ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN SAĞLAM-SERCAN CANSIZ
Kuraklık ile ilgili uyarılar, çağrılar birbiri ardına gelirken son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sözleri kuraklıkta büyük tehlikenin yaklaştığını bir kez daha duyurdu. Ocak ayının ortalarına gelinmesine rağmen hala yağışların yeterince görülmediği bölgelerde tehlike çanları çalmaya devam ederken Van’daki durum İstanbul ve diğer riskli bölgelerin çok daha üstünde görünüyor.
Son aylarda pandemiden sonra Türkiye’nin en büyük sorunu olan kuraklık konusu konuşulmaya devam ederken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Ancak 100 yılda bir görülecek böylesine büyük bir kuraklık tehdidi ile karşı karşıyayız” diyerek kuraklığın ciddiyetini ortaya koydu. Türkiye’nin gözünü Marmara’ya özelde ise İstanbul’a döndüğü süreçte geçtiğimiz haftalarda yayınlanan harita ise kuraklığın büyüğünün esas olarak Van’da ve bölge illerinde yaşandığını ortaya koydu. 2019 Aralık ayından bugüne kadar normalden aşırı kurak haline dönen bölgede Van’ın durumu dikkat çekerken, Şehrivan’a konuşan uzmanlar durumun şu an için problem yaratmasa da ileride içme sularında bile sorun yaratacağına vurgu yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylemleri sonrası konu bir kez daha gündeme gelirken, konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan İnşaat Mühendisi Faruk Görünüş de gelinen noktadaki tehlikeyi ortaya koydu. Bölgede jeolojik çalışmalar da yürüten Görünüş, “İlimiz maalesef kuraklık sürecine girmiştir” diyerek tehlikeye dikkat çekerken kentteki kurumlara, kuruluşlara ve birçok kurumsal yapıya kuraklıkla mücadelede ortak hareket etme çağrısında bulundu.
“SU KITLIĞININ EN ÖNEMLİ SEBEBİ KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ”
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün kuraklık haritasını yaklaşık iki haftadır gözlemleyen ve Van için bu haritanın ileriki zamanlar için tehlike arz ettiğini aktaran İnşaat Mühendisi Faruk Görünüş, “Kuraklık hususu çok önemli, tarım yapan biriyle kuraklık hakkında istişarede bulundum. Ve bana dedi ki; eğer kuraklık devam ederse ne buğday ekebiliriz ne de ne tarım alanları diye bir şey kalır. Haritaya ve tarım yapan insanlarla görüştünüz zaman durumun ne kadar ciddi olduğunu görebiliyorsunuz. Gündem sürekli farklı konular fakat en önemli konu ise kuraklık. Tabi ki en önemli sebeplerinden biri iklim değişikliğinin olduğunu düşünüyorum. Çünkü meteorolojinin yıllık haritalarına baktığınız zaman ciddi anlamda yağış miktarları düşmüş durumda.”
YER ALTI SULARINDA DA AZALMA VAR!
“Tarım için kar yağışı da çok önemli. Şimdi Ocak ayını neredeyse bitireceğiz ve yeterli düzeyde bir kar yağışı yok. İklim değişikliğinin etkisiyle mevsimlerde kayma da gözüküyor. 10 yıl öncesine baktığımız zaman yani Van depreminde kar yağışları görülmeye başlanmıştı. Kar yağışının olmaması ve yağış trendlerinde düşüşlerin yaşanması yer altı sularının sevilerinde de azalmanın meydana geldiğini gösteriyor. Su kıtlığının en önemli sebebi küresel iklim değişikliği diyebilirim.” İfadelerini kullandı.
“SU AKIP YOLUNU BULMAMALI*
En büyük öneri ve çalışmalardan biri boşa akan sulara yön verilmesi gerektiğini söyleyen Görünüş, kontrollü bir şekilde suları değerlendirirsek bize katkısı olacaktır ifadelerinde bulundu. Görünüş, düzenli su kullanımı için şunları kaydetti: “Her ne kadar uzmanlık alanım olması dahi yaptığım araştırmalar neticesinde kuraklık devam ederse tarım alanlarını çok ciddi bir şekilde olumsuz etkileyecektir. Yani kısaca Van havzasında tarım yapmak daha da zorlaşacaktır. Bahçesaray suyu, Gürpınar Bejingir suyu, Erciş suyu ve Çatak suyu gibi suların yönlendirilme olmadığından dolayı boşuna akan sularımızdır. Dolayısıyla gölet ihtiyacı vardır. Bu sularının önünü insanlara zarar vermeyecek bir şekilde kapatıp değerlendirmeliyiz. Tarım yapan insanların suyunu kesmeden ve ihtiyaç fazlası sular için göletlerin yapılması gerekmektedir.”
İHTİYAÇTAN FAZLA SU ARTIK KULLANILMAMALI!
“Debisi yüksek sularımız var fakat değerlendiremiyoruz, bu sular bölgemizi ve ülkemizi terk edip farklı ülkelere gidiyor. Yani su akıp yolunu buluyor ama yanlış bir tanım suyun boşa akmasına izin vermemeliyiz. Barajların hepsi de sulama olarak kullanılıyor, şu an sulama için kullanılan barajların rezervelerini bilemiyorum. Ancak barajlarda ciddi su azlığının olmasını da söyleyebilirim. Çünkü kar yok, yağış yok haliyle azalma yaşanacaktır. Daha da düşeceği kanaatindeyim. Bütün kaynak suların doğru yönlendirilmesi, düzenli kullanılması gerekiyor. Hatta bu suların nereden gelip nereye doğru gittiği kontrol altına alınmalıdır. Tarımla uğraşan insanlarımızın ihtiyaçtan fazlasını kullanmaması gerekmektedir.”
HANGİ KURUM NE YAPMALI? İŞTE GÖRÜNÜŞÜN ÖNERİLERİ…
Konuyla ilgili sosyal medyada yaptığı paylaşımlarla da kuraklık sıkıntısına dikkat çeken Faruk Görünüş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da dikkat çektiği süreç ile ilgili olarak: “İlimiz maalesef kuraklık sürecine girmiştir. Ne yapmalıyız? En hızlısından önlemler almalıyız! Kurumlar, Belediyeler, Meslek Odaları, Dernekler, STK'lar, Muhtarlar… Kısacası bu önlemleri hep birlikte almalıyız. Aksi halde tarımsal kuraklık felaketimiz olur! Peki ne yapılabilir? VASKİ tarafından her ev için nüfusa bağlı olarak su kullanım kotası getirmelidir. DSİ akarsularımız üzerine yapılabilecek gölet alanlarını tespit etmeli, göletlere bir an evvel başlamalıdır. Van Tarım ve Orman Müdürlüğü vahşi sulamanın önüne geçip düzenli sulamayı zorunlu kılmalıdır. Van Büyükşehir Belediyesi parklara yağmur sularını depolayacak sarnıçlar yapmalı, çatılardan inen ve yollarda yürüyen yağmur sularının göle gitmesinin önünü kapatmalı, bu suların yeraltına inmesi için yöntem geliştirmeli ve depo görevi gören yeraltı su seviyesini yükseltmelidir.”
“KOORDİNELİ ÇALIŞMA ŞART!”
“Van'ın içme suyunun temin edildiği Gürpınar Bejingir su kaynağı ile Müküs çayı gibi birçok su kaynağımızın debileri, telemetrik sistem kurularak anlık olarak ölçülmelidir. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü bu yükü sırtlamalı ve bütün kurumlar koordineli bir şekilde çalışmalara başlamalıdır. Su israfı konusunda halk bir an evvel bilinçlendirilmelidir. Su ile ilgili billboard, afiş ve her türlü bilgilendirme yazılarının bir an evvel hazırlanması gerekiyor. İlimiz basın yayın organları bu konuyu gündemin ilk sırasına almalı, halkın bilinçlendirilmesi konusunda aktif rol almalıdırlar. Van özelinde yayınlarına uzmanları davet etmeli, Uzmanların kuraklıkla mücadelede Van için önerileri dinlenmelidir.”
CUMHURBAŞKANI DA DİKKAT ÇEKMİŞTİ!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçtiğimiz günlerde kuraklık tehlikesine dikkat çekerek şu ifadelere yer vermişti: “Ancak 100 yılda bir görülecek böylesine büyük bir kuraklık tehdidi karşısında hep birlikte tedbir almamız gerekiyor.” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin ciddi bir kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kaldığını belirterek, “Bu yıl mevsim normallerinin çok altına düşmüş olan yağışlar, ülkemizi ciddi bir kuraklık tehdidiyle yüz yüze bırakmıştır. Ancak 100 yılda bir görülecek böylesine büyük bir kuraklık tehdidi karşısında hep birlikte tedbir almamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
