyoruz. Denetlemeler esnasında gördüğümüz aksaklıkları da sektörlere yazılı olarak bildiriyoruz. Sektörlere yaptığımız gerek uyarılar gerek de cezai yaptırımlar gerçekten caydırıcı bir etkiye sahip. Rutin olarak yapılan denetimlerimizin yanında ihbar üzerine gittiğimiz denetimlerde var. Alo 174 Gıda İhbar Hattımıza gelen şikâyetleri ve risk grubunda sayılan gıda maddelerinin denetimlerini ayriyeten rutin denetimler dışında gerçekleştiriyoruz. Riskleri ve aksaklıkları da gruplandırıyoruz. Eğer insan sağlığını etkileyecek ve büyük bir aksaklık varsa bununla ilgili hemen bir yaptırım uyguluyoruz. Aksaklık ufak bir sorun ise öncelikle işletmeye uyarılarda bulunuyoruz. Uyarılarımızı sunduktan sonra aksaklıkların çözülüp çözülmediği ile ilgili bir kontrol daha yapıyoruz. İşletmedeki sıkıntı eğer büyük bir sorun ise o işletme üretimden men edilmeye kadar gidebilir. Bu denetimlerin yanında aylık ya da haftalık izleme programlarımız da var. İzleme programlarımız için yemek fabrikalarından numuneler alıp içeriklerine bakıyoruz. Özellikle süt ve süt ürünlerinin denetimlerini sıkı tutuyoruz. Gıdanın kalitesi ve kontrolü gibi birçok konu ile biz Tarım İl Müdürlüğü olarak ilgileniyoruz. Ama iş yeri açma ve ruhsat alam gibi konularda belediyede devreye girebiliyor. Zehirlenme olaylarında ya da bu gibi risklerde Sağlık Bakanlığı da devreye giriyor ve onlarla birlikte hareket ediyoruz.” Dedi.‘FIRINLARDA EKMEK ÇEŞİTLERİ OLMALI’Tam buğday ekmeğinin yaygınlaştırılması ve israftan kaçınılması konusunda çalışmalar yürüttüklerini belirten Altuner “Denetim için girdiğimiz noktalarda dikkat ederseniz duvarlarda bizim afişlerimiz var. Tam buğday ekmeğinin yaygınlaşması konusunda yürüttüğümüz çalışmalar ile ilgili afişler görebiliyoruz iş yerlerinde. Zaten bununla ilgili stantlar açmıştık. Bilinçlendirme çalışmaları başlatmıştık. Bu çalışma kapsamı içerisinde temel nokta ekmek israfının önlenmesi ile ilgiliydi. Çalışmalar neticesinde de büyük bir duyarlılık oluştuğunu gördük zaten. Sağlık açısından en yararlı ekmek şu anda tam buğday ekmeğidir. Bu ekmeğin sağlıklı olmasının sebebi ise yapımıdır. Bir buğday tanesinin ham olarak hiçbir şekilde katkı maddesi almadan sofralarımıza ulaşması sizin de tahmin edebileceğiniz gibi oldukça sağlıklı olacaktır. Bu alışkanlıklar ve bu beslenme tarzı bizim geçmişten beri gelenek edindiğimiz bir yaşam tarzıdır. Bu yüzden biz mevzuatımız gereği de fırınlarda normal beyaz ekmeğin yanında kepek ekmeği, buğday ekmeği, esmer ekmek gibi birçok çeşidin olmasını zorunlu kıldık. Bu konuda biz Bölge Hastanesi önünde ve benzeri birçok noktada açtığımız stantlarda halka buğday ekmeği dağıttık. Bu noktada basın-yayın organlarına da ciddi bir iş düşüyor çünkü halkımızı bilinçlendirmek gerçekten boynumuzun borcudur.” Diyerek ekledi.‘AKSAKLIKLAR BİLİNÇSİZLİKTEN KAYNAKLANIYOR’Öte yandan denetimde yer alan ve görülen aksaklıkların bilinçsizlikten kaynaklandığını belirten Gıda ve Yem Şube Müdürü Gülbay ise bu iş yerlerindeki denetimlerle ilgili olarak şu ifadelere yer verdi; “Denetleme ölçütlerimiz içinde mesela bir iş yerine girdiğimizde o işletmenin hijyenik ve teknik alt yapısına bakarız. Bizim için her şeyden önemli olan budur. Zaten işletmeye ilk girdiğiniz anda gözünüze kirli ya da temiz olduğu çarpıyor. Çalışan personellerin kendini geliştirmiş olması, hijyenik açıdan gerekli bilgi birikimine sahip olması gibi kriterlerimiz var. Yeterli personel sayısının olması, kullanılan malzemelerin yeterli ve temiz olması, son kullanma tarihlerinin geçmemiş olması, izinli ürünlerin kullanılması son olarak da kullanılacak malzemelerin uygun şartlar altında muhafaza edilmesi işletmelerde alınması gereken önlemlerdendir. İşletmelerdeki ilaçlamalardan, genel temizliklere ve sinekliklere kadar birçok kriteri göz önünde bulundurup değerlendirmeleri ona göre yapıyoruz. Sektörlerde kimi zaman oldukça temiz ve düzenli işletmeler görebiliyoruz. Fakat bunun yanında bilinçsizlikten mi kaynaklanır bilinmez ama bazı eksikliklerle de karşı karşıya kalabiliyoruz. Zaman zaman merdiven altı üretimlerle karşı karşıya kalabiliyoruz. Diğer illerden gıda ve hijyen alanında geri değiliz tabi ki aksaklıklarımız var. Bizim işletmelerimiz daha saf ve bakir bir üretim yapıyor. Yani bizim işletmecilerimiz işin hilesine kaçan insanlar değil gerçekten. Basın aracılığıyla bazı illerde gıda sektöründe yapılan hileleri görebiliyoruz. Bunlar gerçekten yanlış şeylerdir.”‘PERSONEL BİLİNÇLENDİRİLİYOR’Personelleri bilinçlendirmek amaçlı eğitim seminerlerinin verildiğini belirten Gülbay “Birçok sektöre işletmelerdeki temel sıkıntı bilinçsizlik olduğu için personellere özgün eğitimler verdik. Geçen yıldan süre gelen ve bu yılda devam eden eğitimlerimiz var. Yani bir işletme personeli çalıştığı alan ile ilgili bilmesi gereken hijyen kurallarının bilincinde olmalıdır. Bahsettiğim kurallara kişisel hijyenlerde dâhildir. Bu bilinçlendirmeleri görsel destekli olarak slâytlar ve sunumlarla personellere aktarıyoruz. Çünkü sizin de bildiğiniz gibi bilgilerin akılda kalmasının en iyi yolu görsel destekli olmasıdır. Dediğim gibi bu şekilde sektörel anlamda eğitimler düzenledik. Yemek fabrikalarına, hastanelere, fırınlara, lokantalara kısacası tüm gıda sektörlerinde bu çalışmalarımızı yürüttük. Bununla birlikte Sağlık Bakanlığı’nın zaman zaman yaptığı eğitim seminerleri de gerçekleşebiliyor. Bu eğitimlerin oldukça etkili oldukları konusunda da herhangi bir şüphem yok. Biz halkın gıda konusundaki bilinçsizliğine ve yanlış bildiklerine bir çözüm üretmek için bu çalışmalarımızı sürekli devam ettiriyoruz. Neticede geri dönüşleri de görebiliyoruz. Yani bir personelin elini nasıl, ne zaman ve ne kadar yıkayacağının bilincinde olması bize artılar kazandıracaktır. Bizim ekibimiz içerisinde yemek fabrikaları ile ayrı pastaneler ile ayrı fırınlar ile ayrı ilgilenen mühendislerimiz var. Bende 1999 senesinden bu yana Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü başkanlığını yapıyorum. Nerdeyse Vanlı sayılırım toplumun yapısının gayet iyi bir şekilde farkındayım.” Diyerek sözlerini noktaladı.