ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ERDAL ERBAŞ
Korona virüs salgınıyla birlikte birçok esnaf, büyük sıkıntı yaşamaya başlarken, birçok sektörde kapandı. Pandemi sürecinde tüm sektörler büyük problemlerle karşı karşıya kalırken, Van’da yeni kayıt yapan ve kapanan esnaf sayısında da artış yaşandı. Esnafların salgından kurtulma umutları devam ederken Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı İsa Berge, Kapıköy’ün mevcut durumu, normalleşme kararı ve kent ekonomisinin durumuna ilişkin konuştu.
Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüs salgını bir yandan olumsuz sonuçlar doğururken bir yandan da ekonomik tahribatlarına hız kesmeden devam ediyor. Kriz her kesimi etkilerken, Van gibi kırsal kesimdeki kentleri daha büyük oranda etkiledi. Salgının başlamasıyla Van ile İran arasındaki Kapıköy sınır kapısının kapanmasıyla birlikte kette bulunan esnafların birçoğu iş yapamaz duruma gelirken, kentte bulunan bin 92 esnaf iş yerini kapatmak zorunda kaldı. Kapıköy Sınır Kapısı’nın tüm uğraşlara rağmen açılması kentte sevinç ile karşılanırken, İran Devleti tarafından halen Razi Sınır Kapısının açılmaması kente büyük kayıplar yaşatmaya devam ediyor. Salgın sürecinde her kesim nasibini alırken Van Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı İsa Berge esnafın mevcut durumunu, yaşadıkları sıkıntıları, normalleşme kararlarını ve süreç boyunca desteklerin devam etmesi gerektiğini Şehrivan aracılığıyla paylaştı.
VAN ESOB BAŞKANI BERGE, ESNAFIN MEVCUT DURUMU ANLATTI
Esnafın pandemi sürecinde karşılaştığı zorlukları hatırlatan Van Sanatkarlar ve Odalar Birliği Başkanı İsa Berge, “Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 virüsü, ülkemizle birlikte şüphesiz Van’da da büyük bir ekonomik daralmaya neden oldu. Hayatı durdurma noktasına gelen korona virüs nedeniyle, neredeyse tüm sektörlerde hizmet veren esnaf ve sanatkarımız devasa sorunlar ile karşı karşıya kaldı. Esnafımız, vergi, SGK, BAĞKUR, kira ve personel maaşı gibi ödemelerini yapamadı. Resmi borçlar ertelendi ancak faizli erteleme esnafımızı olumsuz etkiledi. Özellikle Mart 2020’den buyana işletmeleri kapalı olan esnafımız büyük risklerle karşı karşıyadır. Kıraathane (oyun salonları), kantin işletmecileri ve okul servisi esnafı gibi esnafımız, sürecin en çok zarar gören grupları arasında yer almıştır.” Dedi.
“SALGIN BİTENE KADAR DESTEKLER DEVAM ETMELİ”
Cümlelerini sürdüren Berge, şöyle devam etti: “Tüm esnafımıza ancak özelde işletmeleri hiç açılmayan esnafımıza yönelik kredi ve hibe programları uygulanmalıdır. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetimizin ve devletimizin eliyle esnafımıza sağladığı kredi ve hibe destekleri, bir nebze de olsa esnafımızın nefes almasını sağlamıştır. Bu nedenle sayın cumhurbaşkanımıza ve kabine üyelerine teşekkür ediyoruz. Korona virüsün neden olduğu gelir kaybı sona erene dek, devlet kredi ve hibe destekleri sürekli hale getirilmelidir. Ahi babası olan ve her zaman esnaf ve sanatkarımzın yanında olan Van Valimiz Sayın Mehmet Emin Bilmez’e teşekkür ediyoruz. Bu zorlu süreçte bizimle birlikte hareket eden Sayın Valimiz, esnaf ve sanatkarımıza çok yardımcı olmuştur.”
ESNAFIN GÜCÜ TÜKENDİ
Vaka sayılarının artması durumda, esnaflarda tekrar bir kapanmanın yaşanması ciddi anlamda büyük zorlukların yaşanacağına işaret eden Berge, “İlk karşılaşılacak zorluk hiç şüphesiz borçlar konusunda olacak? Çünkü kapalı olduğu halde tüm resmi ve özel borçları işleyen bir esnafımız söz konusudur. Esnaf ve sanatkarımızın işletmesi açık da olsa, kapalı olsa giderleri hep sabit kalmaktadır. Buna karşılık işletmesi açık olup da uzun süre iş yapamaz durumda olan çok sayıda esnafımız da bulunmaktadır. Yeniden bir kapanma dönemi esnafımızı tamamen bitirecektir. Artık esnaf ve sanatkarımızın ayakta kalacak gücü olmayacağı anlamına gelir. Esnafımız yeniden kapanmayı ancak düzenli verilecek hibe ya da koşulları uygun krediler ile atlatabilir. Aksi durumda o zaman bizleri karamsar günler bekleyecektir.” İfadelerini kullandı.
KAPIKÖY’ÜN KAYBI BÜYÜK!
Kapıköy’ün uzun bir dönem kapalı kalması iç ve dış turizme etkisi ve İran tarafından halen kapıların açılmaması yönelik Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Berge, çok olumsuz etkilediğini vurgulayarak şunları ifade etti: “Van’a gelen yılda yaklaşık 500 bin İranlı misafirimiz, yılda yaklaşık 526 milyon lira bir katkı sunmaktadır. Böyle büyük bir katma değerden bahsediyoruz. Kapıköy’ün kapalı olması İranlı misafirlerimizin gelişine engel olurken, pandemiden kaynaklı olarak da yerli ve yabancı turist gelişi de ne yazık ki gerçekleşmemiştir. Oysa Türkiye’de bulunan 39 sınır kapısından sadece üçünün kapalı olması şehrimize büyük bir zarar vermiştir.”
“TAM NORMALLEŞMEYİ KAPIKÖY İLE SÜSLEYELİM”
Kapının açılmadığı her gün esnafımız için zarardır diyen Başkan Berge, “Esnafımız dört gözle kapının açılmasını beklemektedir. Eski günlerde olduğu gibi İranlı misafirlerimizin gelmesi durumunda esnafımız, pandeminin olumsuz etkilerini yavaş yavaş atlatacaktır. İran tarafının önümüzdeki günlerde Razi Sınır Kapısı’nı açmalarını bekliyoruz. Malumunuz İran'da cumhurbaşkanlığı seçimi de tamamlandı. İran tarafının da kapıyı açmasıyla birlikte normale döneceğimizi düşünüyoruz. İran tarafı ile irtibatlı olanlar ile yaptığımız görüşmelerde Razi kapısının da açılacağı yönünde görüş belirtmişlerdir. Tam normalleşmeyi Kapıköy ile süsleyelim.”
PANDEMİ SÜRECİNDE KAÇ ESNAF KEPENK KAPATTI?
Yaklaşık 10 ay önce Van’da kapanan iş yeri 416 olarak verilmişti. Şimdi ise kapanan iş yeri sayısı ve kent ekonomisinin durumu hakkında bilgi veren Berge, “1 Mart 2020'den, 24 Haziran 2021 tarihine kadar olan süreçte, toplam 4 bin 521 esnaf tescil (yeni kayıt) yaptırırken, toplam Bin 92 terkin (kepenk kapatma) gerçekleşmiştir. Pandeminin tüm olumsuzluklarına karşılık Van’da yeni esnaf kaydından bir artış olduğu gözlenmektedir. Yeni yapılarıyla sürekli olarak gelişen bir Van söz konusudur. Her yeni yapıda da yeni işyerleri açılmaktadır. Yeni esnaf kayıtlarında devlet desteklerinin de etkili olduğunu söylemek mümkündür.” Diye ekledi.
BERGE, “NORMALLEŞME KARARINI OLUMLU KARŞILIYORUZ” DEDİ.
Son olarak da yeni normalleşme adımlarını değerlendiren Berge, şunları kaydetti: “Son derece olumlu olarak değerlendiriyoruz. Vaka sayılarının epey azaldığını görüyoruz, bu nedenle hızla bir normalleşme sürecine girmemiz gerekiyor. Başta aşı olmak üzere temizlik, maske ve mesafe gibi gerekli sağlık tedbirlerini alarak yolumuza devam etmeliyiz. Hepimiz normal bir hayatı çok özledik. Yeni normalleşme hepimiz için çok iyi olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü normalleşme, sağlıklı bir Van ve güçlü esnaf demektir. Halkımızı, şehrimizin her köşesini süsleyen esnafımıza sahip çıkmaya davet ediyorum.”
“BAYRAM ESNAF İÇİN FIRSAT OLABİLİR”
Kademeli normalleşme ile birlikte bazı esnaf ve sanatkarların bir nebze rahatladığını dile getiren Başkan Berge, bu konuda da daha dikkatli ve tepkinli davranmakta fayda olduğunu söyleyerek şunları belirtti: “Sektörel bazda değerlendirildiğinde bazı sektörlerde hareketlenme söz konusudur. Önümüzdeki turizm sezonu dikkate alınarak tam normalleşme ile birlikte biraz daha ekonomik rahatlama bekliyoruz. Van’da ekonomik durum, yavaş yavaş normale dönüyor ancak esnafımızın Covid 19’un başladığı günden buyana birikmiş borçları bulunmaktadır. Tam normalleşmenin ardından tam destek verilmelidir. Özelikle kurban bayramı esnafımız için güzel bir fırsat olabilir. Yerel esnafımızdan alışveriş çağrımızı yineliyoruz.”
