ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN SAĞLAM-UĞURCAN DEMİR
Son 20 yıldır defalarca açılışı yapılan fakat bir türlü beklenildiği gibi açılmayan, 2018’de gerçek manada bir sınır kapısına dönüşen fakat bu kez de 7/24 esaslı çalışma hüviyetine kavuşamayan Kapıköy, 2020’den bu yana da Pandemi nedeniyle benzer bir süreci yaşıyor. Mart 2020’de kapatılan ve bu süre içerisinde Türkiye’deki birçok kapı tekrar açılmasına rağmen 14 ay boyunca kapalı kalan Kapıköy, geçtiğimiz Mayıs’ta açılışı duyrulan fakat kapalı halini sürdüren bir kapı olamadı. Sadece Türkiye’nin açtığı İran’ın Razi’yi kapalı tuttuğu süreç geçtiğimiz haftalarda iki ülkenin İran Parlamentolar Arası Dostluk Grubu’nun Van zirvesinde bir kez daha ‘açılış’ sevinci yaşadı. Açılışın hemen sonraki gün bu açılışın da yaya geçişleri olduğu, transit geçişlerin 2022 yılını bulacağı haberi geldi. Yaya geçişlerinin bile kent adına büyük sevinç yarattığı ‘açılış’ sevinci kısa sürerken Kapıköy önceki gün bir kez daha kapandı. İran hükümeti Razi Sınır Kapısı’na, “Korona ile Milli Mücadele Kurumu onaylamasına göre Razi sınırından geçiş son emre kadar yasaklanmıştır. Bu yüzden sınır kapısına müracaat etmeyin lütfen.” Anlamına gelen bir afiş astı. Kapının tek taraflı bir kez daha kapanması hem vatandaşta hem turizmcilerde büyük şok yaratırken, Kapıköy ve Razi ile ilgili sürekli kapatıp-açma sürecine ise kentteki birçok kesimden büyük tepki geldi.
Korona virüs salgını nedeniyle kapatılan Kapıköy Sınır Kapısı bir açılıp bir kapanıyor. Yaklaşık iki seneye yakındır kapalı olan sınır kapısı, Van’ın da ekonomisine darbe vurmaya devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda İran-Türkiye Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı Hoy Milletvekili Adil Necefzade ve beraberindeki 40 kişilik heyetle fuarlara katılmak üzere Van’a gelirken, sınır kapılarının açıldığına yönelik de müjdeler vermişti. Kapılarla ilgili müjdeler verilse de İran tarafından herhangi resmi bir açıklama da yapılmamıştı. Öte yandan Türkiye’den İran’a geçişlerin yasakken, son yaşanan gelişmelerde ise Razi Sınır Kapısı da geçişlere tamamen kapatıldığı öğrenildi. İran’dan Türkiye’ye de geçişler tamamen yasaklanırken, kentteki acente ve turizmcilerden de tepkiler geldi.
İRAN BİR ANDA KAPATTI, TURİMCİLER ŞAŞKIN!
Razi’deki tek taraflı kapatma durumuna kentten birçok kesim gibi turizmciler de ciddi reaksiyon gösterdi. Bu anlamda hem haberi ilk paylaşanlardan hem de kenti haberdar eden isimlerden birisi olan profesyonel tur rehberi ve acente işletmecisi Murat Beyaz, sınır kapılarında yaşanan mevcut durumu Şehrivan’a değerlendirdi. Tur rehberi Beyaz, önceki gün kapıdan İranlıların geçtiklerini aktararak şunları kaydetti: “Geçişlerden sonra kapıyı kapattılar. İran yetkilileri, resmi olarak kapıların açıldığına yönelik açıklama yapılmamış ve resmiyette kapıların hala kapalı olduğunu söylemişler. Daha öncede resmi evrakları olanlar kapıdan geçebiliyordu. Şimdi de durum bundan ibaret. Mesela öğrenci ve oturma izniniz varsa geçebilme hakkına sahipsiniz. Onun dışındakilerin geçmesi yasak. İran’da 5 günlük bir tatil var. Pazartesi itibarıyla başlayan tatil, İranlıların kapıya yığılmasına neden oldu. Çünkü tatil için binlerce İranlı otellerde rezervasyon yapmış. Pazartesi de geçişler sağlandı ama Salı gününden sonra kapılar tamamen kapatıldı.”
NE GELİŞ VAR NE GİDİŞ!
Cümlelerini sürdüren Tur rehberi Beyaz, “Kapıya Farsça bir bildirim asmışlar ve üzerinde yaygın olan korona dolayısıyla ikinci bir duyuruya kadar Razi Sınır Kapısı da kapalı kalacaktır, şeklinde yazı yazılmış. Türkiye’den İran’a girişler yasaktı, şimdi Razi’de kapandığı için İranlılar da gelemeyecek. Ancak şuan burada tatil için gelen İranlılar dönebilecek. Son durum bundan ibaret ve bu sabahta bilgi aldım. Şu an herhangi bir turistlik geçiş yok. Gürbulak ve Esendere hakkında bir bilgim yok ama prosedür aynı işliyor, burası kapanınca oralarda kapanıyor. Tahmince söylüyorum, oralarda kapalıdır. Zaten Esendere açılmamıştı. Orada farklı problemler vardı. İranlılar meclisten gelen kararı bekliyor. Tatil Cuma günü sora eriyor. Ondan sonra bir açıklama yapılması bekleniliyor. Açılmasına yönelikte her hangi bir tarih söz konusu değil. Şimdi ne geliş var ne de gidiş.” Diye ekledi.
VAN’DAKİ ACENTELER DE DURUMDAN HABERSİZ
Kapıköy Sınır Kapısında nelerin olup bittiğini anlamadığını belirten Van Gölü Havzası Turizm Derneği (VAHATUDER) Başkanı Abdullah Tunçdemir, “Uzun bir süre kapalı olan sınır kapılarını birkaç gün önce açtılar ve daha sonra haftanın ilk günü ise kapatıldığına yönelik haberler geldi. Şu an orada nelerin olduğunu bizde bilmiyoruz. Neye dayanarak kapatıldı ya da gerekçe ne? İnanın bizde bilmiyoruz. Zaten İran tarafından resmi bir açıklamayla kapı açılmamıştı. Hatta İranlıların kapıdan haberi yoktu. Bizde umutlu bir şekilde kapının devamı gelir haberlerini bekliyorduk. Ancak kapatıldığına yönelik haberlerle karşılaştık.” Dedi.
TUNÇDEMİR: KAPATMA ÖNCESİ İRAN TÜRKİYE’DEN GEÇİŞLERE DE İZİN VERMİYORDU!
İran milletvekillerinin Van’a gelip müjdeler verdiğinin altını çizen Tunçdemir, “Gayrı resmi bir açıklama mı yapıldı? Bu da son işareti. İran’a Türkiye tarafından gidişler de yasaktı zaten, sadece Razi’den İranlılar giriş yapabiliyordu. Ancak oda kapatıldı. Her şey daha güzel olacak derken, bu tür haberlerle karşılaşmak gerçekten üzücü bir durum. Birde Gürbulak ve Esendere kapıları açık mı? Acaba sadece Kapıköy’ü mü kapattılar? Bizim kapı hudut kapasıdır ama diğer iki kapı uluslararası kapıdır. Bunları da öğrenmek lazım. Bu büyük bir sorun bunun için açıklama yapılması lazım. Gerçekten söylenenler bir iddia mı ya da bunun arka perdesi var mı? Kimsenin kimseden haberi yok.”
OTEL SAHİPLERİ REZERVASYONLARINI İPTAL ETTİ
Otel sahibi Reşat Yeşilağaç ise şunları söyledi: “İki haftadır İran tarafından resmi bir açılışı yapılmayan İran kapısı, Khoy milletvekilleri ve İran dostluk grubu tarafından yapılan açıklamayla açılmıştı. Her zaman İran tarafından gümrüklere resmi yazının gönderilmesi gerektiğini dile getirdik. Çünkü bir resmi yazı gelmediği zaman bir sonraki günlerde de sıkıntı yaşayacağımızı biliyorduk. Şu an o sıkıntı yaşadık. 15 gün önce resmi açıklama gelmemesine rağmen otellerimiz doluluk oranlarını yüzde 70-80 olduğunu söyleyebiliriz. Dün İran tarafından verilen ani kararla bütün rezervasyonlarınızı iptal ettik.”
YEŞİLAĞAÇ: ÇOĞU OTEL KAPANMA NOKTASINA GELDİ!
Kapıların tekrar kapanmasında çok ciddi etkilendikleri aktaran Yeşilağaç, “Pandemiden bu yana üç sınır kapımız kapalı olmasından dolayı çok ciddi etkilenmeler yaşıyoruz. Hatta çoğu otellerimiz kapanma noktasına geldi. Son 2 haftada sadece Kapıköy Gümrük Kapısının açılması ile bir hareketlilik yakalamışken bu ani karar bizi çok derinden üzdü. Diğer iki kapımız Esendere ve Gürbulak kapıları açılmadı. Açıldığına yönelik açıklamalar yapılsa da kapılar hep kapalıydı. Kararın elimize ulaştığından beri üst düzey yöneticilerle iletişime geçtik umarım olumlu bir karar alınır ve esnaf olarak rahat bir nefes alırız.” Şeklinde konuştu.
SOSYAL MEDYADAN DA TEPKİ YAĞDI
Öte yandan kapının bir açılıp bir kapanması kentteki birçok kesimin konu ile ilgili yoğun eleştiri yapmasına da neden oldu. Açılışı ile ilgili haberlerin verildiği süreçte yoğun bir mesaj trafiği yaşandığı, kapanma sürecinde de sebebin paylaşılmaması hususunda yapılan eleştiriler sosyal medya hesaplarında çokça paylaşıldı. Kapının kapanması haberi özellikle twitter üzerinde ciddi bir tartışma konusu olurken bu konuda herhangi bir açıklama olmaması, kentteki ilgili kurum ve kuruluşların süreçle ilgili bilgilendirme ve detay paylaşmaktan uzak kalması da eleştiri alan bir diğer husus oldu. Vatandaşların bir çoğu artık kapının açılması haberlerine bile inanmadıklarını dile getirerek kapının açık mı kapalı mı olduğu tartışmalarının bu haliyle uzun süre devam edeceğini söyledi.
FARKLI İDDİALAR VAR
Kapının kapanma sebebi ile ilgili de resmi bir açıklama gelmezken gayri resmî açıklamalarla sebebi ile ilgili detaylar sosyal medyada paylaşılıyor. Bazı kesimler İran hükümetinin korona ile ilgili tedbirleri hayata geçirdiğini söylerken turizm camiası ise zaten açılış haberine rağmen İran hükümetinin Van’da ifade edilen resmi açılış hususunu vatandaşlarına duyurmadığını söyledi. Bazı kesimler de İran tarafında devam eden çalışmalar nedeniyle bu kararın aldığı ile ilgili iddiaları paylaşırken resmi makamlardan ise bu anlamda hiçbir açıklama ve detay paylaşımı olmadı. Razi’nin ne zaman açılacağı, İran’ın Kapıköy’den ziyaretçi alıp almayacağı gibi sorular cevap bulmayı beklemeye devam ediyor.
