ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-HAKAN İZGİ
Korona virüs salgını bir seneyi aşkındır Türkiye’de olduğu gibi Van’da da olumsuz sonuçlar doğurmaya devam ediyor. Pandemi ile birlikte ekonomik zorlukları daha da artan meslek gruplarının toparlanması zor olurken, salgından en çok etkilenen meslek gruplarının başında ise esnaf geliyor. Mart ayı itibarıyla orta risk grubunda bulunan Van’da tam açılma yaşanırken Kapıköy’ün durumu bir kez daha gündem oldu. Pandemi ile mücadele kapsamında kapatılan Kapıköy Sınır Kapısı’nın belirsizliği sürerken, son açıklanan “Bayram sonrası açılacak” haberine rağmen tedirginlik sona ermedi. Salgın sürecinde ekonomik tahribatlara uğrayan esnaf, yeni normalleşme kararıyla toparlanmayı ümit ederken açılış için gün sayılan süreçet Şehrivan bir kez daha esnafı dinledi. Konuyla ilgili Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Van esnafı, kontrollü normalleşme kararlarını olumlu karşılarken bazı sektörler ise "kontrollü normalleşme", kısıtlı çalışma saatleri ve Ramazan Ayı tedbirleri ile beraber artan masraf kalemlerinin ayakta kalmalarını daha da zorlaştıracağını söylüyor.
PANDEMİ DE BÜYÜK YÜKÜ ESNAF SIRTLADI!
Yasakların esnetilmesi hakkındaki düşüncelerini Şehrivan aracılığıyla paylaşan esnaflardan Suna Sencer, “Yasakların esnekleştirilmesi iyi ama yetersiz. Çünkü saat sürelerin az olması bizi biraz zorluyor. Genel olarak değerlendirdiğin zaman Türkiye’de birçok şehirden iyi durumda olmakta bizi az da olsa mutlu ediyor. Pandemi süreci boyunca en büyük sorunları esnaf yaşadı. Çünkü Van’da kiralar çok pahalı ve halkın geneli ise yoksul. Buna bağlı olarak iki defa da esnafın kapatılma kararı ardından birçok kişi dükkanı kapatmak zorunda kaldı. Şimdi halk yoksul olunca alışverişte yapamıyor, esnaf ürün satamadığı için kirasını çıkaramıyor ve dediğim gibi kapatmak zorunda kalıyor.” Dedi.
SENCER, “ESNAF SEVİNDİ AMA GÜLMEDİ”
Bir diğer sorunun ise Kapıköy’ün kapalı olması olduğunu vurgulayan Sencer, “İranlılar Van’ın ekonomisine ciddi katkı sunuyordu. Şimdi onlarda gelmiyor ve bundan dolayı da Van esnafı ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Tabi tüm bu saydıklarım esnafların pandemi süreci boyunca yaşadıkları sıkıntılar. Van için hayat yavaş yavaş normale dönüyor. İnşallah daha dikkatli oluruz ve bir an önce bu hastalıktan kurtuluruz. Yani normalleşme kararı esnafın sevindirdi ama güldürmedi. Çünkü bir sene boyunca borç altında hayatını devam ettiren esnaf, kısa bir süre ve dar saatler arasındaki esnetilme kararı güldürmez. Esnafların tam mutlu olacağı zaman sınır kapıların açılmasıyla olacaktır.” İfadelerini kullandı.
VAN’A BOŞA SAHİPSİZ DENİLMİYOR…
Esnetilmelerin olması gerek esnaf için gerekte halk için iyi olduğunu dile getiren esnaflardan Fazıl Değer, esnaf olarak pandemi sürecin de baya zarar ettiğine değinerek şunları söyledi: “Esnaf için daha hayırlısı ve daha iyisi yasakların tamamen kalkmasıyla olacaktır. Birçok çalışanımı işten çıkarmak zorunda kaldım. Çünkü artık biz de batma noktasına geldik ve elimizdeki tek ekmek teknemizi kaybetmemek için canla başla savaşıyoruz. Esnaf hem pandemi ile mücadele ediyor hem de zarar etmelerine karşı ayakta kalabilmek için hayat ile mücadele ediyorlar. Van, sahipsizliğiyle sürekli gündeme geliyor. Aslında pandemi sürecinde ne kadar sahipsiz olduğu gözler önüne serilmiş oldu.”
“HİÇ BİR DÖNEM BU KADAR ZOR OLMADI”
“Halktan ve esnaftan hastalık için her şeyi beklediler fakat esnaf için hiçbir şey yapmadılar. Sonra her açıklamalarında esnaflarımızın yanındayız diyorlar. Hani ben pandemi zamanı esnafı dolaşan derdini soran hiçbir yetkili görmedim. Formalite icabı dolaşanlar oldu. Ancak onlarda esnafın sorununu dinlemedi. Dedikleri ve bildikleri tek şey sabırlı olun, daha dikkatli olun. Biz isteriz ki Van’ın önde gelen temsilcileri esnafla ve halkla birlikte hareket etsinler. Ne yazık ki hiçbir dönem bu olmadı ve bu zor süreçte de olmadı.”
“ESNAF BATTIKTAN SONRA KAPIKÖY’Ü AÇMANIN BİR ANLAMI YOK”
Cümlelerini sürdüren Değer, Kapıköy Sınır Kapısı’nın neden açılmadığından sitem ederek şunları kaydetti: “Türkiye’nin dört bir yanı yüksek riskli kategoride yer alıyor. Van ise düşük risk grubunda yer alıyor. Ancak her yerde sınır kapıları açık Van’da kapalı. Esnaf borç altında, satışlar yapılmıyor. Van esnafının turistlere ihtiyacı var, Van esnafının İranlılara ihtiyacı var. Esnaf battıktan sonra açmanın bir anlamı yok.”
“MÜŞTERİ YOK, GİDER ÇOK”
Yeni normalleşme kararını ve Kapıköy Sınır Kapısı’nın durumunu hakkında konuşan esnaflardan Aydın Savaş, “Pandemi süresince baya zorluk çektik, esnaf olarak zor günler geçirdik. Yasakların esnetilmesi baya iyi oldu. Eğer böyle devam edersek hiç olmazsa kira fiyatlarını çıkarabilecek bir hale geliriz. Yetkililerden esnafı rahatlatacak yatırım yapılmasını bekliyoruz. Yetkililerin esnafla daha çok iç içe olmalarını ümit ediyoruz. En önemlisi de esnafın borç batağında olduklarını görmeseler bile duyuyorlar. Artan masraflar bizi daha da kötüye sürüklüyor. Müşteri yok ama gider çok. Okullarında yüz yüze eğitime açılması ardından çocukların masrafları da eklenince işin içinden çıkamaz bir hale geldik. Bu alınan kararlar çok kötü kararlar değil. Ancak toparlanmamız için yetersiz.” Diye konuştu.
ESNAF ÜSTÜNE DÜŞENİ YAPTI
Pandemi salgına karşı daha dikkatli olunması gerektiğini vurgulayan esnaflardan Derviş Duran, “Esnafın dayanacak gücü kalmadı. Borç batağında hayatımızı devam ettirmeye çalışıyoruz. Salgının yarattığı olumsuzluklar yetmiyormuş gibi her şeye de zam geliyor. Van risk haritasında iyi başladı. Fakat daha sonra geriledi. Bunun için daha dikkatli olmakta fayda var. Süreç düzelecek diye hep umut ediyoruz. Süreç normale döndü. Tedbirler alınarak kapılar açılmalıdır. İş yapamaz hale geldik. Bu kentin turistlere ihtiyacı var. İranlılara ihtiyacı var. Yoksa ilerde kent ekonomisi diye bir şey kalmaz. Pandemi de iş yerlerimizi kapattılar, 3-4 ay boyunca iş yapamadık. Yani salgında bize düşeni yaptık. Yeterince fedakarlık gösterdik. Sıra onlarda artık bizim iş yapıp para kazanmamız lazım.” Cümlelerini kullandı.
“SALGIN EKONOMİK KRİZE YARATARAK KAPIKÖY KAPISINI DA KAPATTI”
Son olarak Şehrivan aracılığıyla normalleşme ve Kapıköy hakkındaki düşüncelerini paylaşan esnaflardan Güney Tahan, “Esnaf olarak zor zamanlardan geçiriyoruz. Bir yandan salgına alıştık ama öbür yandan da ekonomik durumumuz gittikçe kötüye gidiyor. Normalleşme ile birlikte biraz nefes aldık. En azından dükkânda oturup çay içen oluyor. Saatler kısıtlı olabilir ancak yapacak bir şey yok. Bir şekilde daha tedbirli olup daha iyi duruma gelene kadar, bu şekilde devam edeceğiz. Pandemi hatamızı alt üst etti. Bizi borç içinde bıraktı. Bir daha bir kapanma yaşanırsa ölümümüz olur.”
