ŞEHRİVAN ÖZEL: HAMİT KARAKUŞ/HAKAN İZGİ- Türkiye’deki Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) nedeniyle alınan tedbirler kapsamında yaşanan süreçle ilgili ekonomideki durağan ve düşüşle alakalı Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (VAN ESOB) Başkanı İsa Berge, önemli değerlendirmelerde bulunarak çözüm ve önerileriler de bulundu. Berge, esnafın ciddi sıkıntılarla yüzyüze olduğunu vurguladı
Dünya’da ve Türkiye’de hızla yayılan ve can almaya devam eden Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) beraberinde büyük problemleri de getirdi. Özellikle salgının hızlı yayılımından ötürü ekonomik dengelerin bir anda durması yerelden en üst kademeye doğru ekonomik çarkların durmasına ve olumsuz etkilenmesine neden oldu. Ekonomiyi canlı tutmaya yönelik paketlerle birlikte kısa vadede olumlu bir adım görünse dahi uzun vade de devam eden salgınla birlikte işveren ve esnaf zorlu bir sürece maruz kalıyor. Türkiye’nin en doğusunda bulunan ve orta doğuya açılan kapı olarak adlandırılan kentte uzun süre devam eden salgınla birlikte iş yerleri kapalı olan esnaf ve işveren zorlu bir süreçle karşı karşıya kalıyor. Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (VAN ESOB) Başkanı İsa Berge, salgınla birlikte kentte yaşanan ekonomik süreçle ilgili önemli değerlendirmelerde bulunarak çözüm ve önerilerde bulundu. Berge, salgının etkileriyle hayatın durma noktasına geldiğin ve ekonomini olumsuz etkilendiğini anımsatarak esnafın zor bir süreçten geçtiğini ifade ederek, “SGK, BAĞKUR primleri, vergi, stopaj, elektrik, su ve internet gibi tüm borçlar virüs tehdidi bitene kadar, tahakkuk ettirilmemelidir.” Gibi bir çok öneride bulundu.
BERGE: EKONOMİK VE SOSYAL HAYAT DURMA NOKTASINA GELDİ
Türkiye’deki Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) nedeniyle yaşanan süreçle ilgili Şehrivan Gazetesi’ne açıklamalarda bulunan Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (VAN ESOB) Başkanı İsa Berge, önemli değerlendirmelerde bulundu. Dünya’da hızla yayılan salgınla birlikte olağanüstü bir durumun söz konusu olduğunu ve Türkiye’de yayılmasıyla yerel ve ulusalda ekonomiye büyük bir darbe vurduğunu ifade eden VAN ESOB Başkanı Berge, bütün dengelerin bozulduğunu, ekonomik, sosyal hayatların durma noktasına geldiğini ve insanların hayatlarını kurtarma derdine düştüğüne dikkat çekerek şunları kaydetti: “Ekonomik hayatın sürdürülebilir imkânı kalmayınca en çok da esnaf ve sanatkârımız büyük sıkıntı yaşıyor. Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) nedeniyle toplumsal olarak en başta verdiğimiz can kayıpları ile büyük bir zarar gördük ancak ülke olarak durumumuz iyiye gidiyor” dedi.
BERGE: BU SÜREÇTE ESNAFIMIZI YALNIZ BIRAKMADIK
VAN ESOB Başkanı Berge, salgın süreciyle ilgili oda olarak attıkları adımlara değinerek sözleri şöyle sürdürdü: “VAN ESOB olarak bu süreçte esnaf ve sanatkârımız ile sürekli olarak iç içe olduk, esnaf ziyaretlerimiz aralıksız olarak sürdürdük. Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) sürecinde devletimizin aldığı tedbirler kapsamında esnafımız fedakârlık yaptı ve milletimize hizmete devam etti. Van İl Sağlık Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Müdürlüğü ile birlikte esnafımıza yönelik sosyal mesafe, maske ve eldiven takılması konusunda bilinçlendirme çalışmaları yürüttük. VAN ESOB olarak Van Valiliği desteğiyle esnafımıza maske dağıttık. İlgili kurumlarımız da esnafımıza maske dağıttı, ücretsiz maske dağıtımı düzenli olarak devam etmelidir, çünkü her şeyin başı sağlık, bunun bilinciyle hareket etmemiz gerekmektedir” diye belirtti.
“VAN’DA FAHİŞ FİYAT UYGULAYAN ESNAFIMIZ NEREDEYSE HİÇ OLMADI”
Salgın sürecinde kentteki esnafın fiyat artışına gitmediğini ve fırsatçılık yapılmadığının altını çizen VAN ESOB Başkanı Berge, şunları belirtti: “VAN ESOB olarak yer aldığımız Van İl Hıfzıssıhha Kurulu’nda esnaf ve sanatkârlarımızın durumunu ortaya koyduk. Van Valiliğimiz ve Van Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa çalışmalar yaptık. Van Büyükşehir Belediyesi Zabıta Dairesi Başkanlığı ve ilgili tüm belediyeler ile irtibatta olduk. Virüsün fırsata çevrilmemesi konusunda gerekli çalışmalar yaptık, nitekim Van’da fahiş fiyat uygulayan esnafımız neredeyse hiç olmadı” dedi.
BERGE: ESNAFIMIZ ADINA GEREKLİ ADIMLARI ATTIK
VAN ESOB Başkanı Berge, düzenli olarak esnaf ziyaretlerine devam ettiklerini ve esnafın taleplerini dinledikleri ve gerekli mercilere ilettiklerini ifade ederek şunları söyledi: “İlimizde bulunan esnafımızı düzenli olarak ziyaret ettik. Van Valiliğimiz, Van Büyükşehir Belediyemiz, ilgili belediyeler ve tüm resmi kurumlara ziyaretler gerçekleştirerek esnafımızın talebini ilettik. ‘Biz Bize Yeteriz Türkiye’m kampanyası çerçevesinde 200 koli ayni yardımda bulunduk. Borçların ertelenmesi ve devlet desteklerinin sunulması konusunda kamuoyu çalışmaları yaptık. Esnafa can suyu kredisinin sunulması için basın açıklaması yaptık. Resmi kurumların kiracısı olan esnaftan kira almaması gerektiğini dile getirdik. Özel sektörün de esnaftan alacağı kirayı ertelemesini rica ettik. Halkbank, Ziraat Bankası ve Vakıfbank müdürlerini ziyaret ederek, esnafımıza sunulan krediler konusunda kolaylık sağlamalarını istedik” diye ifade etti.
BERGE: TEDBİRLERDEN SONRA İLK ADIM TURİZM İÇİN ATILMALI
Kapıköy Sınır Kapısı’nın kapatılmasıyla ekonomik dengeler noktasına değinen VAN ESOB Başkanı Berge, turizm noktasının olumsuz etkilendiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “Kapıköy sınır kapısının kapatılması ile birlikte başta turizm ve otelcilik sektörü olmak üzere Van’da neredeyse tüm esnafımız olumsuz etkilendi. İran Van ekonomisinde önemli bir yer tutmuştur, kapının kapanması bir ekonomik boşluğa neden oldu. İlgili alanlardaki esnafımız çok zor durumdadır. Sektörel bazda ekonomik daralmanın yaşandığı gerçeğine karşılık zorunlu ekonomi döngüsü de devam etmektedir. Bilindiği gibi Türkiye’de ilk olarak turizm alanında açılım yapılacak. Gerekli tedbirler alındıktan sonra bu turizm sezonunda İran kapısının da açılması gerekmektedir” dedi.
BERGE: “ESNAF ZOR DURUMDA” DEDİ!
Kentte salgınla birlikte genel izlenim olarak esnafın durumuna değinen VAN ESOB Başkanı Berge, kentte esnafın zor bir süreçten geçtiğini belirtti. Berge, şunları belirtti: “Esnaf ve sanatkârımız çok zordadır. Çok sayıda esnafımızın işyeri kapalı, işyeri açık olan esnaf da iş yapamıyor. Esnafımız, SGK, BAĞKUR primleri, kira, vergi, stopaj, muhasebe, elektrik, su, internet, banka kredileri ve devlete olan tüm resmi borçlarını ödeyemez durumdadır. Ertelenen bu borçlar için uygun yapılandırılmaya gidilmelidir. KOSGEB aracılığıyla 20-50 Bin TL arasında bir yıl sonra geri ödemeli ve uygun taksitlerle can suyu kredi desteği sunulmalıdır. Esnaf ve sanatkârımıza personel maaşı desteği de verilmelidir. Öncelikle işyerleri kapalı olan esnafımıza KOSGEB aracılığıyla 1 yıl sonra geri ödemeli 20-50 bin TL arası faizsiz kredi desteği sunulmalıdır. İşyerlerinin kirası devlet tarafından karşılanmalıdır. İşyeri kapalı olan esnafın çalıştırdığı personelin işsiz kalmaması için işsizlik fonundan maaş desteği sunulmalıdır. SGK, BAĞKUR primleri, vergi, stopaj, elektrik, su ve internet gibi tüm borçlar virüs tehdidi bitene kadar, tahakkuk ettirilmemelidir” dedi.
BERGE: HİÇBİR ŞART KONULMADAN TÜM ESNAFA KREDİ DESTEĞİ SUNULMALIDIR
Esnafa yönelik 25+25 bin TL kredi destek paketinin önemli olduğunu ifade eden VAN ESOB Başkanı Berge, kredinin faiz oranı ve tüm esnafa kredi desteği sunulması gerektiğinin altını çizerek şunları belirtti: “Esnafımıza sunulan 25+25 bin TL kredi desteği önemlidir ancak bu kredi yüzde 4,5 faiz ile verilmektedir. İlk kez kredi kullanma şartı da getirilmiştir. Oysa hiçbir şart konulmadan tüm esnafımıza kredi desteği sunulmalıdır. Ayrıca KOSGEB aracılığıyla 1 yıl sonra geri ödemeli 20-50 bin TL arası faizsiz kredi desteği de verilmelidir. Açılması gereken işyerleri konusunda artık esneklik tanınması gerektiğini düşünüyoruz. Örneğin, bakkallar, manavlar, internet kafeler, cafe ve restaurantlar, lokantalar, çay ocakları, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezleri gibi işyerleri elbette tüm gerekli tedbirler alındıktan sonra açılmalıdır. En azından yüzde 50 kapasite ile hizmete başlanması ekonomi canlanmayı beraberinde getirecektir”
“65 YAŞ ÜSTÜ VE 18-20 YAŞ ARASI ESNAFA ÇALIŞMA İMKÂNI VERİLMELİDİR”
VAN ESOB Başkanı Berge, gümden de yer alan 65 yaş üstü esnafın işyerinin kapalı olması ve gıda ürünlerine de taksit imkânı konunda şunlar ifade etti: “Hükümetimizin 65 yaş üstü kişilere yönelik tedbirleri gevşetme konusu gündemdedir. Gerekli tedbirler alınarak bu kapsamda 65 yaş üstü ve18-20 yaş arası esnafımıza da çalışma imkânı verilmelidir. İlk etapta günde 4 saat çalışma izni verilmelidir. Böyle zorlu bir süreçte esnaf ve sanatkârımızın kazancı arttıracak tüm kararların doğru olacağını düşünüyoruz. Gıda ürünlerine taksit imkânı son derece önemli bir uygulama olacaktır. Piyasalardaki olumlu havanın çok güzel yansımasına neden olacaktır” diye ifade etti.
BERGE: DEVLETİMİZİN DESTEKLERİ DEVAM ETMELİDİR
Son olarak hem kent ekonomisi hem de esnafla ilgili öneri ve çözüm konusunda önemli değerlendirmelerde bulunan VAN ESOB Başkanı Berge, şunları kaydetti: “Kent ekonomisinin canlanması ve ticari hayatın yeniden eski günlerine dönebilmesi için, virüse karşı aldığımız tedbirlere uymalıyız. Sıkı uygulanan tedbirler ile daha kısa zamanda normale dönebileceğimizi bilmeliyiz. Bu çerçevede tedbirleri devam ettirerek yavaş yavaş normalleşmeye de geçmeliyiz. Normalleşme ile birlikte kent ekonomisi de canlanacaktır. Gerekli tedbirler alınarak Ramazan bayramı öncesinde bayram alışverişinin önü açılmalıdır.
Esnafımız bu süreçte ne kadar zor durumda kalsa da devletimizin ve milletimizin yanında yer almıştır. Hükümetimizin getirdiği tedbirleri büyük fedakârlık göstererek yerine getirmiştir. Buna karşılık esnafımızın ayakta kalabilmesi için devletimizin destekleri devam etmelidir. Bu kapsamda borçların ertelenmesi, sicil affı ve kredi desteği gibi önemli adımlar atan Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ediyoruz. Öte yandan her zaman esnaf ve sanatkârımızın yanında olan Van Valimiz Sayın Mehmet Emin Bilmez’e gösterdiği duyarlılık nedeniyle teşekkür ediyoruz” şeklinde konuştu.
